E aki taekinaki n te Baibara taekan te Ninira Mai Turin. A bati aika iangoia bwa e niniraki Iesu Kristo n te rinen aei ni kaiiakina. Ibukin te iango anne, e a iangoaki te ninira irouia tabeman bwa teuana mai buakoni baika tabu iroun te botaki n Aro ni Kristian. N taai aikai ao e karauaki ni kawakinaki raoi te ninira aei n te umwantabu i Turin, i Itare.

 Te koaua bwa rongorongo n te Baibara a kamatoaa te iango ae te Ninira mai Turin bon te bwai ni koaua? A aki.

 Iangoi tein te ninira aei aika tenua aika kaokoro ma ae e taekinna te Baibara.

1.   Te ninira bon te mwakoro ni kunnikai ae tii teuana ae abwakina 442 te tientemita ao raababana 113 te tientemita (14 te buuti 6 te inti ao 3 te buuti 8 te inti) n ikotaki ma abwakin are e a tia n ituaki ae 8 te tientemita abwakina (3 te inti).

    Ae e taekinna te Baibara: E niraki rabwatan Iesu ngke e mate tiaki n te rinen ae tii teuana, ma n ninira aika bati. E niraki atuna n te kunnikai teuana. Imwini kautan Iesu ao e roko ana abotoro temanna nakon te ruanimate are akea kaaina ao e “nori kunnikai ake rinen ni wene ikekei.” E reitia ni kangai te Baibara: “E a aki mena i rarikini kunnikai ake tabeua te kunnikai are bwain atun Iesu, ma e a rukumaki ni kaokoroaki n te tabo teuana.”​—Ioane 20:​6, 7.

2.   Te ninira aei, iai te memea iai are e iangoaki bwa memean raraan rabwatan te mate ae tuai ni kaitiakaki.

    Ae e taekinna te Baibara: Ngke e mate Iesu ao a katauraoa rabwatana taan rimwina “ni kaineti ma aia katei n taunimate I-Iutaia.” (Ioane 19:​39-​42) Irian te katei aei boni kaitiakan rabwatan te mate ao kabirana n te bwaa ao kaboiararaana imwaini kaiiakina. (Mataio 26:12; Mwakuri 9:​37) Ngaia are a boni bae taan rimwin Iesu ni kaitiaka rabwatan Iesu ao n niria ni kunnikai tabeua.

3.   Te ninira aei, iai taamnein te mwaane iai ae “kaweneaki i aon iterana are teuana ao n rabunaki n iterana are teuana mai atuna nakoni waena,” n aron ae taekinaki n te Encyclopædia Britannica.

    Ae e taekinna te Baibara: A maroroakina taekani maten Iesu taan rimwina, taekan ruanimatena are akea kaaina, ao aia kaotioti aine ake a noriia “anera ake a taku bwa e a maiu Iesu.” (Ruka 24:​15-​24) Ngke arona bwa iai te ninira n ruanimaten Iesu, a na boni bae taan rimwina ni maroroakina naba taekana n ikotaki ma te taamnei are i aona. Ma akea n te Baibara taekan anne.

 E aki. E ngae naba ngkana e boni koaua, ma e boni kairua naba bwa e na karineaki. Iangoi booto n reirei n te Baibara aika kabwarabwaraa bukina.

1.   E aki kainnanoaki. E kabwarabwara Iesu ni kangai: “Bon te Taamnei te Atua, ao a riai akana taromauria, n taromauria n te taamnei ao n te koaua.” (Ioane 4:​24) E aki irekereke te taromauri ae koaua ma kabonganaani baika tabu aika bwain te Aro ke taiani banna.

2.   E tabuaki. N Tuua Ake Tebwina ao e katabuakaki iai taromauriani bouannanti. (Te Tua-Kaua 5:​6-​10) N aron anne, e tua te Baibara nakoia Kristian ni kangai: “Kawakiningkami mani bouannanti.” (1 Ioane 5:​21) A bae ni kauntaekaia tabeman n taekinna bwa te ninira aei irouia bon tiaki te bouannanti, ma bon te banna, ke kanikinaean aia onimaki n aia Aro. Ma e riiriki te banna bwa te bouannanti irouia aomata ake a karinea. a Ngaia are te aomata ae kani kakukureia te Atua, e na aki tangira ke ni karinea te bwai teuana, ae nanonaki naba iai te ninira aei.