“Ngke I kauntaeka ma ai tariu, I a koona naba roroana ao e a bono ikena. I boni kan tiringnga.”​—Paul.

“Ni mwengau ao I rangi ni kakaiun, e ngae naba ngke te bwai ae uarereke. I a urui naba bwain nanon te auti, bwaai n takaakaro, ke baike a mena i matau.”​—Marco.

Tao angiina i buakora a aki kakaraoa te aekaki anne. Ma n tabetai, e kangaanga iroura ni kabane tautauan unra. E riki aei ibukina bwa ti bon aki kororaoi mairoun ara moan aomata are Atam. (IRom 5:12) N aroni Paul ao Marco, tabeman a aki kona n taua unia. Ake tabeman e kona ni kangaanga irouia kanakoani baike a iaiangoi. A aki toki n iaiangoi baike a raraoma iai ke ni kabwaranano. Ma e kona ni kangaanga irouia ake tabeman riki tautauan aia namakin ni kani wene ni bure, ke kamanenaan te kamanging ao taian drug n te aro ae aki riai.

E kona n rotakibuaka maiuia naake a kariaia aia iango, aia namakin, ao aia mwakuri, bwa a na taonakinako iai. Ma ti kona n totokoa rikin anne. N te aro raa? Man arora ni karikirakea te taubaang. Ibukini buokara ni karaoa anne, ti na rinanoi titiraki aika tenua: (1) Tera te taubaang? (2) E aera ngkai e rangi ni kakawaki? (3) Ti na kangaa ni karikirakea te aroaro aei, ae teuana naba i buakon “uaan te taamnei”? (IKar. 5:​22, 23) Imwina, ti na nora te bwai ae ti kona ni karaoia n taai ake ti a aki kona iai n taubaang.

Te aomata ae taubaang, e aki iraanako ana namakin n taai nako. E aki waekoa n taetae ao ni karaoi bwaai aika aki kakukureia te Atua.

E kaota raoi ae nanonaki n te taubaang Iesu. E kangai te Baibara: “Ngke e kabuakakaaki ao e aki kabooa mwina n taetae ni kabuakaka. Ngke e maraki ao e aki taetae ni karekekai, ma e anga ngaia nakon Teuare motikitaeka n te eti.” (1Bet. 2:23) E bwaina te taubaang Iesu ngke a bwainingareia taani kakaaitara ngke e a tine i aon te kai ni kammaraki. (Mat. 27:​39-44) E taotaona nanona mai mwaina ngke a kataia ni kamwanea n ana taetaenikawai mataniwi n te Aro aika iowawa. (Mat. 22:​15-22) Ao ai tamaroara ana katoto ngke a tabeki atibu I-Iutaia bwa a na karebanaia! E aki karekei kaia Iesu ma “e karabaa . . . ao e otinako man te tembora.”​—Ioa. 8:​57-59.

Ti kona ni kakairi n ana katoto Iesu? Ti boni kona n aaro tabeua. E korea aei te abotoro Betero: “E kammarakaki naba Kristo ibukimi, ao e katuka te banna ni katoto nakoimi bwa kam na toua raoi mwini mwanekana.” (1Bet. 2:21) E ngae ngke ti aki kororaoi, ma ti boni kona n toua raoi mwini mwanekan Iesu ni bwaina te taubaang. E aera ngkai e kakawaki karaoan anne?

Ti riai ni bwaina te taubaang bwa ti aonga ni kakukureia Iehova. E ngae ngke ti a tia ni  kakaonimaki ni beku ibukin Iehova n tai ae maan, ma ti kona ni kabuaa ara iraorao ma ngaia ngkana ti aki taubaang n te bwai ae ti karaoia ao n taekinna.

Iangoa Mote ae “te mwaane ae te kabanea n nimamannei . . . i buakoia aomata ni kabane i aon te aba” n ana bong. (WarIte. 12:3) E taotaona nanona nakon aia ngurengure tibun Iteraera i nanon ririki aika bati, ma n te taina ao e a aki karaoa anne. E a roko unna ngke a a manga ngurengure naba ibukin aki taun te ran. E taetae n un nakoia aomata ni kangai: “Ongora ngkai, ngkami aika taani karitei! Ti na katiinakoa te ran ibukimi man te bwaa aei?”​—WarIte. 20:​2-11.

E a aki bwaina te taubaang Mote. E aki kamoamoaa Iehova bwa Ngaia ae katauraoa te ran n te aro ni kakai. (TaiAre. 106:​32, 33) Ibukin anne, e a aki kariaia Iehova bwa e na rin Mote n te Aba ni Berita. (WarIte. 20:12) E boni bae n uringaaba Mote ni karokoa matena, ibukin arona n aki tautaua unna anne.​—TuaKau. 3:​23-27.

Tera reireiara iai? E ngae ngke ti a maan n te onimaki, ma ti aki riai n taetae n aki karinerine nakoia naake a kaunira ke naake a kainnanoa kaetakia. (IEbe. 4:32; IKoro. 3:12) Ngkana ti a rikirake ni kara, e a kona ni kangaanga riki n tabetai taotaonan nanora. Ma ururinga Mote. Ti na bon aki kani kabuakakaa taekara ae raoiroi i matan Iehova, tii ibukin te tai teuana ae ti aki bwaina te taubaang iai. Ma ti na kangaa ni karikirakea te aroaro ae kakawaki aei?

Tataroa reken te taamnei ae raoiroi. Bukin tera? Ibukina bwa te taubaang bon uaan naba taamnein te Atua, ao e anganga Iehova taamneina nakoia akana butiia. (Ruka 11:13) E kona Iehova n anganira te korakora ae ti kainnanoia rinanon taamneina. (IBir. 4:13) E kona naba ni buokira ni karikirakei aroaro ake tabeua aika uaan naba te taamnei, n aron te tangira, ake a na buokira ni karikirakea te taubaang.​—1Kor. 13:5.

Rarawa nakoni baika kona ni kamamaraa te taubaang. N te katoto, rarawa nakon taabo aika kakawaraki n te intanete ao kaakibotu aika kaotii aroaro aika bubuaka. (IEbe. 5:​3, 4) Ti bon riai n rarawa nakoni baika kona ni karirira bwa ti na karaoa ae bure. (TaeRab. 22:3; 1Kor. 6:12) N te katoto, tao e riai te aomata ae kai kaririaki nakon te wene ni bure, n rarawa nakoni booki aika karakinan te tangira ao taamnein te tangira.

 E kona ni kangaanga maiuakinan te reirei ni kairiri anne. Ma ngkana ti kakorakoraira, e na bon anganira Iehova te korakora ae ti kainnanoia bwa ti aonga n taubaang. (2Bet. 1:​5-8) E na boni buokira n taua aron ara iango, ara taetaenikawai, ao ara mwakuri. E noraki koauan anne irouni Paul ao Marco ake a taekinaki mai eta. A a rabakau naakai n taotaona unia. Iangoa naba te tari te mwaane temanna ae aki kona n taua unna ngkana e kabutikaa, ao e a kauntaeka naba ma turaiua ake tabeman. Tera ae e karaoia ibukin anne? E taku: “I kakorakoraai n tataroakinna ni katoabong. I ukeuke n reirei ni kaongora aika taekan te taubaang, ao I kamatenikunai kiibu man te Baibara aika ibuobuoki. E ngae ngke I a tia ni mwakuria aei i nanon ririki aika bati, ma I teimatoa ni kauringai ni katoa ingabong bwa N na kataia n taotaona nanou n te bong teuana ma teuana. Ao I momoantaai ni mwananga ni kaea au tai bwa I aonga n aki takaka ao ni manga roko uniu.”

N tabetai, ti a kabwaka ni bwaina te taubaang. Ngkana e riki anne, ti kona ni maamaa ni kawara Iehova n te tataro. Ma bon anne te tai ae ti a kainnanoa riki iai te tataro. Ngaia are waekoa n tataro nakon Iehova. Bubutiia kabwaraan am bure, ukera ana ibuobuoki, ao kamatoaa nanom bwa ko na aki manga karaoa te bure anne. (TaiAre. 51:​9-11) E na bon aki ribaa am tataro ni kan nanoangaaki Iehova. (TaiAre. 102:17) E kauringira te abotoro Ioane bwa e “kaitiakira . . . man te bure ni kabane” raraan Natin te Atua. (1Ioa. 1:7; 2:1; TaiAre. 86:5) Uringnga are e tua Iehova nakoia ana toro bwa a na okioki ni kabwarai buure. Ngaia are ti kona ni kakoauaa bwa e na boni karaoa naba anne nakoira.​—Mat. 18:​21, 22; IKoro. 3:13.

E aki kukurei Iehova ngke e aki bwaina te taubaang Mote i nanon te tai ae uarereke n te rereua. Ma e boni kabwaraaki ana bure iroun Iehova. Ao e taekinaki n Ana Taeka te Atua bwa bon te katoto ae rianako Mote ibukin te onimaki. (TuaKau. 34:10; Ebera 11:​24-28) E aki kariaia Iehova bwa e na rin Mote n te Aba ni Berita, ma E na boni butimwaeia n te Bwaretaiti i aon te aba ao n anganna te kantaninga ae te maiu n aki toki. Ti kona naba ni karekea te kantaninga anne ngkana ti teimatoa ni kakorakoraira ni karikirakea te aroaro ae kakawaki ae te taubaang.​—1Kor. 9:25.