1, 2. (a) Tera aron Iehova nakoia aomata ae kaokoro ma aroia naake iai mwaakaia ni kairiri? (b) Tera ae ti na maroroakinna n te kaongora aei?

N ANGIIN te tai ‘a tautaekania’ aomata naake iai mwaakaia ni kairiri ao a bwakuaku. (Mat. 20:25; TeMin. 8:9) Ai kaokorora aroia ma Iehova! E ngae ngke Moan te Mwaaka, ma e rangi ni mwannanoiia aomata aika aki kororaoi. E akoi ao e atataiaomata. E tabeakin ara namakin ao baika ti kainnanoi. “E uringira bwa taano ngaira,” ao e bon aki kona n tuangira te bwai ae riaon ara konaa.—TaiAre. 103:13, 14.

² A bati katoto n te Baibara aika kaota aron Iehova ni mwannanoiia ana toro, ma ti na maroroakin tenua. Te moan, aron ana mwamwannano te Atua ni buoka te teei ae Tamuera ni karokoa taekan te motikitaeka iroun te Ibonga ae Rietata ae Eeri. Te kauoua, aron Iehova n taotaona nanona ngke e tuangnga Mote bwa e aki kona ni kairiia tibun Iteraera ni kaotinakoia mai Aikubita. Ao te katenua, aron te Atua ni mwannanoiia tibun Iteraera ngke e kaotinakoia mai Aikubita. Ngkana ti iaiangoi katoto aikai, ti bia karekei reireiara iai ibukin Iehova ao arora ni maiuakin.

3. Tera te bwai ae kamimi are riki n te tairiki teuana nakon te teei ae Tamuera, ao tera te titiraki ae ueke mai iai? (Nora te taamnei ni moan te kaongora aei.)

³ E moana ana ‘beku iroun Iehova’ Tamuera n te umwanrianna ae tabu ngke e rangi n uarereke. (1Tam. 3:1) N te tairiki teuana ngke e a matu ao e a riki te bwai ae kamimi. * (Wareka 1 Tamuera 3:2-10.) E ongo wetean arana. E iangoia bwa bwanaan te Ibonga ae Rietata ae Eeri are e a kara, ao e a biri nakoina ao e taku: “Aio ngai, bwa ko weteai.” E tuangnga Eeri bwa e aki weteia. Ma ngke e a manga riki naba anne uoua riki te tai, e a ataia Eeri ae bon te Atua ae wetea Tamuera. Ngaia are e a tuanga Tamuera arona ae e na karaoia, ao e boni karaoia. E aera Iehova are taetae rinanon te anera ngke e aki kaotia nakon Tamuera ae boni ngaia ae wewete n te moantai? E aki kaotaki n te Baibara ma e kona n ae e karaoa anne Iehova ibukina bwa e tabeakina ana namakin Tamuera.

4, 5. (a) Tera aron Tamuera n te baere e mwiokoia iai te Atua, ao baikara baika a riki n te ingabong are imwina? b) Tera reireiara ibukin Iehova n te rongorongo aei?

⁴ Wareka 1 Tamuera 3:11-18. E taekinaki n ana Tua Iehova bwa a riai ataei ni karineia aika kara, moarara riki te mataniwi. (TeOti. 22:28; NakIbo. 19:32) Ngaia are n te ingabong are imwina, e boni bae ni kangaanga iroun Tamuera kawaran Eeri ao n ninikoria n tuangnga ana motikitaeka ae matoatoa te Atua. Ni koauana, ti tuangaki n te rongorongo bwa “e maaku Tamuera n tuanga Eeri taekan te miitara.” Ma e kamataataa te Atua nakon Eeri bwa E wetea Tamuera. Ibukin anne, e a tua Eeri nakon Tamuera bwa e na kaota ana taeka te Atua. E taku Eeri: “[Tai] karabaa nakoiu te taeka teuana mai buakoni bwaai ni kabane ake e taekin nakoim.” E ongeaba Tamuera ao e “tuanga teuaei bwaai ni kabane.”

⁵ E bon aki kubanako Eeri n ana rongorongo Tamuera. E boraoi anne ma “te aomata ae kamwanangaaki iroun te Atua” are e aki kaotaki arana ae e taetae nakon te ibonga ae rietata rimoa. (1Tam. 2:27-36) E kaotaki korakoran ana mwamwannano ao wanawanan Iehova n te rongorongo ae irekereke ma Tamuera ao Eeri.

6. Tera reireiara n aron te Atua ni buoka te teei ae Tamuera?

⁶ Te roro n rikirake ngkoe? Ngkana ngaia anne, e kaotaki n rongorongon te teei ae Tamuera bwa e atai am kangaanga Iehova ao am namakin. Tao ko maamaa n taekina rongorongon te Tautaeka n Uea nakoia aika ikawai ke ni kaotiko bwa ko kaokoro ma tabonrorom. Karaua nanom bwa e boni kani buokiko Iehova. Ngaia are bunra nanom nakoina n am tataro. (TaiAre. 62:8) Kananoa am iango i aon aia katoto naake a ataei aika n te Baibara n aron Tamuera. Ao mamaroro ma raom ni Kristian aika a ataei ke aika kara ake tao a a tia n tokanikai i aoni kangaanga aika titeboo ma aika ko rinanoi. Tao ane a na karakin taai ake e buokiia iai Iehova, n aanga ake a aki kantaningai.

7, 8. E kangaa Iehova ni kaotia bwa e rangi ni mwannanoa Mote?

⁷ Ngke 80 ana ririki Mote, e anganna Iehova te mwioko ae rangi ni kangaanga, ae kaotinakoaia tibun Iteraera man tautoronakia i Aikubita. (TeOti. 3:10) Ibukina bwa bon te tia kawakintiibu ngaia i Mirian i nanon 40 te ririki, e a bon nako nanona n te kakao aei. E taku: “Kaanga antai ngai ngkai I riai n nakoni Barao ao ni kairiia tibun  Iteraera ni kaotinakoia mai Aikubita?” E karaua nanoni Mote te Atua ni kangai: “N na boni memena iroum.” (TeOti. 3:11, 12) E berita naba ni kangai: “A na bon ongo ni bwanaam” aia unimwaane tibun Iteraera. Ma e kaeka Mote ni kangai: “Tao ane . . . a na aki ongo.” (TeOti. 3:18; 4:1) Ai aron ae e taekinna Mote bwa e kona ni kairua te Atua! Ma e teimatoa n taotaona nanona Iehova. Ni koauana, e karaoa ae bati riki bwa e angani Mote te mwaaka ni karaoi kakai. Bon te moan aomata Mote ae koreaki rongorongona n te Baibara are karekea te aeka ni mwaaka aei.—TeOti. 4:2-9, 21.

⁸ E bon teimatoa naba Mote ni karautaeka bwa e aki wikateke. Ao te Atua e kaekaa ni kangai: “N na memena iroum ngkana ko taetae, ao N na reireiniko te bwai ae ko riai n taekinna.” E a butimwaea ngkanne mwiokoana Mote? E bon aki naba, ao e bubutiia te Atua bwa e na kanakoa temanna. Ao e a un Iehova iai, ma e boni kona ni bita ana babaire. E tabeakina ana namakin Mote, ngaia are e a rinea Aaron bwa ana tia taetae Mote.—TeOti. 4:10-16.

9. E kangaa ni buokaki Mote ni mwiokoana man ana taotaonakinnano ao ana mwamwannano Iehova?

⁹ Tera reireiara n te rongorongo aei ibukin Iehova? Kioina ngkai Moan te Mwaaka te Atua, e kona ni kakamaaka Mote bwa e na aantaeka irouna. Ma e taotaona nanona Iehova ao e akoi, ngke e karaua nanon ana toro ae nimamannei ma n nanorinano aei. E uaana karaoan aei? Eng! E a riki Mote bwa te tia kairiri ae rianako are kataia ni kaotiota te nanorinano ao te mwamwannano nakoia aomata, n aron are e karaoia Iehova nakoina.—WarIte. 12:3.

10. Ti na kangaa ni kakabwaiaaki ngkana ti katotonga aron Iehova ni mwannanoiia tabemwaang?

¹⁰ Reireiara ni boong aikai: Te buu te mwaane ngkoe, te karo, ke te unimwaane n te ekaretia? Ngkana ngaia anne, iai mwaakam ni kairiri i aoia tabemwaang. Ai kakawakira bwa ko na katotonga Iehova ni bwaina te mwamwannano, te akoi, ao te  taotaonakinnano nakoia akana mena i aan am tararua! (IKoro. 3:19-21; 1Bet. 5:1-3) Ngkana ko katotonga Iehova ao Mote ae Kakannato riki ae Iesu Kristo, a na kai kawariko tabemwaang ao ane ko na riki bwa te tia kabebeteia. (Mat. 11:28, 29) Ao ko na riki naba bwa te banna ni katoto ibukia.—Ebera 13:7.

11, 12. E kangaa Iehova ni karekea nakoia tibun Iteraera namakinan ae a kamanoaki ao a mweraoi ngke e kaotinakoia mai Aikubita?

¹¹ Ngke a kitana Aikubita tibun Iteraera n 1513 B.C.E., e bae n raka mwaitiia i aon tenua te mirion. N te botaki anne, iai ataei, kaara, ao tabeman tao a aoraki ke a mwauku. E kainnanoaki te tia Kairiri ae mwamwannano ao n tatangira ni kairan te koraki ae uanao aei n otinako mai Aikubita. E kakoauaaki aroaron Iehova anne rinanoni Mote. Ao a namakinna tibun Iteraera bwa a kamanoaki raoi ngke a kitana mwengaia are a a maan n tiku iai.—TaiAre. 78:52, 53.

¹² E kangaa Iehova ni karekea nakoia ana aomata namakinan ae a kamanoaki ao a mweraoi? E boni kaotinakoia mai Aikubita n te aro ae baireaki raoi “n aroia taani buaka.” (TeOti. 13:18) Ibukina bwa a baireaki raoi, a a kakoauaa raoi tibun Iteraera bwa bon te Atua ae kaiririia. E kaoti naba Iehova nakoia rinanon “te nang n te ngaina ao . . . ootan te ai” n te bong. (TaiAre. 78:14) Ai aron ae e kangai Iehova nakoia: “Tai maaku. N na memena iroumi ni kairingkami ao ni kamanoingkami.” Eng, e na waekoa ni kainnanoaki te aeka ni karaunano anne!

13, 14. (a) Tera ana mwakuri ni mwamwannano Iehova ibukia tibun Iteraera n Taari ae Uraura? (b) E kangaa Iehova ni kaota mwaakana i aoia kaain Aikubita?

¹³ Wareka Te Otinako 14:19-22. Iangoia bwa aongkoa ko a mwane i marenan ana taanga ni buaka Barao ao Taari ae Uraura. Imwina, e a buokiko te Atua. E mwaing te boua are te nang nako akun te kaembwa ao e bonota kawaia I-Aikubita ao e karooa aia tabo. Ma e korakora te oota n am kaembwa! Imwina ko a nora Mote n arora baina nako aon taari, ao e a uki te kawai ae raababa nakon iterana are teuana n te angimainiku ae korakora. Ao ko a nakonako i kabin taari ae mwau n te aro ae baireaki raoi, ngkoe ma am utu, ao am man ma aomata ni kabane. Ma ko a rina naba n nora te bwai ae kamimi. E a aikoa riburibu ke ni maranran kabin taari bwa e a mwau, e matoatoa, ao e a bebete te nakonako iai. N tokina, a a roko raoi naba naake a rangi ni waeremwe n iterana are teuana.

¹⁴ Wareka Te Otinako 14:23, 26-30. Ma n te tai anne ao Barao are kamoamoa ao n nanobaba, e a kawaekoaa n ruo nako kabin taari ni kaeingkami. Ao e a manga arora baina Mote nako aon taari. N te tai aei, a a oki rikaaki raan ake a tei bwa oo ake uoua. E oki taari man itera aika uoua kaanga aron te tunami, ao a bane ni mate Barao ma ana koraki!—TeOti. 15:8-10.

15. Tera reireiara ibukin Iehova n te rongorongo aei?

¹⁵ Ti noria n te rongorongo aei bwa Iehova bon te Atua ae babaire raoi, ae te aroaro ae ti buokaki iai bwa ti na namakina kamanoara raoi ao te mweraoi. (1Kor. 14:33) E boni kaotia naba Iehova bwa bon te tia kawakintiibu ae tatangira ao e tabeakinia ana aomata n aaro aika manena. E mwanokaiia ni kamanoia mairouia taani kairiribai nakoia. Ai karaunanora koaua aikai nakoira ngkai ti a uakaan ma tokin te waaki ae ngkai i aon te aba!—TaeRab. 1:33.

16. Ti na kangaa ni kakabwaiaaki n neneran aron Iehova ni kamaiuia tibun Iteraera?

¹⁶ Ni boong aikai, e tabeakinia naba Iehova  ana aomata ni kabane, n te itera n taamnei ao n rabwata. E na teimatoa ni karaoa anne n tain te rawawata ae korakora ae e a kaan roko. (TeKao. 7:9, 10) Ibukin anne, ane a na aki buannano ke n ruru ni maaku ana aomata te Atua aika a ataei ke aika kara, aika marurung ke aika aoraki n tain te rawawata ae korakora. * Ma a na ururinga ana taeka Iesu Kristo aikai: “Teirake ni kaetii raoi ngkami ma n euti atumi bwa e a kan roko kamaiuami.” (Ruka 21:28) A na teimatoa ana aomata te Atua ni kakorakoraaki ngkana a buakanaki irouni Koka ae taekaia natannaomata aika ikotaki ake a korakora riki nakoni Barao are rimoa. (Etek. 38:2, 14-16) Bukin tera? A ataia ae e aki bibitaki Iehova. E na manga kaotia riki bwa bon te tia Kamaiu ngaia ae tatangira ma ni mwamwannano.—Ita. 26:3, 20.

17. (a) Ti na kangaa ni kakabwaiaaki n rongorongo man te Baibara ibukin aron Iehova n tararuaiia ana aomata? (b) Tera ae ti na rinanona n te kaongora ae imwina?

¹⁷ N te kaongora aei, ti nori iai katoto tabeua ni kaineti ma ana mwamwannano ao ana akoi Iehova n arona n tararuaiia, ni kaiririia ao ni kamaiuia ana aomata. Ngkana ko kananoa am iango i aon rongorongo akanne, kataia ni karekea reireiam n rongorongo aika kaotii naba iteran nako aroaron Iehova aika ko aki atai mai mwaina. N reiakinan aroarona aika raraoi aikai, ane ko na kaatuua i nanom ao n am iango tangiran ao onimakinan te Atua. N te kaongora ae imwina, ti na reiakin iai arora ni kona ni kakairi n aron Iehova ni mwannanoiia aomata. Ti na kaatuua riki ara iango i aon te utu, te ekaretia ni Kristian, ao te mwakuri ni minita.