1. E aera bwa e boto kukureira i aon ataakini “kainnanoan te Atua” iroura?

 TE KUKUREI ni koaua, bon tiaki tii namakinan te kukurei ngkai ao e a bua naba. E kona n namakinna temanna i nanoni maiuna ni kabane. N te aro raa? E kangai Iesu n ana Kabwarabwara i Aon te Maunga: “A a kukurei akana ataia bwa a kainnanoa te Atua.” (Mat. 5:3) E ataia Iesu bwa a karikaki aomata ma te nano ni kan ataa aia tia Karikiriki ae Iehova ae te Atua ao n taromauria. Ao ibukina bwa Iehova bon “te Atua ae kukukurei,” a kona ni kukukurei naba taan taromauria.—1Tim. 1:11.

2-3. (a) Ni kaineti ma ana taeka Iesu, antai riki aika kona ni kukukurei? (b) Tera ae ti na maroroakinna n te kaongora aei, ao e aera bwa e kainnanoaki aei?

² E koaua bwa ti kukurei tii ibukin ae akea ara kangaanga ni maiura? Tiaki ngaia anne. Aio te bwai ae kamimi are e taekinna Iesu n ana kabwarabwara. A boni kona naba ni kukurei “akana nanokawaki” tao ibukin ae a raraoma n aia bure, ke tao a aitara ma kangaanga ni maiuia. E taekina naba anne Iesu ibukia “akana bwainikirinaki ibukin te raoiroi,” ke naake a “kabwainrangaki” ngkai taan rimwini Kristo ngaiia. (Mat. 5:4, 10, 11) Ma e na kangaa n reke te kukurei ni koaua ngkana ti rinanon aaro akanne?

³ E reireinira Iesu bwa e aki reke te kukurei mani batin ara bwai, ma boni man ataakini kainnanoan te Atua ao kaaniara nakoina. (Iak. 4:8) Ti na kangaa ni karaoa anne? Ti na maroroakini ngkai mwaneka aika tenua aika ti kona ni karekea iai te kukurei ni koaua.

4. Tera te moani mwaneka ibukini karekean te kukurei ni koaua? (Taian Areru 1:1-3)

⁴ TE MOANI MWANEKA: Ibukini karekean te kukurei ni koaua, ti riai ni wareka te Baibara ao n ukeuke n reirei iai. A kainnanoa te amwarake aomata ma maan bwa a aonga ni maiu. Ma tii aomata aika riai ni wareka te Baibara ao n ukeuke n reirei iai. E bon riai karaoan anne. Anne bukina ae e kangai iai Iesu: “E aki riai ni maiu te aomata n tii te amwarake, ma e na maiu naba n taeka nako aika otinako mai win Iehova.” (Mat. 4:4) Ngaia are ti riai ni karerekea kanara n taamnei ni katoabong mani warekan te Baibara. E taku te tia areru: ‘E a kukurei te aomata ae rangi ni kimwareirei n ana tua Iehova, ao e wareware iai ni ngaina ao ni bong.’—Wareka Taian Areru 1:1-3.

5-6. (a) Tera ae ti kona n reiakinna n te Baibara? (b) N aaro raa, ake ti kona ni buokaki iai ni warekan te Baibara?

⁵ E tangirira Iehova, ao e a tia ni kaotia n te Baibara arora ae ti na karekea iai kukureira ni maiura. Ti reiakina ana kantaninga ibukini maiura, arora ni kaanira ma ngaia, ao te bae e tangiria bwa ti na karaoia ibukini kabwaraan ara bure. Ti reiakina naba te kantaninga ae raoiroi are e beritanna ibukin taai aika imwaira. (Ier. 29:11) A kaonaki nanora n te kimwareirei n reiakinani koaua man te Baibara!

⁶ Ti ataia bwa a mwaitikurikuri reirei ni kairiri n te Baibara ibukini maiura ni katoabong. Ngkana ti ongeaba iai, ti a kona ni karekea te kukurei. Ngkana ko namakina te bwarannano ibukini kangaanga n te maiu aei, kabatiaa riki am tai ni wareka Ana Taeka Iehova ao kananoa am iango iai. E taku Iesu: “A a kukurei riki  te koraki ake a ongo ana taeka te Atua ma n toua mwina!”—Ruka 11:28.

7. Ko na kangaa n rangi ni kakabwaiaaki mani warekan te Baibara?

⁷ Ngkana ko wareka te Baibara, karekea kukureim ni baika ko wareki. Aio kamatataana: E a tia n riki aei nakoim? E kuukanaki te amwarake ae ko tatangiria. Ma ibukina bwa tao ko ienikuri ni kanna ke iai te bwai ae ko kaatuua iangoana, ko a bon ongnga nako naba ao ko a aikoa namakina kangkangina. Imwin amwarakem, ko a uringnga are ko ienikuri ni kanna, ao ko a iangoia bwa e raoiroi riki ngke ko karaurau ni kanna ao n nora kangkangina. E kona naba n riki anne ngkana ti warekaanako te Baibara ao ti a aki kukurei n te rongorongo are iai? Karaurau ni wareka te Baibara bwa ko aonga ni karekea kukureim ngkana ko kataamnei baika karakinaki, iangoia bwa ko ongo te bwanaa ma te kakarongoa, ao iaiangoi baika ko a tia ni wareki. Ni karaoan anne, e na raka riki iai kukureim.

8. Tera aron “te toro ae kakaonimaki mani wanawana” ni kakororaoa mwiokoana? (Nora naba te kabwarabwara mai nano.)

⁸ E rinea Iesu “te toro ae kakaonimaki mani wanawana” ibukini katauraoan amwarake n taamnei * n taai aika riai, ao ti kanuaaki raoi iai. (Mat. 24:45) E kakawaki iroun te toro ae kakaonimaki, te Baibara are e kaira koreana te Atua, ngkana e katauraoi amwarake n taamnei. (1Tet. 2:13) Ti buokaki iai n ataa ana iango Iehova n te Baibara. Anne bukini wawarekan Te Taua-n-Tantani, Te Taratara, ao kaongora riki tabeua n te jw.org. Ti katauraoi ibukin ara botaki n te wiki ao n te wikeen. Ao ti mataku naba ni katoa namwakaina n ana Kanakobwanaa JW aika kona n reke iroura. Ngkana ti wareka te Baibara ao ni kananoi ara iango iai, ti a kona ni karaoa te kauoua ni mwaneka ibukini karekean te kukurei ni koaua.

9. Tera te kauoua ni mwaneka ibukini karekean te kukurei ni koaua?

⁹ TE KAUOUA NI MWANEKA: Ngkana ti na karekea te kukurei ni koaua, ti riai ni maiuakin ana kaetieti Iehova. E kangai te tia areru: “A a kukurei aomata nako ake a maaka Iehova, ake a nakonako ni Kawaina nako.” (TaiAre. 128:1) Maakakin Iehova nanona bwa ti rangi ni karinea ao n rawa ni karaoi bwaai nako ake e aki kukurei iai. (TaeRab. 16:6) Ngaia are ti teimatoa ni kaboraoi maiura ma ana kaetieti te Atua ibukin ae eti ao ae kairua, n aron ae kaotaki n te Baibara. (2Kor. 7:1) Ti na kukurei ngkana ti karaoi baike e tangiri Iehova ao n ribai baike e ribai.—TaiAre. 37:27; 97:10; IRom 12:9.

10. Ni kaineti ma I-Rom 12:2, tera ae ti riai ni karaoia?

¹⁰ Wareka I-Rom 12:2. E kona n ataia te aomata bwa iai mwaakan Iehova ni bairea te bwai ae eti ao ae kairua, ma e riai naba n ongeaba n ana kaetieti te Atua. N te katoto, tao e ataia temanna bwa iai riain te tautaeka ni bairea butini baao ni mwamwananga. Ma e bae n aki kan ongeaba iai. N tokina, e a buti n riaon ae riai ni buti iai. Ti kaotia n aroarora bwa ti kakoauaa ae te ongeaba n ana kaetieti Iehova bon te aroaro ae moan te tamaroa ae ti riai ni maiuakinna. (TaeRab. 12:28) Anne ana namakin Tawita bwa e taekina aei ibukin Iehova: “Ko kaota nakoiu kawain te maiu. E mena te kimwareirei ae bati iroum, e mena te kukukurei i angaataim n aki toki.”—TaiAre. 16:11.

11-12. (a) Ngkana ti raraoma ke a bwara nanora, tera ae ti riai n tarataraira raoi mai iai? (b) Ti na kangaa ni buokaki n I-Biribi 4:8 n rinean ara kaakibotu?

 ¹¹ Ngkana ti raraoma ke a bwara nanora, ti bae ni kani karaoa te bwai teuana ibukini katokan raraomara. E mataata bukini karaoan anne, ma ti riai n taratara raoi bwa ti na aki karaoa te bwai ae e ribaia Iehova.—IEbe. 5:10-12, 15-17.

¹² N ana reta te abotoro Bauro nakoia kaaini Biribi, e kaumakiia Kristian bwa a na iaiangoi baika “eti,  . . . aika itiaki,  . . . aika kauekea te tangira, [ao] aika riai.” (Wareka I-Biribi 4:8.) E aki kaineta raoi te kaakibotu ae riai Bauro, ma ti riai ni kairaki n te baere e koreia rimoa bwa ti na rinei ara kaakibotu aika riai. Kataa aei: Ngkana e kamanenaaki n te kibu te taeka ae e aki onoti nanona nakon te bwai ae tii teuana, n aron te taeka ae “bwaai,” e kona n oneaki mwina n te “anene,” “taamnei,” “booki ni karaki,” ke “takaakaro n te viteo.” Ni karaoan aei, ti a buokaki iai n atai baike e kukurei iai te Atua ao ake e aki kukurei iai. Ti kan ongeaba n ana kaetieti Iehova aika raraoi. (TaiAre. 119:1-3) Ibukini ngkanne mataniwin nanora aika itiaki, ti a kona ni karaoa te mwaneka are imwina ibukini karekean te kukurei ni koaua.—Mwa. 23:1.

13. Tera te katenua ni mwaneka ibukini karekean te kukurei ni koaua? (Ioane 4:23, 24)

¹³ TE KATENUA NI MWANEKA: Taraia raoi bwa ko na moanibwaia taromaurian Iehova. Ti riai n taromauria Iehova kioina ngkai boni Ngaia ae Karikira. (TeKao. 4:11; 14:6, 7) Te bwai ae moan te kakawaki ni maiura, bon taromaurian Iehova n te aro ae tangiria, “n te taamnei ao te koaua.” (Wareka Ioane 4:23, 24.) Ti tangira taamnein te Atua bwa e na kairira n ara taromauri bwa e aonga ni boraoi ma koaua aika n Ana Taeka. E riai ni moanibwai ara taromauri, n aki ongea ae ti mena n taabo ake e tiatianaki ke ni katabuakaki iai ara mwakuri. Ngkai, ai 100 tabun taari mwaane ao aine aika kabureaki tii ibukin ae Ana Tia Kakoaua Iehova * ngaiia. Ma a kukurei ni karaoi baike a kona ni karaoi n aron aia tataro, aia ukeuke n reirei, ao kaongoaia aomata taekan Atuara ao ana Tautaeka n Uea. Ngkana ti kabwainrangaki ke ni bwainikirinaki, ti boni kukurei bwa ti ataia ae e memena iroura Iehova ao e na boni kakabwaiaira.—Iak. 1:12; 1Bet. 4:14.

14. Tera are riki nakon te tari te mwaane are i Tajikistan, ao bukin tera?

¹⁴ E kakoauaaki n rongorongoni maiuia tabeman taari bwa e reke te kukurei ni koaua man touani mwini mwaneka ake ti a tia n rinanoi, n aki ongei kangaanga. Iangoa rongorongon te ataeinimwaane ae 19 ana ririki ae Jovidon Bobojonov, mai Tajikistan, are e rawa n ira te taanga ni buaka. N Okitobwa 4, 2019, e katikaki man ana auti ao ni kawakinaki n te karabuuti i nanon tabeua te namwakaina, ao ni karaoaki mwakuri n iowawa n aron ae te tia bure ngaia. E ribootinaki te mwakuri n iowawa aei n te nuutibeeba ni katobibia te aonnaba. E taekinaki naba ae e oreaki bwa e aonga ni maraki ao e na kona n taekina te berita ibukini boutokaan te taanga ni buaka ao ni karina te kaboraoi ni buaka. Imwin anne, e a bukinaki ni bure n te boowi ao e a kabureaki n te tabo ni kaikain. N tokina, e a kabwaraaki ana bure iroun te beretitenti n te aba anne, ao e tua bwa e na kainaomataaki. E kateimatoa etin arona ao kukureina n taai akanne Jovidon.  N te aro raa? Boni man iaiangoan ae e kainnanoa te Atua.

15. E kangaa Jovidon n reiakina taekan Iehova n tikuna n te karabuuti?

¹⁵ Ni menan Jovidon n te karabuuti, e teimatoa n reiakina taekan Iehova, e ngae ngke akea ana Baibara ke ara boki irouna. E kangaa ni kona n riki aei? A katoabong taari n nikira te amwarake nakoina ao a korea te kibu ibukin te bong i aoni baeki n amwarake akanne. Ngaia are e a kona ni wareka te Baibara ao n iaiangoia ni katoabong. Imwini bwarana man te karabuuti, ao aio ana taeka n reirei ibukia naake a tuai n aitara ma kataaki aika kakaiaki: “E kakawaki bwa ko na kamanena raoi inaomatam ni karikirakea riki am atatai ibukin Iehova, wawarekan ana Taeka ao ara boki.”

16. Tera are e kaatuua ana iango i aona Jovidon?

¹⁶ E teimatoa te tari aei ni maiuakin ana kaetieti Iehova. E aki iaiangoi baika kairua ao e aki irekereke ma aroaro aika bubuaka, ma e iaiangoa Iehova ao baike a kakawaki Irouna. E bon iaiangoa kamimin ao tamaroan ana karikibwai te Atua. Ngkana e uti ni katoa ingabong, e kakauongo tangitangia mannikiba. N te tairiki e matakuakina namwakaina ao itoi. E taku: “I kaungaaki ao ni kukurei n ana bwaintituaraoi Iehova aikai.” Ngkana ti kakaitau  ibukini baike e katauraoi Iehova ibukin kakorakoraan ara onimaki ao marurungira, ti na boni kimwareirei, ao te kimwareirei anne e kona ni kananomwaakaira riki.

17. E na kangaa 1 Betero 1:6, 7 ni kona ni kaineti ma temanna ae e aitara ma te kangaanga naba are riki nakon Jovidon?

¹⁷ E moanibwaia taromaurian Iehova Jovidon. E ataia ae e kakawaki kateimatoaan etin arona nakon te Atua ae koaua. E taku Iesu: “Ko riai n taromauria Iehova ae Atuam, ao ko riai n toro irouna n tii ngaia.” (Ruka 4:8) A tangiria mataniwi n tautia ao bon tautia naba bwa e na kitana ana Aro Jovidon. Ma e a kakorakoraa riki teuaei n tataro ni katoabong, ni butiia Iehova buokana bwa e na teimatoa n tei ibukin ana onimaki. N aki ongei aaro n ribuaka nakoina, ma e bon teimatoa naba ni kakaonimaki. Ngkai, e a rangi ni kimwareirei bwa e a reke irouna te bwai ae tuai man reke irouna imwain katikana man ana auti, oreana, ao kabureakina, ae boni kataakin ana onimaki.—Wareka 1 Betero 1:6, 7.

18. Ti na kangaa ni kateimatoa kukureira?

¹⁸ E atai baika ti kainnanoi Iehova ibukini karekean te kukurei ni koaua. Kakairi ni mwaneka ake tenua ibukini karekean te kukurei ni koaua, ao ko a kona iai ni kateimatoa kukureim n aki ongei kangaanga aika taonikonako. Imwina ko a kona ni kangai: “A a kukurei aomata ake Atuaia Iehova!”—TaiAre. 144:15.