1. Tera te kantaninga ae e anganira Iehova?

 E A TIA Iehova n anganira te kantaninga ae tamaroa ae te maiu n aki toki. Iai aika a kantaningaa te maiu n aki toki i karawa bwa taamnei. (1Kor. 15:50, 53) Ma a bati riki aika kantaningaa te maiu n aki toki i aon te aba ma te kukurei ao te marurung ae kororaoi. (TeKao. 21:3, 4) N aki ongeia bwa ti kariariaa te maiu n aki toki i karawa ke i aon te aba, ma e boni kakawaki iroura ara kantaninga.

2. E boto i aon tera ara kantaninga, ao e aera ngkai ti taekina aei?

² Te taeka ae “kantaninga,” ae kamanenaaki n te Baibara, e kona n nanonaki iai “kariariaani baika raraoi aika a na riki.” E na boni kakororaoaki ara kantaninga ibukin taai aika imwaira bwa boni mairoun Iehova. (IRom 15:13) Ti ataa te baere e beritanna, ao e na boni kakoroa bukina. (WarIte. 23:19) Ti kakoauaa bwa iai mwaakan Iehova ao e boni kani kakororaoi baike e taekin. Ngaia are e aki boto ara kantaninga i aon ara iango ke te bae ti tangiria bwa e na riki, ma e boto i aoni bwaai ni kakoaua ao baika bon riki.

3. Tera ae ti na maroroakinna n te kaongora aei? (Taian Areru 27:14)

³ E tangirira Tamara are i karawa ao e kantaningaira bwa ti na onimakinna. (Wareka Taian Areru 27:14.) Ngkana e nene ara kantaninga ni Kristian, ti a kona ngkanne n nanomwaaka ni kaaitarai kataaki ma te ninikoria ao te kimwareirei. Ti na noria ngkai bwa ti na kangaa ni kamanoaki n ara kantaninga. Ma ti na noria moa bwa e na kangaa ara kantaninga n riki n ai aron te atinro ao te bwara ni buaka. Imwina, ti na maroroakina arora ni kakorakoraa ara kantaninga.

4. E na kangaa n riki te kantaninga bwa ai aron te atinro? (Ebera 6:19)

⁴ E kabotaua ara kantaninga te abotoro Bauro ma te atinro, n ana reta nakoia taian Ebera. (Wareka Ebera 6:19.) E boni mwamwananga Bauro n te kaibuke, ngaia are e ataia ae a kakamanenaaki atinro ibukin tukani betinakoni kaibuke. N te taina, e bwatintia n te kaibuke tewaana ao e a tii kare naba te angibuaka. Ao e a noriia Bauro kaimoa ni karenakoi atinro bwa e aonga n aki koro aia kaibuke n te rakai. (Mwa. 27:29, 39-41) N aron te atinro ae kamatoaa te kaibuke, e kamanoira naba ara kantaninga bwa ti na aki betinako mairoun Iehova ngkana ti rinanoni kangaanga aika ai aron angibuaka. E buokira ara kantaninga ae nene n tokanikai i aoni kataakira, ibukina bwa ti kakoauaa ae a a kan roko taai aika rau riki. E kauringira Iesu bwa ti na boni bwainikirinaki. (Ioa. 15:20) Ngkana ti kaatuua iangoani kaniwangara ae beritanaki nakoira ibukin taai aika imwaira, ti na buokaki iai n teimatoa n toua kawain te Kristian.

5. E kangaa ni kakorakoraaki Iesu n ana kantaninga ngke e nangi mate?

⁵ Iangoa aron Iesu ni kakorakoraaki n ana kantaninga, n aki ongea matena ae kammaraki. Ni bongini Bentekota 33 C.E., e a mwanewea te taetae ni burabeti man te boki ae Taian Areru, te abotoro Betero, are kabwarabwaraaki iai ana berita Iesu aei: “N na maeka ma te kakariaria; ibukina bwa ko na aki katukai n te ruanimate, ao ko na aki naba kariaia am aomata ae kakaonimaki ni koaua bwa e na mka rabwatana. . . . ko na kaonai n te kimwareirei ae bati i matam.” (Mwa. 2:25-28; TaiAre. 16:8-11) E ngae ngke e ataia Iesu ae e na mate, ma iai ana kantaninga ae nene ae e na manga kautaki iroun te Atua, ao ni manga katiteuanaaki ma Tamana i karawa.—Ebera 12:2, 3.

6. Tera ae taekinna te tari temanna ibukin te kantaninga?

⁶ A a tia ni buokaki taari n nanomwaaka n te kantaninga ni Kristian. Iangoa ana katoto Leonard Chinn, ae te tari te mwaane ae kakaonimaki i Engiran. N te Moani Buaka Are Kabutaa Aonnaba, e a karabuutinaki teuaei ibukina bwa e rawa ni kaaina te taanga ni buaka. E kamatawarikaki i nanon uoua te namwakaina, ao imwina e a manga anganaki te mwakuri ae rangi n rawawata. E korea aei: “A teretere ni baike I rinanoi, bwa e kakawaki ara kantaninga bwa e kona ni kananomwaakaira. Iai aia katoto Iesu, abotoro, burabeti, ao iai naba berita aika rangi ni kakawaki n te Baibara. Ti kona ni kanenei ara kantaninga n taai aika imwaira ao n nanomwaaka mani baikai.” Te kantaninga ai aron te atinro iroun Leonard, ao ai uana naba ma ngaira.

7. E na kangaa n nene ara kantaninga imwini kataakira? (I-Rom 5:3-5; Iakobo 1:12)

⁷ E na nene riki ara kantaninga imwin nanomwaakara ni kataakira, ao man ana ibuobuoki Iehova, ma ana akoi. (Wareka I-Rom 5:3-5; Iakobo 1:12.) Ngaia are ngkai, e a nene riki ara kantaninga nakon are ngke ti moani butimwaea te rongorongo ae raoiroi. E tangiria Tatan bwa ti na taonakinako ni kataakira, ma ti kona n tokanikai i aoia ni kabane man ana ibuobuoki Iehova.

8. E na kangaa n riki te bwara ni buaka bwa ai aron te kantaninga? (1 I-Tetaronike 5:8)

⁸ E kabotaua ara kantaninga te Baibara ma te bwara ni buaka. (Wareka 1 I-Tetaronike 5:8.) E bwaina te bwara ni buaka te tautia ibukini kamanoan atuna man aia bwai ni buaka taani kairiribai. N tain ara buaka  ma Tatan, ti riai ni kamanoa ara iango man ana waaki ni kakaaitara. E kamanenai bwaai aika kakaokoro ni karirira ao ni kabarekaa iai ara iango. N aron te bwara ni buaka ae kamanoa atun te tautia, e kona naba ara kantaninga ni kamanoi ara iango bwa ti aonga n teimatoa ni kakaonimaki nakon Iehova.

9. Tera ae na riki ngkana akea aia kantaninga aomata?

⁹ E kona kantaningaan te maiu n aki toki ni buokira ni bwaina te wanawana ao ni karaoi motinnano ma te ataibwai. Ngkana e mamaara ara kantaninga, ti a iaiangoi bwaikorakin te maiu aei ao ni kona ni mwaninga tiara ae uaiakinan te maiu n aki toki. Iangoi aroia Kristian ake i Korinto rimoa. A aikoa onimakina ana berita te Atua ae rangi ni kakawaki ae te kantaninga ibukin te mangauti. (1Kor. 15:12) E taekinna Bauro bwa naake akea aia kantaninga ibukin te maiu ae na roko, a na bon tii katoki nanoia ni baika tangiri. (1Kor. 15:32) N taai aikai, a bati ake aki kantaningai ana berita te Atua, ao a bon tii maiu ngkai ibukini karekeani bwaai ni kabane ake a kona n reke ibukini kukureia. Ma ngaira ti kantaningai ana berita te Atua ibukin taai aika a na roko. E riki ara kantaninga bwa kaanga ai aron te bwara ni buaka ae kamanoi ara iango, ao e kawakinira man te maiu ae bangaomata ae kona n urua ara iraorao ma Iehova.—1Kor. 15:33, 34.

10. E na kangaa ara kantaninga ni kamanoira man iango aika kairua?

¹⁰ E kona naba te bwara ni buaka ae te kantaninga ni kamanoira man iangoan ae akea uaani kakukureian Iehova. N te katoto, a kona n iangoa aei tabeman: ‘I aki kona ni maiu i rarikia naake a na maiu n aki toki. I bon aki tau ni karekea anne. I kabwaka naba n iri ana kaetieti ni kabane te Atua.’ Uringa aron Eribati ni kabebetea Iobi n te aro ae kairua. E taku: “Tera te aomata ae mamate ngkai e riai n itiaki?” E taekina naba aei ibukin te Atua: “Noria! E aki onimakinia ana koraki aika itiaki, ao e aki itiaki naba karawa i matana.” (Iobi 15:14, 15) Bon te kewe ae karuanikai aei! Uringnga ae anne te bwai ae tangiriko Tatan bwa ko na iangoia. E ataia ae ngkana ko kaatuui iangoani baikai, e na bae ni bua am kantaninga. Ngaia are rarawa nakon iango aika kewe akanne ao kaatuua am iango i aon ana berita Iehova. Tai nanououa bwa e bon tangiriko Iehova bwa ko na maiu n aki toki ao e na buokiko n roko iai.—1Tim. 2:3, 4.

11. E aera bwa ti riai n taotaon nanora ngkai ti tataningaa kakoroani bukin ara kantaninga?

¹¹ E aki bebete kateimatoaan ara kantaninga ni Kristian. Ti kona n aki taotaon nanora n tataningaa te Atua bwa e na kakororaoi ana berita. E boni maiu n aki toki Iehova ao e kaokoro ana iango ma ngaira ni kaineti ma te tai. (2Bet. 3:8, 9) E na boni kakoroa nanon te baere e beritanna n te aro ae rangi n tamaroa, ma e kona n aki karaoia n aron ae ti kantaningaia. Tera ae na kateimatoa ara kantaninga ni Kristian, ngkai ti taotaon nanora n tataningaa te Atua bwa e na kakoroi bukin ana berita?—Iak. 5:7, 8.

12. E kangaa n irekereke te kantaninga ma te onimaki? (Ebera 11:1, 6)

¹² Ti kona ni kateimatoa ara kantaninga ngkana ti teimatoa ni kaania Iehova, are Teuare e na kakoroi bukin ara kantaninga. E boni kairekerekeaki te kantaninga n te Baibara, ma onimakinan ae e boni maiu Iehova ao boni ngaia “te tia karekei kaniwangaia te koraki ake a ingainga n ukoukoria.” (Wareka Ebera 11:1, 6.) Ngkana ti kakoauaa raoi ae iai Iehova, ti na aki nanououa bwa e na boni kakoroi bukin ana berita nako. Ti na nori aanga aika  manena aika kona ni kakorakoraa ara iraorao ma Iehova, ao ni kaneneaki iai ara kantaninga.

13. Ti na kangaa ni kaanira ma te Atua?

¹³ Tataro nakon Iehova ao wareka ana Taeka. E ngae ngke ti aki nora Iehova, ma ti kona ni kaania. Ti kona n taetae nakoina n te tataro ao ni kakoauaa bwa e bon ongora. (Ier. 29:11, 12) Ti kona ni kakauongo nakon te Atua mani warekan ana Taeka ao kaatuuan ara iango iai. Ngkana ti wareka aron Iehova n tabeakinia naake a kakaonimaki nakoina ngkoa, e na bon rikirake n nene iai ara kantaninga. Bwaai ni kabane aika n ana Taeka te Atua, a koreaki “ibukin reireiara, bwa ti aonga ni karekea te kantaninga rinanon nanomwaakara, ao rinanon te kabebeteaki man te Koroboki ae Tabu.”—IRom 15:4.

14. E aera ngkai ti na iaiangoi baike e karaoi Iehova ibukia tabeman?

¹⁴ Kananoa am iango n aron Iehova ni kakororaoi ana berita. Iangoa te baere e karaoia te Atua ibukin Aberaam ao Taara. A a roko n te ririki are a aikoa kona iai ni kariki. Ma e bon berita te Atua bwa e na reke natiia. (KBwaai. 18:10) Tera aron Aberaam iai? E taku te Baibara: “E kantaningaia Aberaam ma n onimakinna bwa e na riki bwa tamaia natannaomata aika bati.” (IRom 4:18) N aia taratara aomata e aki kona n riki anne, ma e kakoauaa Aberaam bwa e na boni kakororaoa Ana berita Iehova. E aki bwara nanon teuae kakaonimaki aei. (IRom 4:19-21) A kona rongorongo n aron akanne, n reireinira bwa ti na teimatoa n onimakina Iehova bwa e na kakoroi bukin ana berita, e ngae ngke ti iangoia bwa e kangaanga rikin anne.

15. E aera ngkai ti riai n iaiangoi baike e karaoia te Atua ibukira?

¹⁵ Iangoa te baere e karaoia Iehova ibukim.  Iangoi kakabwaiaam ni berita ake a kakororaoaki n ana Taeka te Atua. N te katoto, e berita Iesu bwa e na katauraoi bwaai ni kabane ake ko kainnanoi Tamana are i karawa. (Mat. 6:32, 33) E karaua naba nanom bwa e na anganiko Iehova te taamnei ae raoiroi ngkana ko bubutiia. (Ruka 11:13) E a tia Iehova ni kakoroi nanoni berita akanne. Ko kona naba n iangoi berita ake tabeua ake e a tia Iehova ni kakororaoi ibukim. N te katoto, e berita bwa E na kabwaraa am bure, E na kabebeteko ao E na kanuaiko ni bwaai n taamnei. (Mat. 6:14; 24:45; 2Kor. 1:3) Ngkana ko kaatuua am iango i aoni bwaai ni kabane ake e karaoi te Atua ibukim, e na kaneneaki iai am kantaninga ni baike e na karaoi ibukim n te tai ae na roko.

16. E aera ngkai bon te bwaintangira ae kakawaki te kantaninga?

¹⁶ Bon ana bwaintangira te Atua ae kakawaki kantaningaan te maiu are aki toki. Ti ingainga nakon taai aika kakukurei n te tai ae na roko ao ti kakoauaa bwa e na bon riki. Ai aron te atinro ara kantaninga, are e kamatoaira n taini kataakira, bwainikirinara, ao kaitaraakira n te mate. E riki naba bwa te bwara ni buaka, are e kamanoa ara iango bwa ti aonga n rarawa nakoni baika bubuaka ao n teimatoa ni kakaraoi baika eti. E kaanira riki ma te Atua ara kantaninga ae boto man te Baibara, ao e kaota nakoira Ana tangira ae korakora ibukira. Ti na kakabwaiaaki ngkana ti kateimatoa ara kantaninga ae nene.

17. E aera ngkai ti karekea te kimwareirei n ara kantaninga?

¹⁷ E anga ana reta ni kaungaunga Bauro nakoia kaain Rom aei: “Kimwareirei n te kantaninga.” (IRom 12:12) E kona ni kimwareirei Bauro ibukina bwa e boni kakoauaa ae ngkana e teimatoa ni kakaonimaki, e na boni karekea te maiu ae akea tokina i karawa. Ti kona naba ngaira ni kimwareirei n ara kantaninga, ibukina bwa ti kakoauaa ae e na boni kakoroi bukin ana berita Iehova. E korea aei te tia areru: “E a kukurei ane . . . e kantaningaa Iehova ae Atuana, . . . are Teuare teimatoa ni kakaonimaki.”—TaiAre. 146:5, 6.