1-2. Bukin tera bwa ti riai n reiakina rongorongon Tamton?

 TERA ae ko iangoia ngkana ko ongo te ara ae Tamton? Ko bae n iangoa te mwaane ae rianako korakorana. E koaua anne. Ma e karaoa te motinnano Tamton ae aki raoiroi ae kairia nakoni mwina aika kammaraki. E ngae n anne, e teimatoa Iehova n iaiangoa ana kakaonimaki ni kabane Tamton, ao E korea taekana n te Baibara ibukini buokara.

² E kamanenaaki Tamton iroun Iehova ni kakororaoi baika kamimi ni buokiia iai Ana aomata aika rineaki aika I-Iteraera. Tabeua te tienture imwini maten Tamton, e a kaira Iehova te abotoro Bauro bwa e na korea aran Tamton i buakoia mwaane aika rianako aia onimaki. (Ebera 11:32-34) Ti kona ni kaungaaki n ana katoto Tamton. E onimakina Iehova n taai naba aika kangaanga. Ti na maroroakinna bwa ti na kangaa ni karekea te kaungaunga n ikotaki naba ma reireiara aika kakawaki man ana katoto.

3. Tera mwiokoan Tamton are karekea?

³ Ngke e bungiaki Tamton, ao a tautaeka I-Biritia i aoia I-Iteraera ao ni karawawataia. (MotiTae. 13:1) Aia kairiri n te aro ae iowawa e karekea te rawawata ae korakora nakoia I-Iteraera. E rineaki Tamton iroun Iehova bwa “e na kaira kamaiuaia tibun Iteraera mai nanoni baia I-Biritia.” (MotiTae. 13:5) Ai kangaangara te mwioko anne! Ni kakororaoan te mwioko aei, e riai Tamton n onimakina Iehova.

4. E kangaa Iehova ni buoka Tamton ni kainaomataa mairouia I-Biritia? (Taani Motikitaeka 15:14-16)

 ⁴ Iangoa ana katoto Tamton n onimakina Iehova ao te boutoka are e katauraoia te Atua. N te taina, ao e a roko ana taanga ni buaka I-Biritia bwa a na taua Tamton i Rei i Iuta. A maaku mwaanen Iuta ngaia are a a baireia bwa a nang anga Tamton nakoia aiaia. A kabaea Tamton n roobu aika boou aika uaai kaain abana ao ni kairia nakoia I-Biritia. (MotiTae. 15:9-13) Ma “taamnein Iehova e kakorakoraa” Tamton ao e kainaomataa man te roobu i bon irouna. Imwina, e “kunea riin mwangain te taongki ae te mwaane ae menaai,” e anaia, ao e kabongana ni kamateia iai mwaaneni Biritia aika 1,000!—Wareka Taani Motikitaeka 15:14-16.

5. Tera ae e kakoauaa raoi Tamton ibukin Iehova ngke e kamanena riin mwangain te taongki?

⁵ Bukin tera ngke e kabongana Tamton riin mwangain te taongki? Bon te bwai ni buaka ae aki kakabonganaaki! Ma e aki nanououa Tamton bwa e ataia ae e boto tokanikaina i aon Iehova, tiaki i aon te bwai ni buaka are e kabongana. Eng, e kabongana te bae iai irouna te mwaane ae kakaonimaki aei ni kakororaoa iai nanon Iehova. E oti raoi bwa man onimakinan Iehova iroun Tamton, e kakabwaiaaki n anganaki te tokanikai ae korakora.

6. Tera reireiara mairoun Tamton ibukini kakororaoani mwiokoara?

⁶ Ti kona naba ngaira ni kakorakoraaki iroun Iehova ni kakororaoi mwiokoara, e ngae ngkana a taraa ni kangaanga. E kona te Atua ni buokira n te aro ae kamimi. Onimakina Iehova are e kakorakoraa Tamton, bwa e na buokiko ni karaoa Nanona ngkana ko teimatoa n onimakinna ibukini buokam.—TaeRab. 16:3.

7. Tera te katoto ae kaota kakawakin ukeran ana kairiri Iehova iroura?

⁷ A bati taari mwaane ao aine aika ibuobuoki n te mwakuri ni kateitei aika a a tia ni kaota onimakinan Iehova. N taai aika nako, ao a aki toki taari ni boni korei taamnein Taabo n Taromauri aika boou ao kateitei riki tabeua, ao a boni katei naba. Ma ibukin ririkiraken ana botaki Iehova ao e a riai ni karaoaki  te bitaki. A tataroakina ana kairiri Iehova taari aika mwiokoaki ao a katai aanga aika boou n aroni kabooani kateitei ao onobwaiaia. E taku Robert are e a tia ni mwakuri ni kateitei aika bati ni katobibia te aonnaba n ririki aika tibwa nako, “E aki bebete n te moantai irouia tabeman butimwaean te bitaki ae boou aei.” E reitia n taku: “E rangi ni kaokoro ma te baere ti kakaraoia i nanon ririki aika bati. Ma a tauraoi taari ni karaoi bitaki, ao e oti raoi bwa Iehova e kakabwaiai bitaki aikai.” Aei bon te katoto teuana ibukin aron Iehova ni kairiria ana aomata bwa a na kakororaoa nanona. Ti riai ni katoatai n titirakinira aei, ‘I ukera ana kairiri Iehova ao n tauraoi ni karaoi bitaki n au beku ibukina?’

8. Tera are e karaoia Tamton n te taina ngke e a rangi ni bwatakataka?

⁸ Ko bae n tia ni wareki katoto riki tabeua ngke e karaoi Tamton baika kamimi. E kamatea te raian ao imwina e kamateia mwaane aika 30 ni kaawani Biritia ae Atikeron. (MotiTae. 14:5, 6, 19) E ataia Tamton ae e aki kona ni karaoi baikanne n akean ana ibuobuoki Iehova. E oti raoi koauan anne n te taina ngke e a rangi ni bwatakataka imwini kamateaia I-Biritia aika 1,000 mwaitiia. Tera are e karaoia? N oneani mwin are e na onimakinna ni kakaaean nimana, e wetea Iehova ibukini buokana.—MotiTae. 15:18.

9. E kangaa Iehova ni kaekaa ana bubutii Tamton ni kani buokaki? (Taani Motikitaeka 15:19)

⁹ E kaekaa Iehova tangin Tamton ni kani buokaki ngke e katauraoa te ran n te aro ni kakai. Ngke e moi Tamton mai iai, “e a manga oki korakorana ao e a manga marurung.” (Wareka Taani Motikitaeka 15:19.) Ni koauana, e teimatoa n iai te koburake n ran ane boou anne n ririki ake imwina riki, ngke e kairaki n te taamnei te burabeti ae Tamuera bwa e na korea te boki ae Taani Motikitaeka. A kona ni kauringaki I-Iteraera ake a nora te ran ae raanga anne, ae ngkana a onimakina Iehova, e na boni buokiia taan taromauria aika kakaonimaki n taai ake a kainnanoia iai.

10. Tera ae ti riai ni karaoia bwa ti aonga ni karekea ana ibuobuoki Iehova? (Nora naba te taamnei.)

¹⁰ Ti riai naba ngaira ni kawara Iehova ibukini buokara n aki ongei ara tarena ke rabakaura ke baike ti a tia ni kakororaoi n ara beku ibukina. Ti riai n nanorinano ni butimwaea te koaua are a na nakoraoi bwaai tii ngkana ti onimakina Iehova. N aron Tamton are e kakorakoraaki ngke e nima te ran are e katauraoia Iehova, ti na boni kakorakoraaki naba n te aro n taamnei ngkana ti kamanenai raoi bwaai ni kabane ake e katauraoi Iehova ibukira.—Mat. 11:28.

11. Ti na kangaa ni kamanena raoi ana ibuobuoki Iehova? Kabwarabwaraa.

¹¹ Iangoa ana katoto Aleksey, ae temanna mai buakoia tarira i Rutia ae nanomwaaka i aani bwainikirinana ae korakora. Tera ae e buoka teuaei bwa e na teimatoa ni korakora i aani kataaki aika rangi ni kangaanga? E a tia ni kateimatoa ana babaire ni bwaai n taamnei ngaia ma buuna. E taku teuaei: “I kataia ni kateimatoa au babaire ni bwaai n taamnei ibukin au ukeuke n reirei i bon irou ao au wareware n te Baibara ni katoabong. Ni katoa ingabong, ao ti maroroakina ara kibu n te ingabong ngai ma buu ao ni kaai n tataro nakon Iehova.” Tera reireiara n aei? N oneani mwin are ti na onimakinira i bon iroura, ti riai n onimakina Iehova. N te aro raa? N arora ni kakaraoi bwaai aika a na karikirakea ara onimaki n aron te ukeuke n te Baibara, te tataro, kaakaeani bobotaki n taromauri, ao te uarongorongo.  Ao Iehova e na boni kakabwaiaa ara kakorakora ni beku ibukina. E kakorakoraa Tamton ao E kona naba ni kakorakoraira.

12. Tera te motinnano ae buakaka are e karaoia Tamton, ao tera kaokoron ana reitaki ma Terira?

¹² E aki kororaoi Tamton n ai arora, ngaia are n tabetai e karaoi motinnano aika buakaka. E kairia ana motinnano teuana nakoni kangaanga aika kakaiaki. Imwin ana beku Tamton bwa te tia motikitaeka i nanon tabeua te tai, e a “bwaka n tangira te aine ae arana Terira ae mena n te Mwarua ae Toreke.” (MotiTae. 16:4) Mai imwaina ao e kabae Tamton ma aineni Biritia, ma te babaire anne boni “mairoun Iehova,” bwa E “ukoukora te anga ae e na ekiianako iai I-Biritia.” Imwina riki, e tiku n ana auti te aine ae kakabooaki ni kaawani Biritia ae Kaata. N te tai anne, ao te Atua e kakorakoraa Tamton bwa e na uotiinako mataroan oon te kaawa, n te aro are e aki mano te kaawa. (MotiTae. 14:1-4; 16:1-3) Ma e kaokoro aron ana reitaki ma Terira ibukina bwa tao te I-Iteraera neiei.

13. Tera are e karaoia Terira nakon Tamton?

¹³ E butimwaea te mwane ae bati Terira mairouia I-Biritia ibukini kamwanean Tamton. Ibukina bwa e rangi n tangira neiei, e a aki kona n ataia raoi bwa tera ae e kani karaoia Terira. Ma e okioki Terira ni kairoroa Tamton bwa e na kaota bukini korakorana, ao n tokina e a kaotia nakon neiei. E kananokawaki bwa e kariaia Tamton bwa e na reke n te kangaanga are e a kabuaa iai korakorana ao akoana iroun Iehova i nanon tabeua te tai.—MotiTae. 16:16-20.

14. Baikara kangaanga aika kammaraki ake e rinanoi Tamton ibukin onimakinan Terira?

¹⁴ E rinanoni kangaanga aika kammaraki  Tamton ibukina bwa e onimakina riki Terira nakon Iehova. A taua Tamton I-Biritia ao n autii matana. E kabureaki i Kaata irouia aomata ake e kamaamaeia ngkoa, ao e riki bwa te aomata ae mangori ae kakabuta te atibu ni kamantinti uita. Imwina e kamaamaeaki ngke a ikotaki I-Biritia ibukin aia bukamaru. A anga taiani karea aika bati nakon atuaia ae Takon, bwa a iangoia ae e anga Tamton nako nanoni baia. A kaotinakoa Tamton man te karabuuti nakon te bukamaru bwa e na ‘kakukureiia’ ao a na bwainingareia.—MotiTae. 16:21-25.

15. E kangaa ni kaotia Tamton bwa e a manga onimakina Iehova? (Taani Motikitaeka 16:28-30) (Nora te taamnei ni moan te maekatin.)

¹⁵ E a tia Tamton ni karaoa te kairua ae kakaiaki, ma e aki kabwaraa nanona. E kakaaea te anga ae e na kakororaoa iai mwiokoana are e anganaki iroun te Atua are e na ekiianako I-Biritia. (Wareka Taani Motikitaeka 16:28-30.) E bubutiia Iehova ni kangai Tamton: “Kariaia bwa N na irantangaai ni karekei kaia I-Biritia.” E kaekaa ana bubutii Tamton te Atua ae koaua ao ni kaoka korakorana. N tokina, e a kamateia I-Biritia aika bati riki Tamton n te tai aei nakon are mai imwaina.

16. Tera reireiara ae ti karekea man ana kairua Tamton?

¹⁶ E ngae ngke e rinanoni kangaanga aika kammaraki Tamton ibukin ana kairua, ma e aki katoka kani karaoan nanon Iehova. E ngae ngkana ti karaoa te kairua ao ni kainnanoa boaakira ke ti a kabuaa te mwioko teuana, ma ti riai n aki kabwarai nanora. Uringnga are e aki kabwaraa nanona Iehova iroura. (TaiAre. 103:8-10) N aki ongei ara kairua, ma ti boni kona naba ni manena iroun Iehova n aron Tamton.

17-18. Tera ae ko kaungaaki iai man ana katoto Michael? (Nora naba te taamnei.)

¹⁷ Iangoa ana katoto te ataeinimwaane ae Michael. E rangi n tatabetabe n ana beku iroun Iehova bwa te tabonibai ao te bwaiania ae katoatai. Ma e kananokawaki bwa e karaoa ae kairua, n te aro are e a kabuai mwiokoana n te ekaretia. E taku, “I rangi n tatabetabe ngkoa n au beku iroun Iehova. Ma n te tai ae waekoa, I a namakinna bwa ai akea bonganau. I aki kantaningaia ae e na kitanai Iehova, ma I iaiangoia bwa e na kona ni manga okira arona au iraorao ma Iehova ke e na aki, ke N na kona ni manga beku irouna n te ekaretia n aron are mai imwaina ke N na aki.”

 ¹⁸ Ma ti kamoamoaa Michael bwa e aki kabwaraa nanona. E reitia n taku: “I kaatuua au iango ni kaokan au iraorao ma Iehova n arou ni katoatai ni bunra nanou nakoina n te tataro, I ukeuke n reirei, ao I kananoa au iango.” Ni waakinakon te tai, a a manga oki mwiokoani Michael n te ekaretia. E a beku ngkai bwa te unimwaane n te ekaretia ao te bwaiania ae katoatai. E korea aei: “Te boutoka ao te kaungaunga are I karekea, riki mairouia unimwaane, e buokai n ataia ae e teimatoa Iehova n tangirai. I a kona ngkai ni manga beku n te ekaretia ma mataniwin nanou ae itiaki. I reireinaki n te baere I rinanona bwa Iehova e na boni kabwaraa ana bure ane e raira nanona ni koaua.” Ti kona ni kakoauaa raoi bwa e na boni kamanenaira Iehova ao ni kakabwaiaira e ngae ngke ti a tia ni karaoi kairua, ma tii ngkana ti kabanea ara konaa ni kaetii kawaira ao n teimatoa n onimakinna.—TaiAre. 86:5; TaeRab. 28:13.

19. Ko kangaa ni kakorakoraaki n ana katoto Tamton?

¹⁹ N te kaongora aei, ao ti a tia n nori tabeua baika kakaongora aika riki ni maiun Tamton. E aki kororaoi, ma e aki kabwaraa nanona n ana beku ibukin Iehova, e ngae ngke e a tia ni karaoa ae kairua ibukin Terira. Ao Iehova e aki naba kabwaraa nanona irouna. E a manga kamanena Tamton te Atua n te aro ae rianako. E teimatoa Iehova n iangoa teuaei bwa te mwaane ae rianako ana onimaki, ao e karina arana i buakoia mwaane aika kakaonimaki ake a kuneaki n Ebera mwakoro 11. Ai kaungananora ataakin ae ti beku iroun Tamara are i karawa ae tatangira ae e ingainga nanona ni kani kakorakoraira, riki ngkana ti mamaara! Ngaia are n aron Tamton, ti bia bubutiia Iehova ni kangai: “Uringai taiaoka, ao kakorakoraai.”—MotiTae. 16:28.