1-2. Ti kangaa ni kakabwaiaaki ngkai ti karikaki ma te konabwai ni karekea kukureira riki ngkana ti anga nakon ae ti anganaki?

 NGKE e karikiia aomata Iehova ao e karaoiia ma te konabwai ni karekea kukureia riki ngkana a anga nakon are a na anganaki. (Mwa. 20:35) E nanonaki n aei bwa ti aki kukurei ngkana ti anganaki te bwai teuana? Tiaki ngaia anne. Ti ataia mani baika ti a tia n rinanoi, bwa ti kukurei ngkana ti bwaintangiraaki. Ma e boni bati riki kukureira ngkana ti anganga. Ao ti kakabwaiaaki ngkai e karikira Iehova n aron anne. Bukin tera?

² Ngkai e karikira Iehova n aron aei, ti a kona iai ni karikirakea oini kukureira. Ti kona ni karikirakea oini kimwareireira ngkana ti ukeri aanga aika ti na kona iai n anganga. Tiaki e rangi n tamaroa aroni karaoakira anne?—TaiAre. 139:14.

3. E aera ngkai e kona ni kabwarabwaraaki Iehova bwa “te Atua ae kukukurei”?

³ E karaui nanora te Baibara bwa e kakukurei te anganga, ngaia are ti aki mimi ngkanne ngkai e kabwarabwaraaki n te Baibara Iehova bwa “te Atua ae kukukurei.” (1Tim. 1:11) Boni ngaia are e moani karaoa te mwakuri n anganga, ao akea ae e a tia n anga te bwai teuana n te aro ae rianako riki nakon Iehova. “Boni ngaia ae ti maiu irouna ao ti kakammwakuri, ao iai ngaira” n aron are e taku te abotoro Bauro. (Mwa. 17:28) Ni koauana, “a bane bwaai n tituaraoi aika raraoi ma bwaintangira aika kororaoi” n roko mairoun Iehova.—Iak. 1:17.

4. Tera ae e na buokira ni karekea kukureira riki?

⁴ Ngaira ni kabane ti bae ni kani karekea kukureira riki man te anganga. Ti kona ni karekea anne ngkana ti katotonga aron Iehova n tituaraoi. (IEbe. 5:1) Ngkana ti rinanon te kaongora aei, ti bia nori baika ti kona ni karaoi ngkana ti namakinna bwa  a aki kakaitau aomata n ara mwakuri n anganga. A na buokira kauring aikai ni kateimatoa ao ni kabatiaa riki kimwareireira ae ti karekea man te anganga.

KATOTONGA ARON IEHOVA N TITUARAOI

5. Baikara baika ti kainnanoi aika e anganira Iehova?

⁵ Baikara aanga tabeua aika e kaotiota iai te tituaraoi Iehova? Iangoi katoto tabeua. E anganira Iehova baika ti kainnanoi. Tao a aki bati ara bwai n taai nako, ma ti kaitaua Iehova bwa angiina i buakora ti karerekei baika ti kainnanoi. N te katoto, e taraia raoi bwa e na rereke kanara, kunnikaira, ao katanara. (TaiAre. 4:8; Mat. 6:31-33; 1Tim. 6:6-8) E katauraoi baika ti kainnanoi Iehova n te aro n rabwata ibukina bwa bon tabena? Tiaki ngaia anne! E aera ngkanne e karaoa aei Iehova ibukira?

6. Tera reireiara mani Mataio 6:25, 26?

⁶ E katauraoi kainnanora Iehova ibukina bwa e tangirira. Iangoi ana taeka Iesu ake ni Mataio 6:25, 26. (Warekia.) E kabonganai Iesu taiani karikibwai bwa ana katoto. E kangai Iesu ngke e taekinia mannikiba: “A aki ununiki ke n tai, ke n rikoi uaan arokaia nakon auti ni kaikobwai.” Ma nora ana taeka are imwina: “E kakaamwarakeia Tamami are i karawa.” E a manga titiraki Iesu ni kangai: “Tiaki kam kakawaki riki nakoia?” Tera te reirei n aei? E taraiia taan taromauria Iehova bwa a kakawaki riki nakoia karikibwai aika maan. Ngkana e tabeakini kainnanoia maan Iehova, ti kona ni kakoauaa bwa e na boni katauraoi naba bwaai ibukira! N aron te karo ae tatangira, e katauraoi naba bwaai Iehova ibukia ana utu ibukin ana tangira.—TaiAre. 145:16; Mat. 6:32.

7. Tera te anga teuana ae ti kona ni katotonga iai aron Iehova n tituaraoi? (Nora naba te taamnei.)

⁷ N aron Iehova, ti kona naba n anga te bae a kainnanoia tabemwaang ibukin ara tangira. N te katoto, iai te tari ae ko ataia bwa e kainnanoa te amwarake ke te kunnikai? E kona Iehova ni kabonganako n anganna te bwai teuana ae e kainnanoia. A rangi n ataaki riki ana aomata Iehova n aia tituaraoi n rikin te kabuanibwai ae karina. N te katoto, n tain COVID-19 ao a ibuobuoka kanaia, oneaia, ao aia bwai riki tabeua taari, ma naake a kainnanoi baikanne. A bati naba aika a tituaraoi n anga te mwane ibukini boutokaan te mwakuri ni katobibia te aonnaba. E buokaki iai mwanenakin te mwakuri n ibuobuoki ni katobibia te aonnaba. A maiuakin raoi taeka  ake n Ebera 13:16: “Tai mwaninga ni karaoa ae raoiroi ma n tituaraoi ni buokiia aomata tabemwaang n ami bwai, bwa e kukurei te Atua n aeka ni karea akanne.”

8. Ti kangaa ni kakabwaiaaki n te korakora are mairoun Iehova? (I-Biribi 2:13)

⁸ E anga te korakora Iehova. E kukurei Iehova n tibwaa korakorana ae akea tiana ma taan taromauria aika kakaonimaki. (Wareka I-Biribi 2:13.) Ko a tia n tataroa te korakora bwa ko na rarawa nakon te kariri, ke ko tataroa te korakora bwa ko na nanomwaaka i aan te kataaki teuana ae kangaanga? Ko a bae naba n tia n tataroa te korakora ae tau bwa ko aonga ni katiai kanoan te bong teuana. Ngkana e kaekaaki am tataro ibukin te korakora, ko kona ngkanne ni boraoi n iango ma te abotoro Bauro are korea aei: “I konai bwaai ni kabane ni karaoi iroun teuare anganai te korakora.”—IBir. 4:13.

9. Ti na kangaa ni kona ni katotonga aron Iehova n tituaraoi ni kamanena korakorana? (Nora naba te taamnei.)

⁹ E ngae ngke aomata ngaira aika ti aki kororaoi ma ti kona ni katotonga aron Iehova n tituaraoi ni kamanena korakorana. Ti aki kona ni karina te korakora irouia tabemwaang. Ma ti kona ni kabongana korakorara ibukia. N te katoto, ti kona ni boobwai ibukin te Kristian ae e a kara ke ae mamaara, ke tao ni karaoi bwaai n ana auti. Ngkana e nakoraoi iroura, ti kona n anganano bwa ti na buoka kaitiakan ke kateimatoaan raoiroin te Tabo n Taromauri. Ngkana ti kabongana korakorara n itera akanne, a buokaki iai taan taromauria Iehova.

10. Ti na kangaa ni kabongana te korakora ae reke man ara taeka ni buokiia iai tabemwaang?

¹⁰ Tai mwaninga naba ae iai korakoran te taeka. Ko kona n iangoa temanna ae e na buokaki ngkana ko kamoamoaa n am taeka? Iai ae ko ataia ae kainnanoa kabebeteana? E aera ko aki biririmoa ni kawara te aomata anne? Ko kona ni boni kawaria, ke n tareboonia, ke ni kanakoa am reta ae uarereke, am meeri, ke am rongorongo n te tareboon. Tiaki nanona bwa ko riai ni wikateke n am reta. Taeka aika kimototo aika nako mai nanom, a kona n riki bwa kainnanon raoi tarim ae e buokaki iai n teimatoa ni kakaonimaki n te bong anne, ke ni kabebeteaki riki iai n te baere e rinanona.—TaeRab. 12:25; IEbe. 4:29.

11. E kangaa Iehova ni kabongana wanawanana?

¹¹ E anga te wanawana Iehova. E korea ae kangai Iakobo are te tia rimwini Kristo: “Ngkana iai temanna iroumi ae e aki tau wanawanana, ao ke e teimatoa ni butiia te Atua . . . bwa e tituaraoi n anga nakoia aomata ni kabane n aki tataraa aia bure.” (Iak. 1:5; kbn.) N aron ae oti n taeka aikai, e aki tauti Iehova ni wanawanana.  E tituaraoi n anga nakoia aomata. Ti noria naba ae ngkana e anga te wanawana Iehova, e bon anga ao e “aki ngurengure” ke e “aki tataraa aia bure” naake e angania. E aki tangiria bwa ti na maamaa ni butiia ana kairiri. N etina, e boni kaumakira bwa ti na ukoukora wanawanana.—TaeRab. 2:1-6.

12. N ningai ae ti kona iai n tibwaa wanawanara?

¹² Tera ngaira arora? Ti kona ni katotonga Iehova n arora n tibwaa wanawanara? (TaiAre. 32:8) A bati taai aika a kona iai ana aomata Iehova n tibwaa otaia. N te katoto, ti aki toki ni kataneiaia aika boou n te mwakuri ni minita. A taotaona nanoia unimwaane ni buokiia tabonibai ao taari mwaane aika tibwa bwabetitoaki, n reiakinia aroia ni karaoi mwiokoaia n te ekaretia. Ao naake a mwaatai n te mwakuri ni kateitei ao n onobwai, a buoka kataneiaakia naake a aki rangi ni mwaatai, ni mwakurii kateitei aika kabonganaaki ibukin Iehova.

13. Ngkana ti kataneiaia tabemwaang, ti na kangaa ni katotonga aron Iehova n tibwaa wanawanana?

¹³ E na tamaroa riki ngkana a katotonga aron Iehova n tibwaa wanawanana, taani katauraoa te reirei ni kataneiai. Uringnga are e tituaraoi Iehova n anga te wanawana. N aron anne, ti kukurei n tibwaa naba otara ao rabakaura nakoia aomata. Ti aki kani karabaa otara i aan te bwaketi, bwa tao ti maaka ae e na manga oneaki mwira iroun te aomata are ti kataneia. Ti aki naba iangoa aei: ‘Kai akea ae kataneiaai! Ke e karekea naba rabakauna i bon irouna.’ Akea i buakoia ana aomata Iehova ae riai n iango n te aekaki anne. Ti aki tii kukurei n angania otara ma ti anga “boni ngaira naba” nakoia ake ti kataneiaia. (1Tet. 2:8) Ara kantaninga bwa a na manga “tau n reireinia aomata tabemwaang.” (2Tim. 2:1, 2) Ngkana ti bane n tituaraoi n tibwaa wanawanara, ti a uataboa iai te tituaraoi n anganga are e a karekea te kukurei.

NGKANA A AKI KAKAITAU AOMATA N ARA MWAKURI N ANGANGA

14. Tera aroia angiina aomata ngkana ti tituaraoi nakoia?

¹⁴ Ngkana ti tituaraoi, moarara riki nakoia tarira ao mwaanera n te onimaki, ao a aki toki ni kaota aia kakaitau iai. A bae ni kaota aia kakaitau rinanon aia reta ae kimototo ke n te anga riki teuana. (IKoro. 3:15) Aekaki ni kakaitau akanne a karakaa riki kukureira.

15. Tera ae ti riai n uringnga ngkana iai tabeman aika a aki kaotiota te kakaitau?

¹⁵ Ni koauana, iai tabeman aika aki kaotiota te kakaitau n taai nako. Tao iai te taina ae ti anga iai ara tai, korakorara, ke kaubwaira, ma imwina ti iangoia bwa e bon tabe iai te aomata anne ke e aki. Ngkana e riki anne, ti na kangaa n rarawa ni kabuaa kimwareireira ke n un? Ururinga ara kibu ae aana ara kaongora aei ae Mwakuri 20:35. E aki boto kukureira n ara anganga, i aon aron te aomata are ti karaoa te mwakuri nakoina. Ti kona n rineia bwa ti na anga ma te kimwareirei, e ngae naba ngkana a taraa n aki kakaitau iai tabeman. N te aro raa? Iangoi aanga tabeua aikai.

16. Tera ae ti riai n tii iaiangoia ngkana ti anganga?

¹⁶ Tii iaiangoia ae ko katotonga Iehova. E anganga bwaai aika raraoi nakoia aomata n aki ongeia bwa a kakaitau iai ke a aki. (Mat. 5:43-48) E berita Iehova bwa ngkana ti anga naba “n aki manga kantaningaa booni mwina” ao ‘e na bubura iai kaniwangara.’ (Ruka 6:35) E kona n nanonaki ni “booni mwina,” kaotiotan te kakaitau. E ngae ngkana ti kaitauaki ke ti aki, ma Iehova e na boni kabooa mwin te raoiroi are ti karaoia ibukini buokaia tabemwaang, ngkai ti ‘anga ma kukurein nanora.’—TaeRab. 19:17; 2Kor. 9:7.

17. Ti na kangaa ni kateimatoa te iango ae riai? (Ruka 14:12-14)

 ¹⁷ Te bwai teuana ae ti kona naba iai ni katotonga Iehova, ngkana ti anganga ni kaineti ma ana taeka Iesu are n Ruka 14:12-14. (Warekia.) E aki bure kaotiotan te akoi ke te tituaraoi n aanga tabeua nakoia naake a kakaraoa naba ae ai aron anne nakoira. Ma tera arora ngkana ti a ataia ae ti kakaraoi mwakuri n anganga nakoia aomata, ibukina bwa ti kantaningaa booni mwina mairouia? Ti wanawana ngkana ti kataa te baere e taekinna Iesu. Ti kona ni kaotiota te akoi nakon temanna ae ti ataia bwa e aki kona ni kabooa mwin ara akoi. Ao ti na kukurei ngkanne bwa ti ataia ae ti katotonga Iehova. Ngkana ti iaiango n aron anne ti na buokaki naba iai ni kateimatoa kimwareireira e ngae ngkana a aki kakaitau aomata.

18. Tera ae e kona ni buokira n tarariaoi aroia tabemwaang?

¹⁸ Tai iangoa te aomata ni kabuakakaa. (1Kor. 13:7) Ngkana a aki kaotiota te kakaitau aomata, ti kona ni kangai: ‘A bon aki kani kakaitau ke a bon tii mwaninga?’ E bae n iai riki bukina ngkai a aki kakaitau n aron are ti kantaningaia. Iai tabeman a rangi ni kakaitau ma e kangaanga irouia kaotiotana. Tao a maamaa ngkai a buokaki, tao ibukina ngke bon taan ibuobuoki ngaiia n taai ake rimoa. N aki ongeia bwa tera raoi bukina, ma ti na kairaki n te tangira ni Kristian bwa ti na tarariaoi aroia tarira ao n teimatoa ni karekea kimwareireira n ara mwakuri n anganga.—IEbe. 4:2.

19-20. E aera ngkai e kakawaki te taotaonakinnano, ngkana ti karaoi mwakuri n anganga nakoia tabemwaang? (Nora naba te taamnei.)

¹⁹ Taotaona nanom. E korea ae kangai ni kaineti ma te tituaraoi te Uea are wanawana are Toromon: “Kanakoa am kariki i aon te ran, bwa ane e na manga reke iroum imwini boong aika bati.” (TeMin. 11:1) N aron ae oti n taeka aika “boong aika bati,” iai tabeman ae e kona n oti aia kakaitau imwin te tai ae maan. Iangoa te bae riki ae oti iai koauan taeka aikai.

²⁰ Iraua te ririki n nako ao e kororeta mai  nanona buun te mataniwi n te aono temanna, nakon te tari te aine ae tibwa bwabetitoaki ni kaungaa bwa e na teimatoa ni kakaonimaki. Tao wanua te ririki imwina ao e a kaeka te tari te aine arei ni kangai: “I bon tii kani kororeta ao ni kaongoko ae ko a tia n rangi ni buokai i nanon ririki aika bati, e ngae ngke ko aki ataia.” E reitia n taku: “A rangi n tangiraoi kanoan [am reta], ma e rangi n ringaki riki nanou n am kibu are iai, ao I aki kona ni mwaninga.” a Imwin taekinani kangaanga ake e rinanoi, ao e a taku te tari arei: “Iai taai ake I a kani birinako iai, man te koaua, mani mwiokoau, ao mani bwaai ni kabane. Ma ngkana I uringa te kibu are ko koreia, I a manga kakorakoraaki naba iai bwa N na . . . aki kabwaraa nanou.” E taku riki: “Bon tii am reta ae e riki bwa buokau i nanon wanua te ririki.” Iangoa aroni kukureini buun te mataniwi n te aono arei n reken ana reta “imwini boong aika bati”! Tao ti kona naba n anga ngaira n aanga tabeua, ma ti a kaitauaki iai imwin te tai ae maan.

21. Bukin tera ngkai ko motinnanoia bwa ko na teimatoa ni katotonga aron Iehova n tituaraoi?

²¹ N aron are e taekinaki, e karikira Iehova ma te konabwai teuana ae okoro. E ngae ngke ti kukurei ngkana ti anganaki, ma e a bati riki kukureira ngkana ti anga nakoia tabemwaang. Ti kukurei ngkana ti kona ni buokiia raora n te onimaki. Ao ti kukurei naba ngkana a kaotiota aia kakaitau iai. Ma ngkana e kakaitau ke e aki te aomata, ti boni kona ni kimwareirei ngkai ti karaoa te bwai ae riai. Tai mwaninga ae ngkana ko anga, “e kona Iehova n anganiko ae bati riki nakon anne.” (2Rong. 25:9) Ti bon aki kona n anga ae riao riki nakon ae kona Iehova n anganira! Ao bon akea te bae kakimwareirei riki nakoni kabooani mwin ara mwakuri iroun Iehova. Ti bia motinnanoia bwa ti na teimatoa ni katotonga Tamara are i karawa ae tituaraoi.