1. Tera are e taekinna Iesu ibukini baika kakawaki i karawa?

A AKI kona ni bane n noraki baika kakawaki. Ni koauana, a kakawaki riki ake a aki kona n noraki. N te Kabwarabwara i Aon te Maunga, e taekin Iesu baika kakawaki i karawa aika rianako riki nakoni kaubwain aon te aba. Imwina ao e taekina aei: “Ike e mena iai am bwai ae kakawaki, ao e mena naba iai nanom.” (Mat. 6:​19-21) Ngkana iai te bwai ae kakawaki iroura, e na boni kairira nanora bwa ti na kataia ni karekea. Ti kaikoi ‘baika kakawaki i karawa’ man arora ni karekea arara ke taekara ae raoiroi i matan te Atua. A bon aki kona ni mauna ke n iraeaki aeka ni kaubwai akanne, n aron are e taekinna Iesu.

2. (a) Ni kaineti ma 2 I-Korinto 4:​17, 18, tera are e kaumakira Bauro bwa ti na teimatoa n tatarai? (b) Tera ae ti na maroroakinna n te kaongora aei?

² E kaumakira te abotoro Bauro bwa ti na “teimatoa n tatarai baika aki nonoraki.” (Wareka 2 I-Korinto 4:17, 18.) Baika aki nonoraki aikai boni baika kakawaki aika irekereke naba ma kakabwaia ake ti na karekei n ana waaki ae boou te Atua i aon te aba. N te kaongora aei, ti na nori baika kakawaki aika aua aika aki kona n noraki ake ti kona ni kakabwaiaaki iai ngkai, ae taekan ara iraorao ma te Atua, te bwaintituaraoi ae te tataro, ana ibuobuoki taamnein te Atua, ao te ibuobuoki mai karawa n ara mwakuri ni minita. Ti na noria naba bwa ti na kangaa ni kaota ara kakaitau ibukini baika kakawaki aikai.

3. Tera te bwai ae kakawaki ae rianako riki ae aki nonoraki, ao ti kangaa ni karekea?

³ Te bwai ae kakawaki ae aki nonoraki ae rianako riki bon te iraorao ma Iehova ae te Atua. (TaiAre. 25:14) E kona te Atua  ni karekea ana iraorao ma aomata aika aki kororaoi ao e bon teimatoa naba n tabu? E boni kona ibukina bwa ana karea ni kaboomwi Iesu e “kamaunai aia bure kaain te aonnaba.” (Ioa. 1:29) E a kaman ataia Iehova ae e na boni koro bukin ana kantaninga ibukini katauraoan te tia Kamaiu ibukia aomata. Anne bukina ae e kona iai te Atua ni karekea ana iraorao ma aomata ake a maiu imwaini mateni Kristo.​—IRom 3:25.

4. Taekinia mwaane tabeman ake a maiu imwain aia tai Kristian ake a riki bwa raoraon te Atua.

⁴ Iangoiia mwaane tabeman aika riki bwa raoraon te Atua ake a maiu imwain aia tai Kristian. Aberaam bon te mwaane ae kaotiota te onimaki ae korakora. E ngae ngke e a raka i aon 1,000 te ririki imwini maten Aberaam, ma Iehova e bon aranna bwa ‘raoraona.’ (Ita. 41:8) Ngaia are e ngae ngke a mate aomata, ma e teimatoa n iangoiia Iehova bwa raoraona ni kaan. E boni maiu Aberaam n ana ururing Iehova. (Ruka 20:​37, 38) Te katoto riki temanna bon Iobi. Ngke a ikotaki anera i karawa, e kaota raoi Iehova onimakinan Iobi. E aranna bwa “te mwaane ae raoiroi ao e eti arona, e mamaaka te Atua ao e rarawa nakon te bwai ae buakaka.” (Iobi 1:​6-8) Ao tera ana namakin Iehova ibukin Taniera are kakaonimaki ni beku ibukin te Atua tao i nanon 80 te ririki, n te aba ae a beekan kaaina? Tenua ana tai te anera n taekinna nakon te mwaane ae e a kara aei bwa e “rangi ni kakawaki” iroun te Atua. (Tan. 9:23; 10:​11, 19) Ti aki nanououa bwa e ingainga Iehova nakon te tai are e na kautiia iai raoraona aika tangiraki ake a a tia ni mate.​—Iobi 14:15.

5. Tera ae kainnanoaki ibukini karekean te iraorao ae kaan ma Iehova?

⁵ Iraman aomata aika aki kororaoi ni boong aikai aika karekea aia iraorao ae kaan ma Iehova? Boni mirion ma mirion mwaitiia. Ti ataa aei ibukina bwa a rangi ni bati mwaane, aine, ao ataei ni kabutaa te aonnaba ake a kaotia n aroaroia bwa a kan riki bwa raoraon te Atua. “E kaan Ana Iraorao [Iehova] ma akana raoiroi.” (TaeRab. 3:32) E boni kona n riki anne ibukina bwa a onimakina ana karea ni kaboomwi Iesu. Ibukin anne, ti a kona n riki bwa raoraon Iehova, ni katabui maiura nakoina, ao ni bwabetitoaki. Ngkana ti karaoi mwaneka aika kakawaki aikai, ti a raonia iai Kristian aika mirion ma mirion ake a katabui maiuia ao ni bwabetitoaki, ao ni “kaan [aia] iraorao” ma Teuare te kabanea ni kakannato n te iuniweeti!

6. Ti na kangaa ni kaotia bwa e kakawaki iroura ara iraorao ma te Atua?

⁶ Ti na kangaa ni kaotia bwa e kakawaki iroura ara iraorao ma te Atua? N aron Aberaam ao Iobi ake a teimatoa ni kakaonimaki nakon te Atua n te maan ae raka i aon tebubua te ririki, ti riai n teimatoa naba ni kakaonimaki n aki ongeia bwa ai maanra ngaira ni beku ibukin Iehova n te waaki aei. N aron Taniera, e riai ni kakawaki riki iroura ara iraorao ma te Atua nakoni maiura. (Tan. 6:​7, 10, 16, 22) Man ana ibuobuoki Iehova, ti kona n nanomwaaka i aani kataakira nako ao ni kateimatoa ara iraorao ae kaan ma ngaia.​—IBir. 4:13.

7. (a) Ni kaineti ma Taeka N Rabakau 15:​8, tera ana namakin Iehova ibukin ara tataro? (b) E kangaa Iehova ni kaekai ara tataro?

⁷ Te bwai riki teuana ae kakawaki ae aki kona n noraki bon te tataro. Aomata aika e kaan aia iraorao, a uaia ni mamaroroakin aia iango ao aia namakin. Bon titeboo naba anne ma ara iraorao ma Iehova. E taetae Iehova nakoira rinanon ana Taeka, ao e kaotii iai ana iango ma ana namakin. Ti maroro ma ngaia rinanon te tataro, ao ti kona ni kaotii nakoina ara iango ao ara namakin aika raba. E kukurei Iehova n ongoraei ara tataro. (Wareka Taeka N Rabakau 15:8.)  Ngkai bon raoraora ae tatangira Iehova, e aki tii ongoraei ara tataro ma e kaekai naba. N tabetai, a waekoa ni kaekaaki ara tataro. Ao n tabetai tao ti a riai n teimatoa n tataroakina te bwai teuana. Ma ti kona ni kakoauaa ae e na boni kaekaaki ara tataro n te tai ae riai, ao n te anga ae te kabanea n tamaroa. E boni kona ni kaokoro aron Iehova ni kaekaa ara tataro ma are ti kantaningaia. N te katoto, n oneani mwin are e na kanakoa te kataaki, e kona n anganira te wanawana ao te korakora bwa ti “aonga n nanomwaaka” iai.​—1Kor. 10:13.

8. Ti na kangaa ni kaota ara kakaitau ibukin te bwaintituaraoi ae te tataro?

⁸ Ti na kangaa ni kaota ara kakaitau n te bwaintituaraoi ae rangi ni kakawaki ae te tataro? Te anga teuana boni mani mutiakinan ana kaetieti Iehova are ti na “tataro n aki toki.” (1Tet. 5:17) E aki kairoroira Iehova bwa ti na tataro. Ma e karinea inaomatara n rinea ae ti na karaoia, ao e kaumakira bwa ti na “botumwaaka n tataro.” (IRom 12:12) Ngaia are ti kona ni kaota ara kakaitau man arora ni kabatiaa ara tai n tataro ni katoabong. Ti bon riai naba ni kaitaua ao ni karaoiroa Iehova n ara tataro.​—TaiAre. 145:​2, 3.

9. Tera ana namakin te tari te mwaane temanna ibukin te tataro, ao tera ngkoe am namakin iai?

⁹ Ngkana ti a maan ni beku iroun Iehova ao n nori aanga ake e kaekai iai ara bubutii, ti a ataa riki iai kakawakin te tataro. N te katoto, iangoa Chris ae te tari ae beku ni kabwanina ana tai i nanon 47 te ririki n nako. E taku teuaei: “Ai kakukureira te utimwaaka n te ingabong n tataro nakon Iehova! E kabebetenano te maroro ma Iehova ngkana e a tibwa oti taai ao a rangi ni kantara bwaai nako. I kairaki iai bwa N na kaitaua ibukin ana bwaintituaraoi ni kabane n ikotaki ma te tataro. Ao ngkana I tia n tataro n te tairiki, e rangi n rau nanou ngkana I a matu ma mataniwin nanou ae itiaki.”

10. E aera bwa e riai ni kakawaki iroura te taamnei ae raoiroi are mairoun te Atua?

¹⁰ Mwaakan te Atua ae mwamwakuri bon te bwaintangira naba ae aki kona n noraki ae  e riai ni kakawaki iroura. E kaumakira Iesu bwa ti na teimatoa n tataro ibukin te taamnei ae raoiroi. (Ruka 11:​9, 13) E kona Iehova rinanon taamneina n anganira “te korakora ae riaoni korakoraia aomata.” (2Kor. 4:7; Mwa. 1:8) Man ana ibuobuoki taamnein te Atua, ti kona n nanomwaaka i aani kataaki ake ti kaaitarai.

11. E kangaa ni buokira te taamnei ae raoiroi?

¹¹ E kona ni buokira te taamnei ae raoiroi ni karaoan ara beku ibukin te Atua. E kona naba ni kanakoraoi riki ara tarena ao ara konabwai ao ti a kona iai ni kakororaoi tabera ni Kristian. Ti ataia ae a reke uaa aika raraoi n ara beku ibukin Iehova man ana ibuobuoki taamneina ae raoiroi, ao tiaki mairoura.

12. Ni kaineti ma Taian Areru 139:​23, 24, tera ae ti kona ni karaoia ngkana ti tataroa buokara rinanon te taamnei ae raoiroi?

¹² Te anga riki teuana ae ti kaotia iai bwa e kakawaki iroura te taamnei ae raoiroi are mairoun te Atua, boni mani butiiakin Iehova bwa e na buokira n atai iango ke baika ti tangiri aika kairua. (Wareka Taian Areru 139:​23, 24.) Ngkana ti bubutii n aron anne, e kona Iehova rinanon taamneina ni buokira n atai ara iango ke baika ti tangiri aika kairua. Ao ngkana ti a ataa anne, ti riai n tataro ibukin te taamnei ae raoiroi bwa e na anganira te korakora ae ti kainnanoia bwa ti aonga n rawa nakon te iango ao te bwai ane kairua anne. Ti kaotia iai bwa ti kamatoai nanora bwa ti na aki karaoa te bwai teuana ae e kona ni kairaki iai Iehova bwa e na aki buokira n taamneina ae raoiroi.​—IEbe. 4:30.

13. Ti na kangaa ni karikirakea ara kakaitau ibukin te taamnei ae raoiroi?

¹³ Ti kona ni karikirakea ara kakaitau ibukin te taamnei ae raoiroi man arora n iaiangoi baike a kakororaoaki iai n ara bong aikai. Imwain rieraken Iesu nako karawa ao e taku nakoia taan rimwina: “Kam na anganaki te mwaaka ngkana e roko i aomi te taamnei ae raoiroi, ao kam na riki bwa taani kakoaua ibukiu . . . nakon taabo ake taiani kabanea n raroa n te aonnaba.” (Mwa. 1:8) A kakoroaki raoi bukin taeka akanne n ara bong aikai. Man ana ibuobuoki te taamnei  ae raoiroi, a a tia n riki bwa taan taromauria Iehova aomata aika wanua tabun te mirion n te aonnaba ni kabutaa. Ti katiteuanaaki naba n ara bwaretaiti n taamnei ibukina bwa e buokira te Atua ni karikirakei aroaro aika tamaroa n aron te tangira, te kimwareirei, te rau, te taotaonakinnano, te akoi, te raoiroi, te onimaki, te nimamannei, ao te taubaang. Aroaro aikai bon “uaan te taamnei.” (IKar. 5:​22, 23) Ai kakawakira te bwaintituaraoi ae te taamnei ae raoiroi!

14. Tera te boutoka ae aki kona n noraki ae ti karekea n ara tai n uataboa te mwakuri ni minita?

¹⁴ Iai iroura te bwai ae kakawaki ae aki kona n noraki. Ti “uaia ni mwakuri” ma Iehova, Iesu, ao anera. (2Kor. 6:1) Ti karaoa anne n taai ake ti uataboa iai te mwakuri ae karekeaia taan rimwin Iesu. E taekina aei Bauro ibukina ma naake a uataboa te mwakuri aei: “Bon raon te Atua ni mwakuri ngaira.” (1Kor. 3:9) Ngkana ti uataboa te mwakuri ni minita ni Kristian, bon raon naba Iesu ni mwakuri ngaira. Uringnga are imwin tuangakia taan rimwina bwa a na “reireinia aomata mai buakoia botannaomata nako bwa a na riki bwa taan [rimwina]” ao e taku Iesu: “N na memena iroumi.” (Mat. 28:​19, 20) Ao tera aroia anera? Bon te kakabwaia kairakira irouia anera ngkana ti tataekina “te rongorongo ae raoiroi ae teimatoa n aki totoki . . . nakoia aomata ake a maeka n te aonnaba”!​—TeKao. 14:6.

15. Taekina te katoto teuana man te Baibara ae kaota kakawakin taben Iehova n ara mwakuri ni minita.

¹⁵ Tera ae ti buokaki ni kakororaoia man te boutoka mai karawa anne? Ngkana ti unika koraan te Tautaeka n Uea, a bwaka koraa tabeua i aon naano aika raoiroi ao a rikirake. (Mat. 13:​18, 23) Antai ae karikirakea koraan te koaua ao ni kauaaea? E taekinna Iesu bwa e aki kona n riki te aomata bwa te tia rimwina, ma tii ngkana e “katikia te Tama.” (Ioa. 6:44) E anga te katoto ibukin anne te Baibara. Uringa te tai are e uarongorongo iai Bauro nakoia aine tabeman i tinanikun te kaawa ae Biribi. Nora te bwai ae taekinaki n te Baibara ibukin temanna i buakoia ae arana Ruria: “E kauka raoi nanon neiei Iehova bwa e na butimwaei baike e taekini Bauro.” (Mwa. 16:​13-15) N aron Ruria, mirion ma mirion ake e a tia ni katikiia naba Iehova.

16. Antai ae riai ni kamoamoaaki ibukin nakoraoin ara mwakuri ni minita?

¹⁶ Antai ae riai ni kamoamoaaki ibukin nakoraoin ara mwakuri ni minita? E kaekaa te titiraki anne Bauro ngke e korei taeka aikai nakon te ekaretia are i Korinto: “I ununiki ngai ao e teboaroka Aboro, ma e teimatoa ni karikirakea te Atua. Mangaia ae e na aki kamoamoaaki ane e ununiki, ke ane e teboaroka, ma e na kamoamoaaki te Atua are karikirakei.” (1Kor. 3:​6, 7) N aroni Bauro, ti riai ni kamoamoaa Iehova n taai nako ibukin nakoraoin ara mwakuri ni minita.

17. Ti na kangaa ni kaota ara kakaitau ibukin te “uaia ni mwakuri” ma te Atua, Kristo, ao anera?

¹⁷ Ti na kangaa ni kaota ara kakaitau ibukin te kakabwaia ae te “uaia ni mwakuri” ma te Atua, Kristo, ao anera? Ti kona ni karaoa anne man ingaingara n ukeri aanga ake ti kona iai n tibwaa te rongorongo ae raoiroi nakoia aomata. A bati aanga ibukini karaoan anne, n aron te uarongorongo “i mataia aomata ao man te auti teuana ma teuana.” (Mwa. 20:20) A bati aika uarongorongo naba n te tai ae aki baireaki. Ngkana a kaitiboo ma te aomata ae a aki kinaa, a momoaaomata ni kamauria ao a kataia ni moana te maroro ma ngaia. Ngkana e kani maroro te aomata, a taetae ma te akoi n taekina te Tautaeka n Uea.

18-19. (a) Ti na kangaa n teteboka koraan te koaua? (b) Taekina te rongorongo ae kaota aron Iehova ni buoka temanna ae reirei n te Baibara.

 ¹⁸ Ngkai “raon te Atua ni mwakuri ngaira” ti aki riai n tii uniki koraa, ma ti na teteboki naba. Ngkana iai ae e kan ongora, ti kani karaoa ara kabanea ni konaa n okiokiria, ke ni baireia bwa e na kawaria temanna ao ni moana te reirei n te Baibara ma ngaia. Ti kimwareirei ngkana ti nora aron Iehova ni buoka te aomata anne bwa e na bita ana iango ao nanona.

¹⁹ Iangoa ana katoto Raphalalani ae te tia katoki aoraki n te tabunea i Aberika Maiaki. E rangi ni kukurei n te baere e reiakinna man te Baibara. Ma e a kaaitara ma te kataaki ae kangaanga ngke e a wareka Ana Taeka te Atua ibukin te reitaki ma bakatibu ake a a tia ni mate. (TuaKau. 18:​10-12) Teutana imwin teutana, e a kariaia bitakin ana iango iroun te Atua. Ao imwina riki, e a katoka ana katoki aoraki n te tabunea, e ngae ngke ai akea booni maiuna iai. E taku Raphalalani ae ai 60 ana ririki ngkai: “I rangi ni kakaitau nakoia Ana Tia Kakoaua Iehova n aia ibuobuoki n aanga aika bati, n aroni buokau ni karekea au mwakuri ni kareketianti. Ma I kaitaua riki Iehova ngkai e buokai ni kaitiaka maiuu, n te aro are I a kona ngkai n uataboa te mwakuri ni minita ngkai I a riki bwa ana tia Kakoaua ae e a tia ni bwabetitoaki.”

20. Tera ae ko kamatoaa nanom bwa ko na karaoia?

²⁰ N te kaongora aei, ti a tia n nori baika kakawaki aika aua aika aki kona n noraki. Ae rianako riki i buakoia bon ara iraorao ae kaan ma Iehova. Man ara iraorao anne, ti a kona ni karekei kakabwaia ake tabeua aika aki kona n noraki, ae kaaniana n te tataro, te ibuobuoki rinanon taamneina ae raoiroi, ao boutokaara mai karawa n ara mwakuri ni minita. Ti bia kamatoai nanora bwa ti na karikirakea ara kakaitau ibukini baika kakawaki aika aki kona n noraki aikai. Ao ti bia teimatoa ni kaitaua Iehova ngkai e riki bwa Raoraora ae rangi n tamaroa.