Taari Mwaane​—Ununiki Ibukin Te Taamnei Ae Raoiroi Ao Uaiakin Tiami!

“Ane ununiki ibukin te taamnei ae raoiroi e na taia te maiu are aki toki.”​—I-KARATIA 6:8.

1, 2. E kanga ni waakinaki kakoroan nanoni Mataio 9:37, 38, ao tera ae e a kainnanoaki n ekaretia ibukin anne?

 KAM a tabe n nori baika a riki ngkai aika a na ururingaki n aki toki! E a rangi n rikirake ao ni butanako te mwakuri are e a kaman taekinna Iesu Kristo ni kangai: “E a rangi ni mwaiti te uaa ae riai n taiaki ngkai, ma a karako taani mwakuri. Mangaia ae butiia Mataniwin te tai bwa e na kanakoia taani mwakuri nakon taiakin ana uaa.” (Mataio 9:37, 38) E kaekai aeka n tataro akanne Iehova ae te Atua n te aro ae tuai man nonoraki ma rimoa. E birirake mwaitin aia ekaretia Ana Tia Kakoaua Iehova ni katobibia te aonnaba n te ririki ni mwakuri ae 2009, n te mwaiti ae 2,031 ao n roko n 105,298. Titeboo iai ma a bwabetitoaki ni katoabong te mwaiti ae 757!

² Ibukin te rikirake anne, a a kainnanoaki iai taari mwaane aika tau n riki bwa taani kairi reirei ao n tararuai ekaretia. (I-Ebeto 4:11) I nanon tatabebwi te ririki n nako, e a tia Iehova n rineiia mwaane aika tau ibukin tararuaani kainnanoia ana tiibu, ao ti onimakinna raoi bwa e na teimatoa ni karaoa anne. A karauaki nanora n te taetae ni burabeti ae ni Mika 5:5 (BG) bwa a na iai “itiman taani kawakintiibu” ao “waniman te aomata aika tooka,” are nanonaki iai bwa a na reke mwaane aika bati aika konabwai ake a na kairiri i buakoia ana aomata Iehova ni kabaneani boong aikai.

3. Kabwarabwaraa ae nanonaki n te “ununiki ibukin te taamnei ae raoiroi.”

³ Ngkana te mwaane ngkoe ae te tia Kakoaua ibukin Iehova ae ko a tia ni bwabetitoaki, tera ae e na kona ni buokiko n uaiakin tiam ibukini mwioko n te ekaretia? Te bwai ae rangi ni kakawaki, ko na “ununiki ibukin te taamnei ae raoiroi.” (I-Karatia 6:8) E irekereke karaoan aei ma kariaiakan te taamnei ae raoiroi mairoun te Atua bwa e na mwamwakuri ni maium. Kamatoaa nanom bwa ko na aki ‘ununiki ibukin te rabwata.’ Rarawa nakon te kani mweraoi, te kaakibotu, ao te kaokirii aika a na kamemeerea nanom ni kan anga ngkoe n am beku ibukin te Atua. A riai Kristian ni kabane n “ununiki ibukin te taamnei ae raoiroi,” ao imwin tabeua te tai tao a kona mwaane ake a kakaraoa anne n tau ni mwiokoaki n te ekaretia. Ngkai e korakora kainnanoaia tabonibai ao unimwaane n te ekaretia ni boong aikai, e a kaineti riki ngkanne te kaongora aei nakoia mwaane aika Kristian. Ngaia are ti kaumakingkami taari mwaane bwa kam na tataroakin raoi reirei aika n te kaongora aei.

Uaiakina Tiam Ibukin te Mwakuri ae Raoiroi

4, 5. (a) Baikara mwioko n te ekaretia ake a kaumakaki iai taari mwaane aika a tia ni bwabetitoaki, ake a na uaiakini bwa tiaia? (b) E na kanga temanna n uaiakina tiana?

⁴ E aki kona n riki te mwaane ae te Kristian bwa te mataniwi ngkana akea ana kakorakora. E riai n uaiakina tiana ibukin te “mwakuri ae raoiroi” aei. (1 Timoteo 3:1) E irekereke naba iai buokaia raao n te onimaki rinanon tabeakinan raoi kainnanoia. (Wareka Itaia 32:1, 2.) E aki kainikatonga te aomata ae uaiakina tiana ma nanona ae raoiroi, ma e korakora nanona ni kani karekea kakabwaiaaia aomata.

 ⁵ Ngkana iai ae uaiakina tiana bwa te tabonibai ke te mataniwi n te ekaretia, e riai ni kakorakoraa ni kakororaoi baike a kantaningaaki mairouna aika taekinaki n te Baibara. (1 Timoteo 3:1-​10, 12, 13; Tito 1:5-9) Ngkana ngkoe te tari te mwaane ae ko a tia ni katabua maium, titirakiniko ni kangai: ‘I kabatiaa au tai n uataboa te mwakuri n uarongorongo ao ni buokiia aomata bwa a na karaoia naba? I kateimatoaia raou n taromauri n arou n tabeakin raoi mweraoia? I atongaki bwa I reiakina raoi Ana Taeka te Atua? I karikirakei tamaroan au anga kaeka? I tataningamarau nakoni mwiokoau mairouia unimwaane?’ (2 Timoteo 4:5) A bon tau n iaiangoaki raoi aeka n titiraki aikai.

6. Tera te bwai ae kakawaki bwa ko aonga n tau ibukini mwioko n te ekaretia?

⁶ Te anga riki teuana ae ko kona n tau iai ibukini mwioko n te ekaretia boni mani ‘kakorakoraakin nanom n te mwaaka ae reke n taamnein te Atua.’ (I-Ebeto 3:16) Te riki bwa te tabonibai ke te unimwaane n te ekaretia ni Kristian bon tiaki te rinerine nakon te nakoa teuana. E kona n reke te mwioko aei tii man rikirakem n te onimaki. Ko na kanga n rikirake n te onimaki? Te anga teuana bon ‘teimatoam n nakonako ni kairakim n te taamnei’ ao karikirakean uaana. (I-Karatia 5:16, 22, 23) E na “noraki rikirakem irouia aomata nako” ngkai ko kaotiotii uaan te taamnei aika riai ibukini kakororaoani mwiokoam riki tabeua, ao ngkai ko maiuakin reirei ni kaineti ma karikirakean uaa akanne.​—1 Timoteo 4:15.

E Kainnanoaki te Nano

ni Kan Anga Ngkoe

7. Tera ae irekereke ma te beku ibukia aomata?

⁷ Te beku ibukia aomata e kainnanoaki iai te mwakuri korakora ao te nano ni kan anga ngkoe. A rangi n tabeaianga mataniwi aika Kristian n aia kangaanga kaain te nanai, kioina ngkai a beku bwa taani kawakintiibu n te aro ni kaikonaki. Nora aron rotakin te abotoro Bauro n ana mwakuri n tararuaa te nanai. E tuangia raao n te onimaki ake i Korinto ni kangai: “I koroboki nakoimi ma rannimatau ae bati, ngkai I rangi n rawawata ao e korakai nanou, tiaki ibukini kananokawakami,  ma kam aonga n ataia bwa I rangi n tangiringkami.” (2 I-Korinto 2:4) E teretere bwa e boni karaoa ana mwakuri Bauro ma nanona ni koaua.

8, 9. Taekini katoto man te Baibara aika kaoti aroia mwaane n tabeakini kainnanoia aomata.

⁸ E riki n taai nako te nano ni kan anga ngaiia bwa kanikinaeaia mwaane aika a tia ni mwakuri korakora ibukia ana toro Iehova. N te katoto, akea ae kona n iangoa Noa bwa e na kangai nakoia kaain ana auti: ‘Kaongoai tian te aake bwa I a nakoati ngkanne n raoningkami.’ E aki naba kangai Mote nakoia I-Iteraera i Aikubita: ‘Ti a kaitiboo n Taari ae Uraura, ma kakaaea angan rokomi ikekei n aron are kam kona.’ E aki naba kangai Iotua: ‘Kaongoai bwakan oon Ieriko.’ Ao Itaia e aki kotea temanna ao ni kangai: ‘Arei teuarei! Kanakoa.’​—Itaia 6:8.

⁹ Bon Iesu Kristo ara banna ni katoto ae te kabanea n raoiroi are e kariaia taamnein te Atua bwa e na mwamwakuri irouna. E kukurei ni butimwaea mwiokoana are e na riki bwa te tia Kainaomataa te Aba. (Ioane 3:16) Ngkanne ana tangira Iesu are e anga ngaia iai, e riai ni kauekea i nanora te kan anga naba ngaira. E taku temanna te unimwaane ae e a tia ni beku n te tai ae maan, ni kabwarabwaraan ana namakin ibukin te nanai: “E rangi ni kaungaaki nanou n ana taeka Iesu nakoni Betero are e kangai: Kawakinia au tiibu aika uarereke. I nanon ririki aika bati, I a tia n ataia ae e kona ni kaungaaki temanna n taeka tabeua aika kaota te tatangira ke n te mwakuri n akoi. Tararuaan te nanai bon te mwakuri ae I rangi ni kimwareirei iai.”​—Ioane 21:16.

10. Tera ae kona ni kairiia mwaane aika Kristian bwa a na kakairi n ana katoto Iesu ni beku ibukia aomata?

¹⁰ Ni koauana mwaane ake a a tia ni katabui maiuia n te ekaretia, a tangiria ni kaotiotii aroaron Iesu are e taekina ae kangai ni kaineti ma ana nanai te Atua: “N na motiki rawami.” (Mataio 11:28) A kairaki mwaane aika Kristian n onimakinan te Atua ao tangiran te ekaretia bwa a na uaiakin tiaia ibukin te mwakuri ae raoiroi aei, n aki iangoia bwa e riaon ae riai te bwai ae kainnanoaki ke e rangi ni kangaanga karaoana. Ma tera ngkanne ae na riki ngkana iai ae akea nanona ni kan uaiakina tiana? E kona te tari te mwaane anne ni karikirakea te nano ni kani beku n te ekaretia?

Karikirakea te Nano ni Kani Beku

11. E na kanga temanna ni karikirakea nanona ni kani beku ibukia aomata?

¹¹ Ko riai n tataro ni bubutii te taamnei ae raoiroi ngkana namakinan ae ko aki tau e totokoa uaiakinan tiam. (Ruka 11:13) E na buokiko taamnein Iehova bwa ko na tokanikai n raraomam ni kaineti ma aei. Boni mairoun Iehova te nano ni kani beku, kioina ngkai bon taamnein Iehova are kaira te tari te mwaane bwa e na uaiakin tiana ao e kakorakoraaki ni karaoan te beku ae tabu. (I-Biribi 2:13; 4:13) Ngaia are e bon riai butiian Iehova bwa e na buokiko ni kateimatoa nanom ni kani butimwaei mwiokoam n am beku.​—Wareka Taian Areru 25:4, 5.

12. E na kanga te aomata ni karekea te wanawana ae tau ni karaoakini mwiokoana ake e anganaki?

¹² E kona te Kristian n iangoia bwa e na aki uaiakina tiana ngkana e nori baika kainnanoaki ibukin te nanai bwa a taraa ni kakua ao ni kangaanga. Ke tao e na namakinna bwa e aki tau wanawanana ni karaoi mwioko aikai. Ngkana ngaia aei ae riki, tao e kona ni karekea te wanawana ngkana e taningamarau riki n reiakina Ana Taeka te Atua ao booki ake a boto man te Baibara. E kona n titirakinna ni kangai: ‘I kamwawaa au tai n ukeuke n reirei n Ana Taeka te Atua, ao n tataro ni bubutii te wanawana?’ E korea ae kangai te tia rimwini Kristo are Iakobo: “Ngkana iai temanna iroumi ae e aki tau wanawanana, ao ke e teimatoa ni butiia te Atua ao e na anganaki, bwa e tituaraoi n anga nakoia aomata ni kabane n aki ngurengure.” (Iakobo 1:5) Ko kakoauai taeka aika kairaki koreaia rinanon te taamnei aikai? E anga “te nano ae rabakau ae ataibwai” te Atua nakon Toromon ni kaekaan ana tataro, are e a kona iai n ataa kaokoron te raoiroi ma te buakaka ni karaoan ana motikitaeka. (1 Uea 3:7-​14, BG) Ni koauana, a okoro baike a riki nakon Toromon. Ma e ngae n anne, ti kona n onimakinna raoi bwa e na anga te wanawana te Atua nakoia mwaane ake a mwiokoaki n te ekaretia bwa a na kona n tabeakinia raoi ana tiibu.​—Taeka N Rabakau 2:6.

13, 14. (a) Kabwarabwaraa rotakini Bauro n “ana tangira te Kristo.” (b) Tera aron rotakira n “ana tangira te Kristo”?

 ¹³ Te bwai n ibuobuoki teuana ni karikirakean te nano ni kani beku ibukia aomata, bon iaiangoani bwaai ni kabane ake a a tia ni karaoi ibukira Iehova ao Natina. N te katoto, iaiangoa ae taekinaki n 2 I-Korinto 5:14, 15. (Warekia.) E na kanga ni “kairoroira ana tangira te Kristo”? Aroni Kristo ni kaota ana tangira ngke e anga maiuna ibukira ni kaineti ma nanon te Atua, e bon rangi n rianako n te aro are e a rikirake ara kakaitau ao n ringaki iai nanora. E kariaia Bauro rotakin ana mwakuri n ana tangira Kristo. E buokaki iai bwa e na katoka ana mwakuri ni bangaomata ao n tii moanibwaia te beku ibukin te Atua ao raona ake kaain te ekaretia ao ake tiaki naba.

¹⁴ E kauekea nanora ni kakaitau iaiangoan ana tangira Kristo ibukia aomata. Ao ibukin anne, ti a ataia iai bwa e bon aki riai bwa ti na teimatoa n ‘ununiki ibukin te rabwata’ n arora n uaiakin tiia aika ti na kukurei iai ao moanibwaiani katokan nanora. N oneani mwin anne, ti kaangaraoi maiura ibukini moanibwaian ana mwakuri te Atua are e a tia n anganira. Ti a kairaki iai bwa ti na “itorotoro” ma tarira i nanon te tangira. (Wareka I-Karatia 5:13.) N iaiangoan ae taani beku ngaira ma te nanorinano ibukia ana toro Iehova aika a tia ni katabui maiuia, ti na boni kaotiota ngkanne karineaia. Ni koauana ti na bon aki kakairi n te nano ni kabuakaka ae karuanikai are e kauekea Tatan.​—Te Kaotioti 12:10.

Ana Kakorakora te Utu

15, 16. Tera tabeia kaain te utu ae a riai ni karaoia ngkana e na katauaki te mwaane bwa te tabonibai ke te unimwaane n te ekaretia?

¹⁵ Ngkana e a tia ni mareaki te tari te mwaane ao iai natina, e na rinanoaki naba aroia ana utu n te tai are e a motinnanoaki iai bwa e a tau n riki bwa te tabonibai ke te unimwaane n te ekaretia. Ni koauana, e bon irekereke rineana ma aroaron aia onimaki ke anuaia ana utu. E katereaki n aei kakawakin taben te utu ni boutokaa te buu te mwaane ke te karo are e uaiakina te beku bwa te tabonibai ke te unimwaane ibukini kainnanon te ekaretia.​—Wareka 1 Timoteo 3:4, 5, 12.

¹⁶ E kukurei Iehova irouia kaain te utu ni Kristian aika bwaina te boonnano i marenaia. (I-Ebeto 3:14, 15) E kainnanoaki bwainan te iango ae riai iroun atun te utu ni karaoani mwiokoana n te ekaretia ao ni kairan ana utu “n te aro ae riai.” Ngaia are e rangi ni kakawaki iroun te unimwaane ke te tabonibai n te ekaretia bwa e na reirei n te Baibara ma buuna ao natina, bwa a aonga ni kona ni bane ni kakabwaiaaki man te Taromauri n Utu ni katoa wiki. E riai ni katoatai n uataboa te mwakuri ni minita ma ngaiia. Ao anne naba bukina ngkai e kakawaki bwa a na boonnano n ibuobuoki kaaini batana nakon ana kakorakora atun te utu ni karaoan aei.

Ko na Manga Beku Riki?

17, 18. (a) Tera ae kainnanoaki mairoun te tari te mwaane are e a aki tau ibukin te mwioko? (b) Tera ae kona n iangoia te tari te mwaane are e beku ngkoa bwa te unimwaane ke te tabonibai n te ekaretia?

¹⁷ Tao ngkoe ngkoa te unimwaane ke te tabonibai n te ekaretia, ma ngkai ko a manga aki beku iai. Ko tangira Iehova ao ko riai ni kakoauaa ae e bon teimatoa n tabeakiniko. (1 Betero 5:6, 7) Ko a tia n tuangaki bwa ko riai ni karaoi bitaki tabeua? Kukurei ni kaotia bwa ko kairua ao mwakuria ma ana ibuobuoki te Atua. Kawakiniko man te un, bwaina te wanawana ao kaotiota te nano ae raoiroi. E taku te unimwaane temanna ae e a tia ni beku i nanon ririki aika bati ma a a manga bua mwiokoana ni beku akanne: “I motinnanoia  bwa N na kateimatoa aroarou ni kaakaei bobotaki, te mwakuri ni minita ao te wareware n te Baibara ake I kakaraoi ngke I riki bwa te unimwaane, ae te tia are I kona ni karekea. I a tia n reiakina te taotaonakinnano kioina ngkai I iangoia ngkoa bwa N na okiri mwiokoau aikai i nanon teuana ke uoua te ririki, ma e boni kaania itua te ririki imwain are I a manga beku bwa te unimwaane n te ekaretia. I nanon te tai anne, e rangi n ibuobuoki kaungaakiu bwa N na aki bwarannano ma N na teimatoa n uaiakina tiau.”

¹⁸ Ngkana ngkoe te tari te mwaane ae riki nakoim te bae e a tibwa tia ni kabwarabwaraaki, tai bwarannano. Iaiangoa aron Iehova ni kakabwaiaa am mwakuri ni minita ao kaaini batam. Kateimatoa aia onimaki kaain am utu, kakawariia aoraki ao kaungaia akana mamaara. Ma te bwai ae moan te kakawaki riki, karinea mwiokoam ae neboan te Atua ao tataekinan te rongorongo ae raoiroi ibukin te Tautaeka n Uea, ngkai ngkoe temanna Ana Tia Kakoaua Iehova. *​—Taian Areru 145:1, 2; Itaia 43:10-​12.

Kabooua Taraakim

19, 20. (a) Tera ae a kaumakaki bwa a na karaoia mwaane ni kabane aika bwabetitoaki? (b) Tera ae na rinanoaki n te kaongora ae imwina?

¹⁹ E rangi ni korakora riki ngkai nakon are rimoa kainnanoaia mataniwi ao tabonibai n te ekaretia. Ngaia are ti kaumakingkami mwaane aika kam a tia ni bwabetitoaki bwa kam na kabooui taraakimi ao titirakiningkami ni kangai: ‘E riai bwa N na neneria bwa bukin tera ngkai I a aki beku bwa te tabonibai ke te unimwaane n te ekaretia?’ Kariaia taamnein te Atua bwa e na buokiko ni karekea am iango ae raoiroi i aon te bwai ae rangi ni kakawaki aei.

²⁰ A na bane ni kakabwaiaaki kaain te ekaretia man aroia raao n te onimaki ni kan anga ngaiia, ae te kakorakora ae kukurei iai te Atua. Ngkana ti bwaina te akoi ao mwakuri n atataiaomata, ti a bon taia iai te kimwareirei ae reke man te beku ibukia aomata ao te ununiki ibukin te taamnei ae raoiroi. Ma e na kaotaki n te kaongora ae imwina arora ae riai ibukin aki karawawataan te taamnei ae raoiroi mairoun te Atua. E na kanga n totokoaki rikin anne?

[Kabwarabwara ae nano]

Ko na Kanga ni Kaeka?

• Tera ae a karauaki iai nanora n te taetae ni burabeti ae ni Mika 5:5?

• Kabwarabwaraa bwa tera ae irekereke ma te nano ni kan anga ngkoe.

• E na kanga temanna ni karikirakea te nano ni kani beku ibukia aomata?

• Tera kakawakin te boonnano n ibuobuoki n te utu n rinean te mwaane bwa e a tau ni beku bwa te tabonibai ke te unimwaane n te ekaretia?

[Titiraki Ibukin te Reirei]

[Taamnei n iteraniba 24]

Tera ae ko kona ni karaoia ibukin uaiakinan tiam?