1. Tera te reitaki ae a kona ni karekea aomata aika kakaonimaki ma Iehova?

E KAAINAKI ana utu Iehova irouia taan taromauria n ikotaki ma Iesu “ae te moanibung i buakoni baika karikaki ni kabane,” ao anera aika mwaitikurikuri. (IKoro. 1:15; TaiAre. 103:20) Ngke e mena Iesu i aon te aba, e kaotia nakoia aomata aika kakaonimaki bwa a kona n iangoa Iehova bwa Tamaia. Ngke e taetae Iesu nakoia taan rimwina, e taekina Iehova ni kangai: “Tamau ao Tamami.” (Ioa. 20:17) Ao ngke ti katabui maiura nakon Iehova ao ni bwabetitoaki, ti a riki bwa kaain te utu ae tatangira ae kaainaki irouia taari n te onimaki.​—Mareko 10:​29, 30.

2. Tera ae ti na rinanona n te kaongora aei?

² E kangaanga irouia tabeman bwa a na iangoa Iehova bwa Tamaia ae tatangira. Ake tabeman a aki ataa aroia ni kaota tangiraia taari. N te kaongora aei, ti na nora aron Iesu ni buokira bwa ti na iangoa Iehova bwa Tamara ae tatangira, ae ti kona ni kaaniaki ma ngaia. Ti na nori naba aanga ake ti kona iai ni kakairi iroun Iehova n aroarora nakoia tarira ao mwaanera n te onimaki.

3. E kangaa ana tataro ni katoto Iesu ni buokira ni kaanira riki ma Iehova?

³ Iehova bon te Tama ae tatangira. E tangirira Iesu bwa ti na iangoa Iehova n aron iangoana irouna ae te karo ae tatangira ae kai kawaraki, ao tiaki n aron te tia kairiri ae aki tatangira. E oti raoi anne n te baere e reireinia taan rimwina Iesu bwa a na tataroia. E moana ana tataro ni katoto n te taeka aei: “Tamara.” (Mat. 6:9) E boni kona Iesu n tuangira bwa ti na wetea Iehova bwa “Teuare Moan te Mwaaka,” ‘te tia Karikiriki,’ ke  “te Uea ae akea tokina,” ao akea buren anne ngkai bon nakoa aika kamanenaaki n te Baibara ibukini kabwarabwaraan Iehova. (KBwaai 49:25; Ita. 40:28; 1Tim. 1:17) Ma e ngae n anne, e kamanena Iesu te taeka ae kaota te reitaki ae kaan ae “Tamara.”

4. Ti kangaa n ataia ae Iehova e tangirira bwa ti na kaania?

⁴ E kangaanga iroum bwa ko na iangoa Iehova bwa te Tama ae tatangira? Anne aroia tabeman i buakora. E kona ni kangaanga iroura iangoan te tama ae tatangira ngkana ti kaikawaaki iroun tamara ae aki kaotiota te tangira. Ai karaunanora ataakin ae e ota raoi Iehova n ara namakin! E tangiria ni kaanira. Anne bukina ae e kaungaira ana Taeka ni kangai: “Kaania te Atua, ao ane e na kaaningkami.” (Iak. 4:8) E tangirira Iehova ao e kan riki bwa Tamara ae akea n ai arona.

5. Ni kaineti ma Ruka 10:​22, e kangaa Iesu ni buokira bwa ti na kaaniaki riki ma Iehova?

⁵ E kona ni buokira Iesu bwa ti na kaaniaki riki ma Iehova. E kinaa raoi Iehova Iesu ao e kaotiotii aroarona n te aro ae kororaoi, ngaia are e kangai: “Ane e a tia n norai ao e a tia naba n nora te Tama.” (Ioa. 14:9) Iesu kaanga ai aron tarira ke mwaanera ae e a ikawai, ae e reireinira arora ni karinea ao n ongeaba iroun Tamara, baika ti na aki karaoi ake e na aki kukurei iai, ao arora ni karekea akoara irouna. Ma e kaotaki raoi ni maiun Iesu i aon te aba aron ana akoi ao ana tangira Iehova. (Wareka Ruka 10:22.) Ti na rinanoi ngkai katoto tabeua.

6. Taekini katoto ake a kaota aron Iehova ni kakauongo raoi nakon Iesu.

⁶E kakauongo raoi Iehova nakoia natina. Iangoa aron Iehova ni karaoa anne nakon Natina ae te moanibung. E ongoraei Iehova ana tataro aika bati Natina ni menana i aon te aba. (Ruka 5:16) E ongoraei ana tataro Iesu imwaini karaoan ana motinnano aika kakawaki, n aron are ngke e rineiia ana abotoro ake 12. (Ruka 6:​12, 13) E ongora naba Iehova n ana tataro Iesu ngke e a rangi n rawawata. Imwaini kamwanean Iesu, e kakorakoraa n tataro  nakon Tamana ni kaineti ma te kataaki ae korakora are e nang kaitaraa. E aki tii ongoraea Iehova ana tataro Iesu, ma e kanakoa naba ana anera bwa e na kakorakoraa Natina ae tangiraki aei.​—Ruka 22:​41-44.

7. Tera ara namakin n ataakin ae e ongoraei ara tataro Iehova?

⁷ Ni boong aikai, e teimatoa Iehova n ongoraei aia tataro ana toro, ao e kaekai n te tai ae riai ao n te anga ae te kabanea n tamaroa. (TaiAre. 116:​1, 2) Iangoa te tari te aine temanna i Inria are nora koauan aei. E taonaki neiei n te tabeaianga ae korakora ao e kakorakoraa n tataro ni butiia Iehova ibukin anne. E korea aei: “Ana Kanakobwanaa JW^® ae bwaini Mei 2019 ae kaotaki iai arora n tokanikai i aon te raraoma ao te tabeaianga, bon te bwai ae I rangi ni kainnanoia. Boni kaekaan au tataro.”

8. N aaro raa ake e kaotiota iai Iehova tangiran Iesu?

⁸ E tangirira Iehova ao e tabeakinira, n aron naba are e karaoia nakon Iesu ngke e maiu i aon te aba. (Ioa. 5:20) E buoka Iesu ni kateimatoa korakoran ana onimaki, e kaungaa ngkana e rawawata, ao e katauraoi baike e kainnanoi ibukini maiuna. E kaotiota naba Iehova ana tangira ao kakatongana iroun Natina aei. (Mat. 3:​16, 17) E aki namakinna Iesu bwa tii ngaia, bwa e ataia ae e memena Tamana irouna ao e na boni buokia.​—Ioa. 8:16.

9. Ti kangaa ni kakoauaa bwa e bon tangirira Iehova?

⁹ N aron Iesu, ti a tia naba ngaira n nora aron Iehova ni kaota ana tangira n aanga aika bati. Iangoa aei: E katikira Iehova nakoina, e anganira ara utu ae kaainaki irouia taari aika tatangira, ao e kaungaira ngkana ti rawawata. (Ioa. 6:44) E anganganira naba Iehova amwarake n taamnei ake a na buokira ni kakorakoraa ara onimaki. Ao e buokira naba ni karekei baike ti kainnanoi ibukini maiura. (Mat. 6:​31, 32) Ngkana ti iaiangoa ana tangira Iehova ibukira, e na rikirake naba tangirana iroura.

10. Tera reireiara man aroaron Iehova nakoia tarira ao mwaanera n te onimaki?

¹⁰ E tangiriia Iehova tarira ao mwaanera n te onimaki. Ma e kona n aki bebete iroura n taai nako bwa ti na kaotiota tangiraia. E riki anne ibukina bwa a kakaokoro ara katei ao aroni kaikawaakira. Ti boni bane naba ni kakaraoi kairua aika a kona ni karekei unia ao aki kukureia tabemwaang. Ma ti kona ni karikirakea te tangira n ara utu n te onimaki. N te aro raa? Ngkana ti kakairi iroun Tamara ni kaotiota tangiraia tarira ao mwaanera n te onimaki. (IEbe. 5:​1, 2; 1Ioa. 4:19) Ti na nora reireiara ae ti kona ni karekea man ana katoto Iehova.

11. E kangaa Iesu ni kakairi n ana “atataiaomata ae bati” Iehova?

¹¹E kaotiota Iehova te “atataiaomata ae bati.” (Ruka 1:78) Te aomata ae atataiaomata, e rawawata ngkana e noriia aika karawawataaki, ao e kakaaei aanga ake e kona ni buokiia iai ao ni kabebeteia. E kakairi Iesu n ana atataiaomata Iehova n aroarona nakoia aomata. (Ioa. 5:19) N te tai teuana ngke e noriia te koraki ae bati Iesu, “ao e nanoangaiia ibukina bwa a karawawataaki ma ni kananoanga, ao a uamaenako n aroia tiibu aika akea te tia kawakinia.” (Mat. 9:36) E aki tii nanoangaiia aomata Iesu, e boni buokiia naba. E kamarurungia aoraki ao e kabebeteia te koraki ake a “korakai ma n rawawata.”​—Mat. 11:​28-30; 14:14.

12. Ti na kangaa ni kaota te atataiaomata nakoia tarira n te onimaki?

¹² Imwain ae ti kaotiota te atataiaomata nakoia taari n te onimaki, ti riai n iangoia bwa baikara kangaanga ake a kaaitarai. N te katoto,  tao iai te tari te aine ae kakaiaki aorakina. E aki tataekina ana kangaanga neiei, ma e na boni bae ni kukurei ngkana iai ae e buokia. Tera arona ni karekei baike a kainnanoi kaain ana utu? Ti kona ni buokia ni kuuka ke ni kaitiaka ana auti? Tao iai te tari te mwaane ae ai akea ana mwakuri ni kareketianti. Ti kona ni buokia ni bwaintangiraia n te mwane ae tau ao n aki kaotia bwa ngaira ae ti anganna, n te aro are e na reke buokana imwain reken ana mwakuri ni kareketianti?

13-14. Ti na kangaa ni bwaina te tituaraoi n aron Iehova?

¹³E tituaraoi Iehova. (Mat. 5:45) Ti aki riai n tataningaa are a na bubutiira taari ao imwina ti a tibwa kaota te atataiaomata. N aron Iehova, ti kona ni biririmoa ni karaoa anne. E kaotaa taai i aora ni katoabong, e ngae ngke ti aki butiia bwa e na karaoa anne! Ao a bane ni kakabwaiaaki aomata man taai, tiaki tii naake a kakaitau iai. E boni kaotia Iehova bwa e tangirira mani katauraoani baika ti kainnanoi. Ti rangi n tangira Iehova ibukina bwa e akoi ao e tituaraoi!

¹⁴ A bati taari n te onimaki aika kakairi iroun Tamaia are i karawa n aroia ni biririmoa ni bwaina te tituaraoi. N te katoto, n 2013 ao e karekea te urubwai ae rangi ni korakora i Biribin te angibuaka ae korakora ae Haiyan. A bati taari ake a bua mwengaia ao aia bwai. Ma a waekoa n ibuobuoki aia utu n te onimaki ni katobibia te aonnaba. A bati ake a anga aia bwaintangira te mwane ke a ibuobuoki n te mwakuri ni kateitei, ike a a kona iai n onobwaiaki ao ni manga kateaki auti aika e kaania 750 i nanon teuana te ririki! N taini butinakon te COVID-19, a kakorakoraia taani Kakoaua ni buokiia tariia ao mwaaneia n te onimaki. Ngkana ti waekoa ni buokiia kaain ara utu n te onimaki, ti kaotia nakoia ae ti tangiriia.

15-16. Ni kaineti ma Ruka 6:​36, tera te anga ae kakawaki ae ti kona iai ni kakairi iroun Tamara are i karawa?

¹⁵E nanoanga Iehova ao e kabwarai buure. (Wareka Ruka 6:36.) Ti namakina ana nanoanga Tamara are i karawa ni katoabong. (TaiAre. 103:​10-14) A aki kororaoi taan rimwin Iesu, ma e ngae n anne, e nanoangaiia ao e kabwarai aia bure. E kukurei naba n anga maiuna bwa a aonga ni kabwaraaki ara bure.  (1Ioa. 2:​1, 2) Ko aki kani kaaniaki riki ma Iehova ao Iesu ibukin aroia n nanoanga ao ni kabwarai buure?

¹⁶ Ti kakorakoraa te tangira n ara utu n te onimaki ngkana ti “tauraoi n ikabwarabure.” (IEbe. 4:32) E kona n rangi ni kangaanga n tabetai kabwaraan aia bure tabemwaang, ngaia are ti riai ni mwakuria. E namakinna te tari te aine temanna bwa e buokaki bwa e na karaoa anne, n te kaongora n te Taua-n-Tantani ae “Tauraoi n Ikabwarabure.” * E korea aei: “Rinanoakin te kaongora anne, e buokai n anganai te iango ae kaokoro ao ae raoiroi riki ni kaineti ma anne. E kabwarabwaraaki iai bwa e aki nanonaki n tauraoim ni kabwarai aia bure aomata nako bwa ko na kariaia aia mwakuri ae kairua ke n iangoia bwa aongkoa [ko] aki maraki iai. Ma te bwai ae nanonaki ni kabwaraan aia bure, boni kakeaan unim n aeka ni kairua akanne ao kateimatoaan am raoi.” Ngkana ti tauraoi ni kabwarai aia bure taari n te onimaki, ti kaotia iai bwa ti tangiriia ao ti kakairi iroun Tamara ae Iehova.

17. Ni kaineti ma Mataio 5:​16, ti na kangaa ni kamoamoaa Tamara are i karawa?

¹⁷ Ti kakabwaiaaki ngkai ti kaaina te utu ae kaainaki irouia taari ni katobibia te aonnaba aika itangitangiri. Ti tangiriia aika bati bwa a na raonira n taromauria Atuara. N iaiangoan anne, ti riai n taratara raoi bwa ti na aki karaoa te bwai ae e na kabuakakaaki iai Tamara are i karawa ke ana aomata. Ti kataia ni karaoi aroaro ake a na anaaki iai nanoia aomata nakon te rongorongo ae raoiroi.​—Wareka Mataio 5:16.

18. Tera ae kona ni buokira n taekina ara koaua ma te ninikoria?

¹⁸ N tabetai, a kona tabeman ni kabuakakaira ke ni bwainikirinira ngkai ti ongeaba iroun Tamara are i karawa. Ma tera arora ngkana ti a maaku n te tai are ti taekina iai ara koaua nakoia tabemwaang? Ti kona n onimakina Iehova ma Natina bwa a na buokira. E karaui nanoia taan rimwina Iesu bwa a na aki raraomaeakina aroia n taetae, ke te bwai ae a  na taekinna. Bukin tera? E taku Iesu: “Kam na anganaki ami taeka n te tai naba anne. Bwa kam aki taetae n tii ngkami ma e taetae taamnein Tamami iroumi.”​—Mat. 10:​19, 20.

19. Aanga te katoto ibukin temanna ae ninikoria n taekina ana koaua.

¹⁹ Iangoa ana katoto Robert. N taai aika nako ngke e a tibwa reirei n te Baibara ao e tuai n rangi ni bati ana atatai iai, e a tei i matan te boowi n te taanga ni buaka i Aberika Maiaki. E ninikoria ni kabwarabwaraa nakon te boowi bwa e aki kani kaaina te taanga ni buaka ibukin tangiraia tarina n te onimaki. E boni kakaitau teuaei ngkai e riki bwa kaain ana utu Iehova! E a karina naba n titiraki ni kangai te tia moti: “Antai tarim akanne?” E aki kantaningaia Robert bwa e na tabekaki te titiraki anne, ma e waekoa n uringa kanoan te kibu n te bong anne. E nako mani Mataio 12:50: “Ane e kakaraoa nanon Tamau are i karawa, boni ngaia tariu ao mwaaneu ao tinau.” E ngae ngke e tuai n rangi ni bati ana atatai n te Baibara Robert, ma e buokia taamnein Iehova ni kaekaa te titiraki anne ao ake tabeua riki ake e aki kantaningai. E boni bae ni kakatonga Iehova iroun Robert! Ao e kakatonga naba iroura ngkana ti onimakinna ao n taekina ara koaua ma te ninikoria n taai aika kangaanga.

20. Tera ae ti riai ni motinnanoia bwa ti na karaoia? (Ioane 17:​11, 15)

²⁰ Ti bia teimatoa ni kakaitau ni kakabwaiaara ae kaainakin ana utu Iehova ae a tatangira kaaina. Bon iai Tamara ae akea n ai arona, n ikotaki ma tarira ao mwaanera n te onimaki aika tangirira. Ti riai n teimatoa ni kakaitau ibukin anne. E kataia Tatan ma taan rimwina aika kairiribai ni kananououaira n ana tangira Tamara are i karawa, ao a kataia n urua te katiteuanaaki i marenara. Ma e tataro Iesu ibukira ni butiia Tamara bwa e na kawakinira bwa e aonga n teimatoa ni katiteuanaaki ara utu n te onimaki. (Wareka Ioane 17:​11, 15.) E kaekaa te tataro anne Iehova. N aron Iesu, ti bia kakoauaa raoi bwa e bon tangirira Tamara are i karawa, ao e na boni buokira. Ti bia motinnanoia bwa ti na teimatoa ni kaanira riki ngkai ma kaain ara utu n te onimaki.