1-2. Mókà gbò dìtõ̀ò ní e gã́bug gbò gyóòlo Jìhóvà gé téní bá ẹ́, vaá éé ní e níí é láá naá vá ló é?

ZẸ́Ẹ́ ni bugi togó boo taà kà nu dòòmà báí: Ene kà vígà págbálà beè ié kà agẹ bá zọ̀ ló ea ólò ọọvẹ ló nen. Ba beè kpó ene kà vígà págbálà ea ni sígá ló 50 gbáá ea ólò palàge sí tóm leevè lọl ló tóm, vaá kọ̀láá bé ea piigà naa, náa mon dõòna kà tóm ge sì. Ene kà vígà pábia ea bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo ea ni dú kànen mm̀ dee náa láá si ná tóm nè Jìhóvà belí bé ea beè olòó sí naa.

² Be olo gé téní bá enè íb dìtõ̀òí, òó láá ẹ̀b o bá belí kọ ó gé nàè ló tọ́ọ̀ nu. Gbò dìtõ̀òí é láá naa kọ ó gá ié ná zààvà, àé láá kyọ̀ bé ea bọ́ló kọ ó ẹ̀b o bá naa, vaá naa kọ ó pee o lé gbaa ló eo beè ié kilma ló dõòna gbò.

3. Sétàn nè gbò e ẹlẹ gé lẹẹlà bel ló ólò ẹ̀b di dùm naa vàẹ?

³ Bàlà booí tẹ́lẹ bàlà kẽ bé e Sétàn ẹb dùm gbò nen naa. Bá e Sétàn fáámá gbò nen naa kọ á belí kọ bàá gé ló tọ́ọ̀ nu. A beè tú pọ́lọ́ bùlà kọọmá nè Íìv kọọ̀ àé dí pọ́ì be à lọl togó kèbá Bàrì, náa kal ló béè kọọ̀ a beè palàge nyimá kọọ̀ níá é man ú. Sétàn ní ea gé lẹẹlà bel ló ulà ki, bìlà bẹbẹ̀l, nè bõ̀ònaló kyáá fã̀ nakà bàlà booí é. Vó à naa, á gá bọọí ló kọọ̀ gã́bug gbò ùlà ki, gbò bìlà bẹbẹ̀l, nè gbò tùle bõ̀ònaló kyáá fã̀ náa ólò nvèè nàgé ka ló di dùm vaá bé e nu tọ́á ló gbò nen naa, náa ólò bọọ́ vá ló belí nágé Sétàn.

4. Éé ní eé ló sọ́l boo mm̀ nakà togó bel ge nòí ẽ́?

⁴ Boo dõòna bá, Jìhóvà ólò gbĩ́ kọ é ẹ̀b bẹẹ bá mm̀ sĩ́deè ea bọ́ló, vaá à ólò nvèè bá nèi tṍó e gé téní bá tàvàlà dìtõ̀ò  ea gáẹ̀ beè láá naa kọ é ẹ̀b bẹẹ bá belí kọ é gé nàè ló tọ́ọ̀ nu. (Ps. 136:23; Róm̀ 12:3) Nakà togó bel ge nòí é ló sọ́l boo bé e Jìhóvà ólò nvèè bá nèi mm̀ nakà gbò dìtõ̀òí naa: (1) Tṍó e kpá lói zọ, (2) tṍó e nání bá dìí dẽe, nè (3) tṍó e áná náa kọ é bugi togó kọ née gé láá si ná tọ́ọ̀ kà tóm nè Jìhóvà. Túá kà, èé zẹ́ẹ́ ni nyímá ló nú ea náa vaá buù bẹ̀ì é agàla boo kọọ̀ Jìhóvà nveèí ka ló.

5. Éé ní ea náa vaá olo ò zìgà kọọ̀ Jìhóvà nveè ka ló gbò nen ẽ́?

⁵ Bã̀àna tṍó e nyímà kọọ̀ sãa ní e ba beè dèmmài ẽ́, è bọọ̀ èl pọ́ì sãa ea di kè ká bá nen. (Jén. 2:7) Ni bugi togó boo sìgà nú ea náa vaá è nyimá kọọ̀ Jìhóvà nveèi ka ló. A beè dèm nen mm̀ sĩ́deè e bàé láá nó gbò ńlẹ́ẹ̀ kpãa. (Jén. 1:27) Níí náa kọ é bọọ èl kọ̀láá kà dõòna kà nú ea beè dèm ea di boo kunukẽ̀í, vaá naa kọ é lẹ̀ẹ̀là bel ló boo kunukẽ̀í nè gbò nom.—Ps. 8:4-8.

6. Dõòna kà éé ní ea zógè kọọ̀ Jìhóvà nveè ka ló gbò nen e bà náa gbõoma ẽ́?

⁶ Bã̀àna tṍó e Ádàm sí pọ́lọ́ lọl, Jìhóvà beè kilsĩ́ gè nvèè ka ló gbò nen. À nvèèi ka ló iná kpãà kiẽ́e ea néi a Sã́áná, Jíízọ̀s ea beè palàge vùlè kọ á úí boo. (1 Jọ́ọ̀n 4:9, 10) Bélè ea dú ló ú Jíízọ̀s é náa kọọ̀ Jìhóvà á kẽee “gbò lé nè gbò pọ́lọ́” e ba beè ú boo béè pọ́lọ́ Ádàm lọl kèmà ú. (Tóm 24:15) Kpá Káí náa kọ é nyimá kọọ̀ Jìhóvà nveèi ka ló kọbèè tṍó e gé téní bá zọ̀ ló, nání bá, àbèè áná.—Tóm 10:34, 35.

7. Mókà dõòna kà gbò bug ní ea náa kọ gbò gyóòlo Bàrì á zìgà kọ Jìhóvà nveenìè va ka ló é?

⁷ È íè dõòna kà gbò bug ea náa kọ é zìgà kọọ̀ Jìhóvà nveèí ka ló. À duulài nvea kpàn vaá nvèè kpíí ló bé e lábvì láb kilma ló lé kpẹ̀aí naa. (Jọ́ọ̀n 6:44) Tṍó e tõò bã ló Jìhóvà, ẹlẹ é tõo bã̀í ló. (Jém̀z 4:8) Jìhóvà ólò tú gã́bug tṍó nè kói nvee mm̀ ge bumái, ge naa kọ é nyimá kọọ̀ à nveenìèi ka ló. À nyímá ló íb nen e buù bẹ̀ì dúù nè íb nen eé láá dù. Vaá à ólò nèi kpọ̀té boo béè kọ à vulèi. (Pró. 3:11, 12) Ẹ̀b bé e níá tẹ́lẹ bàlà kẽ bé e Jìhóvà nveèi ka ló naaà!

8. Mósĩ́ deè ní e gbò moǹ bel ea di mm̀ kpá Psalm 18:27-29 tọ́á ló sĩ́deè bé eé ẹb bẹẹ gbò tã̀àgã̀ naa ẽ́?

⁸ Sìgà gbò beè ẹ̀b Méné Dévìd belí nen e bè á gé ló tọ́ọ̀ nu, sõò ẹlẹ beè nyimá kọọ̀ Jìhóvà vulèèe vaá di kpènà ló gè nveenìè bá neèe. Níá beè naa kọọ̀ Dévìd á ẹ̀b a dìtõ̀ò boo bá ea bọ́ló. (2 Sám. 16:5-7) Tṍó e íè tã̀àgã̀ bùlà àbèè tṍó e kpeè sĩ́ gbò nu ànà-ànà, Jìhóvà é láá nvèè bá nèi kọ é láá ẹ̀b nú mm̀ sĩ́deè ea bọ́ló nè ge láá bé èl bá. (Bugi Psalm 18:27-29.) Tṍó e Jìhóvà dìí ló, tọ́ọ̀ kà nu náa gé láá kpègii kọ é gá tú zààvà siimá tóm nèe. (Róm̀ 8:31) Naanii mè é ló sọ́l boo taà kà gbò dìtõ̀ò ea palàge dú bíi kọ é kẽ̀èa boo kọọ̀ Jìhóvà vulèi vaá nvèèi ka ló.

9. Mósĩ́ deè ní e zọ̀ ló é láá tọá ló bé e ẹ̀b bẹẹ bá naa ẽ́?

⁹ Zọ̀ ló é láá naa kọ é pee bẹẹ zààvà nè ge naa kọ á tõoí ló belí kọọ̀ é gé nàè ló tọ́ọ̀ nu kè sĩ́ gbò nen. Kẹ́ẹ é láá siíi tṍó e gbò nen mon kọ née láà naa na sìgà nu àbèè tṍó e bĩ́ìnà nvèè bá lọl bá dõòna gbò. Bã̀àna tṍó e dõòna gbò náa zẹ́ẹ́ nyimá kọọ̀ kpá lói gé zọ, kẹ́ẹ é láá siíi boo béè kọ née é láá naa na sìgà gbò nú e beè olòó naa. Kèbá íb tàvàlà dìtõ̀òí, Jìhóvà ólò sièi kpóó ló. Mósĩ́ deè e?

10. Éé ní e kpá Próvẹẹ̀b 12:25 kọ́, ea é láá nvèè bá nèi tṍó e kpá lói zọ ẹ́?

 ¹⁰ Tṍó e di kè bá zọ̀ ló, “lé moǹ bel” é láá sièi kpóó ló. (Bugi Próvẹẹ̀b 12:25.) Jìhóvà a kpóògè dee ló kà lé-lé moǹ bel nèi mm̀ Kpá Káí ea é náa kọ é nyimá kọ ẹlẹ nveèi ka ló kọbèè kpá lói gé zọ. (Ps. 31:19; 41:3) Be è bugi vaá kpáá olòó bugi Kpá Káí òòa boo, Jìhóvà é nveè bá nèi kọ é bé èl bá gbò tã̀àgã̀ bùlà e íè boo béè zọ̀ ló.

11. Mósĩ́ deè ní e ene kà vígà págbálà beè ié nvèè bá lọl bá Jìhóvà ẹ?

¹¹ Bugi togó boo nú ea beè naaá ló Jorge. Dì belí nvín ãa gbálà, Jorge beè ié kà agẹ bá zọ̀ ló ea ólò ọọvẹ ló nen ea beè naa kọ á ié bùlà kọ á gé nàè ló tọ́ọ̀ nu. Jorge kọ́ọ̀: “Nda ním beè kpoogá dee ló nyòòmà dìtõ̀ò e nà zọ̀ ló tẹ́lẹ̀ ḿ boo àbèè sììà kẹ́ẹ ea dú ló bé e gbò nen ẹbvím naa. Buù bé e nà dìtõ̀ò gé zóógá naa, beè naa kọ ḿ bugi togó boo bé e nà dùm é láá nyaaá naa. Níí beè palàge tãagém naa ní em beè gbóó bàn kọọ̀ Jìhóvà á nvèè bá nèm.” Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà beè nvèè bá nèe ẽ́? “Boo béè kọ ním ólò ié ná dĩ̀ìnè ló bùlà, ba beè sièm kpóó ló kọ ḿ olòó bugi ńkem kem̀ ketõ̀ò mm̀ kpá Psalm ea kọ́ bé e Jìhóvà ólò ẹ̀b nú ea kil ló pá a gbò gyóòlo naa. M̀ ólò bugi gbò dọ Kpá Káíá òòa boó buù dee, vaá m̀ gbóò mòn kọ à nveèm nyíé gbàà vaá dĩiném ló. Tṍó e tṍó téní, gbò nen beè gbóó mòn kọ m láá dààmà togó ge màngã̀. Kàsĩ́ ba beè kọ́ọ̀, nà lé láb síèè va kpóó ló. M beè nyimá kọọ̀ Jìhóvà áálá nà gbò tã̀àgã ló! À nveè bá nèm kọ ḿ nyaaná sĩ́deè bé em géè ẹ̀b nà bá naa. M beè gbóó dààmà togó gè ká bùlà gbẹẹ́ boo a Moǹ Bel kilma ló bé e ẹlẹ ẹbvím naa, náa kal ló béè kọọ̀ m̀ di kè bá zọ̀ ló.”

12. Tṍó eo di kè bá zọ̀ ló, mósĩ́ deè ní eo é láá ié nvèè bá lọl bá Jìhóvà ẹ?

 ¹² Be ò di kè bá zọ̀ ló, òé láá àgala boo kọọ̀ Jìhóvà nyímá ló nú eo gé téní bá. Bàn a nvèè bá kọbé ò láá ẹ̀b o dìtõ̀ò boo bá ea bọ́ló. Tṍóá, ò gbóó bugi gbò moǹ bel sìà kpóó ló ea di mm̀ Kpá Káí. Ká o nyíe gbẹẹ́ boo gbò gã́bel ea zógè bé e Jìhóvà nveè ka ló pá a gbò gyóòlo naa. Be ò náa vó, òé mon kọ Jìhóvà dú lé kilma ló kọ̀láá gbò e bà sí tóm nèe mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo.—Ps. 84:11.

13. Àé tọ́á ló tẹ̀ boo tọ naa vàẹ be bà kpóe lọl ló tóm ẽ́?

¹³ Kọ̀láá kà tẹ̀ boo tọ ólò gbĩ́ gè naa nú ea dú bíi ló pá a tọ. Sõò bàé láá kpó nen vígà lọl ló tóm e bè náa beè sí tọ́ọ̀ kà pọ́lọ́. Àé láá olòó pììgà ge gbĩ́ dõòna kà tóm sõò náa mon. Tṍó ea di kèbá dìtõ̀òí, àé láá tõó é ló belí kọọ̀ á gé nàè ló tọ́ọ̀ nu. Mósĩ́ deè ní e gè ká nyíé gbẹẹ́ boo gbò zìgà nù Jìhóvà é láá nvèè bá nèe ẽ́?

14. Éé ní ea náa vaá Jìhóvà ólò mm-mè gbò a zìgà nù ẽ?

¹⁴ Jìhóvà náa ólò òòà aa ló gè mm-mè gbò a zìgànù. (Jós. 21:45; 23:14) À ólò naa vó boo béè gbele tõ̀ò bug ea íe. Túá kà, a bée bã́ kèbá gẹẹ-gẹẹ ló. Jìhóvà beè zìgà kọ àé ẹbvìè nú ea kuu dénè pá a gyóòlo e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo, vaá à gbóó dú tóm ea di nèe gè mm-mè a zìgà nùá. (Ps. 31:1-3) Ge kpáá tẹlẹ ló, Jìhóvà nyímá nágé kọọ̀ àé palàge biiléi nyíe be ẹlẹ náa ẹbvìè nu ea kilíí ló dì belí gbò e dṹùnà pá a tọ. À zigà kọ àé neèi gbò nú ea dúi bíi ló gè tõ̀òma dùm nè gbò nú ea é náa kọ é láá fã̀e ẹlẹ mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo, vaá tọ́ọ̀ nu náa é oòmàe lọl ló gè mm-mè a zìgà nùá!—Máát. 6:30-33; 24:45.

15. (a) Mókà tàvàlà dìtõ̀ò ní e gbó níí Kráìst e ba beè di mm̀ túá gbò gbááá beè kpee sĩ́ ló é? (b) Éé ní e Psalm 37:18, 19 náa kọ é àgala boo é?

 ¹⁵ Tṍó e kẽ̀èa boo nú ea náa vaá Jìhóvà ólò mm-mè gbò a zìgà nù, èé láá àgala boo kọ àé nveè bá nèi tṍó e nu tavàlàí ló. Bugi togó boo nu dòòmà bá gbò níí Kráìst e ba beè di mm̀ túá gbò gbááá. Tṍó e agẹ bá bíígá ló beè dọ boo bõ̀ònatõ̀ò ea beè di Jèrúsalẹ̀m, “dénè gbò e a dẹlẹ nyíe boo Jíìzọ̀s, daalá lọl ló gbò e Jíìzọ̀s lẹẹlà, beè téá zààlà.” (Tóm 8:1) Bugi togó boo bé e níá é láá mèà naa. Dìtõ̀ò beè tàvàlà vá ló! Àé láá dú gè kọọ̀ gbò níí Kráìsta náa beè ié ná be nè piilaà ge sì. Sõò, Jìhóvà náa beè sã̀ànà va bá ló gbẹẹ́ kẽ; vaá bà náa beè pee ba zààvà. (Tóm 8:4; Híb. 13:5, 6; Jém̀z 1:2, 3) Jìhóvà beè nvèè bá nè gbò níí Kráìst e ba beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé booá, vaá àé nveè nàgé bá nè beele.—Bugi Psalm 37:18, 19.

16. Mókà gbò dìtõ̀ò ní ea é láá naa kọ é bugi togó kọọ̀ Jìhóvà náa nveenà ka ló bẹẹ fã̀ ẽ?

¹⁶ Buù bé e gé dú kànen naa, níà bé ea ólò tõoí ló belí kọ néé láá si ná gã́bug tóm nè Jìhóvà naa ẽ́. Íb tọa lóá beè láá tãagẽ Méné Dévìd boo tṍó ea ni daamà togó gè ana. (Ps. 71:9) Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà é láá nvèè bá nèi ẽ́?

17. Éé ní eé láá nó lọl ló nú ea beè naaá ló vígà pábià Jheri e?

¹⁷ Bugi togó boo nú ea beè naaá ló ene kà vígà pábia ea bée kọlà Jheri. Ba beè kolíe kọ á dú kè ene kà búma ea é sẹẹ̀a Kíndòm Họ́ọ̀l, sõò náa beè gbĩ́ gè sì. A beè kọọ̀: “M̀ dúù vaà tãa em ni ána, vaá ním íè tọ́ọ̀ kà tóm kalì ea dú bíi ló Jìhóvà. Tọ́ọ̀ nú em é láá naa á gé.” Bilá deé ea zilà  vaá dú deé e búmaá dìa, a beè kọ́ dénè a bùlà nè Jìhóvà mm̀ tã̀àgã ló. Tṍó e dee zilà vaá à gbóó iná Kíndòm Họ́ọ̀l, a beè dì ea géè kpáá bugi togó be à bọ́ló kọ á diè gé kĩá. Tṍó e búmaá gé kilsĩ́, ene kà vígà págbálà ea géè ló belá beè nvèè kà m kọọ̀, tóm kalì ea palàge dì bíi dú tṍó e túù bẹẹ lóó nè kọọ̀ Jìhóvà á noòmài nu. Jheri beè gboó kẽ̀èa boo kọọ̀: “Nda bugi togó kọọ̀, ‘m̀ íè nakà tóm kalì!’ Nda beè dààmà togó gè tò, tṍó em nyímà kọọ̀ Jìhóvà dã́ nà tã̀àgã̀ ló. À náa kọ ḿ àgala boo kọọ̀ m̀ íè nú e ka di ló em é láá nè, nè ge kọọ̀ à di kpènà ló gè noòmàm nu!” Ge kpáá kẽ̀èa boo, Jheri kọ́ọ̀: “M beè ié sììà kẹ́ẹ, ọ́ọ́-ọọ̀ ló, nè tã̀àgã̀ bùlà tṍó em géè sí kè búmaá. Sõò tṍó em oòa kẽ, lóóm beè palàge àgà, vaá m̀ gbóó àgala boo kọọ̀ m̀ íè nú em é láá naa!”

18. Mósĩ́ deè ní e Kpá Káí zógè kọọ̀ Jìhóvà ólò kilsĩ́ gè nvèè ka ló tóm e síì nèe bã̀àna tṍó e ni ána ẽ́?

¹⁸ Buù bé e gé dú kànen naa, níà bé eé láá àgala boo kọọ̀ Jìhóvà é kilsĩ́ gè túi siimá tóm naa ẽ́. (Ps. 92:12-15) Jíízọ̀s nóòmài kọọ̀, bã̀àna tṍó e nú e náà tõoí ló belí kọ à dú ńkem, Jìhóvà nveè ka ló kọ̀láá kà tóm e síì nèe. (Lúùk 21:2-4) Vó à naa, ká o nyíe gbẹẹ́ boo nú eo é láá naa. Dì belí nu dòòmà bá, òé láá kọ́ nu ea kil ló Jìhóvà, ge tã̀àgã ló Bàrì má pá vígà, nè ge siè kpóó ló dõòna gbò kọ bàá kilsĩ́ gè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. Jìhóvà sá ni kọ ó zọẹ̀ ẹlẹ siàẹ̀ tóm, níì boo béè nú eo é láá naa nì, sõò boo béè kọọ̀ ò di kpènà ló ge gbànie tṍ ló.—1 Kọ́r. 3:5-9.

19. Éé ní e kpá Róm̀ 8:38, 39 náa kọ é àgala boo é?

¹⁹ Ẹ̀b bé e nyíéi palàge ẹẹ ló gè nè fã̀ Jìhóvà, ea dú Bàrì ea ólò palàge nvèè ka ló gbò e bà fã́e naaà! A beè dèmii kọ é naanìè a bùlà, vaá ge nè fã̀ Bàrì mm̀ sĩ́deè ea lelà ní ea ólò naa kọọ̀ nyíéi á ẹẹ ẹ́. (Kùùà 4:11) Náa kal ló béè kọọ̀ bàlà booí é láá ẹ̀bvii belí kọ é gé ló tọ́ọ̀ nu, Jìhóvà náa sííái kẹ́ẹ ló. (Híb. 11:16, 38) Tṍó e zọ̀ ló, nání bá, àbèè áná ọọvẹ́i ló, naanii mè é kẽèa boo kọọ̀ tọ́ọ̀ kà nu náa é láá kpòòlà beele lọl ló vulè e bẹẹ Tẹ̀ ea di káála íeí ló.—Bugi Róm̀ 8:38, 39.