1-2. E aera ngke e tabeaianga nanon Iesu?

N ANA kabanea ni bong Iesu i aon te aba ao e a tabeaianga. N te tai ae aki maan ao e nang kammarakaki ao n tiringaki irouia aomata aika buakaka. Ma e aki tii tabeaianga Iesu ngkai e nang mate. E rangi n tangira Tamana ao e kani kakukureia. E ataia Iesu bwa ngkana e kakaonimaki i aani kataakina ae korakora are e nang rinanona, e na boutokaa iai katabuan aran Iehova. E tangiriia naba aomata Iesu, ao e ataia bwa ti kona ni kantaningaa te maiu n aki toki ngkana e teimatoa ni kakaonimaki i aon te aba ni karokoa matena.

² E ngae ngke e rangi n rawawata Iesu ma e teimatoa n rau. E taku nakoia ana abotoro: “I anganingkami au rau.” (Ioa. 14:27) Iai irouna “te rau are mairoun te Atua,” ae te rau ae karekea te aomata n ana iraorao ae kaan ma Iehova. Te rau anne e kawakina ana iango ao nanon Iesu bwa e na aki tabeaianga.​—IBir. 4:​6, 7.

3. Tera ae ti na neneria n te kaongora aei?

³ Akea i buakora ae kona n aitara ma te aeka n rawawata are e rinanona Iesu, ma a na bane taan rimwina n aitara ma kataaki. (Mat. 16:​24, 25; Ioa. 15:20) N aron Iesu, ti kona naba n rawawata n tabetai. Tera ae ti kona ni karaoia bwa ti na aki taonakinako n te raraoma ao ni kabuaa raun nanora? Ti na neneri baika tenua ake e karaoi Iesu n ana mwakuri ni minita i aon te aba, ao arora ae ti kona ni kakairi iai irouna ngkana ti aitara ma kataaki.

4. N iaiangoan 1 I-Tetaronike 5:​17, taekini katoto aika kaotia bwa e bati ana tai n tataro Iesu n ana kabanea ni bong i aon te aba.

⁴ Wareka 1 I-Tetaronike 5:17. E bati ana tai n tataro  Iesu n ana kabanea ni bong i aon te aba. E tataro ibukin te bwerena ao te wain ngke e kaota aroni kauringaani matena nakoia taan rimwina. (1Kor. 11:​23-25) Imwaini kitanan te tabo are a booa iai te Toa ae te Riao, e tataro ma taan rimwina. (Ioa. 17:​1-26) Ngke e a roko ma taan rimwina i Ketetemane n te tairiki anne, e okioki n tataro. (Mat. 26:​36-39, 42, 44) Ao e taekin ana kabanea n taeka ngke e tataro imwaini matena. (Ruka 23:46) E taekin n ana tataro nakon Iehova bwaai ni kabane aika riki n ana kabanea ni bong i aon te aba.

5. Bukin tera ngke a aikoa ninikoria abotoro?

⁵ Bukina teuana ngkai e kona n nanomwaaka Iesu ni kataakina bwa e onimakina Tamana, n arona n tatataro nakoina. Ma a aki botumwaaka n tataro abotoro n te tairiki anne. Ibukin anne, a aikoa ninikoria ngke e a roko kataakia. (Mat. 26:​40, 41, 43, 45, 56) Ngkana ti aitara ma kataaki, ti kona n teimatoa ni kakaonimaki tii ngkana ti kakairi n ana katoto Iesu ao “n tatataro.” Tera ae ti kona n tataro ibukina?

6. E na kangaa te onimaki ni buokira bwa ti na teimatoa n rau?

⁶ Ti kona n tataro nakon Iehova bwa e na “kakorakoraa riki ara onimaki.” (Ruka 17:5; Ioa. 14:1) Ti kainnanoa te onimaki ibukina bwa Tatan e na kataiia ni kabane taan rimwin Iesu. (Ruka 22:31) E na kangaa te onimaki ni buokira bwa ti na teimatoa n rau e ngae naba ngkana ti aitara ma te kataaki teuana imwin teuana? Ngkana ti a tia ni karaoa ara kabanea ni konaa ni kanakoraoa ni kaitaraa te kataaki teuana, e na kairira ara onimaki bwa ti na katikua i nanoni bain Iehova. Ibukina bwa ti kakoauaa ae e kona ni kanakoraoi riki  bwaai nakoira, ti a karekea raun nanora iai ao ara iango.​—1Bet. 5:​6, 7.

7. Tera reireiam n ana taeka Robert?

⁷ E buokira te tataro bwa ti na kateimatoa raun nanora n aki ongei kataaki aika ti kaaitarai. Iangoa ana katoto Robert ae te unimwaane n te ekaretia ae kakaonimaki, ae ai 80 tabun ngkai ana ririki. E taku: “I buokaki n te reirei ni kairiri n I-Biribi 4:​6, 7 bwa N na tokanikai i aoni kataaki aika bati ni maiuu. I aitara ma kangaanga ibukin te mwane. Ao I a tia ni kakerikaakaki man te unimwaane i nanon tabeua te tai.” Tera are e buoka Robert bwa e na kateimatoa raun nanona? E taku: “I waekoa n tataro ngkana I namakina te raraoma. I kakoauaa bwa ngkana I kabatiaa ao ni kakorakoraa riki au tataro, I a namakina riki te raunnano.”

8. Ni kaineti ma Ioane 8:​29, tera riki bukina teuana ae e rau iai nanon Iesu?

⁸ Wareka Ioane 8:29. E ngae ngke e bwainikirinaki Iesu, ma e rau nanona ibukina bwa e ataia ae e kakukureia Tamana. E teimatoa n ongeaba e ngae ngke e kangaanga karaoana irouna. E tangira Tamana ao e moanibwai ni maiuna ana beku ibukin Iehova. Imwain rokona i aon te aba, ao bon ngaia ana “tia mwakuri ae mwaatai” te Atua. (TaeRab. 8:30) Ni menana i aon te aba, e ingainga n reireinia aomata taekan Tamana. (Mat. 6:9; Ioa. 5:17) E karekea kimwareireina ae bati Iesu n te mwakuri anne.​—Ioa. 4:​34-36.

9. E na kangaa katabetabeara n te uarongorongo ni buokira bwa ti na kateimatoa raun nanora?

⁹ Ti kona ni kakairi iroun Iesu ngkana  ti ongeaba iroun Iehova ao ngkana ti aki “toki ni [kakorakoraira] n ana mwakuri te Uea ni kamwaiti.” (1Kor. 15:58) Ngkana ti “kakorakoraa riki” ara mwakuri n uarongorongo, ti na kona n iaiangoi riki ara kangaanga n te aro ae riai. (Mwa. 18:5) N te katoto, naake ti kakaitiboo ma ngaiia n te mwakuri ni minita e korakora riki aia kangaanga nakoira. Ma ngke e reke tangiran Iehova irouia ao a maiuakina ana reirei ni kairiri, e a nakoraoi riki maiuia ao a a kukurei riki. Ngkana ti nora rikin aei, ti a kakoauaa riki iai bwa e na bon tabeakinira Iehova. Ao ti kairaki n anne bwa ti na kateimatoa raun nanora. E kakoauaa aei te tari te aine ae e a tia ni kabokorakora i nanoni maiuna ma te rawawata ao namakinan ae akea uaana. E taku: “Ngkana I tabetabe n te mwakuri ni minita, I a kona riki n taobarai au namakin ao I a namakina riki te kukurei. Irou, e riki aei ibukina bwa ngkana I uarongorongo, I namakina ae I a rang kaan riki ma Iehova.”

10. Tera reireiam n ana taeka Brenda?

¹⁰ Iangoa naba ana katoto te tari te aine ae Brenda. E ituaki ma natina te aine n te aoraki teuana ae kakaiaki. E aki kona n nakonako Brenda ma e kabongana te kaintekateka ae kokokaki ao e karako korakorana. E uarongorongo man te auti teuana ma teuana ngkana e konaa, ma e uauarongorongo riki n te reta. E taku: “Ngke I a kakoauaa raoi ae e a aki kona n reke marurungiu man aorakiu aei n te waaki ae ngkai, I a kona ni kaatuua riki iangoan au mwakuri ni minita. Ni koauana, I mwaninga taekan au kangaanga ngkana I uarongorongo. Ma I a kaatuua riki au iango i aoni buokaia naake I uarongorongo nakoia n ara aono. I teimatoa ni kauringaki iai au kantaninga ibukin te tai ae e na roko.”

11-13. (a) A kangaa abotoro ao tabeman riki ni kaotia bwa raao ni koaua nakon Iesu? (b) Tera aron rotakin Iesu irouia raoraona?

¹¹ N ana tai n uarongorongo Iesu ni kabane, a kaotia abotoro aika kakaonimaki bwa bon raao ni koaua nakon Iesu. Boni banna ni katoto ngaiia ni kaineti ma te taeka n rabakau aei: “Iai te rao ae nimnim riki nakon te tari.” (TaeRab. 18:24) A kakawaki iroun Iesu raao aika ai aron akanne. Ngke e karaoa ana mwakuri ni minita, a aki onimakinna naake oin tarina. (Ioa. 7:​3-5) N te taina ao a taekinna kaain ana utu bwa e a mino. (Mareko 3:21) Ni kaitaraan anne, e kangai Iesu nakoia abotoro aika kakaonimaki n te tairiki are imwaini matena: “Boni ngkami aika kam memena ma ngai i buakoni kataakiu.”​—Ruka 22:28.

¹² N tabetai a kauna Iesu abotoro, ma e tarariaoi aia kairua ao e ataia ae a bon onimakinna. (Mat. 26:40; Mareko 10:​13, 14; Ioa. 6:​66-69) N ana kabanea n tairiki imwaini kamateana, e taku Iesu nakoia mwaane aika kakaonimaki ni koaua: “I araningkami bwa raoraou, ibukina bwa I kaotiotii nakoimi bwaai ni kabane ake I ongo iroun Tamau.” (Ioa. 15:15) Akea te nanououa bwa e rangi ni kabebeteaki Iesu irouia raoraona. E rotaki n te kimwareirei ae bati Iesu n aia ibuobuoki nakoina n ana mwakuri ni minita.​—Ruka 10:​17, 21.

¹³ Irarikia abotoro iai riki raoraon Iesu aika mwaane ao aine, ake a buokia n te mwakuri n uarongorongo ao n aanga tabeua aika manena. Tabeman a butimwaeia nakoni mwengaia n amwarake ma ngaia. (Ruka 10:​38-42; Ioa. 12:​1, 2) Tabeman a raonna ni mwamwanangana ao a akoia n aia bwai. (Ruka 8:3) A reke raoraon Iesu aika raoiroi ibukina bwa bon te rao naba  ngaia ae raoiroi naba ngaia. E karaoi baika raraoi ibukia ao e aki kantaningaiia bwa a na karaoa ae riaon aia konaa. E ngae ngke e kororaoi Iesu, ma e kakaitau n aia boutoka raoraona aika aki kororaoi. A boni bae ni buokia ni kateimatoa raun nanona.

14-15. Ti na kangaa ni karekeia raoraora aika raoiroi, ao a na kangaa ni buokira?

¹⁴ A na buokira raoraora aika raoiroi bwa ti na teimatoa ni kakaonimaki ni koaua nakon Iehova. Te anga ae te kabanea n tamaroa ibukini karekeaia raoraom aika raoiroi boni man arom n riki bwa te rao ae raoiroi. (Mat. 7:12) N te katoto, e kaungaira te Baibara bwa ti na anga ngaira ni buokiia tabemwaang, moarara riki naake a ‘kainnanoa’ buokaia. (IEbe. 4:28) Ko kona n iangoa temanna n am ekaretia ae ko na buokia? Ko kona ni boobwai ibukin te tia uarongorongo ae e a kara ke ae e aoraki? Ko kona ni karekea te amwarake ibukin te utu ae iai ana kangaanga ma te mwane? Ngkana ko rabakau ni kabongana jw.org^® n te intanete ao te JW Library^®, ko kona n reireinia tabeman n am ekaretia aroni kabonganaaia? Ngkana ti katabetabeira ni buokiia tabemwaang, ti na bae ni kukurei riki.​—Mwa. 20:35.

¹⁵ A na boni boutokaira raoraora ngkana ti aitara ma kangaanga ao a na buokira bwa ti na kateimatoa raun nanora. N aron Eriu ngke e kakauongo iroun Iobi ngke e taekini kataakina, a na buokira naba raoraora n aroia ni kakauongo raoi nakoira ngkana ti bunrii nanora. (Iobi 32:4) Ti na aki kantaningaiia raoraora bwa a na karaoi ara motinnano, ma ti wanawana  ngkana ti kakauongo n aia taeka n reirei man te Baibara. (TaeRab. 15:22) Ti aki riai ni kamoamoa n aki kani butimwaea aia ibuobuoki raoraora are a anganira n ara tai ni kainnano, ma ti na kakairi iroun te Uea ae Tawita ngke e nanorinano ni butimwaea aia ibuobuoki raoraona. (2Tam. 17:​27-29) Boni bwaai n tituaraoi mairoun Iehova raao aika raoiroi aika ai aron akanne.​—Iak. 1:17.

16. Ni kaineti ma I-Biribi 4:​6, 7, tera te anga ae ti tii kona iai ni karekea te rau? Kabwarabwaraa.

¹⁶ Wareka I-Biribi 4:​6, 7. E aera bwa e tuangira Iehova bwa ti kona ni karekea te rau are e anga “rinanoni Kristo Iesu”? Ibukina bwa ti kona ni karekea te rau ae teimatoa n ara iango ao i nanora tii ngkana ti ota ao n onimakina mwiokoan Iesu ae e kakororaoia. N te katoto, rinanon ana karea ni kaboomwi Iesu, a a kona ni kabwaraaki ara bure. (1Ioa. 2:12) Ai kabebete nanora iangoan anne! Ngkai te Uea Iesu n Ana Tautaeka n Uea te Atua, e na kamaunai mwin ana urubwai nako Tatan ma ana waaki aika ti karawawataaki iai. (Ita. 65:17; 1Ioa. 3:8; TeKao. 21:​3, 4) Ai tamaroara te kantaninga ae ti ingainga ni kariariaa aei! E ngae ngke e anganira Iesu te mwioko ae kangaanga, ma e bon raonira ao ni boutokaira ni karokoa tokin te waaki ae ngkai. (Mat. 28:​19, 20) Ai kakorakoraakira ninikoriara iai! Ti kainnanoa te kabebetenano, te kantaninga, ao te ninikoria, bwa e aonga n reke raun nanora.

17. (a) E na kangaa te Kristian ni kateimatoa raun nanona? (b) N aron ae beritanaki n Ioane 16:​33, tera ae ti kona ni karaoia?

¹⁷ Ma ko na kangaa ni kateimatoa raun nanom ngkana ko taonakinako ni kataaki aika kakaiaki? E kona n reke anne ngkana ko kakairi ni baike e karaoi Iesu. Te moan, tataro ao botumwaaka iai. Te kauoua, ongeaba nakon Iehova ao uarongorongo ma te ingainga n nano, e ngae naba ngkana e kangaanga karaoana. Te katenua, ukera aia ibuobuoki raoraom ngkana ko rinanon te kataaki. Ni karaoan akanne, e na kawakina am iango ao nanom te rau are mairoun te Atua. N aron Iesu, ko kona naba n tokanikai i aoni kataakim.​—Wareka Ioane 16:33.