KO INGAINGA ni kani karekea te mwioko teuana n te ekaretia ae ko a aki kona ni karaoia ngkai? Tao te mwioko ae e anganaki temanna, ke tao te mwioko ae ko mwiokoaki ngkoa iai. Ma ibukin te kara, te aoraki, te kangaanga n te mwane, ke tabem n am utu, ko a aki kona ngkai ni karaoa ae bati. Ke tao ko a riai ni kitana mwiokoam ae ko a maan iai ibukini bitaki aika karaoaki n ana botaki Iehova. N aki ongeia bwa tera bukina, ma ko kona n namakina ae ko a aki karaoa ae ko kani karaoia n am beku ibukin te Atua. Ngkana e riki anne, n tabetai e boni kona n reke namakinan te bwarannano. Ma tera ae kona ni buokiko bwa ko na aki namakina te bwarannano, te rawawata, ke te un? Ko na kangaa ni kateimatoa kimwareireim?

E kona n reke reireiara ibukini kateimatoaani kimwareireira ngkana ti nenera ana katoto Ioane te tia Bwabetito. Iai mwiokoan Ioane aika okoro, ao e bae n aki kantaningaa te baere riki ni maiuna. Tao akea n ana iango ae e na kabureaki n te tai ae maan riki ni kabotauaki ma are e kabanea n ana mwakuri ni minita. Ma e ngae n anne, e teimatoa ni kimwareirei Ioane ao e kateimatoa nanona anne i nanoni maiuna. Tera ae buokaki iai? Ao ti na kangaa ni kateimatoa kimwareireira e ngae ngkana ti aitara ma baika kabwaranano?

Ni moan te ririki 29 C.E., e a moana karaoani mwiokoana Ioane ae te tia rimoan te Mesia, ao e taku: “Rairi nanomi, bwa e a kaan te Tautaeka n Uea ae bwaini karawa.” (Mat. 3:2; Ruka 1:​12-17) A bati aika butimwaea anne. A bon roko aomata aika bati man taabo aika raroa bwa a na ongora irouna, ao a bati ake a a rairi nanoia ao ni bwabetitoaki. E ninikoria naba Ioane n anga te kauring nakoia mataniwi n Aaro ake a taku bwa a raoiroi, n taekina te motikitaeka are e mena imwaia ngkana a aki bitii aroia. (Mat. 3:​5-12) E karaoa te bwai ae moan te kakawaki n ana mwakuri ni minita ngke e bwabetitoa Iesu n raatokin 29 C.E. Ni moa man te tai anne, e a kaungaia aomata Ioane bwa a na rimwin Iesu are te Mesia ae beritanaki.​—Ioa. 1:​32-37.

Ni kaineti ma mwiokoan Ioane ae okoro aei, e a kona ni kangai Iesu: “E tuai ni kaoti mai buakoia aomata aika bungiaki, temanna ae kakannato riki nakon Ioane te tia Bwabetito.”  (Mat. 11:11) E boni bae ni kimwareirei Ioane ni kakabwaia ake e karekei. A bati ni boong aikai aika karekei naba kakabwaia aika bati n aron Ioane. Iangoa ana katoto te tari te mwaane ae Terry. E beku ni kabwanina ana tai ma buuna ae Sandra n te maan ae raka i aon 50 te ririki. E taku teuaei: “A bati mwiokoau aika tamaroa. I a tia ni beku bwa te bwaiania, kaain te Betaera, te bwaiania ae okoro, te mataniwi n te aono ae uarereke ao ae bubura, ao ngkai ai manga te bwaiania ae okoro.” E kakimwareirei karekeani mwioko n ana botaki Iehova, ma n aron ae ti na reiakinna n ana katoto Ioane, e kainnanoa te kakorakora kateimatoaan te kimwareirei ngkana a riki bitaki.

Te bwai ae kakawaki ae kateimatoa kimwareirein Ioane te tia Bwabetito, bon arona n aki kabuaa nanona ni kakaitau ni mwiokoana. Iangoa te katoto aei. Imwini bwabetitoan Iesu, e a kekerikaaki ana mwakuri ni minita Ioane ma e a ririkirake ana mwakuri ni minita Iesu. A tabeaianga iai taan rimwin Ioane ngaia are a kawaria ao a taku: “Noria . . . e a karaoa te bwabetito [Iesu] ao a a bane ni kawaria te koraki.” (Ioa. 3:26) E kaeka ni kangai Ioane: “Ane e mena irouna te tia mare te aine, ao boni ngaia te tia mare te mwaane. Ma ngkana e tei raoraon te tia mare te mwaane i rarikina ma n ongora irouna, ao e korakora kimwareireina ni bwanaan te tia mare te mwaane. Ngaia ae e kororaoi naba iai kimwareireiu.” (Ioa. 3:29) E aki kaiangatoa Ioane nakon Iesu, ao e aki naba iangoia bwa e a aki kakawaki mwiokoana bwa e kakawaki riki mwiokoan Iesu. Ma e teimatoa ni kimwareirei Ioane, ibukina bwa e kakawaki irouna mwiokoana ae “raoraon te tia mare te mwaane.”

E buokaki Ioane n aroarona aei bwa e na teimatoa ni kukurei e ngae ngke e aki bebete mwiokoana. N te katoto, bon te Natiraite ngaia mangke bungiaki, ao e aki kariaiakaki n nima te wain. (Ruka 1:15) E taku Iesu ni kaineti ma aroni maiun Ioane ae bebete: “E roko Ioane n aki amwamwarake ao n aki momoi.” Ma a aki kabaeaki n te tua ibukia Natiraite Iesu ma taan rimwina ao a kona ni maiu n aroia aomata ake tabeman. (Mat. 11:​18, 19) E ngae naba ngke e aki karaoi kakai Ioane, ma e ataia ae a anganaki te mwaaka anne taan rimwin Iesu n ikotaki ma tabeman taan rimwina ngkoa. (Mat. 10:1; Ioane 10:41) E aki kaatuua ana iango Ioane i aoni baika kaokoro aikai, ma e ingainga n nimta mwiokoana mairoun Iehova.

Ngkana e kakawaki iroura mwiokoara ae ngkai n ara beku ibukin Iehova, ti kona naba ni kateimatoa kimwareireira. E taku Terry are taekinaki mai mwaina: “I kaatuua au iango i aoni mwioko nako ake I anganaki.” Ngke e ururinga maiuna are e kabwanina iai ana tai, ao e taku: “Akea te bwai ae I uringaaba iai, ma tii baika kakukurei aika I ururingi.”

Ti kona ni karikirakea kimwareireira n ara beku ibukin te Atua ngkana ti kananoa ara iango i aoni kakawakini mwiokoara ke tabera n ana botaki Iehova. Ti kakabwaiaaki ngkai ti riki bwa “raon te Atua ni mwakuri.” (1Kor. 3:9) Ngkana ti teimatoa n tararuaa te bwai ae kakawaki, e na teimatoa tamaroana. N aron naba anne, ti na teimatoa ni kimwareirei ngkana ti iaiangoa kakabwaiaara ngkai ti a riki bwa raon te Atua ni mwakuri. Ti na aki kabotaui ara kakorakora ma aia kakorakora tabemwaang. Ti na aki naba iangoi mwiokoara bwa a aki rangi ni kakawaki ni kabotauaki ma mwioko ake a anganaki tabeman.​—IKar. 6:4.

E bae n ataia Ioane ae e na aki reitinako ana mwakuri ni minita, ma tao e aki ataia ae e na karina n toki. (Ioa. 3:30) N 30 C.E., tao onoua te namwakaina imwini bwabetitoan Iesu, ao e a kabureaki Ioane iroun te Uea ae Erote. Ma e karaoa are e konaa Ioane n reitaanako ana uarongorongo. (Mareko 6:​17-20) Tera ae buokia ni kateimatoa kimwareireina n aki ongei bitaki aika riki? E kaatuua ana iango i aon ana beku ibukin Iehova.

Ngke e kabureaki Ioane ao e ongongo taekan rikiraken ana mwakuri ni minita Iesu. (Mat. 11:2; Ruka 7:18) E kakoauaa raoi Ioane bwa bon te Mesia Iesu, ma e bae n iaiangoia bwa e na kangaa Iesu ni kakororaoi bwaai ni kabane ake a taekinaki n te Koroboki ae Tabu ibukin te Mesia. E ataia Ioane ae e na riki bwa te Uea te  Mesia, ngaia are e bae n iangoia bwa e nang waekoa n tautaeka Iesu. Tao e iangoia naba bwa e na kainaomataaki man te karabuuti iroun Iesu. E ingainga ni kani karekea riki otana ni mwiokoan Iesu ngaia are e kanakoia Ioane uoman taan rimwina bwa a na titirakina Iesu ni kangai: “Boni ngkoe Teuare e na Roko, ke ti na kantaningaa temanna?” (Ruka 7:19) Ngke a oki, e bae ni kakauongo raoi Ioane ngke a kabwarabwaraa ae e kamarurungia aomata Iesu n te kakai ao imwina e kaokiia bwa a na tuanga Ioane ni kangai: “A a noraaba ngkai mataki, a a nakonako mwauku, a a kaitiakaki rebera, a a ongo bonotaninga, a a kautaki maate, ao e a tataekinaki te rongorongo ae raoiroi nakoia aomata aika maiu ni kainnano.”​—Ruka 7:​20-22.

E boni bae ni kakorakoraaki Ioane n aia rongorongo. E kamatoaaki iai koauan ae e boni kakororaoi Iesu taetae ni burabeti ibukin te Mesia. E ngae ngke Iesu e aki kainaomataa Ioane man te karabuuti, ma e ataia Ioane ae e bon aki matebuaka ana mwakuri. N aki ongea te baere e rinanona, ma bon iai naba baike e kukurei iai.

N aron Ioane, ngkana ti kaatuua ara iango i aon ara beku ibukin Iehova, ti na bon teimatoa ni kukurei ao n taotaon nanora. (IKoro. 1:​9-11) Ti kona ni karaoa aei mani wawarekan te Baibara ao kananoan ara iango iai, ike ti a kauringaki iai bwa e bon aki matebuaka ara mwakuri ibukin te Atua. (1Kor. 15:58) E taku Sandra: “Warekan teuana te mwakoro man te Baibara ni katoabong e buokai ni kaaniai riki ma Iehova. E buokai ni kaatuua au iango i aona ao tiaki ngai.” Ti kona naba ni kaatuua ara iango i aon rongorongon te mwakuri ibukin te Tautaeka n Uea, ae kona ni buokira bwa ti na aki iaiangoi ara kangaanga ma ti na iaiangoa riki te bwai ae e kakororaoia Iehova. E taku Sandra: “Ti a kaaniaki riki ma ana botaki Iehova ni baike a kaotaki n Ana Kanakobwanaa JW^® ni katoa namwakaina. A buokira ni kateimatoa kukureira n ara beku.”

E karaoa ana mwakuri n te tai ae kimototo Ioane te tia Bwabetito ma “te ingaingannano ao te korakora n aron Eria,” ao n aron Eria “bon te aomata naba n ai arora.” (Ruka 1:17; Iak. 5:17) Ngkana ti kakairi n ana katoto ni kaota te nano ni kakaitau ao ni moanibwaia ana beku ibukin Iehova, ti kona naba n teimatoa ni kimwareirei n ara beku ibukin te Tautaeka n Uea, n aki ongei baika ti kaaitarai.