1. Tera aroaron naba Iesu teuana ae moan te karaunano? Kabwarabwaraa.

AROARON naba Iesu teuana ae moan te karaunano bwa e kona n atai ara kangaanga ngkai aomata ngaira aika ti aki kororaoi. Ngke e mena i aon te aba, e “kimwareirei ma akana kimwareirei” ao e “[tang] ma akana tang.” (IRom 12:15) N te katoto, ngke a oki ma te kukurei taan rimwina ake 70 ni banen aia mwakuri n uarongorongo ae karikiuaa, e “rotaki [Iesu] n te kimwareirei ae bati . . . rinanon te taamnei ae raoiroi.” (Ruka 10:​17-21) N te itera are teuana, ngke e nori rawawataia naake a tangira Rataro ngke e mate, e “ngirangira Iesu i nanona, ao e rawawata nanona.”​—Ioa. 11:33.

2. Tera ae e kaira Iesu bwa e na kaotiota te atataiaomata?

² Tera ae kaira te aomata ae kororaoi aei bwa e na nanoangaiia ao n ota n aia namakin aomata aika aki kororaoi? Te moan, e tangiriia aomata Iesu. N aron ae taekinaki n te kaongora ae imwain aei, e “rangi n tatangiriia natiia aomata.” (TaeRab. 8:31) Ibukin ana tangira, e a kairaki iai bwa e na atai raoi aroaroia aomata n iango. E taku te abotoro Ioane: “E bon ataa nanon te aomata.” (Ioa. 2:25) E korakora nanoangaaia aomata iroun Iesu. A namakina tangiraia aomata irouna ao a kukurei n ongora taekan te Tautaeka n Uea. Ngkana ti karikirakea tangiraia aomata n aron Iesu, ti na kakororaoa riki iai ara mwakuri ni minita.​—2Tim. 4:5.

3-4. (a) Ngkana ti atataiaomata, tera aron iangoan ara mwakuri ni minita? (b) Tera ae ti na reiakinna n te kaongora aei?

³ E ataia te abotoro Bauro bwa e riai n uarongorongo, ao ai arora naba. (1Kor. 9:16) Ma ngkana ti atataiaomata, ti na iangoa ara mwakuri ni minita bwa tiaki tii tabera ae ti riai ni karaoia. Ti kani kaotia bwa ti tabeakinia aomata ao ti ingainga ni kani buokiia. Ti ataia bwa “e kakukurei riki te anga nakon te  anganaki.” (Mwa. 20:35) Ngkana ti iangoa ara uarongorongo n aron anne, ti a kukurei riki ni karaoia.

⁴ N te kaongora aei, ti na reiakina arora ni kaota te atataiaomata n ara mwakuri ni minita. Te moan, ti na nora reireiara ni kaineti ma ana namakin Iesu ibukia aomata. Imwina, ti na reiakin aanga aika aua ake ti kona iai ni kakairi n ana katoto.​—1Bet. 2:21.

5-6. (a) Antai ake e kaotiota te atataiaomata Iesu nakoia? (b) E aera ngke e nanoangaiia Iesu aomata ake e uarongorongo nakoia, n aron ae e a kaman taekinaki n Itaia 61:​1, 2?

⁵ Iangoa aron Iesu ni kaotiota te atataiaomata. N te taina, e nako n tataekina te rongorongo ae raoiroi ma taan rimwina ao a a rangi ni kua. E aki reke aia “tai . . . ni kamarikeia.” Ngaia are e a kairiia Iesu “nakon te tabo ae raroa ni kaokoroia” bwa a “na motirawa iai teutana.” Ma a rimoa aomata aika uanao nakon te tabo are e na nako iai Iesu ma taan rimwina. Tera aron Iesu ngke e a roko ao e noriia aomata? “E korakora nanoangaaia * irouna bwa ai aroia tiibu aika akea te tia kawakinia. Ao e a reireinia baika bati.”​—Mareko 6:​30-34.

⁶ E aera Iesu ngke e kaotiota te nanoanga ke te atataiaomata nakoia aomata aikai? E taraiia aomata aikai bwa “ai aroia tiibu aika akea te tia kawakinia.” Tao e noriia Iesu tabeman i buakoia bwa a maiu ni kainnano ao a mwakuri korakora ibukia aia utu. Tao tabeman a nanokawaki ni maten ae tangiraki irouia. Ngkana ngaia anne, e bae n ota Iesu n aia kangaanga. N aron are maroroakinaki n te kaongora ae imwain aei, e bae n rinanon naba kangaanga aika ai aron aikai Iesu. E nanoangaiia aomata, ao e a kairaki bwa e na taekina nakoia te rongorongo ae kabebetenano.​—Wareka Itaia 61:​1, 2.

7. Ti na kangaa ni kakairi n ana katoto Iesu?

⁷ Tera reireiara n ana katoto Iesu? N aron  Iesu, ti otabwaniniaki naba irouia aomata aika “ai aroia tiibu aika akea te tia kawakinia.” A kabokorakora ma aia kangaanga aika bati. Iai iroura te bwai ae a kainnanoia, ae taekan rongorongon te Tautaeka n Uea. (TeKao. 14:6) Ngaia are ti kakairi iroun ara Toka ao ti tataekina te rongorongo ae raoiroi ibukina bwa ti “nanoangaiia akana mangori ma akana maiu ni kainnano.” (TaiAre. 72:13) Ti nanoangaiia aomata, ao ti kani karaoa te bwai teuana ni buokiia.

8. Tera te anga teuana ae ti kona ni kaotiota iai te atataiaomata n te mwakuri ni minita? Kabwarabwaraa.

⁸ Tera ae kona ni buokira bwa ti na kaotiota te atataiaomata nakoia naake ti uarongorongo nakoia? Ti riai n iangoia bwa tera aia iango ao aia namakin, ao te baere ti tangiria bwa e na karaoaki nakoira ti na karaoia naba nakoia. * (Mat. 7:12) Ti na iangoi aanga aika aua ake ti kona ni karaoa iai anne. Te moan, iangoa te baere e kainnanoia temanna ma temanna. Ti kona ni kabotaua arora n tataekina te rongorongo ae raoiroi ma taben te taokita ibukia ana aoraki. Te taokita ae wanawana, e iangoi baike a kainnanoi ana aoraki n tatabemania nako. E tabeki titiraki ao e kakauongo raoi nakon te aoraki ngkana e kabwarabwaraa ana kangaanga ke ana namakin. N oneani mwin are e a korea naba te bwainnaoraki are e rio n ana iango, e kona n tatarai moa baike a riki iroun ana aoraki i nanon tabeua te tai ao imwina e a anga te bwainnaoraki ae e na buokaki iai. N aron naba anne, ngkana ti kaitiboo ma aomata n ara mwakuri ni minita, ti aki riai ni katotonga te taokita are e a korea naba te bwainnaoraki are e rio n ana iango. Ma ti riai n iaiangoi aia kangaanga ao aia iango aika kakaokoro aomata n tatabemania nako.

9. Tera ae ti aki riai n iangoia? Kabwarabwaraa.

⁹ Ngkana ko kaitiboo ma temanna n am mwakuri ni minita, tai iangoia bwa ko atai ana kangaanga ke baike e kakoauai ao bukini kakoauaaia irouna. (TaeRab. 18:13) Ma tabeki titiraki ma te karinerine bwa ko aonga n atai ana iango ake i nanona. (TaeRab. 20:5) Ngkana e aki tabuaki n am katei, titirakinna ibukin ana mwakuri, ana utu, rongorongona, ao ana iango. Ngkana ti tabeki titiraki nakoia, ti a angania aia tai bwa a na tuangira bwa e aera ngkai a kainnanoa te rongorongo ae raoiroi. Ngkana ti a ataa anne, ti a kona ni kaotiota te atataiaomata ni kaineti ma baike a kainnanoi ao ni buokiia iai, n aron are e karaoia Iesu.​—Kabotaua ma 1 I-Korinto 9:​19-23.

10-11. Ni kaineti ma 2 I-Korinto 4:​7, 8, tera te anga ae te kauoua ae ti kona ni kaotiota iai te atataiaomata? Taekina te katoto.

¹⁰ Te kauoua, kataia n iangoia bwa tera  aroni maiuia. Ti boni kona n ota n aia kangaanga n aanga tabeua. Ni koauana, ti bane n aki kororaoi ao iai naba ara kangaanga. (1Kor. 10:13) Ti ataia bwa e rangi ni kangaanga te maiu n te waaki ae ngkai. Ma ti nanomwaaka tii man ana ibuobuoki Iehova. (Wareka 2 I-Korinto 4:​7, 8.) Iangoiia ngkanne aomata aika kabokorakora ni maiuia n te aonnaba aei ao akea reitakia ae kaan ma Iehova. N aron Iesu, e korakora naba nanoangaaia iroura ao ti kairaki iai bwa ti na taekina nakoia “te rongorongo ae raoiroi ae taekan te bwai ae raoiroi riki.”​—Ita. 52:7.

¹¹ Iangoa ana katoto te tari te mwaane ae Sergey. E kabuingoingo ao e mamaamaa teuaei imwain reiakinan te koaua. E kangaanga irouna bwa e na maroro ma aomata. Imwina riki, e a butimwaea te reirei n te Baibara. E taku: “Ngke I reirei n te Baibara, I a ataia bwa bon tabeia Kristian taekinan aia koaua nakoia tabemwaang. Ma irou, I aki kona ni karaoa anne.” Ma e iaiangoiia naake a tuai n ongo te koaua, ao e ataia bwa e bae ni kangaanga maiuia ngkai a aki ataa Iehova. E taku: “I karekea te kimwareirei ae bati ao te raunnano mani baike I reiakin aika boou. I ataia ae a riai tabemwaang n reiakini koaua naba aikai.” Ngke e a rikirake riki ana atataiaomata Sergey, e a ninikoria riki n uarongorongo. E taku: “I rangi ni mimi bwa e a rikirake riki onimakinan au konabwai mani mamaroroakinan te Baibara nakoia tabeman, ao e kakorakoraaki naba iai au onimaki.” *

12-13. E aera bwa ti riai ni bwaina te taotaonakinnano nakoia naake ti reirei ma ngaiia n te mwakuri ni minita? Kabwarabwaraa.

¹² Te katenua, bwaina te taotaonakinnano nakoia naake ko reirei ma ngaiia. Uringnga are a bae n tuai n atai koaua tabeua man te Baibara aika ti atai. Ao a bati aika tangiri riki aia koaua ake mai mwaina. A kona n iangoia bwa aia Aro e katiteuanaia n aia utu, n aia katei, ao n aia kaawa. Ti na kangaa ni buokiia?

¹³ Iangoa te kabotau aei: Tera ae e na riki  ngkana e a rangi ni mane te buriiti ao e a riai ni kateaki ae boou? N angin te tai, e na teimatoa ni kabonganaaki anne ao e waakinaki katean ae boou. Ngkana e a bobonga raoi ane boou anne, e a kona n uruakaki te buriiti nikawai. N aron naba anne, imwain ae ti tuangia aomata bwa a na kaaki aia koaua “nikawai” ake a kakawaki irouia, ti riai moa ni buokiia bwa a na karikirakei tangirani koaua aika “boou” i nanoia, ae taekan ana reirei te Baibara ake a aki atai mai mwaina. Imwina, a a tibwa kona ngkanne ni kaaki aia koaua ake mai mwaina. E bae ni kainnanoaki te tai ae maan ibukini buokaia bwa a na karaoi bitaki akanne.​—IRom 12:2.

14-15. Ti na kangaa ni buokiia naake e karako ke akea otaia i aon te kantaninga ibukin te maiu n aki toki n te bwaretaiti i aon te aba? Aanga te katoto.

¹⁴ Ngkana ti taotaon nanora nakoia aomata n ara mwakuri ni minita, ti na aki kantaningaia bwa a na ota ke ni butimwaea te koaua man te Baibara n te moantai are a ongo iai. Ma e kairira te atataiaomata bwa ti na buokiia bwa a na iaiangoa raoi te bae e taekinaki n te Baibara teutana imwin teutana. N te katoto, iangoia bwa ti na kangaa ni kamataataa nakon temanna, te kantaninga ibukin te maiu n aki toki n te bwaretaiti i aon te aba. A bati ake a karako otaia iai ke bon akea. Tao a kakoauaa bwa tokira ni kabane bon te mate. Ke a kona n iangoia bwa a na nako karawa aomata aika raoiroi ni kabane. Ti na kangaa ni buokiia?

¹⁵ E taekina ana anga ae uaana n anne te tari te mwaane temanna. Te moan, e wareka Karikani Bwaai 1:28. Imwina, e titirakina kaain te auti bwa te tabo raa ae e tangiria te Atua bwa a na maeka iai aomata ao tera aron te maiu iai. A kaeka angiina ni kangai: “E tangiria bwa a na maiu ni kukurei i aon te aba.” Imwina, e a manga wareka Itaia 55:11 ao e titiraki bwa e a tia ni bitaki ana kantaninga te Atua ke e tuai. N angiin te tai e na kaeka kaain te auti ni kangai: “E tuai.” Ni kabaneana, e wareka Taian Areru 37:​10, 11 ao e titiraki bwa tera aroni maiuia aomata n te tai ae e na roko. E a tia ni buokiia aomata teuaei mani kabonganaan te Baibara n te aro aei bwa a na ataia ae e teimatoa te Atua n tangiriia aomata aika raoiroi bwa a na maeka n aki toki n te Bwaretaiti i aon te aba.

16-17. N iaiangoan Taeka N Rabakau 3:​27, baikara aanga tabeua aika uaana ake ti kona iai ni kaotiota te atataiaomata? Kabwarabwaraa.

¹⁶ Te kaaua, kakaaei aanga aika manena ibukini kaotan tabeakinaia aomata. N te katoto, ti a tia ni kawara te auti teuana n te tai ae e aki angaraoi irouia kaain te auti? Ti kona ni karautaeka ao n tuangnga bwa ti a manga oki n te tai are e angaraoi iai. Ma tera arora ngkana e kainnanoa buokana n te bwai ae uarereke? Ke ngkana iai temanna ae aki kona n nakonako ae tangira buokana n te bwai teuana? Ni kaineti ma kangaanga akanne, ti kona n ibuobuoki iai.​—Wareka Taeka N Rabakau 3:27.

¹⁷ E uaana ana mwakuri te tari te aine temanna  tii man ana ibuobuoki ae uarereke. E kairaki n ana atataiaomata bwa e na kororeta nakon te utu teuana ae mate natiia ae uarereke. E karin naba taeka ni kabebetenano man te Baibara n ana reta. Tera aroia te utu anne? E korea aei te tina anne: “I rangi n nanokawaki ngkoananoa. Ma e rangi n ibuobuoki am reta nakoira. I rangi ni kakaitau bwa ti rangi ni kabebeteaki iai. I okioki ni warekia 20 tabun te tai ngkoananoa. I mimi n aroni kanoana ae oti iai te akoi, te mwamwannano, ao te kaungaunga. Ko bati n rabwa.” Ti kakoauaa raoi bwa e kona n uaana ara mwakuri ngkana ti kataia n ota n aia kangaanga aomata aika karawawataaki ao imwina ti a karaoa te bwai teuana ni buokiia iai.

18. Ni kaineti ma 1 I-Korinto 3:​6, 7, tera te iango ae riai ae ti na kateimatoa?

¹⁸ Ni koauana, ti kani kateimatoa ara iango ae riai ni kaineti ma tabera n te mwakuri ni minita. Ti kona ni buokiia tabeman bwa a na reiakina taekan te Atua, ma tiaki tabera te itera are imwina ae moan te kakawaki. (Wareka 1 I-Korinto 3:​6, 7.) Bon Iehova ae e na katikiia aomata nakoina. (Ioa. 6:44) N tokina, bon temanna ma temanna ae e na butimwaea te rongorongo ae raoiroi ni kaineti ma raoiroin nanona. (Mat. 13:​4-8) Uringnga bwa a rawa angia aomata ni butimwaea ana rongorongo Iesu ae te tia Reirei ae te kabanea ni kakannato mai buakoia aomata! Ngaia are ti aki riai ni kabwarai nanora ngkana a rawa ni butimwaea te rongorongo aomata aika bati ake ti kataia ni buokiia.

19. Baikara kakabwaia aika ti na karekei ngkana ti kaotiota te atataiaomata n ara mwakuri ni minita?

¹⁹ Ti kona ni karekei kakabwaia ngkana ti kaotiota te atataiaomata n ara mwakuri ni minita. Ti na kukurei riki ni kakaraoa ara mwakuri ni minita. Ti na karekea te kimwareirei ae bati riki ngkana ti anganga. Ao a na kai butimwaea riki te rongorongo ae raoiroi naake a “tauraoi nanoia ni butimwaea te koaua ae kairiia nakon te maiu are aki toki.” (Mwa. 13:48) Mangaia ae “ti na kakaraoa ae raoiroi nakoia aomata ni kabane ngkai ti anganaki ara tai.” (IKar. 6:10) Ibukin anne, ti na kimwareirei ni karekea neboan Tamara are i karawa.​—Mat. 5:16.