A MOTINNANOIA Kristian aika rooro n rikirake aika bati bwa a na nako ni mataku n te taamnei. A taekinna tabonroroia aika bati n aia reirei bwa e rangi ni kakamataku. Ngke a a roko n te tabo n taamnei, a nori i aoni baaba ni kaongora taamneini bwaai ni buaka aika mwaakaroiroi ao taamneia aine aika kabwakabwaka kunnikaia. Tera ae a na karaoia? A na rin n te tabo n taamnei ao ni mataku?

E kamatataaki n te bwai ae riki aei bwa ti aitara ma motinnano aika bati, ake a kona n raoiroi ke ni buakaka mwia nakon ara onimaki ao ara iraorao ma Iehova. N tabetai, ko baireia bwa tao ko na karaoa te bwai teuana ma ko a manga rinanona ao ni bita am iango. E riki anne bwa ko bon nanououa ke tao ko bon riai ni karaoia?

E kairira tangiran Iehova bwa ti na katabui maiura nakoina ao ni bwabetitoaki. Bon nanora bwa ti na teimatoa ni kakaonimaki nakon te Atua. Ma e ngae n anne, e kakorakoraa ara kairiribai are Tatan te Riaboro n urui kakaonimakira n te aro ae eti. (Te Kaotioti 12:17) Ti a tia ni motinnanoia bwa ti na beku ibukin Iehova ao n irii ana tua. Ibukina bwa e kakawaki ara katabu nakon Iehova, boni moan te kananokawaki ngkana ti bitii ara iango! Ti na boni kabuaa iai maiura.

E raka i aon 26 te tienture n nako ao e karaoa te boua ae te koora ae abwabwaki Nebukaneta are Ueani Baburon, ao e tua bwa a na bane aomata ni bobaraaki n taromauria. E na boni karenakoaki n te ai ae uramwaaka ane e rawa ni karaoa anne. A bon aki ira nanon anne mwaane ake teniman aika Tiateraka, Metiaka ao Abeteneko ake a kakaonimaki n taromauria Iehova. Ibukina bwa a rawa ni bobaraaki nakon te boua arei, a a boni karenakoaki nako nanon te ai ae uramwaaka. A boni kamaiuaki n te aro ni kakai iroun Iehova, ma a a tia ni kariaia bwa e na ruanikai maiuia  nakon are a na kakeaa bongan aia motinnano ae te beku ibukin te Atua.—Taniera 3:1-27.

Imwin anne, e botumwaaka te burabeti are Taniera n tataro n aki ongea ruanikaina ngkana e karenakoaki nako nanon aia mwarua raian. Eng, e teimatoa n tatataro nakon Iehova tenua te tai ni katoabong. E aki bita ana motinnano Taniera ibukin taromaurian te Atua ae koaua. Ao ibukin anne, e kamaiuaki te burabeti aei “mai nanoni baiia raian.”—Taniera 6:1-27; BG.

A kaboraoa naba maiuia ma aia katabu nakon te Atua ana toro ni boong aikai. N te reirei teuana i Aberika ao a rawa n tiaruuti nakoni buraekin te aba, ataein te reirei tabeman aika Ana Tia Kakoaua Iehova. A boni kakamaakaki bwa a na kabaneaki man te reirei ngkana a aki raonia ataei ake tabeman riki. N te tai ae aki man imwin anne, e a kawaraki te kaawa iroun te minita ibukin te reirei ao e maroro ma ataein te reirei tabeman aika taani Kakoaua. A boni kabwarabwaraa bukin rawaia ma te akoi ao te aki maaku. Ni moa man te tai anne, e aikoa manga riki te kangaanga anne. A kona rooro n rikirake aika taari mwaane ma aine n nakon te reirei ao n aki kairoroaki bwa a na kakeai bongan aia iraorao ma Iehova.

Iangoa naba Joseph are e kaentia buuna ao ni karina ni mate. A ota kaain ana utu Joseph ao a karinea te bwai are e tangiria ibukin ana taunimate. Ma e ngae n anne a aki kaaina te onimaki ana utu buuna, ao a tangiria bwa a na karaoi katei ake e aki kukurei iai te Atua. E taku Joseph: “Ibukina bwa I aki kona ni bita au iango, a a manga kakorakoraia ni kariria natiu, ma a bane naba n teimatoa n rawa. A kataia naba ni bairea te botaki ibukin te taoatama ni mwengau n aron ae e kakaraoaki. Mangaia are I a butiia bwa ngkana a imanonoa te taoatama, e na bon aki karaoaki ni mwengau. A ataia bwa e aki boraoi ma au koaua te taoatama n ikotaki naba ma kaain abau, ngaia are imwin te maroro ae a bwabwaki a karaoia n te tabo riki teuana.

“N au tai n rawawata aio, I tataro ni bubutiia Iehova te ibuobuoki bwa a na aki urui ana tua ara koraki. E bon ongo au tataro ao e buokira bwa ti na teimatoa n tei n nene n aki ongei aia kairoro.” A bon aki kani bita aia iango Joseph ma natina ibukin aia taromauri.

E aki maan imwin te Toa are te Riao n 32 C.E., e a kawaraki Iesu Kristo n te aono ae Titon iroun ainen Turoboinikia. E okioki neiei ni bubutiia Iesu bwa e na kanakoa te taimonio are ninia natina te aine. N te moantai, e aki kaekaa Iesu. E tuangia taan rimwina ni kangai: “I aki kanakoaki nakoia aomata nako ma tii nakoia tiibu aika bua aika tibun Iteraera.” Ngke e teimatoa ni bubutii neiei ao e taku Iesu: “E aki riai anaakini kanaia ataei ao karenakoana nakoia kamea aika uarereke.” E kaotiota ana onimaki ae rangi ni korakora neiei ngke e taku: “Eng te Uea ma ni koauana, kamea aika uarereke a kaakang tamruru aika bwaka man aia taibora aia toka.” E kaekaa Iesu ana bubutii neiei ao e katoka aorakin natina.—Mataio 15:21-28.

Mani karaoan anne, e boni kakairi Iesu iroun Iehova n arona ni kaotiota te nano ni kani bitaki ngkana e noraki riaina. N te katoto, e iangoia te Atua bwa e na kamaunaia tibun Iteraera ngke a karaoa te kao te teei ae te koora, ma E kariaia butiiana irouni Mote bwa e na manga rinanon Ana babaire.—Te Otinako 32:7-14.

E kakairi te abotoro Bauro iroun Iehova ao Iesu. N te tai teuana, e iangoia Bauro bwa e aki tau ni kaira Ioane Mareko ni mwamwanangaia ni mitinare, ibukina bwa e a tia ngkoa ni kitana Bauro ma Barenaba ni moani mwanangaia. Ma imwina riki, e a ota raoi Bauro bwa e a tia Mareko ni bitii aroarona ao e kona n rangi ni bongana nakoina. Ngaia are e taku Bauro nakon Timoteo: “Wetea Mareko ao airi ma ngaia, bwa e bongana irou n te mwakuri ni minita.”—2 Timoteo 4:11.

Ma tera arora iai? Ti bae n noria bwa ti riai ni bitii ara iango ngkana ti na kakairi n ana  nanoanga, ana taotaonakinnano ao ana tangira Tamara are i karawa. N te katoto, ti kona ni bitii ara iango ibukia tabemwaang. Ti kaokoro ma Iehova ao Iesu bwa ti aki kororaoi. Ngkana a kukurei ni bitii aia iango, tiaki bwa ti riai n iaiangoi bukin rikini baika bubuaka nakoia tabemwaang ao tao ni bitii ara iango?

E kona bitakin ara iango n riki bwa te rinerine ae raoiroi ngkana ti iaiangoi tiia n te onimaki. Iai tabeman ake a reirei n te Baibara ao a a tia naba n iririi bobotaki n te ekaretia n te tai ae uarereke, ake a a manga bitii aia iango bwa a na kabaenikaia bwabetitoaia. Ke iai tabeman taari ake a tabwarabwara ni bwaiania, e ngae naba ngkana e angaraoi karababaan nako aia mwakuri ni minita n te aro anne. Ao tabeman riki, a taara n aki kan ukoukori mwioko tabeua n te ekaretia. (1 Timoteo 3:1) Ko kona n ataia bwa e nga teuana mai buakoni kangaanga akanne ae riki? E kaoko Iehova ma te tangira bwa ko na rinanon aeka ni mwioko akanne. Ngaia are e aera bwa ko aki bita am iango ao n uataboa kakukurein te anga boni ngkoe nakon te Atua ao aomata nako?

E taekina aron ana beku Ella n aia aobiti n tararua Ana Tia Kakoaua Iehova i Aberika ni kangai: “Ngke I moan rin n te Betaera, I aki ataia bwa N na tiku ni maan iai ke N na aki. I kani beku ma nanou ni kabane nakon Iehova ma I namakinna naba ae I rangi n tangiriia au utu. N te moantai, I rangi n ururingia au utu! Ma I motinnanoia n tiku iai ngke e kaungaai neiere I buobuoka au ruu ma ngaia. Imwin tebwina te ririki n te Betaera, I a namakinna ae I kani beku n aron au konaa ibukia tariu ao mwaaneu, n aron teimatoau ni karaoi mwiokoau iai.”

Ko uringa te bwai are riki nakoni Kain ngke e bakantang iroun tarina ao e kororake unna?  E tuangaki iroun te Atua te mwaane ae moa noku aei bwa e kona n reke te akoaki nakoina tii ngkana e bitii aroarona nakon ae raoiroi. E anganaki te reirei ni kairiri Kain iroun te Atua bwa e riai n tokanikai i aon te buakaka are ‘e titiku i rarikin te mataroa.’ E kona Kain ni bitii aroarona ao ana iango ma e bon rineia bwa e na aki mutiakina ana reirei ni kairiri te Atua. E kananokawaki bwa e tiringa tarina Kain ao e a riki bwa te moan aomata n tiritiri!—Karikani Bwaai 4:2-8, BG.

Iangoa naba ana katoto te Uea ae Utia. N te moantai, e kakaraoa ae raoiroi i matan Iehova ao e teimatoa n ukoukora te Atua. Ma e kananokawaki bwa e kabuakakai rongorongona aika raraoi Utia ni bwainan te kainikatonga. E rin n te tembora bwa e na angakarea e ngae ngke bon tiaki te ibonga ngaia. E bita ana iango ngke a kauringnga ibonga ake tabeman bwa akea riaina ni karaoa arei? E bon aki. E “un” Utia ao e aki mutiakin aia taeka ni kauring. Ibukin anne, e a rebera bwa e oreia Iehova.—2 Rongorongo 26:3-5, 16-20, BG.

Eng, iai taai ake ti riai ni bitii iai ara iango. Aio te katoto n ara bong aikai. E bwabetitoaki Joachim n 1955, ma e kabaneaki man te ekaretia n 1978. E kaotiota te rairannano imwin 20 tabun te ririki ao e a manga kaokaki ao n riki bwa Ana Tia Kakoaua Iehova. N te tai aei, e titirakinaki iroun temanna unimwaanen te ekaretia bwa e aera ngke e rangi ni maan ao e a tibwa kororeta ibukini kaokana. E taku Joachim: “I bon un ao ni kamoamoa naba. I uringaaba ngke I tataninga n te tai ae rangi ni maan. Ngke I kabaneaki, I bon ataia bwa a reiakina te koaua Ana Tia Kakoaua Iehova.” E boni kainnanoa teuaei bitakin aroarona ao te rairannano.

Ti kona naba n rinanon te kangaanga teuana ae kainnanoa bitakin ara iango ao maiura. Ti bia kukurei ni karaoa anne bwa ti aonga ni kakukureia Iehova.—Taian Areru 34:8.