Ko Ataia?
Te aekakira te kaa are e toka iai te iunaki ae te I-Itiobia ngke e kawaria Biribo?
TE TAETAE are e moan rairaki mai iai te taeka ae “kaa” n te Baibara ae te Rairai ae te Aonnaba ae Boou e kona ni kaineti nakon teuana mai buakoni kaa aika bati. (Mwa. 8:28, 29, 38) Ma n taraana ao e toka te I-Itiobia aei n te kaa ae bubura riki nakon te kaa ni buaka ae uarereke ke te kaa ni kauaia ae katikaki irouia aoti. Nori bukina tabeua ngkai e taekinaki aei.
Bon te mataniwi ae rietata te I-Itiobia aei ae mwamwananga nakon taabo aika raroa. E “mwiokoaki irouni Kantake ae aia ueannaine I-Itiobia, ao bon te mataniwi teuarei i aon ana bwai neiei aika kakawaki ni kabane.” (Mwa. 8:27) N taai ake rimoa ao e reke naba Tutan ae ni boong aikai ao angiini maiakin Aikubita ae ni boong aikai, n aonon Itiobia. E ngae ngke tiaki tii teuana baona ae toka iai teuaei, ma e boni bae n uotii baika bati aika e na kainnanoi ni mwanangana ae abwabwaki. Tabeua kaa ni mwamwananga ake a kabonganaaki n te moan tienture C.E. ibukini baoia bwatintia, boni kaa n uabwai aika aua rangaia aika katikitikaki. E koreaki ae kangai n te boki ae Acts—An Exegetical Commentary: “Te aeka ni kaa n uabwai aei e kona ni katokai bwaai riki tabeua, e kamwengaraoi riki iai te mwananga, ao e kona n roko n taabo aika raroa.”
E wareware te I-Itiobia ngke e kawaria Biribo. E kaotaki n te rongorongo bwa “e biri Biribo i rarikin te kaa, ao e ongo ngke e kabaibati [te Iunaki] ni wareka te boki ni burabeti are Itaia.” (Mwa. 8:30) A aki karaoaki kaa ni mwamwananga bwa a na butimwaaka. Ibukina bwa e rangi ni karaurau butin te kaa aei, e aki tii reke iai ana tai ni wareware te iunaki aei ma e a kona naba Biribo ni biribiri i rarikina.
“E kaumaka Biribo [te I-Itiobia] bwa e na toka n tekateka ma ngaia.” (Mwa. 8:31) N te kaa ni kauaia ae katikaki irouia aoti, a tei taan toka iai. N te kaa ni mwamwananga, e na bae n iai nnen te iunaki ao Biribo n tekateka.
Ni kaineti ma are e koreaki ni Mwakuri mwakoro 8 ao n te bwai ni kakoaua rimoa, ao e aki toki n otioti n ara boki te iunaki ae te I-Itiobia ae toka n te kaa ae bubura riki nakon te kaa ni buaka ke te kaa ni kauaia ae katikaki irouia aoti.