Ko a tia n iaiangoia bwa e na tera arom ma am utu n taai aika imwaim? Ko na kaubwai ke ko na aki, ko na tangiraki ke ko na tiku n tii ngkoe? E na abwabwaki maium, ke e na karina n toki? A a tia aomata n ukeri kaekaan titiraki aikai, nga ma nga te ririki.

A kamatebwai ngkai baika riiriki n te aonnaba taan rabakau ao ni katautaua iai kanoan taai aika imwaira. E ngae ngke a bati aia katautau aika eti, ma iai naba aika a kairua, ao tabeua a rangi ni kananokawaki. N te katoto, n 1912 ao e kangai ana taeka Guglielmo Marconi are moani karaoa te bwai n uaereti: “E na kangaanga reken te buaka n taai ake a a kamanenaaki iai bwaai n uaereti.” Ao te tia mwakuri n te Decca Record Company are aki butimwaea te kurubu n anene ae te Beatles n 1962, e kakoauaa bwa a nang toki tangiraia kurubu ni kitaa.

A bati ake a katai baika irekereke ma te mwaaka n atai iai kanoan taai aika imwaia. Tabeman a kawariia taani kaiwan itoi. A a riki bwaai ni kaiwa bwa kakanoani maekatin ma nuutibeeba aika bati. Iai ake a bubutii buokaia irouia taani kaiwani kanoan taai aika a na roko ke ibonga, ake a taku bwa a atai taai aika imwaia, mani kabwaraani kanoan te kaati, waare, ke rainin te nanonibai.

Ibukini kan ataakini kanoan taai aika imwaira, iai tabeman rimoa ake a reitaki ma ibonga, ake a karorokoa ana rongorongo te atua are a tei ibukina. N te katoto, e taekinaki bwa e bwaintangiraa te ibonga i Delphi i Kuriiti te Uea ae Croesus mai Lydia ni baika kakawaki, bwa e kan ataa te bae e na riki ngkana e buakana Tairati mai Botia. E taku te ibonga bwa e na kamauna “te embwaea ae bubura” teuaei ngkana e ekaanako Tairati. E kakoauaa Croesus ae e na tokanikai ngaia are e a mwananga, ma te embwaea ae bubura are kamaunaaki, bon ana embwaea!

Akea uaan ana taetae ni burabeti ae aki mataata raoi te ibonga aei. E na boni koro bukina n aki ongeia bwa antai ae tokanikai n te buaka. A bane ni mauna ana bwai Croesus ibukin te rongorongo ae aki koaua aei are e a kabuanibwai iai. E a nakoraoi riki ngkai aroia naake a onimakinia taani kaiwani kanoan taai aika a na roko?