Ni moan 1940, ao a reirei n te Baibara au karo ma Ana Tia Kakoaua Iehova. E aki teimaan aia reirei, ma e bon teimatoa tinau ni kakarekei katoton te Taua-n-Tantani ao te Taratara! N 1950, a a butimwaea te kakao kaain au utu nakon te bwabwaro ibukia aaba aika kakaokoro i New York City.

E aki maan imwina ao e a kakawarira Brother Lawrence Jeffries. E boni kani buokai n reiakina te koaua. N te moantai, I ribaia Ana Tia Kakoaua Iehova ngkai a tei i nuka ni kaineti ma waaki n tautaeka ao taiani buaka. I tuangnga bwa ngkana a rawa ni buaka kaain Amerika ni kabane, ane a na roko ngkanne taani kairiribai ao n taua abara. E taotaona nanona nakoiu Brother Jeffries ao e kangai: “N am iango, tera ae e na karaoia Iehova ae te Atua ngkana a bane ni beku Ibukina kaain Amerika, ao a a roko naba taani kairiribai ni buakania?” Man ana taeka akanne ao bwaai riki tabeua, I a noria bwa e boni kairua au iango. Ao I a kaungaaki riki iai bwa N na reiakina te Baibara.

I boni kabatiaa warekan taian Taua-n-Tantani ao Taratara! ake e katikui tinau n ruun ara auti mai nano. N tokina, I a ataia ae e boni koaua te baere I reiakinna, ngaia are I a butimwaea te reirei n te Baibara ma Brother Jeffries. I a katoatai naba n irii bobotaki. I tatangiri baike I reiakin, ao I a riki bwa te tia tataekina te rongorongo ae raoiroi. A a bitaki tiau ngke I a ataia ae “e a kaan ana bong Iehova ae kakannato.” (Teb. 1:14) I a aki uaiakina te kuura ae rietata, ma I a kani buokiia aomata n reiakina te koaua.

I angabeeba n te kuura ae rietata n Tun 13, 1956, ao tenibong imwina, I a bwabetitoaki n  tain te runga. I aki ataia ae a nang roko kakabwaiaau mairoun Iehova imwin reiakinan taekana ao n angareirei Ibukina.

Onoua te namwakaina imwini bwabetitoakiu, ao I a riki bwa te bwaiania ae katoatai. Iai te kaongora ae atuna “Can You Serve Where the Need Is Great?” n Te Mwakuri ni Minita ae bwain Ritembwa 1956. Ngai temanna ae I kona ni karaoa aei. I kan ibuobuoki n taabo ake a karako iai taan tataekina te rongorongo ae raoiroi.—Mat. 24:14.

I a mwaing n nako Edgefield i Carolina Maiaki. Bon tii aman taan uarongorongo n te ekaretia ikai. Ma ai niman ma ngai. Ti boni bobotaki n te ruu are i moan ana auti te tari temanna. I kakabanea 100 te aoa n te mwakuri ni minita ni katoa namwakaina. I rangi n tatabetabe ni kairan te mwakuri ni minita ao katauraoani kabwarabwara tabeua ibukin te botaki. Ngkana I kabatiaa au tai ni karaoa aei, ao a a reke riki reireiau ibukin Iehova.

Iai temanna te aine ae I reirei ma ngaia n te Baibara, ae e bwaibwai n te auti teuana i Johnston, ae tabeua te maire raroana ma Edgefield. E akoi neiei bwa e karekea au mwakuri ni kareketianti irouna ae I itera n tai iai ae I rangi ni kainnanoia n te tai anne. Ao e kariaia naba bwa ti na kamanena ana auti teuana ae uarereke bwa ara Tabo n Taromauri.

Brother Jolly Jeffries, ae natin te tari are reirei ma ngai ngkoa n te Baibara, e a mwaing mai Brooklyn, New York nakon ara aono, ao ai toau ni bwaiania. Ti maeka n teuana te auti ae te kaa, ae e anganira te tari te mwaane temanna.

E rangi n uarereke te boo ikai. Ti kona n tii karekea teuana te taraa n tebongina n ara tabo ni mwakuri. N te taina, ao I a kabanea au mwane ae tii tabeua te tianti, ni kabooa iai te amwarake n te titooa teuana. Ma ngke I a otinako, ao I a boo naba ma te mwaane temanna ao e taku nakoiu: “Ko aki kani mwakuri? N na kabooko teuana te taraa n te aoa.” I mwakuri irouna tenibong ni kaitiaka te tabo ni kateitei teuana. Titeboo ma e bon tangirai Iehova bwa N na tiku i Edgefield. Ao I boni kaea naba te bwabwaro ibukia aaba aika kakaokoro i New York City, n 1958.

N te kauoua ni bong n te bwabwaro anne ao e a riki te bwai teuana ae okoro. I a kaitiboo ma Sister Ruby Wadlington, ae te bwaiania ae katoatai i Gallatin i Tennessee. Ibukina bwa ti kaai n tangira te mwakuri ni mitinare, ti kaai ni kaea te boowi ibukin te Kuura n te Kireata ae karaoaki n te bwabwaro anne. Imwina, ti a kaai ni kokororeta i marenara. Imwina riki, I a kaoaki nako Gallatin bwa N na anga te kabwarabwara ibukia aomata nako. I boni kamanena naba te tai anne ni kabutiman iai nakon Ruby. Imwina riki, I a mwaing nakon ana ekaretia Ruby ao ti a mareaki n 1959.

Ngke ai 23 au ririki, I a rineaki bwa te tabonibai n te ekaretia (ae te tia babaire n te rabwata n unimwaane ngkai) i Gallatin. E a bon tibwa  rineaki Charles Thompson bwa te mataniwi n te aono ae uarereke ngke e kawara ara ekaretia. E rangi ni mwaatai teuaei, ma e bon ongora moa n au iango ni kaineti ma kainnanoia taari mwaane, ao aroia mataniwi n te aono n tabeakina te ekaretia. E reke reireiau irouna bwa e raoiroi moa te tititiraki ao ni karekei rongorongo aika tabwanin raoi, imwain karaoani babaire.

Ni Mei 1964, I a kaoaki nakon te Kuura ni Minita Ibukin te Tautaeka n Uea, ae manna teuana te namwakaina i Lansing Maiaki i New York. A karikirakea i nanou kan reiakinan riki taekan Iehova ao kaaniau riki ma Ngaia, taari ake a kaira te reirei aei.

N Tianuare 1965, I a kaoaki ma Ruby nakon te mwakuri ni mwamwananga n te aono ae uarereke. Ti mwiokoaki n aonon Knoxville, Tennessee, ao e kuri n roko i Richmond, ao Virginia. Ai uana naba ma ekaretia ake i Carolina Meang, Kentucky, ao Virginia Maeao. I tii beku n aia ekaretia I-Bwatabwata ibukina bwa n te tai anne, ao e rangi ni korakora te kakaokoroaki i aon te United States mai maiaki, ngaia are a aki kona n ikotaki n taromauri I-Bwatabwata ma aika mainaina. A maiu ni kainnano taari ikai, ngaia are ti a tibwatibwai ara bwai ma ngaiia. Aio reireiau iroun temanna te tari ae e a maan ni beku bwa te mataniwi n te aono ae uarereke: “Riiki bwa te tari nakoia. Tai riki bwa kaanga aia mataniwi kaain te ekaretia. Ko kona ni buokia ngkana a iangoiko bwa tariia ngkoe.”

Ngke ti a kawara te ekaretia teuana ae uarereke, ao e a reirei Ruby n te Baibara ma temanna te aine, ae iai natina te aine ae teuana ana ririki. Ngke ai akea n te ekaretia ae kona ni kaira te reirei n te Baibara ma neiei, ao e a reirei naba ma Ruby rinanon te kororeta. N rokora are imwina, ao e a iriri neiei ni katoa bobotaki. Ngke a a mwaing nakon ara ekaretia uoman bwaiania aika okoro aika aine, ao a a reitaanako te reirei ma neiei. E aki maan imwina ao e a bwabetitoaki. N 1995 ae ai bon 30 te ririki iai imwin anne, ao e a roko naba temanna te aine ni kataetaea Ruby n te Betaera i Patterson. Bon natin te aine are e reirei ngkoa n te Baibara ma Ruby. E boni kaea ma buuna te ka-100 ni koraki n te Kuura ni Kireata.

Ara kauoua n aono bon nukan Florida. N te tai anne, ti a boni kainnanoa te kaa, ngaia are ti a karekea ara kaa ni boona ae tamaroa. Ma n te wiki are imwina, e a uruaki naba bwain te intin teuana. Ao ai akea ara mwane ibukini karaoana. I bon reitaki ma te tari te mwaane temanna ae I taku bwa e kona ni buokira. E roko temanna ana tia mwakuri te tari aei ni karaoa ara kaa ao e aki butimwaea te mwane te tari aei ngke ti anganna. E tii kangai, “Ake baemi irou, tai tabe ma boona.” Ao e a manga anganira te mwane. Anne bon te katoto teuana ae tamaroa ibukin aron Iehova n tabeakinia ana toro. Ti kauringaki iai bwa ti na tituaraoi nakoia aomata nako.

Ni kawaran ekaretia iroura, ti a bon titiku naba n aia auti taari. Ibukin aei, a a reke raoraora aika raraoi. N te taina, e a tiku au ribooti ni kaineti ma te ekaretia ae tuai tia n au taiboraita. Ngke I a oki n te tairiki anne, ao I a noria bwa aia ataei te utu are ti maeka irouia ae tenua ana ririki, e a “buokai” ni katiaa n arona ni kotokotei bwaai tabeua ao I a manga moani karaoa riki au ribooti. I aki toki ni kangongooa ngkai teuaei n aei.

N 1971, I a kaoaki bwa N na riki bwa te mataniwi n te aono ae bubura i New York City. Ti bon tounako iai! Ngke ti a roko ikanne ao ai 34 au ririki. A butimwaeai taari ikanne ma te akoi, ngkai aia moani mataniwi n te aono ae bubura ngai ae bwatabwata.

Ngkai te mataniwi n te aono ae bubura ngai, I tatangiria n angareirei ibukin taekan Iehova n tain te runga ni katoa wikeen. A bati mataniwi n te aono aika mwaatai riki nakoiu. Temanna mai buakoia, bon te tari are e anga te kabwarabwara ngke I bwabetitoaki. Ao are temanna bon Theodore Jaracz, are e a riki bwa kaain te Rabwata n Tautaeka imwina riki. A tira naba taari mwaane aika mwaatai aika beku n te Betaera i Brooklyn. I rangi ni kakaitau ngkai a a tia mataniwi n te aono ao kaain te Betaera ikai, ni buokai bwa N na rabakau arou ni mwakuri ma ngaiia. I a tia n noriia raoi taani kawakintiibu aika tatangira aikai, n onimakina Ana taeka te Atua ao ni kakaonimaki ni boutokaa ana botaki. E bebete naba karaoani mwiokoau man aroia n nanorinano.

N 1974, ao kaain te Rabwata n Tautaeka a mwiokoia tabeman mataniwi n te aono ae uarereke bwa a na riki bwa mataniwi aika mwamwananga n te aono ae bubura, ao ngai N na beku n te aono ae uarereke, mangkai ai Carolina Maiaki. E rangi ni kakukurei te tai anne irouia taari, bwa ai akea te kakaokoroaki n taian ekaretia ao n taian aono.

N raabanen 1976, I a mwiokoaki nakon te aono i Georgia, ae mena i marenan Atlanta ma Columbus. I ururinga te tai are I kabwarabwara iai n te taunimate ibukia ataei aika niman aika bwatabwata, ake a mate n rebwen te boom ae katukaki ni mwengaia. E boni karinaki n te onnaoraki tinaia ibukin ikoakina. A boni kakawaraki irouia aika bwatabwata ao aika mainaina ibukini kabebeteaia. I noria raoi bwa e rangi ni korakora aia tangira taari aikai. A kona ni buokaki ana toro te Atua n te aeka n nanoanga aei bwa a na nanomwaaka i aani kataakia aika kakaiaki.

N 1977, ti a tuangaki bwa ti na roko n te Betaera i Brooklyn, ibukin tabeua te namwakaina ni buoka te mwakuri teuana. Ngke e a kaan tia, ao a a roko naba kaain te Rabwata n Tautaeka aika uoman, n titirakinai ma Ruby bwa ti kan teimatoa n tiku ni mwakuri te Betaera ke ti aki. Ti boni butimwaea te kakao anne.

I a tia ni beku 24 te ririki n te Aobiti Ibukin te Mwakuri, ike a ibuobuoki iai taari mwaane ni kaekai titiraki aika kangaanga. A a tia naba kaain te Rabwata n Tautaeka ni katauraoi kairiri aika boraoi ma booto n reirei man te Baibara i nanon ririki aika bati. E kamanenaaki aei ibukini kaekaan titiraki, ao e boto naba iai reireiaia ni kataneiaaki mataniwi n te aono ae uarereke, unimwaane, ao bwaiania. A a tia naba ni buokaki iai aika bati n rikirake n te itera n taamnei. Ao e a rangi ni kakorakoraaki iai ana botaki Iehova.

Man 1995 nakon 2018, I mwiokoaki bwa te tia tei ibukini kautun ara botaki, ae arana mai mwaina te mataniwi ae kakawari aobiti n tararua. I rereitaki ma kaain te Komete ibukin te Aobiti n Tararua, kaain te Betaera, ao mitinare ake tabeman ni kaungaia ao ni buokiia n aia kangaanga. Ibukin aei, I a kakaungaaki iai ma Ruby n rongorongo ake a tibwauai nakoira. N te katoto, ti kawara Rwanda n 2000. A rangi n rotaki nanora ngke ti a ongora aroni maiuia kaain te Betaera ao taari, n te tai are a a tiringaki iai kaain te reeti teuana i abaia n 1994. A bati aia koraki ake a tangiriia, ake a bua maiuia. Ma e ngae n anne, a bon teimatoa naba taari aikai ni kaotiota te onimaki, te kantaninga ae raoiroi, ao te kimwareirei.

Ai 80 tabun ngkai ara ririki ni maiu. I a tia ni mwakuri ma te Komete n te Aobiti n Tararua n te United States i nanon 20 te ririki. Akea au beeba man te kuura ae rietata, ma I a tia ni karekea te reirei ae rangi n rietata mairoun Iehova ao ana botaki. Ao aei te bwai ae kataubobongaai nakon reiakinaia tabemwaang taekan te koaua man te Baibara, ae te bwai are a kona ni kakabwaiaaki iai n aki toki. (2Kor. 3:5; 2Tim. 2:2) I a tia n nora aron ana rongorongo te Baibara ni buokiia aomata ni kanakoraoi maiuia, ao ni karikirakea aia iraorao ae kaan ma te tia Karikiriki. (Iak. 4:8) I teimatoa ma Ruby ni kaungaia tabemwaang bwa a na kawakina tibwangaia ae reiakinan taekan Iehova ao te angareirei nakoia aomata i aon ana koaua te Baibara, ae te tibwanga ae moan te kakawaki ae a kona ni karekea ana toro Iehova!