1. Tera ae ti riai ni karaoia bwa ti aonga ni kamaiuaki n ana bong Iehova?

 NGKE e taekinaki “ana bong Iehova” n te Baibara, e nanonaki iai te tai are e nang motiki taekaia iai taani kairiribai nakoina Iehova, ao ni kamaiuia ana aomata. E momotiki naba taekaia aomata Iehova rimoa. (Ita. 13:1, 6; Etek. 13:5; Teb. 1:8) N ara bong aikai, ao e moanaki “ana bong Iehova” ma buakanakini Baburon ae Kakannato ao n toki n te buaka are Aremaketon. Ngkana ti na kamaiuaki n te “bong” anne, ti riai ni katauraoira mangkai. E reireinira Iesu bwa ti na aki tii tauraoi imwain “te rawawata ae korakora” ma ti na teimatoa n “tauraoi” imwaina.—Mat. 24:21; Ruka 12:40.

2. Bukin tera bwa ti kona ni buokaki man 1 I-Tetaronike?

² N ana moan reta te abotoro Bauro are kairaki koreana n te taamnei nakoia I-Tetaronike, ao e kabonganai kaikonaki aika bati ni buokiia iai Kristian bwa a na teimatoa n tauraoi imwain ana bong ae kakannato Iehova ni motikitaeka. E ataia Bauro bwa e na bon aki roko ana bong Iehova n te tai arei. (2Tet. 2:1-3) Ma e ngae n anne e kaungaia taari bwa a na katauraoiia imwain te bong anne, kaanga ai aron ae e na roko ningabong, ao ngaira ti kona naba ni maiuakin ana reirei ni kairiri. Ti na rinanon ngkai ana kabwarabwara i aoni baikai: (1) aron rokon ana bong Iehova, (2) antai aika a na aki kamaiuaki, ao (3) ti na kangaa ni katauraoira bwa ti aonga ni kamaiuaki.

3. N te aro raa ae e na roko iai ana bong Iehova n ai aron te tia iraa n te tairiki? (Nora naba te taamnei.)

³ “N ai aron rokon te tia iraa n te tairiki.” (1Tet. 5:2) Aei bon  teuana mai buakon taeka ni kaikonaki aika tenua, aika kabwarabwaraa aron rokon ana bong Iehova. A rangi ni baitii aomata aika taan iraa ao a roroko n te tairiki are a aki kantaningaaki iai. E na karina naba n roko ana bong Iehova ni kakubanakoia angia aomata. A na bae ni kubanako naba Kristian ni koaua ni baitiin rikini bwaai. Ma ti na bon aki kamaunaaki n ai aroia aika buakaka.

4. N te aro raa ae titeboo iai ana bong Iehova ma te ariri ni bung?

⁴ “N aron rokon aririn te aine ae bikoukou.” (1Tet. 5:3) Te tina ae bikoukou e aki kona n ataa raoi te tai are e na mamaraki iai. Ma e ataia ae e na bon roko te tai anne. Ngkana e roko, e a boni karina naba rokona, e rangi ni kammaraki ao ko aki kona n tuka rokona. N aron anne, ti aki naba ataa te bong ma te aoa are e na moanaki iai ana bong Iehova. Ma ti kakoauaa raoi ae e na bon roko, ao e na karina n roko i aoia aika buakaka ana motikitaeka te Atua, ao a na aki kona ni kamanoia mai iai.

5. N te aro raa ae titeboo iai te rawawata ae korakora ma tabwenani mainiku?

⁵ N aron tabwenani mainiku. N ana katenua ni kaikonaki Bauro aei, ao e a manga taekinia riki taan iraa aika roko n te tairiki. Ma n taraana, e a kabotaua ngkai Bauro ana bong Iehova ma tabwenani mainiku. (1Tet. 5:4) A kona ni mwaninganako taani kuribwai aika roko n te tairiki ao a aikoa ataa te tai. A kona n ooaki n otan te ngaina ao ni kaotaraeaki iai. N rokon te rawawata ae korakora a na bon ootara naba naake ai aroia taan iraa, aika a teimatoa n tiku n te rotongitong n aroia ni kakaraoi mwakuri aika e aki kukurei iai te Atua. Ma ti kona ngaira n tauraoi ngkana ti rarawa nakon aroaro aika e aki kukurei iai Iehova, ao n uaiakina “te  raoiroi n aekana nako ao bwainakin te eti ma te koaua.” (IEbe. 5:8-12) Imwina e a manga kabonganai Bauro kaikonaki aika uoua aika irekereke, ni kabwarabwaraia iai naake a na aki kamaiuaki.

6. N te aro raa ae a matu iai angiina aomata? (1 I-Tetaronike 5:6, 7)

⁶ “Akana matu.” (Wareka 1 I-Tetaronike 5:6, 7.) E kabotauia Bauro naake a na aki kamaiuaki n ana bong Iehova ma akana matu. A aki namakini baika riki i rarikia ke waakinakon te tai. Ngaia are a aki kona n atai baika kakawaki aika riki ke aroia nako iai. Angiina aomata ni boong aikai a matu n te itera n taamnei. (IRom 11:8) A aki kan tabe ma te bwai ni kakoaua ae ti a maeka ngkai ni “kabaneani boong” ao e a kaan roko te rawawata ae korakora. Ngkana a riki bitaki aika bubura n te aonnaba aei, ao e na iai tabeman aika a na manga kani butimwaea ara rongorongo ae taekan te Tautaeka n Uea. Ma a na bati aika a na teimatoa ni matu ao a na aki teimatoa n taratara. Tabeman naba aika kakoauaa te bongi ni motikitaeka a na iangoia bwa e kiriaria n roko. (2Bet. 3:3, 4) Ma ti ataia bwa te reirei ni kairiri are e kairaki koreana, ae ti na teimatoa n taratara, e a rangi ni kakawaki riki ngkai maiuakinana.

7. N te aro raa ae a titeboo iai naake a na nora unin te Atua, ma aomata aika koro ni manging?

⁷ “Akana koro ni manging.” E katitebooia Bauro aomata aika a na nora unin te Atua ma akana koro ni manging. Aomata aika rotaki aia iango n te arekooro a iremwe ni kaeka nakoni baika riki, ao a karaoi motinnano aika aki raraoi. N aron anne, aomata aika buakaka a aki tabe ma ana kauring te Atua. A rinea te kawai ae tiki nakoni kamaunaakia. Ma a tuangaki Kristian bwa a na kawanawanaia ao a na taubaang. (1Tet. 5:6) E kabwarabwaraa temanna te tia rabakau i aon te Baibara bwa te taubaang aei e nanona “te raunnano ae e aki kaingingaki ae e tuoi ma ni katautau bwaai n te aro ae riai, ao e kairiri nakon karaoan te motinnano ae riai.” Bukin tera bwa e riai n rau nanora ao n aki kaingingaki? Bwa ti aonga n aki reketaati ma te waaki n tautaeka ke ni kataia ni katoki kangaanga n te aonnaba aei. Ngkai e a uakaan ana bong Iehova, ao ane e na korakora riki kaririara n itera aikai. E ngae n anne ti aki riai n tabeaianga bwa e na tera arora iai. E kona taamnein te Atua ni buokira bwa a na rau nanora ao n aki kaingingaki, ao ni kona ni karaoi motinnano aika kaotiota te wanawana.—Ruka 12:11, 12.

8. E kangaa 1 I-Tetaronike 5:8 ni kaikonakii aroaro aika a na buokira n teimatoa n taratara ao ni kawanawanaira? (Nora naba te taamnei.)

⁸ “Karina nangoani bwabwaara . . . ao te bwara ni buaka.” E kabotauira Bauro ma tautia aika tatauraoi ao n rin aia bwai ni buaka. (Wareka 1 I-Tetaronike 5:8.) E kantaningaaki te tautia bwa e na tatauraoi n taai nako nakon te buaka. Titeboo naba ma ngaira. Ti teimatoa n tauraoi imwain ana bong Iehova ngkana ti karina nangoani bwabwaara ae te onimaki ao te tangira, ao te bwara ni buaka ae te kantaninga. A kona aroaro aikai n rangi ni buokira.

9. E kangaa ara onimaki ni kamanoira?

⁹ E nangoaki buroon te tautia n te nangoa ni bwabwaa. E kamanoaki naba buroora ni kaikonaki, n te onimaki ao n te tangira. A na buokira aroaro aikai n teimatoa ni beku iroun te Atua ao n ririmwin Iesu. A a karauaki nanora n ara onimaki, bwa Iehova e na bon anganira kaniwangara ngkai ti ukoukoria ma nanora ni kabane. (Ebera 11:6) Ti na kairaki iai bwa ti na teimatoa ni kakaonimaki ni koaua nakon ara tia Kairiri ae Iesu, n aki ongei naba kangaanga  aika ti kabokorakora ma ngaai. Ti kona ni kakorakoraa ara onimaki ao ni kaaitarai kangaanga, ngkana ti iaiangoi aia katoto ni boong aikai naake a kateimatoa kakaonimakia n te aro ae eti, n aki ongea te bwainikirinaki ke te kangaanga ma te mwane. Ao ti kona n rarawa nakon te mataai ni kanibwaibwai ngkana ti kakairi irouia naake a kabebetei maiuia ao ni moanibwaia te Tautaeka n Uea. b

10. E kangaa tangiran te Atua ao raora n aomata ni buokira n nanomwaaka?

¹⁰ E rangi ni kakawaki naba te tangira ibukira bwa ti aonga n teimatoa n taratara ao ni kawanawanaira. (Mat. 22:37-39) Tangiran te Atua iroura e na buokira n nanomwaaka n uarongorongo n aki ongei kangaanga aika ti na boo ma ngaai. (2Tim. 1:7, 8) Ibukina bwa e raababanako ara tangira nakoia naba naake e kaokoro ara onimaki ma ngaiia, ti a teimatoa n uarongorongo ao ni mwakuria ara aono, i aon naba te tareboon ke n te kororeta. Ti teimatoa ni kantaningaia bwa n te bong teuana ao a na manga bitaki aomata ao ni karaoa ae eti.—Etek. 18:27, 28.

11. Ti na kangaa ni buokaki n tangiraia tarira ma mwaanera n te onimaki? (1 I-Tetaronike 5:11)

¹¹ Tangiraia raora n aomata e nanonia naba raora ni Kristian. Ti kaotiota te tangira anne n arora ‘ni kaungaira i marenara ao ni kateimatoaira.’ (Wareka 1 I-Tetaronike 5:11.) N aroia tautia aika boutokaiia i marenaia n tain te buaka, ti ikaungaunga naba i marenara. E boni kona te tautia ni kaikoaka raona n tautia n tiaki nanona n tain te buaka, ma e bon aki kona ni karaoia n oin nanona. N aron anne, ti na bon aki kani kammaraka tarira ma mwaanera, ke ni kabooa mwin te buakaka n te buakaka. (1Tet. 5:13, 15) Ti kaotiota naba ara tangira n arora ni karineia taari mwaane ake a kairiri n te ekaretia. (1Tet. 5:12) Ngke e korea te reta aei Bauro, ao ai bon tibwa teuana te ririki imwin tein te ekaretia are i Tetaronike. A bae ni boou mwaane ake a mwiokoaki iai ao ni kakairua naba. Ma e ngae n anne a bon riai ni karineaki. Ngkai e a kaan rokon te rawawata ae korakora, ti na rangi ni kainnanoa riki aia kairiri unimwaanen ara ekaretia. Tao ti na bae n aki kona n reitaki  ma kautun ara botaki ke ara aobiti n tararua, mangaia are e kakawaki bwa ti na tangiriia ao ni karineia ara unimwaane ngkai. N aki ongeia bwa tera ae riki, ti bia teimatoa ni kawanawanaira ao n aki kaatuua taraakin aki kororaoia, ma ti na kaatuua iangoan te koaua ae e boni kairiria mwaane aika kakaonimaki aikai Iehova rinanoni Kristo.

12. E kangaa ara kantaninga ni kamanoa ara iango?

¹² N aron te bwara ae kamanoa atun te tautia, e kamanoa naba ara iango ara kantaninga ibukin te kamaiuaki. Ngkana e nene ara kantaninga, ti ataia bwa bon akea uaani bwaikorakin te aonnaba aei. (IBir. 3:8) E buokira ara kantaninga bwa ti na teimatoa n rau ao n aki kaingingaki. Anne ae riki nakoia Wallace ao Laurinda, ake a beku i Aberika. E mate taman are temanna ao tinan are temanna tii i nanon tenua te wiki. Ao ibukini butinakon COVID-19 a aikoa kona n okira mwengaia n raonia aia utu. E korea ae kangai Wallace: “E buokai te kantaninga ae te mangauti bwa N na aki iaiangoi aroia n aia kabanea ni bong n te aonnaba aei, ma N na iaiangoi aroia n aia moani bong n te aonnaba ae boou. E buokai te kantaninga aei bwa N na rau ngkana I nanokawaki ke ngkana I a aki ataa te bae N na karaoia.”

13. Tera ae ti kona ni karaoia bwa ti aonga ni karekea te taamnei ae raoiroi?

¹³ “Tai tutuka ana ai te taamnei i nanomi.” (1Tet. 5:19, kbn.) E kabotaua Bauro te taamnei ae raoiroi ma te ai ae mena i nanora. Ngkana iai iroura taamnein te Atua, ti na rangi n ingainga ao n taningamarau ni karaoan ae riai, ao ti kakorakoraaki n ara beku ibukin Iehova. (IRom 12:11) Tera ae ti kona ni karaoia bwa ti aonga ni karekea te taamnei ae raoiroi? Ti kona n tataroia, n ukeuke n Ana Taeka te Atua ae kaira koreana, ao n nimta ana botaki ae kairia n taamneina. Karaoan anne, ti na buokaki iai ni karikirakea “uaan te taamnei.”—IKar. 5:22, 23.

14. Tera ae ti riai n aki karaoia ngkana ti kan teimatoa ni karekea taamnein te Atua? (Nora naba te taamnei.)

¹⁴ Ngkana e anganira te Atua taamneina ae raoiroi, ti riai n taraia raoi bwa ti na aki “tutuka ana ai te taamnei” i nanora. E anga taamneina te Atua nakoia akana kateimatoa itiakin aia  iango ao aroaroia. E na bon aki anganira taamneina ngkana ti iaiangoi baika bubuaka ao ni kakaraoi. (1Tet. 4:7, 8) Ngkana ti kan teimatoa ni karekea te taamnei ae raoiroi ti riai naba n aki “kakeai bongan taian taetae ni burabeti.” (1Tet. 5:20) Te taeka ae “taian taetae ni burabeti” ae n te kibu aei e kaineti ma rongorongo ni kabane aika ti karerekei rinanon taamnein te Atua, ae kanoana naba taekan ana bong Iehova ao kaanin tokin te waaki ae ngkai. Ti aki iangoia bwa ana bong Iehova ke Aremaketon e na bon aki roko n ara bong aikai. Ma n oneani mwin anne, ti kakariariaa rokona ao ti iaiangoia, n arora ni kateimatoa te aroaro ae riai ao ni katabetabeira “ni karaoi mwakuri ibukin tangiran te Atua” ni katoabong.—2Bet. 3:11, 12.

15. Ti na kangaa n aki burebureaki n rongorongo aika akea koauaia ao aia rongorongo aika kewe taimonio? (1 I-Tetaronike 5:21)

¹⁵ N te tai ae e a rangi ni kaan ao a nang takaruaea ae kangai taani kakaitaraa te Atua: “Iai te rau ao iai te mweraoi!” (1Tet. 5:3) E na buta te aonnaba n aia rongorongo aika kewe taimonio, ni burebureiia aika bati. (TeKao. 16:13, 14) Tera ngaira arora? Ti na bon aki burebureaki ngkana ti “katai raoiroini bwaai ni kabane.” (Wareka 1 I-Tetaronike 5:21.) Te taetae ni Kuriiti ae rairaki ikai bwa “katai” e kakabonganaaki n irekereke ma tuoakini baika rangi ni kakawaki. Ngaia are ti riai n tuoi raoi baika ti ongoraei ke baika ti wareki, ao n iangoia bwa a boni koaua ke a aki. E kakawaki karaoan anne irouia I-Tetaronike, ao e a rangi ni kakawaki riki nakoira, ngkai e a uakaan te rawawata ae korakora. N oneani mwin ae ti nang boni kakoauai naba baika a taekinna tabemwaang, ti kabonganai raoi ara konabwai n iaiango, ni kabotaui baika ti wareki ke aika ti ongoraei, ma baika a taekinaki n te Baibara ao n ana botaki Iehova. Ni karaoan anne ti na bon aki burebureaki n aia rongorongo aika kewe taimonio.—TaeRab. 14:15; 1Tim. 4:1.

16. Tera te kantaninga ae iai iroura, ao tera ae ti kairaki bwa ti na karaoia?

¹⁶ Ti ataia bwa a na boni kamaiuaki ana aomata Iehova n te rawawata ae korakora. Ma ti aki ataia bwa e na tera aroni maiura n tatabemanira nako ningabong. (Iak. 4:14) Ma ngkana ti ooa te rawawata ae korakora ao ni maiu imwina ke tao ti mate imwaina, ti na boni karekea te kaniwanga ae te maiu n aki toki ngkana ti teimatoa ni kakaonimaki. A na raona Kristo i karawa taani kabiraki, ao tiibu tabemwaang a na maekana te aonnaba ae te bwaretaiti. Ti bia bane ni kaatuui ara iango i aon ara kantaninga ae tamaroa aei, ao n teimatoa n tauraoi imwain ana bong Iehova!