1. E kangaa te teinimwaane temanna ni kaota ana kantaninga ibukin te mangauti?

 IAI TEMANNA te teinimwaane ae arana Matthew, ae e rangi n aoraki ao e rinanoni korokoro aika mwaiti. Ngke itiua ana ririki ao e a mataku ma ana utu n teuana kanoan ana Kanakobwanaa JW^® ae katoa namwakaina. N raatokin te taamnei anne ao a nora te anene ae iai taamneina ae oti iai aomata ake a butimwaeiia aia koraki aika tangiraki ake a a kautaki. b Ngke e moti ao e a kaania naba ana karo Matthew, e taui baia ao e taku: “Kam noria tamau ma tinau? E ngae ngkana I mate ma N na manga kautaki n tain te mangauti. Kam kona n tataningaai, ao tai raraoma.” Kam kona n iangoa aia namakin kaaro aikai n noran natiia bwa e korakora onimakinan te kantaninga ae te mangauti irouna?

2-3. E aera bwa e rangi n raoiroi ngkana ti iaiangoa te berita ae te mangauti?

² E na rangi n raoiroi ngkana ti karerekea ara tai n iaiangoa ana berita te Baibara ibukin taai aika imwaira ae te mangauti. (Ioa. 5:28, 29) Bukin tera? Ibukina bwa ti aki kona n ataa te tai are ti na rotaki iai n te aoraki ae kakaiaki, ke e a tii karina naba ni mate ae tangiraki iroura. (TeMin. 9:11; Iak. 4:13, 14) Ti na buokaki n nanomwaaka i aan aeka ni kangaanga aikai, n ara kantaninga ibukin te mangauti. (1Tet. 4:13) E karaui nanora te Baibara, ae Tamara are i karawa e kinaira raoi ao e rangi n tangirira. (Ruka 12:7) Iangoa aroni kinaakira iroun Iehova ngkai e kona ni kautiira ma aroarora ao ara ururing aika aki bitaki. Ao ai batira tangirara iroun Iehova ngkai e anganira te kona ni maiu n aki toki, ao ni kona ni manga kautiira ngkana ti mate!

 ³ N te kaongora aei, ti na maroroakina iai bukina ngkai ti kona n onimakina te berita ae te mangauti. Imwina ti na rinanon te rongorongo teuana man te Baibara ae kakorakora te onimaki, ae e oti iai te kibu ae aana te kaongora aei ae kangai: “E na mangauti mwaanem.” (Ioa. 11:23) Ni kabaneana, ti na reiakina arora ni kakorakoraa riki onimakinan te mangauti iroura.

4. Ngkana ti na kakoauaa te berita teuana, tera ae ti riai ni koaua raoi iai? Taekina te kaikonaki.

⁴ Ngkana ti na kakoauaa te berita teuana, ti riai ni koaua raoi bwa te tia karaoa te berita anne bon iai nanona ao iai naba mwaakana, ke ana konabwai ni kakororaoia. Ni kaikonakana: Iangoia bwa e a urubekebeke am auti imwin te angibuaka. E roko raoraom temanna ao e berita ni kangai, ‘N na buokiko ni manga katea am auti.’ E taua ma nanona, ao ko kakoauaa bwa iai nanona ni kani buokiko. Ngkana e mwaatai ni kateitei ao a taubobonga ana bwai ni mwakuri, ko ataia iai bwa bon iai ana konabwai ngaia are ko kakoauaa ana berita. Tera ngkanne aron ana berita te Atua ae te mangauti? Iai nanona ao mwaakana ni kakororaoia?

5-6. Bukin tera ngkai ti kona ni kakoauaa ae bon iai nanon Iehova ni kautiia maate?

⁵ Iai nanon Iehova ni kautiia maate? Eng bon iai. E kairiia taani korea te Baibara rinanon taamneina bwa a na korea taekan ana berita ibukin taai aika imwaira ae te mangauti. (Ita. 26:19; Otea 13:14; TeKao. 20:11-13) Ao ngkana e beritana te bwai teuana Iehova e boni kakakoroa nanona. (Iot. 23:14) Ni koauana, e rangi n ingainga Iehova ni manga kautiia maate. Bukin tera bwa ti taekina anne?

⁶ Iangoa ana taeka te baatua are Iobi. E kakoauaa bwa ngkana e mate, e bon ingainga Iehova ni manga kani kautia. (Iobi 14:14, 15, kbn.) E kariariaa naba karaoan anne Iehova nakoia taan taromauria ni kabane ake a a tia ni mate. E ingainga ni manga kani kautiia ma te marurung ao te kukurei. Tera aroia birion ma birion ake a a tia ni mate ao e aki reke aia tai n reiakina te koaua ibukin Iehova? E kani kautiia naba naakai Atuara ae tatangira. (Mwa. 24:15) E tangiriia naba bwa e na reke aia tai n riki bwa raoraona ao ni maiu n aki toki n te aonnaba. (Ioa. 3:16) E teretere ngkanne bwa bon iai nanon Iehova ni kani kautiia maate.

7-8. Bukin tera ngkai ti kona ni kakoauaa ae bon iai mwaakan Iehova ni kautiia maate?

⁷ Iai naba mwaakan Iehova ni kautiia mate? Eng bon iai! Boni “Moan te Mwaaka.” (TeKao. 1:8) Ngaia are e boni mwaaka ni kataenikaiia taani kairiribai, n ikotaki naba ma te mate. (1Kor. 15:26) Ti kakorakoraaki ao ni kabebeteaki n ataakin anne. Iangoa rongorongon Sister Emma Arnold. E korakora kataakin ana onimaki neiei ma ana utu n tain te Kauoua ni Buaka Are Kabutaa Aonnaba. E kangai Emma ni kabebetea nanon natina te aine, ngke a a mate aika tangiraki irouia n ana tabo ni kaikain te Nazi: “Ngkana a mate aomata ao a aki kona ni manga maiu, nanona ngkanne bwa e korakora riki ara kairiribai ae te mate nakon te Atua, ma e bon aki kona ni koaua anne.” Bon akea ae e rota korakoran Iehova! E kona ni kaoka te maiu nakoia maate Atuara ae moan te mwaaka ae karika te maiu.

⁸ Teuana riki bukina ae ti ataia iai bwa e kona te Atua ni manga kautiia maate, bwa bon akea tian ana ururing. E weteiia itoi nako n araia. (Ita. 40:26) Ao e uringia naba ake a a tia ni mate. (Iobi 14:13; Ruka 20:37, 38) E rangi ni kai uringi naba rongorongoia ni kabane  naake e na kautiia, n ikotaki ma teiteia ao aroaroia, baike a riki i nanoni maiuia ao n aia ururing.

9. Bukin tera bwa ko kakoauaa ana berita Iehova ae te mangauti n te tai ae imwaira?

⁹ E teretere bwa ti kona ni kakoauaa ana berita Iehova ae te mangauti ibukina bwa iai nanona iai, ao iai naba mwaakana ni kakororaoia. Iangoa riki bukina teuana ngkai ti kakoauaa ana berita te Atua ae te mangauti: Ibukina bwa e a tia Iehova ni kautiia maate mai mwaina. N taai ake e koreaki iai te Baibara ao e kakorakoraia mwaane aika kakaonimaki n ikotaki naba ma Iesu, bwa a na kautiia maate. Ti na rinanon ngkai te kautiuti teuana are e karaoia Iesu ae oti n Ioane mwakoro 11.

10. Tera ae e riki ngke e uarongorongo Iesu n iteran te Ioretan are kaaitara ma Betania, ao tera are e karaoia? (Ioane 11:1-3)

¹⁰ Wareka Ioane 11:1-3. Kataamneia te baere riki i Betania n raatokin 32 C.E. Iai raoraon Iesu n te kaawa aei, ae Rataro ma mwaanena aika Maria ao Mareta. (Ruka 10:38-42) Ma e a tii aoraki naba Rataro, ao a a raraoma mwaanena aikai. A kanakotaeka nakon Iesu are e mena n iteran te Ioretan are te iterana, ae e nakon uabong kaeana mai Betania ngkana ko rianna. (Ioa. 10:40) E kananokawaki bwa e a mate naba Rataro n te tai are e a tibwa roko iai te tia uataeka iroun Iesu. E ngae ngke e ataia Iesu ae e a mate raoraona, e bon teimatoa naba n tiku n te tabo arei uabong riki ao e a tibwa mwananga nako Betania. Ngaia are ai ana kaabong ni mate Rataro ngke e a roko Iesu. E nang karaoa te bwai teuana Iesu ae a na kabwaia iai raoraona ao ni karineaki iai te Atua.—Ioa. 11:4, 6, 11, 17.

11. Tera reireiara man te rongorongo aei ni kaineti ma te iraorao?

¹¹ A reke reireiara man te rongorongo aei ni kaineti ma te iraorao. Iangoia: Ngke a kanakotaeka Maria ma Mareta nakon Iesu, a aki tuangnga bwa e na nako Betania. A tii taekina ae e aoraki raoraona. (Ioa. 11:3) Ngke e a mate Rataro, ao e boni kona Iesu ni kautia man te tabo are e mena iai. Ma e rineia Iesu bwa e na nakoia raoraona ake Maria ao Mareta i Betania. Iai raoraom ae ai aron anne ae e tatauraoi ni buokiko e ngae ngkana ko aki tuangnga? Ko na bon tang nakoina n am ‘tai n rawawata.’ (TaeRab. 17:17) N aron Iesu, ti bia riki bwa raao ni koaua! Ti na okira te rongorongo aei ao n nora te baere riki imwina.

12. Tera are e beritanna Iesu nakoni Mareta, ao bukin tera bwa e kona ni kakoauaa te berita anne? (Ioane 11:23-26)

¹² Wareka Ioane 11:23-26. E ongo Mareta ae i aoni kawaina n roko Iesu i Betania. E ienikuri n nako ni butimwaeia ao e taku: “Te Uea, ngke arona bwa ko mena ikai, ao e na bon aki mate mwaaneu.” (Ioa. 11:21) Eng, e boni kona Iesu ni kamarurunga Rataro. Ma e iangoa Iesu karaoan te bwai teuana ae rianako riki. E berita ni kangai: “E na mangauti mwaanem.” E a nene riki kakoauaan te berita aei irouni Mareta ngke e kangai Iesu: “Boni ngai te mangauti  ao te maiu.” Eng, e a tia te Atua n anganna te mwaaka ni kautiia maate. Imwain aei ao e kauta te ataeinnaine ae e a bon tibwa mate, ao e kauta naba te ataeinimwaane n te bong are e mate iai. (Ruka 7:11-15; 8:49-55) Ma e kona ni kauta te aomata ae ai ana kaabong ni mate ao e a rotaki rabwatana?

13. N aron ae oti n Ioane 11:32-35 tera aron Iesu ngke e nora Maria ma naake raona n tang? (Nora naba te taamnei.)

¹³ Wareka Ioane 11:32-35. Kataamneia te baere e riki imwina. E butimwaea naba Iesu mwaanen Rataro are Maria. E kaoka naba ana taeka tarina neiei are e kangai: “Te Uea, ngke arona bwa ko mena ikai, ao e na bon aki mate mwaaneu.” E korakora nanokawakin neiei ma naake raona. Ao Iesu e rangi n rawawata naba ngke e noriia ao n ongo tangia. E nanoangaiia raoraona aikai n te aro are a a tiinako rannimatana. E ataia ae e kammaraki buan temanna ae tangiraki. Ngaia are e bon tauraoi ni kamauna te bae e karika tangia!

14. Tera reireiara ibukin Iehova man aron Iesu ngke e tang Maria?

¹⁴ Ti a ataia man aron Iesu ngke e tang Maria, bwa Iehova bon te Atua ae nananoanga. E aera bwa ti taekina anne? N aron ae ti noria n te kaongora are imwain aei, ao Iesu e kaotiotii raoi ana iango ma ana namakin Tamana. (Ioa. 12:45) Ngaia are ngke ti wareka taekan Iesu bwa e tang ibukin nanoangaiia raoraona ake a nanokawaki, ti kona ni kakoauaa iai ae e bon rotaki naba Iehova ngkana ti tang n nanokawaki. (TaiAre. 56:8) Tiaki bwa ko a kairaki n ataakin anne bwa ko na kaaniko riki ma Atuara ae nananoanga aei?

15. N aron e oti n Ioane 11:41-44, tera are e riki i matan ruanimaten Rataro? (Nora naba te taamnei.)

¹⁵ Wareka Ioane 11:41-44. N rokon Iesu n ruanimaten Rataro ao e a tuatua bwa e na kanakoaki rabunani matana. E rawa iai Mareta kioina ngke e a boiboi rabwatana. E kaeka Iesu ni kangai: “Tiaki I a tia n tuangko are ngkana ko kakoauaa ao ko na nora mimitongin te Atua?” (Ioa. 11:39, 40) E euti matana Iesu ao n tataro i mataia aomata. E kan angan  Iehova te kamoamoaaki n te baere e nang karaoia. Imwina ao e a takarua Iesu ni kangai: “Rataro, otinako!” Ao e a otinako Rataro man te ruanimate! E a karaoa Iesu te bwai ae a iangoia tabeman bwa e aki kona n riki.

16. E kangaa te rongorongo are n Ioane mwakoro 11 ni kakorakoraa iroura onimakinan te kantaninga ae te mangauti?

¹⁶ E kakorakoraaki onimakinan te kantaninga ae te mangauti iroura, man te rongorongo ae n Ioane 11. N te aro raa? Uringa ana berita Iesu nakoni Mareta are kangai: “E na mangauti mwaanem.” (Ioa. 11:23) N aron Tamana, iai naba nanon Iesu ao mwaakana ni kani kakororaoa te berita anne. E kaotaki n rannimatana bwa e korakora nanona ni kani kautiia maate ao ni katoka te nanokawaki ae reke man te mate. Ao n te tai are e otinako iai Rataro man te ruanimate, e a manga kaotia naba Iesu bwa iai mwaakana ni kautiia maate. Iangoa naba ana kauring Iesu nakoni Mareta: “Tiaki I a tia n tuangko are ngkana ko kakoauaa ao ko na nora mimitongin te Atua?” (Ioa. 11:40) Ti a kona ni kakoauaa ngkai i aani bukina aika raraoi, ae e na boni koro bukin ana berita te Atua ae te mangauti. Tera ngkanne ae ti kona ni karaoia bwa ti aonga ni kakorakoraa riki iroura onimakinan te kantaninga aei?

17. Tera ae ti riai n ururingnga ngkana ti wareki rongorongon te mangauti aika n te Baibara?

¹⁷ Wareki rongorongon taiani mangauti rimoa ao kananoa am iango iai. Iai n te Baibara rongorongon te mangauti aika wanua i aon te aba. c E aera bwa ko aki neneri raoi rongorongo aikai teuana imwin teuana. Ngkana ko karaoa anne, uringnga are bon aomata ni koaua mwaane, aine ao ataei aikai. Karekei reireiam mai iai. Iangoia bwa e kangaa n oti iai nanon te Atua ma mwaakana ni kautiia maate. Ao taraia raoi bwa ko kananoa am iango i aon te  mangauti ae te kabanea ni kakawaki, ae mangautin Iesu. Uringnga are irabubua aomata ake a nora ao ni kakoauaa te mangauti aei, ao ti a kona iai ni kabotoa ara onimaki.—1Kor. 15:3-6, 20-22.

18. Ko na kangaa ni kamanenai raoi kunara aika taekan te kantaninga ae te mangauti? (Nora naba te kabwarabwara mai nano.)

¹⁸ Kabonganai raoi “kuuna aika bwain te onimaki” aika mwanewea te kantaninga ae te mangauti. d (IEbe. 5:19) A buokira kuuna aikai ni kakorakoraa riki iroura onimakinan te kantaninga ae kakawaki ae te mangauti. Ongongoraei, kamamatei, ao maroroakinna n am taromauri n utu bwa tera ae nanonaki ni mwaneweia. Ururingi mwaneweia ao taui i nanom. Ao ngkana ko kaaitara ma te kataaki ae karuanikai, ke ngkana e a mate naba ae e tangiraki iroum, ane e na buokiko taamnein Iehova n uringi mwaneweni kuuna aikai, ao ko na kabebeteaki ma ni kakorakoraaki iai.

19. Tera ae ti kona ni kataamneia n te mangauti? (Nora te bwaoki ae “ Tera ae Ko na Titirakinia?”)

¹⁹ Kataamneia n am iango. E a tia Iehova n anganira te konabwai ae te kona n iaiangoira bwa ti a mena n te waaki ae boou. E kabwarabwaraa ni kangai te tari te aine temanna: “I kakabatiaa au tai n iaiangoai bwa I a mena n te waaki ae boou, ike I a kona iai n aroki boin taian rooti ake a raure ueeia n te Bwaretaiti.” Kataamneia bwa ko a kaitiboo ma mwaane ao aine aika kakaonimaki ake n te Baibara. Antai ae ko ingainga ni kani kaitiboo ma ngaia? Baikara titiraki aika ko na tabeki nakoina? Kataamneia bwa ko a kaitiboo ma aika tangiraki iroum ake a a tia ni mate. Iangoa aron te manga kaitiboo anne, ami moan taeka, ami moan irabwati, ao ai iriana are te tang ni kukurei.

20. Tera ae ti riai ni motinnanoia?

²⁰ Ai kakaitaura ngaira n ana berita Iehova ae te mangauti! Ti kona ni kakoauaa ae e na boni koro bukin te berita aei, bwa iai nanon Iehova ao mwaakana ni kakororaoia. Ti bia motinnanoia bwa ti na teimatoa ni kakorakoraa onimakinan te kantaninga ae kakawaki aei. Ni karaoan anne, ti a kaanira riki ma te Atua, are e berita ni kangai nakoira n tatabemanira nako, ‘A na mangauti akana tangiraki iroumi!’