E ROKO te katanoata ae kaumakaki ae kangai: “Taan Uarongorongoa te Tautaeka n Uea i Buritan​—Kam na Uti!!” (Informant, * Ritembwa 1937, mai London) E taekinaki riki ae kangai n atun te kaongora ae kananokawaki aei: “Akea te Rikirake ae Noraki i Nanon Tebwina te Ririki.” E noraki koauan anne n te moan iteraniba n te ribooti ibukin te mwakuri i nanon tebwina te ririki, ni moa man 1928 nakon 1937.

Tera ae karika buan te ingaingannano n te mwakuri ni minita i Buritan? E taraa n ae e a “kangaanga bitakia” kaain te ekaretia bwa a teimatoa n aroia are a taneiai iai n ririki aika bati aika nako. Irarikin anne, e iangoia te aobiti n tararua bwa e tii kona te aono anne ni boutokaiia tao 200 bwaiania, ake a mwakuri n aono aika raroanako ao a aki mwakuri ma te ekaretia. Ngaia are e tuangia naake a kani bwaiania te aobiti n tararua bwa a aikoa kainnanoaki bwaiania i Buritan, ao e kaungaia bwa a na beku n aonon Eurobe ake tabeua riki. A riai ni kamoamoaaki bwaiania bwa a rangi ni bati ake a kitana Buritan ao ni mwakuri n aaba n aroni Buranti, n aki ongea karakon ke akean aia atatai n taetaen aaba akanne.

N 1937, e kateaki te tia ae riai n uaiakinaki n te kaongora man te Informant ibukin 1938: Teuana te mirion te aoa! E bebete reken te tia aei irouia taan uarongorongo ngkana a kabanea 15 te aoa ni katoa namwakaina n te mwakuri ni minita, ao bwaiania 110 te aoa. A baireaki naba kurubu bwa a na karaoa te mwakuri ni minita nimaua te aoa ni katoabong ao e kaatuuaki iai okiraia aomata, ai moarara riki i nanon te wiki n te tairiki.

A bati aika rangi ni kukurei n te babaire ae manga kaboouani kakorakoraani karaoan te mwakuri ni minita. E ururing rikaaki Hilda Padgett * ao e taku: “Bon aei te kakao nakon te mwakuri mani kautun ara botaki, are a a kamani kariariaa angiina i buakora, ae e na waekoa ni karekei mwina aika tamaroa.” E taku Sister E. F. Wallis: “Moan te raoiroi te babaire ibukin nimaua te aoa ni katoabong! Iai te kimwareirei ae korakora riki nakoni kabwaninan te bong ni beku ibukin te Uea n te tai teuana ma teuana? . . .  Ngkana ti oki, ti bae ni kua, ma tiaki ti boni kimwareirei? Boni ngaia anne!” E namakina te nano n umaki te roro n rikirake ae Stephen Miller ao e butimwaea te kakao. E kani karaoia ngkai e angaraoi irouna! E uringia naake a kabongnga ni karaoa aia mwakuri ni minita n aia bwatika, ao n tairikin taai ni kabuebue a katangi kabwarabwara aika raweaki. A ingainga n uataboa te uarongorongo ae a uouotaki iai katanoata ao te uarongorongo ma te maekatin i rarikin te kawai.

Iai naba te kaongora ae boou n te Informant ae kangai: “Ti kainnanoia bwaiania aika 1,000 mwaitiia.” Te babaire ae boou ibukin aono bwa a na aki manga mwakuri bwaiania n te tabo ae raroa ma te ekaretia, ma a na kaai ni mwakuri ma kaain te ekaretia, a na boutokaiia ao ni kateimatoaia. E ururing rikaaki Joyce Ellis (née Barber) ao e taku: “A bati taari mwaane ake a a uti ao a ataia ae a riai ni bwaiania. E ngae ngke ai tibwa 13 au ririki n te tai  anne, ma bon aei te bwai ae I kani karaoia; I boni kani bwaiania.” E roko neiei n tiana aei n Turai 1940, ngke 15 ana ririki. E ongo naba te kakao ae “Kam na Uti,” Peter are e riki imwina riki bwa buun Joyce, ao e a kaungaaki iai bwa e na “moana iaiangoan te mwakuri ni bwaiania.” N Tun 1940 ngke 17 ana ririki Peter, e bwatika 65 te maire (105 te kiromita) nako Scarborough ike e a moana iai mwiokoana ae boou ae te bwaiania.

E noraki anuaia Cyril ao Kitty Johnson aika bwaiania aika boou bwa a kukurei n anga ngaiia. A baireia bwa a na kaboonakoa mwengaia ma aia bwai ibukini boutokaaia ni kabwaninan aia tai n te mwakuri ni minita. E kitana ana mwakuri Cyril ao i nanon teuana te namwakaina, a a tauraoi ni moana aia bwaiania. E taku: “Ti a tauraoi nakon aei, ao ti karaoia ma te ingaingannano ao te kukurei.”

Ngke e a karina ni birirake mwaitiia bwaiania, ao taari ake a mwiokoaki bwa taani kairiri a a iangoi raoi aanga aika manena ibukini boutokaan rikiraken te mwaiti aei. N 1938 ao Jim Carr, ae te zone servant (ae ataaki ngkai bwa te mataniwi n te aono) e a kakoroa bukin te iango are e na kateaki aia auti bwaiania ni kaawa aika bubura. A kaungaaki bwaiania aika bati bwa a na kaai ni maeka ao ni mwakuri, bwa e aonga ni karako riki aia kabanemwane. A kabooa tangoan te auti ae bubura i Sheffield, ae e na tararuaaki iroun te tari te mwaane are mwiokoaki. A anga aia bwaintangira te mwane ao bwain nanon te auti kaain te ekaretia n te tabo anne. E ururing rikaaki Jim ao e taku: “A bane n ibuobuoki ibukini kanakoraoan te babaire aei.” A maeka iai tengauni bwaiania aika mwakuri korakora, ao a teimatoa n irira raoi aia babaire ibukini karikirakean aia onimaki. “A maroroakina aia kibu ibukin te bong ni katoabong n aia tai ni kaingabong,” ao “a katoabong ni mwakuri n aia aono aika kakaokoro n te kaawa anne.”

A kaai ni kaekaa te kakao anne taan uarongorongo ao bwaiania, ao a roko n tiaia ae teuana te mirion te aoa n 1938. E boni kaotaki n te ribooti te rikirake n iteran aia mwakuri ni minita ni kabane. I nanon nimaua te ririki, e kuri n okioki tenua te tai mwaitiia taan uarongorongo i Buritan. A kakorakoraaki ana aomata Iehova ni kaaitarai kangaanga n te buaka n ririki ake imwaia, n te babaire ae manga kaboouani kakorakoraan te beku ibukin te Tautaeka n Uea.

Ni boong aikai, a a manga ririkirake mwaitiia bwaiania i Buritan ngkai e a uakaan ana buaka te Atua ae Aremaketon. E a tia n roko mwaitiia bwaiania ae te kabanea ni bubura tebwina te ririki n nako, ao n Okitobwa 2015 ai bon 13,224 mwaitiia. A a uti raoi bwaiania aikai ao a ataia ae kabwaninan aia tai n te mwakuri ni minita bon te anga teuana ae moan te tamaroa ibukini kamanenaani maiuia.