1. Tera ae ti kona ni karaoia ngkana ti anene?

E TAKU temanna te tia koroanene ae kinaaki: “A kammwakura am iango taeka aika ko ongo. Ko rotaki n te katangitang. Ma ngkana ko anene, e ringaki nanom ni mwanewena.” Iai riki taeka aika kona n “ringaki” iai nanora i rarikin kuuna aika kaota neboan ao tangiran Tamara are i karawa ae Iehova? Maroaka ae e a bon riki te anene bwa iteran te taromauri ae itiaki, n aki ongeia bwa tii ngaira n anene ke ti mena i buakoia ana aomata te Atua!

2, 3. (a) Tera aroia tabeman ibukin te anene n takarua n te ekaretia? (b) Baikara titiraki aika ti na rinanoi?

² Ma tera arom ni kaineti ma te anene n takarua n te ekaretia? E kamaamaa iroum? N aaba tabeua, e kangaanga irouia mwaane bwa a na anene i mataia aomata. E kona te iango aei n rota te ekaretia ae bwanin, moarara riki ngkana a rarawa unimwaane n anene ke a karaoi bwaai tabeua ngkana a anene kaain te ekaretia.​—TaiAre. 30:12.

³ Ngkana ti iangoa raoi te anene bwa iteran ara taromauri, ti na bon aki kan otinako ke n aki ira te anene. Ngaia are ti riai n titirakinira n tatabemanira nako ni kangai: ‘Tera au iango n te anene n tain te taromauri? N na kangaa n tokanikai i aoni baika tutukai n anene n takarua ni kimwareirei? Ao tera ae I kona  ni karaoia bwa I aonga n anene mai nanou?’

4, 5. Baikara babaire ibukin te anene n te taromauri i Iteraera rimoa?

⁴ A a kamani kabongana te katangitang ana toro Iehova aika kakaonimaki rimoa bwa aia anga naba teuana n neboa Iehova. E kakaongora ataakin ae e moanibwai te anene n aia taromauri tibun Iteraera, ngkana a kakaonimaki ni beku ibukin Iehova. N te katoto, ngke e katauraoi te Uea ae Tawita ibukini mwakurian te tembora, e baireiia tibun Rewi aika 4,000 bwa a na katangitang n neboa Iehova. Iai 288 i buakoia aika “kataneiaaki n te anene nakon Iehova, ao a bane ni mwaatai.”​—1Rong. 23:5; 25:7.

⁵ E karaoaki naba te katangitang ao te anene n taini katabuan te tembora. Ti tuangaki aei: “N te tai are a a katiteuanaaki iai ni karaoiroa Iehova ma ni katituaraoia taani katang taiani buu ma taan anene, ao ngke e a waerake tangin taiani buu, timbara, ao bwaai ni katangitang riki ake tabeua ngke a a neboa Iehova, . . . e a onrake ana auti te Atua ae koaua ni mimitongin Iehova.” Ai kakorakoraakira aia onimaki tibun Iteraera n te tai anne!​—2Rong. 5:​13, 14; 7:6.

6. Baikara babaire ibukin te anene ao te katangitang ake e karaoi Neemia ngke e kowana i Ierutarem?

⁶ Ngke e kairiia tibun Iteraera aika kakaonimaki Neemia ni manga katea oon Ierutarem, e baireiia naba tibun Rewi bwa a na anene ma bwaai ni katangitang. Ngke e a katabuaki te oo are e a manga kateaki, e karika te kimwareirei ae bati riki n te tai anne te anene ae okoro are karaoaki. N te tai anne, iai “taan anene ni katituaraoi aika uakoraki aika bati kaaia.” A nakonako ni kaaitara taan anene aikai ao a kaitiboo n te oo i rarikin te tembora, bwa a na takarua n anene, n te aro are e a kona n ongongo te aba mai kiraroa. (Neem. 12:​27, 28, 31, 38, 40, 43) Akea te nanououa bwa e kukurei Iehova n ongoraei bwanaaia taan taromauria aika ingainga n anene n neboia.

7. E kangaa Iesu ni kaota kakawakin te anene n te taromauri ni Kristian?

⁷ Ngke e a tei te ekaretia ni Kristian, e teimatoa n riki te katangitang bwa iteran naba te taromauri ae koaua. N te tairiki ae moan te kakawaki ngke e tia Iesu ma taan rimwina ni karaoa Ana Katairiki te Uea, ao a anene naba n te tai anne.​—Wareka Mataio 26:30.

8. A kangaa Kristian ake n te moan tienture ni katea te katoto ibukin te anene n te taromauri?

⁸ A katea naba te katoto Kristian n te moan tienture ibukin neboan te Atua n te anene. E ngae ngke a bobotaki n aia auti taari aika aki rangi n tamaroa n aron te tembora, ma e aki kerikaaki ingaingaia n anene nakon Iehova. E kairaki te abotoro Bauro n te taamnei bwa e na tuangia taari aei: “Teimatoa n angareirei ao n ikaungaunga i marenami n taian areru ma nebonebo nakon te Atua, ao anene aika bwain te onimaki aika aneneaki ma te kakaitau, n anene ma nanomi ni kabane nakon Iehova.” (IKoro. 3:16) Anene aika n ara boki n anene bon “anene aika bwain te onimaki aika [a na] aneneaki ma te kakaitau.” Boni kanoan naba te amwarake n taamnei ae e katauraoia “te toro ae kakaonimaki ma ni wanawana.”​—Mat. 24:45.

9. (a) E aera ngkai a aki tatakarua n anene ni kimwareirei tabeman n ara bobotaki ao ara runga? (b) Ti na kangaa n anene n neboa Iehova, ao antai aika a riai ni katea te katoto iai? (Nora te taamnei ni moan te kaongora aei.)

⁹ Tera arom ngkana e aki bwabwainaki te anene n am utu, n am katei, ke n am  tabo? Man taiani karaobwai aika boou, tao ko kukurei n ongongora irouia taan anene aika mwaatai. Ma ko kona ni manga maamaa ke ni maraki nanom ngkana ko kabotaua bwanaam ma taan anene akanne. Ma e aki riai anne n tukiko man tabem ae kakawaki ae te anene n nebonebo nakon Iehova. Ngaia are taua am boki n anene i eta, tabeka atum, ao anene mai nanom! (Etira 3:11; wareka Taian Areru 147:1.) Ni boong aikai, a bati Taabo n Taromauri aika iai viteo iai ake a kaotii mwaneweni kuuna, ike ti a buokaki iai ni kanenea bwanaara n anene. E kakaongora naba ataakin ae e a karinaki anenean kunan te Tautaeka n Uea bwa kanoan te Kuura ni Minita Ibukin te Tautaeka n Uea ibukia unimwaane. E katuruturuaki n aei kakawakin ae a riai unimwaane ni katea te katoto ae raoiroi ibukin te anene n te ekaretia.

10. Tera ae ti riai n uringnga ngkana ti raraoma n anene n takarua?

¹⁰ Te bwai teuana ae tukiia aomata aika bati man te anene n takarua bon raraomaia ni bwanaaia. Tao a raraoma bwa a bwanaabuaka ke mwina a a rangi n takarua. Ma ti riai n uringnga are “ti bane n titibanako n taai aika bati” n ara taetae. (Iak. 3:2) Ma tiaki nanona bwa ti nang aki tataetae. Ngaia are e aera ngkanne bwa ti na kariaia bwanaara aika aki raoiroi bwa e na tukira man neboan Iehova n te anene?

11, 12. Baikara reirei n ibuobuoki tabeua ibukini kanakoraoan ara anene?

¹¹ Tao ti raraoma naba n anene bwa ti babanga n anene. Ma ti kona ni kanakoraoa ara anene ngkana ti kamanenai reirei n ibuobuoki tabeua. *

¹² Ko kona n reireiniko ni kanenea bwanaam n anene ao n takarua, man arom n ikeike raoi. N aron te iti ae kauraa te taura, e kona naba ikeikem ni kakorakoraa riki bwanaam ngkana ko taetae ke ko anene. Ko riai ni kanenea bwanaam n anene n aron are ngkana ko taetae, ke ni kanenea riki. (Nori reirei n ibuobuoki n te  boki ae Benefit From Theocratic Ministry School Education, iteraniba 181 nakon 184, i aan te atu ae “Properly Control Your Air Supply.”) Ni koauana, n tabetai ao te Baibara e tuangia taan taromauria Iehova bwa a na “takarua ni kimwareirei” ngkana a anene n nebonebo.​—TaiAre. 33:​1-3.

13. Kabwarabwaraa bwa ti na kangaa n anene raoi ao n aki raraoma n te bwai teuana.

¹³ N tain te taromauri n utu ke ngkana tii ngkoe, kataa aei: Rinea kunam ae ko tatangiria man ara boki n anene. Wareka taekana ni kanenea bwanaam ao n takarua. Imwina, taekina te kibuntaeka teuana mai iai ma nenen bwanaam anne, n teuana ikem. Imwina, anenea te kibuntaeka anne ma nenen naba bwanaam anne. (Ita. 24:14) Ane e na korakora riki bwanaam n anene, ae bon te bwai ae raoiroi. Tai raraoma ni bwanaam ke ni maamaa iai!

14. (a) E kangaa kaurean riki wira n ibuobuoki ngkana ti anene? (Nora te bwaoki ae “Aroni Kanakoraoan Am Anene.”) (b) Baikara reirei n ibuobuoki ibukini kanakoraoani bwanaam aika ko noria bwa a manena?

¹⁴ E aki kona n otinako raoi bwanaam ngkana ko aki kaurea wim. Ngaia are te reirei n ibuobuoki riki teuana bwa ko na kaurea riki wim nakon are ko taneiai iai ngkana ko taetae. Tera ae ko riai ni karaoia ngkana e aki rietata bwanaam ke e a manga rangi n rietata? Ko kona ni karekei reirei n ibuobuoki aika manena ibukini kangaanga aikai n te boki ae Benefit From Theocratic Ministry School Education, iteraniba 184, n te bwaoki ae “Overcoming Specific Problems.”

15. (a) Tera te katanoata are nako n te annual meeting n 2016? (b) Baikara bukina tabeua ae e a manga rinanoaki iai te boki n anene?

¹⁵ E korakora te kukurei n ana annual meeting te Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania ngke e katanoataa Brother Stephen Lett man te Rabwata n Tautaeka bwa e nang tauraoi ni kabonganaaki n taiani bobotaki, te boki n anene ae boou ae atuna ‘Anene ni Kimwareirei’ Nakon Iehova. E kabwarabwaraa Brother Lett bwa teuana bukini  kaboouan te boki n anene, bwa a na kaboraoaki anene ma Te Baibara ae Tabu​—te Rairai ae te Aonnaba ae Boou are e a tia n rinanoaki. E irekereke aei ma kanakoan ke rinanoani mwaneweni kuuna ake a kabonganai taeka ake a aikoa mena ngkai n te Rairai ae te Aonnaba ae Boou imwin rinanoakina n 2013. Irarikin anne, a karinaki naba anene aika boou ibukin ara uarongorongo ao anene aika kaota ara kakaitau ibukin te kaboomwi. Ngkai bon iteran naba ara taromauri te anene, e tangiria te Rabwata n Tautaeka ni karaoa te boki ae rangi n tamaroa ae titeboo kunna ma te Rairai ae te Aonnaba ae Boou are e a tia n rinanoaki.

16, 17. Baikara bitaki aika karaoaki n te boki n anene ae boou?

¹⁶ A baireaki anene ni kaineti ma booto n iango ake iai bwa e aonga ni bebete riki kamanenaan te boki ae ‘Anene ni Kimwareirei’ Nakon Iehova. N te katoto, moan anene ake 12 a irekereke ma Iehova, ake 8 ake imwina bon taekan Iesu ao te kaboomwi, ao ai arona nako naba. Iai kanoana aika karinanaki n te bukinibaa ae e na rangi n ibuobuoki, n te katoto ngkana ko na rinea kunam ibukin te kabwarabwara ibukia aomata nako.

¹⁷ Ibukini buokaia aomata nako bwa a na anene mai nanoia, a rinanoaki mwaneweni kuuna tabeua bwa a aonga ni mataata riki, ao a kanakoaki taeka ake a aikoa kakabonganaaki. E rangi n nakoraoi bitakin atun te kuna ae “Kawakina Nanom” nakon ae “Ti Kawakin Nanora.” Bukin tera? Ibukina bwa mai mwaina ao ngkana iai ae e anenea te kuna aei, ai aron ae e tuangia tabemwaang te bwai ae a riai ni karaoia. E kona n aki rangi n nakoraoi aei irouia naake a boou, ma ake a kan ongora, ao ataei ma taari aine, ake a roko n ara bobotaki, n ara runga, ao ara bwabwaro. Ngaia are e a bitaki te atu anne ma mwanewena.

18. E aera ngkai ti riai ni kataneiaira ma kuuna ake n ara boki n anene ae boou? (Nora te kabwarabwara mai nano.)

¹⁸ A bati anene man te boki ae ‘Anene ni Kimwareirei’ Nakon Iehova aika taian tataro. Ko kona ni kaotii raoi am namakin nakon Iehova n anene aikai. Kuuna ake tabeua a na buokira “ni kaungaira nakon te tangira ma mwakuri aika raraoi.” (Ebera 10:24) Ni koauana, ti kani kataneiaira ni katangitangin, mwanewen, ao nootin kunara. Ko kona ni karaoa anne man ongongoraam ni kuuna ake a aneneaki ake n te jw.org. Ngkana ko kakamatei kuuna aikai ni mwengam, ane ko na rabakau n anenei mai nanom ao n aki raraoma n te bwai teuana. *

19. A na kangaa kaain te ekaretia ni kabane n ira buakon taromaurian Iehova?

¹⁹ Uringnga are te anene bon iteran ara taromauri ae kakawaki. Bon te anga ae moan te tamaroa ibukini kaotan ara tangira ao ara kakaitau nakon Iehova. (Wareka Itaia 12:5.) Ngkana ko anene n takarua ni kimwareirei, ko a kaungaia naba iai tabemwaang bwa a na karaoa anne. Ni koauana, a bane ni kona kaain te ekaretia aika ataei, kaara, ao aika boou, n ira buakon taromaurian Iehova n te anene. Ngaia are tai raraoma n anene mai nanom. Ma ongeaba n te kaetieti ae mataata mairoun te tia areru ae kairaki koreana n te taamnei aei: “Anene nakon Iehova!” Eng, anene ni kimwareirei!​—TaiAre. 96:1.