1. Tera ae riki iroun te rorobuaka n ataei temanna imwin te kabwarabwara teuana n te bwabwaro n 1935?

BON 18 ana ririki te rorobuaka n ataei aei ngke e bwabetitoaki 1926. Ana karo bon taan Reirei n te Baibara ngkoa, are a a kinaaki ngkai bwa Ana Tia Kakoaua Iehova. Bon iai natiia aika teniman mwaane ao uoman aine, ake a kaikawaiia bwa a na beku ibukin Iehova ae te Atua ao ni kakairi iroun Iesu Kristo. E katoa ririki n ana Katairiki te Uea te rorobuaka n ataei ae raoiroi nanona aei, ni katoonga te bwerena ao n nima te wain, n aron are a kakaraoia ni kabane taan Reirei n te Baibara n taai akekei. Ma e bitaki aroarona are kakaraoia arei man te kabwarabwara teuana ae kangai atuna, “Te Koraki ae Mwaitikurikuri.” E karaoaki te kabwarabwara anne n 1935 iroun J. F. Rutherford n te bwabwaro teuana i Washington, D.C., i U.S.A. Tera ae kamatataaki n te bwabwaro anne?

2. Tera te koaua ae kakaongora are kamatataaki n ana kabwarabwara Brother Rutherford?

² N ana kabwarabwara Brother Rutherford ao e kamataataa bwa antai te “koraki ae mwaitikurikuri” n te King James Version, ke “te koraki ae uanao” are n Te Kaotioti 7:9. Man te tai anne, e a iangoaki te koraki anne bwa te kauoua ni koraki ake a na nako karawa ake a kakaonimaki teutana nakoia kaain te nikira. E kabongana Brother Rutherford te Baibara ni kamataataa iai bwa a aki rineaki te koraki ae uanao bwa a na nako karawa, ma bon ana tiibu tabemwaang * Kristo ake a na rinanon “te rawawata ae korakora”  ao ni maiu n aki toki i aon te aba. (TeKao. 7:14) E berita ni kangai Iesu: “Iai riki au tiibu tabemwaang, aika tiaki kaain te nne aei, ao e riai bwa N na kairiia naba, ao a na ongo bwanaau, ao a na riki bwa tii tenanaina, ao tii temanna te tia kawakintiibu.” (Ioa. 10:16) Tiibu aikai a nanonaki iai taani Kakoaua ibukin Iehova aika kakaonimaki, ake a kantaningaa te maiu ae akea tokina n te Bwaretaiti i aon te aba. (Mat. 25:31-33, 46) Ti na nora aron te ota ae boou man te Baibara are e bitii iai maiuia ana aomata Iehova aika bati, n ikotaki naba ma te rorobuaka n ataei anne are 18 ana ririki.​—TaiAre. 97:11; TaeRab. 4:18.

3-4. N te bwabwaro n 1935, tera are a tibwa ataia te koraki aika nga ma nga mwaitiia ibukin aia kantaninga, ao bukin tera?

³ E rangi ni kaunga tain te bwabwaro anne ngke e a titirakinia kaain te botaki te tia kabwarabwara ni kangai: “Kam kona n taiaoka n teirake te koraki ake a kantaningaa te maiu n aki toki n te aonnaba?” Ni kaineti ma aia taeka aomata ake a roko n te tai anne, te koraki ake a tei, e bon raka i aon iteran te mwaiti ae tao 20,000 ake a roko. Imwina ao e taku Brother Rutherford: “Taraia! Ao aikai aomata aika rangi ni mwaitikurikuri!” Imwin anne, e a rimwiaki n te karongoa ni kukurei ae korakora. A oota ngkanne naake a tei bwa a aki rineaki nakon te maiu i karawa. A ataia ae a bon tuai ni kabiraki n taamnein te Atua. N te bong are imwina n tain te bwabwaro, a a bwabetitoaki 840 taani Kakoaua aika boou, ake a angiina i buakoia bon tiibu tabemwaang.

⁴ Imwin te kabwarabwara anne, e a katoka kanakin te bwerena ao nimakin te wain n ana Katairiki te Uea te rorobuaka n ataei are taekinaki mai moa, n ikotaki naba ma tabeman riki aika nga ma nga mwaitiia. E nanorinano te tari temanna n taekina aia namakin aomata aika bati ngke e kangai: “Te Kauring are n 1935 bon te kabanea n tai are I katoong iai taiani banna. I a tibwa ataia ae kantaningaan te maiu i karawa e bon aki anganai Iehova rinanon taamneina ae raoiroi, ma N na boni kantaningaa te maiu i aon te aba ao ni mwakuri ni buoka karaoana bwa e na riki bwa te bwaretaiti.” (IRom 8:16, 17; 2Kor. 1:21, 22) Ni karokoa ngkai, e a rikirake ni korakora mwaitiia te koraki ae uanao ao a uaia ni mwakuri ma kaain te nikira aika kabiraki. *

5. Tera ana iango Iehova ibukia naake a tia ni katoka katoongani banna n tain te Kauring?

⁵ Tera ana iango Iehova ibukia naake a katoka katoongan banna n te Kauring are imwin 1935? Ao tera aron te tia Kakoaua temanna ae e a tia ni bwabetitoaki ni boong aikai ngkana e katoong banna n tain ana Kauring te Uea ao e a ataia imwina riki bwa ngaia tiaki te kabiraki ni koaua? (1Kor. 11:28) Tabeman a katoong banna akanne ibukina bwa e bure otaia n aia kantaninga. Ma ngkana a kakoauaa raoi bwa e kairua otaia iai, a katoka katoongan banna, ao a teimatoa ni kakaonimaki n aia beku ibukin Iehova, e na kukurei Iehova ni butimwaeiia bwa kaain naba te koraki ake tiibu tabemwaang. E ngae ngke a aikoa kana te bwerena ao n nima te wain, ma a teimatoa n ira te Kauring ibukina bwa a kaota raoi kakawakin te baere e a tia ni karaoia Iehova ao Iesu ibukia.

6. Tera are e tua Iesu nakoia anera bwa a na karaoia?

⁶ Ngkai e a uakaan rokon te rawawata ae korakora, ti a kaungaaki bwa ti na rinanon te boki ae Te Kaotioti mwakoro 7 ae taekaia Kristian  aika kabiraki ao tiibu tabemwaang aika rangi n uanao. E tua Iesu nakoia anera bwa a na teimatoa n taui angin te aonnaba ake aua, ake a na urubwai. A na aki kanakoi angin te aonnaba akanne ni karokoa ae a a tia ni kanikinaeaki raoi iroun Iehova Kristian aika kabiraki ni kabane. (TeKao. 7:1-4) Ao ibukini kakaonimakia ni koaua tarini Kristo aika kabiraki aikai, a anganaki kaniwangaia ae a na riki bwa ueea ma ngaia ao ibonga i karawa. (TeKao. 20:6) A na rangi ni kukurei ni kabane naake a kaaina ana utu te Atua i karawa, n noriia taani kabiraki aika 144,000 mwaitiia ni karekea kaniwangaia ae te maiu i karawa.

7. Ni kaineti ma Te Kaotioti 7:9, 10, antai are e noria Ioane n te miitara, ao tera are a karaoia? (Nora te taamnei ni moan te maekatin.)

⁷ Imwin taekinaia ueea ao ibonga aika 144,000 mwaitiia, e a nora Ioane te bwai ae kakukurei, ae taekaia “te koraki ae uanao” ni maiu n Aremaketon. Te kauoua ni kurubu aei e boni bubura riki, tiaki n aron are te moani kurubu, ao akea ae e kona ni wareka mwaitiia. (Wareka Te Kaotioti 7:9, 10.) A boni “kunnikainia n te kamwarai ae mainaina,” ae oti iai bwa a a tia ni kateimatoaia bwa a na “aki kabarekaaki” n ana waaki Tatan ao ni kateimatoa naba kakaonimakia nakon te Atua ao Kristo. (Iak. 1:27) A takaruaea ae a a tia ni kamaiuaki ibukin te baere e a tia ni karaoia Iehova ao Iesu, are ana Tiibutetei te Atua. A uouotii naba mwaangan aroka i baia, are e kaotaki iai bwa a kukurei ni butimwaea Iesu bwa te Uea, are e rineia Iehova.​—Kabotaua ma Ioane 12:12, 13.

8. Tera ae ti tuangaki n Te Kaotioti 7:11, 12 ibukia ana utu Iehova ake i karawa?

⁸ Wareka Te Kaotioti 7:11, 12. Tera aroia kaaini karawa n noraia te koraki ae uanao? E nora Ioane ana utu Iehova ni kabane ake i karawa ake a rotaki n te kimwareirei ngke a a tei te koraki ae uanao ao ni kaitaua te Atua. A rangi ni kukurei ana utu Iehova ake i karawa n nora kakoroani bukin te miitara aei, ngke a a otinako man te rawawata ae korakora te koraki ae uanao aei ao ni maiu.

9. Ni kaineti ma Te Kaotioti 7:13-15, tera ae a a karaoia ngkai te koraki ae uanao?

⁹ Wareka Te Kaotioti 7:13-15. E koreia Ioane bwa a a tia te koraki ae uanao n “teboki aia kamwarai ao ni kamainainai n raraan te Tiibutetei.” E oti n aei bwa e a itiaki mataniwin nanoia ao e a kukurei Iehova irouia. (Ita. 1:18) Boni Kristian aika a tia ni katabui maiuia ake e korakora irouia kaotiotan onimakinan ana angakarea Iesu ao iai naba reitakia ma Iehova. (Ioa. 3:36; 1Bet. 3:21) Anne bukina ae e kukurei iai te Atua irouia, ao a kukurei ni “beku irouna n ana tembora ni ngaina ao ni bong” i aon te aba n ana tembora n taamnei. A ingainga naba ngkai n uataboa te mwakuri ae moan te kakawaki ae tataekinan te Tautaeka n Uea ao karekeaia taan rimwini Kristo, n aroia ni moanibwai riki baika a irekereke ma Ana Tautaeka n Uea te Atua nakon nanoia.​—Mat. 6:33; 24:14; 28:19, 20.

10. Tera ae a aki nanokokoraki iai te koraki ae uanao, ao tera te berita are a na nora koroni bukina?

¹⁰ A aki nanokokoraki te koraki ae uanao ake a otinako man te rawawata ae korakora bwa e na bon teimatoa te Atua ni kawakinia, ibukina bwa “e na taakina ana umwanrianna i aoia Teuae tekateka i aon te kaintokanuea.” E na boni koro bukin te berita are a maan ni kakantaningaia tiibu tabemwaang, ae kangai: “E na kaoa [te Atua] te rannimata ni kabane mai mataia, ao e nang akea riki te mate, ke te nanokawaki ke te tang ke te maraki.”​—TeKao. 21:3, 4.

11-12. (a) Ni kaineti ma Te Kaotioti 7:16, 17, baikara kakabwaia aika imwaia te koraki ae uanao? (b) Tera ae a kona ni karaoia tiibu tabemwaang n tain te Kauring, ao bukin tera?

¹¹ Wareka Te Kaotioti 7:16, 17. N te tai aei moa ao iai tabeman ana aomata Iehova aika rotakibuaka  n te baki ibukin aki taun te mwane ke mwin aia mwakuri n urubwai taan iowawa ao te buaka. Iai tabeman aika kabureaki ibukin aia onimaki. E ngae n anne, a kukurei te koraki ae uanao n ataakin ae ngkana a kamaiuaki n te tai are e a kamaunaaki iai te waaki ae ngkai ae bubuaka aei, a na bon teimatoa ni karerekea kanaia ae bati n te aro n rabwata ao n taamnei. Ngkana e rina n roko kamaunaan ana waaki Tatan, a na boni kamaiuaki te koraki ae uanao man “te kabuebue ae korakora,” ae unin Iehova are e na kabwaroa i aoia te natannaomata. Imwin tokin te rawawata ae korakora, e na kairiria Iesu aomata ake a maiu i aon te aba nakon te “ran ni kamaiu [ae akea tokina].” Karaua iangoia: E a reke irouia te koraki ae uanao te kantaninga ae kakukurei. A na bon aki mate mirion ma mirion aomata ake a reke maiuia!​—Ioa. 11:26.

¹² Iai aia kantaninga ae kakukurei tiibu tabemwaang are a rangi ni kakaitau iai nakon Iehova ao Iesu! A aki rineaki bwa a na maiu i karawa, ma a bon rangi ni kakawaki naba iroun Iehova. A kona te koraki akana uakoraki akanne ni kaitaua te Atua ao Kristo. Te anga teuana ae a karaoa iai aei boni man irakin Ana Katairiki te Uea.

13-14. E aera bwa a riai aomata nako n ira Kauringaani mateni Kristo?

¹³ N ririki aika tibwa nako, e katautauaki bwa 1 mai buakoia 1,000 ake a ira te Kauring aika katoongi banna. Angiina ekaretia, akea mai iai aika a katoongi banna. E teretere iai ngkanne bwa angiina riki ake a ira te Kauring a na kantaningaa te maiu i aon te aba. Ma e aera bwa a ira Ana Katairiki te Uea? A iria bwa iai bukina irouia, n aroia aomata aika ira ana botaki ni mare raoraoia temanna. A iria ibukina bwa a kani kaota aia tangira ao aia boutoka nakoia taanga ake a a mareaki. Ao ai arona naba, a ira te Kauring te koraki ake tiibu tabemwaang ibukina bwa a kani kaota aia tangira ao aia boutoka nakoni Kristo ao taani kabiraki. A iria naba bwa a na kaota aia kakaitau ibukin ana angakarea Iesu are e bukamaruaki n tain te Kauring, ae te angakarea are a kona iai ni kamaekaaki n aki toki i aon te aba.

¹⁴ Bukina riki ae kakawaki ngkai a ira te Kauring tiibu tabemwaang bwa a kani kaota ongeabaia n ana tua Iesu. Ngke e karaoa Iesu te Katairiki ae kakawaki anne ma ana abotoro aika  kakaonimaki, e taku nakoia: “Kakaraoa aei bwa kanuringau.” (1Kor. 11:23-26) Ngaia are a kateimatoa iriran Ana Katairiki te Uea ngkai a teimatoa moa ni maiu i aon te aba tabeman nikiraia taani kabiraki. Ao tiibu tabemwaang a kaoia aomata nako bwa a na ira te Kauring ma ngaiia.

15. Ti na kangaa n tatabemanira nako ni kaitaua te Atua ao Kristo n tain te Kauring?

¹⁵ N tain te Kauring, ao e a reke iai ara tai ni kaitaua te Atua ao Kristo rinanon te anene ao te tataro. Te kabwarabwara are e na karaoaki n te ririki aei boni “Kaota Am Kakaitau Ibukin te Bwai ae A A Tia ni Karaoia Ibukim te Atua ao Kristo!” E na kakorakoraaki riki iai ara kakaitau ibukin Iehova ao Kristo. Ngkana a kabutaki taiani banna, a kauringaki iai naake a ira te botaki bwa a tei banna akanne ibukin rabwatan ao raraan Iesu. Ti na iangoa iai ana tangira Iehova are e kaotia nakoira ngke e kariaia Natina bwa e na mate bwa ti aonga ni karekea te maiu. (Mat. 20:28) A na bae ni kabane naake a tangira Tamara are i karawa ao Natina ni kan ira te Kauring.

16. N aanga raa are a kuri n titeboo iai taani kabiraki ao tiibu tabemwaang?

¹⁶ E ngae ngke iai kaokoroia taani kabiraki ao tiibu tabemwaang ma tiaki n ae e na tangira are te korakina te Atua ao e na aki tangira are te korakina. A bane ni kakawaki uakoraki aikai irouna. E boni kabooia n te boo ae tii te tikina arona, ae maiun Natina ae tangiria, are e kabooa ibukia taani kabiraki ao tiibu tabemwaang. Te kaokoro irouia koraki aika uoua aikai bwa a kakaokoro aia kantaninga. A riai ni bane n teimatoa ni kakaonimaki ni koaua nakon te Atua ao Kristo. (TaiAre. 31:23) Ao uringnga, are e kona taamnein te Atua ni mwamwakuri i aora ni kabane. E nanonaki n aei bwa e anganga Iehova taamneina ae raoiroi nakon temanna ma temanna, n aron are e kainnanoia.

17. Tera ae a ingainga ni kariariaa taani kabiraki aika i aon te aba?

¹⁷ A aki bungiaki Kristian aika kabiraki ma kantaningaan te nako karawa. Ma e riai ni karinaki te kantaninga anne i nanoia iroun te Atua. A iaiangoa aia kantaninga anne, a tataroakinna, ao a ingainga ni karekea kaniwangaia i karawa. A aki naba ataia bwa e na aekakira rabwataia ngkana a a mena i karawa. (IBir. 3:20, 21; 1Ioa. 3:2) Ma a ingainga nakon te tai are a na kaitiboo iai ma Iehova, Iesu, anera, ao nikiraia taani kabiraki. A kariariaa naba te tai are a nang raonia n te Tautaeka n Uea i karawa.

18. Tera ae a ingainga ni kariariaa tiibu tabemwaang?

¹⁸ E kakawaki irouia tiibu tabemwaang te kantaninga are a kani karekea aomata ni kabane, ae kantaningaan te maiu n aki toki i aon te aba. (TeMin. 3:11) A ingainga ni kariariaa te tai are  a na kona iai ni buoka karikan te aonnaba aei ni kabutaa bwa te bwaretaiti. A kakantaningaa te tai are a na kona iai ni katei aia auti, ana ununiki n aia onnaroka, ao ni kaikawaiia natiia aika marurung mani kororaoi. (Ita. 65:21-23) A ingainga ni kariariaa ae a na neweabaa bwain nako te aonnaba n aroni maungana, buakonikaina, ao marawana​—ao n reiakina iai taekan ana karikibwai ni kabane Iehova. Ma ae kakawaki riki, a kukurei n ataia bwa e na ririkirake riki ni matoatoa ao ni kaan aia reitaki ma Iehova.

19. Te Kauring bon te tai ae ti anganaki iai n tatabemanira nako bwa ti na karaoa tera, ao e na boo n ningai n te ririki aei?

¹⁹ E a tia Iehova n angania ana toro ake a katabui maiuia n tatabemania nako, aia kantaninga ae tamaroa ibukin te tai ae e na roko. (Ier. 29:11) E reke te tai ae kakawaki ni Kauringaani mateni Kristo bwa ti na kaitaua te Atua ao Kristo ngaira n tatabemanira nako ibukin te baere a tia ni karaoia ibukira, bwa ti aonga ni kona ni kukurei ni maiu n aki toki. Boni moan te kakawaki te Kauring are a a kaitibooaki iai Kristian ni koaua. E na karaoaki imwini bungin taai n te Kaonobong, Maati 27, 2021. N te ririki aei a bati aika a inaomata n ira te botaki ae kakawaki aei. Tabeman a na iria n aki ongea te kakaaitara. Tabeman a na aitara ma kangaanga ngkana a bukamaruia n te karabuuti. Ngaia are a bia ekaretia nako, kurubu, ao aomata n tatabemania nako n ira bukamaruan te Kauring ae kakawaki aei ngkai a tataraira Iehova, Iesu, ao a na utu riki tabeman te Atua ake i karawa!