Te Mare “Tii i Nanon te Uea”
“E aki kona n reke raou i nanon te ekaretia ao I a maaka are N na rikirake ni kara n tii ngai.”
“Iai mwaane tabeman aika tiaki kaain te ekaretia ake a akoi, a tatangira ao n iangoraoi. A a aki kaitaraa au Aro ao a taraa ni mwamwannano riki nakoia taari mwaane tabeman.”
Iai tabeman ana toro te Atua ake titeboo aia taeka ma aei ibukini kakaaean raoia ni mare. E ngae n anne, a bon ataa ana reirei Bauro ae te mare “tii i nanon te Uea,” ae te reirei ni kairiri are a riai ni maiuakinna Kristian ni kabane. (1 Kor. 7:39) Ma bukin tera bwa a taekin taeka aikai?
BUKIN NANOKOKORAKIA TABEMAN
A bae n namakinna naake a taekin taeka akanne bwa iai te kaokoro ni mwaitiia taari mwaane ao aine. Bon anne ae riiriki n aaba aika bati. Iangoi katoto aika uoua aikai: I aoni Korea ao te katautau bwa mai buakoia taani Kakoaua aika akea buuia, bon 57 aine ao 43 mwaane. E ribootinaki i Colombia bwa 66 te katebubua taari aine aika taani Kakoaua ao 34 te katebubua taari mwaane.
N aaba tabeua, a kona kaaro aika tiaki kaain te onimaki n tangira te mwane ae bati bwa te kaboomwi ibukin natiia, n te aro are e a kangaanga reken aia mwane ae bon tau taari mwaane ibukin aia mare. N iangoan te bwai n tutuki anne, e kona n iangoia te tari te aine bwa e na kangaanga reken raona “i nanon te Uea.” Ngaia are e bae n titiraki ni kangai: “E riai ngkana I kakaaea raou ae tau i buakoia Kristian?” *
E KAKAWAKI ONIMAKINAN IEHOVA
Ngkana ko a tia n iaiangoi aeka n iango akanne, tai raraoma bwa e bon ataa am kangaanga Iehova. Ni koauana, e bon ataa am namakin ibukin anne.—2Rong. 6:29, 30.
E ngae n anne, e a tia Iehova ni korea te kaetieti ae te mare tii i nanon te Uea n ana Taeka. Bukin tera? Ibukina bwa e ataa ae raoiroi ibukia ana aomata. E aki tii tangiria ni kamanoia ana toro man te kangaanga are riki man aia aki wanawana ni karaoan aia motinnano, ma e tangiriia naba bwa a na kukurei. N ana bong Neemia ngke a mare I-Iutaia ma ianena ake a aki taromauria Iehova, e a taetae Neemia nakoia n taekina ana katoto Toromon ae buakaka. E ngae ngke e “tangiraki [Toromon] iroun Atuana, . . . ma a boni kaburea naba teuarei aine ianena.” (Neem. 13:23-26, BG) Ngaia are, ibukini kakabwaiaaia ana toro e a tuangira te Atua bwa ti na mare ma tii taan taromauria ni koaua. (TaiAre. 19:7-10; Ita. 48:17, 18) A kakaitau Kristian ni koaua n ana mwamwannano te Atua ao n onimakin ana kaetieti. N aroia n aantaeka nakoina ngkai te tia Kairiri, bwa a ataia ae boni ngaia te tia Tautaeka i aoni Bwaai ni Kabane.—TaeRab. 1:5.
Ko bae n rarawa n “reitaki buaka” ma te aomata ae kona ni katikiko nako mairoun te Atua. (2 Kor. 6:14) A a bati Kristian ni boong aikai ake a tia n ongeaba n ana kaetieti ni kamanomano te Atua, ao a kakoauaa ae a tia n rinea te kawai ae eti. Ma iai tabeman ake a aki karaoa anne.
E BON RIAI
E kabwarabwaraa te bwai ae riki te tari te aine mai Aotiteria ae Maggy * ngke e karekenano ma ae tiaki kaain te onimaki: “E bati au tai n aki iriri bobotaki bwa I kan titiku irarikina. E korakora mamaarau ni bwaai n taamnei.” E a moanna n irekereke Nei Ratana ae kaain Inria ni karekenano ma raona n reirei ae e a tibwa reiakina te Baibara. Ma, e oti ni waakinakon te tai ana iango ni koaua teuaei bwa e na tii kareke tangira ma neiei. N tokina, e a kitana te koaua neiei ao n rairaki nakon te Aro teuana bwa e aonga ni mare.
Te katoto riki teuana bon taekan Nei Ndengue mai Cameroon. E mare neiei ngke 19 ana ririki. E berita ana kabae bwa e na kainaomataa ni karaoi baike e tangiri n ana Aro. Ma uoua te wiki imwini mareia, e a ribaaki irouni buuna bwa e na kaei bobotaki n ana Aro. E taku neiei: “I a tiku n rawawata ao n tang. I a ataia ae I a tia n iraanako nanou. I teimatoa n namakina te rawawata n au motinnano ae kairua aei.”
Ni koauana, a aki bane raao aika tiaki kaain te onimaki n riki bwa aomata aika bangaomata ao ni matoatoa nanoia. E ngae ngkana ko aki rinanoni baika riki imwini marem ma ae tiaki kaain te onimaki, ma e na kangaa n rotaki am iraorao ma Tamam ae tatangira are i karawa? Tera am namakin n ataakin ae ko a tia n aki ira nanon te reirei ni kaetieti are e katauraoia ibukini kakabwaiaam? Ao ae kakawaki riki mai buakon akanne, tera ana namakin n am motinnano?—TaeRab. 1:33.
A kakoauaa tarira ni katobibia te aonnaba bwa te mare “tii i nanon te Uea” bon te kaetieti ae moan te tamaroa. A motinnanoia naake akea buuia bwa a na tii mare ma te aomata ae tau mai buakoia ana aomata te Atua ngkana a na kakukureia nanona. A kataia ana koraki Michiko ae te tari te aine mai Tiaban ni kairoroa bwa e na mare ma ae tiaki kaain te onimaki. Irarikin are e kataia n totokoa kaririana, e noria bwa iai tabeman raoraona ao ake e aki rangi ni kinaia ake a kakaaei buuia i nanon te ekaretia. E taku neiei: “I aki toki n iaiangoia ae ngkai bon ‘te Atua ae kukurei’ Iehova, e aki boto kukureira ngkana ti iein ke ti aki. I kakoauaa naba bwa e a anganira baike ti tangiri. Ngaia are ngkana e aki kona n reke raora e ngae ngkana ti a kani mare, e raoiroi riki ae ti na tiku n akea buura n te tai moa aei.” (1 Tim. 1:11) N tokin te tai, e a mare neiei ma te tari te mwaane ae rangi n tamaroa arona ao e kakaitau ngkai e kona n tataninga.
A a tia naba taari mwaane tabeman n tataningaa reken raoia ae tau ibukia. Temanna bon te tari mai Aotiteria ae Bill. E kakoauaa bwa n taai tabetai e namakinna ae e a manga katikaki nanona irouia aine ake tiaki kaain te ekaretia. Ma e kabokorakora n rarawa n aki kan irekereke ma ngaiia. Bukin tera? E aki tangiria ni karaoa te moani mwaneka ae e na “tai reitaki buaka” ma ae aki onimaki. N ririki aika bati, iai nanona irouia taari aine tabeman ma tiaki te tangira ni koaua irouna. E a tia Bill n tataninga i nanon 30 te ririki imwaini kaitiboona ma te tari te aine are e boraoi nanona ma ngaia. E taku: “I bon aki uringaaba.” E kabwarabwaraa ni kangai: “I namakina kakabwaiaau ibukina bwa ti kaai ni karaoa te mwakuri ni minita, ti kaai n ukeuke n reirei ao n taromauri. I rangi ni kukurei ni kaitiboo ao n iraorao ma raoraoni kaainnabau ibukina bwa bon taan taromauria naba Iehova. Ti kakorakoraira ni kanakoraoa ara mare ni maiuakinani booto n reirei man te Baibara.”
KAAKI BWAAI NI KABANE IROUN IEHOVA
Tera ae ko kona ni karaoia ngkana ko kaaki bwaai ni kabane i nanoni bain Iehova ae tatangira? Ko kona n iangoa bukina teuana ngkai ko tuai ni mare. Ngkana ko iangoia bwa anne bukina ae boto man te Baibara te kaetieti ibukin te mare “tii i nanon te Uea,” ko riai ni kamoamoaaki ibukini karinean ana tua te Atua anne. Karaua nanom bwa e kukurei Iehova n am motinnano ae te ongeaba n ana Taeka. (1Tam. 15:22; TaeRab. 27:11) Ko kona n teimatoa n ‘nurakina nanom’ nakoina n te tataro. (TaiAre. 62:8, BG) A kona n uaana riki am bubutii ngkana ko kakorakorako ao ni katoatai n tataro nakoina. E na kakorakoraaki am iraorao ma te Atua ni katoabong ngkana ko tei n nene, n aki ongei kataaki mai nanon ao i tinanikun te ekaretia. Onimakina raoi Teuare Moan te Rietata bwa e tabeakinia ana toro nako aika kakaonimaki ao ko boni kakawaki naba irouna. E atai kainnanom ao baike ko rangi n tangiri. E aki berita bwa e na karekea raon te aomata. Ma ngkana ko rangi ni kainnanoa raom ni mare, e ataa te anga ae moan te raoiroi ni karekeani baika riai ae na rau nanom iai.—TaiAre. 145:16; Mat. 6:32.
N tabetai, e bae n titeboo am namakin ma te tia areru ae Tawita are e kangai: “Iehova, Ko na bareiko n ongo i rou; e nimamate tamneiu: Tai karaba matam nako iu.” (TaiAre. 143:5-7, 10, BG) N taai ae aron akanne, butiia Tamam are i karawa bwa e na kaota nakoim te baere e tangiria. Ko kona ni karaoa anne ngkana ko karekea am tai ni wareka ana Taeka ao n iaiangoi. Ko a atai iai ana tua ao n noria bwa tera arona nakoia ana aomata ake rimoa. Ngkana ko kakauongo irouna, e na karikirakeaki iai onimakinan ae ko wanawana ngkana ko ongeaba irouna.
A kakawaki n te ekaretia naake akea buuia, ake a aki toki ni buokiia utu ao rooro n rikirake
Tera riki ae kakukurei ao n uaana iai te tiku n aki mare? Ko kona ni kabongana am tai ae ko tuai mare iai ni karikirakea ataakin te Atua, te akoi, te mwamwakuri, te tituaraoi, mamaakan te Atua ao te aroaro ae raoiroi, aika bwaai aika kakawaki ibukin te maiu n utu ae kakukurei. (KBwaai 24:16-21; Ruta 1:16, 17; 2:6, 7, 11; TaeRab. 31:10-27) Ukoukora moa te Tautaeka n Uea n arom n uataboa te uarongorongo ao mwakuri ni Kristian riki tabeua, ao e na riki aei bwa kamanoam. E taekin ririki ake e kani mare iai Bill are taekinaki mai moa ni kangai: “Ai boni waekoara te tai! I kabonganai taai akanne ni beku ibukin Iehova ni bwaiania.”
Eng, e bon riai te mare “tii i nanon te Uea.” N ongeabam n te kaetieti anne, ko a buokaki iai ni karinea Iehova ao ni karekea te raunnano ae akea tokina. E taekinaki ae kangai n te Baibara: “E a kabaia te aomata ae maaka Iehova, Ae bati n tangiri ana tua. E mena te kaumane ma te kaubwai i nanon ana auti: Ao e tei matoa ana raoiroi n aki toki.” (TaiAre. 112:1, 3, BG) Ngaia are motinnanoia n toua mwin ana kaetieti te Atua ae te mare “tii i nanon te Uea.”
