1-2. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Tóm 8:27-31, 35, 36, 38, éé ní ea beè siè kpóó ló pọ̀b neǹ Itiópìàa kọ á dììa múú ẽ́?

É KỌỌ̀ ò gbĩ́ì ge dììa múú vaá dú nen ea gé nyoone nvéè Kráìst? Vulè nè ge õá Jìhóvà zaa ló dénè nú ea ni náa a síè kpóó ló gã́bug nen kọ bàá láá nè nakà béèlàfùlí. Bugi togó boo nu dòòmà bá ene kà pọ̀b nen ea beè olòó sí tóm nè pábia ea beè dú méné pá Itiópìà.

² Gbálà Itiópìàí beè tú gbala-gbala labmá láb boo nú ea dã́ lọl mm̀ Kpá Káí. (Bugi Tóm 8:27-31, 35, 36, 38.) Éé ní ea beè sièe kpóó ló é? A beè palàge nvèè ka ló nú ea dã́ lọl mm̀ Moǹ Bel Bàrì, boo béè kọọ̀ à géè bugi nòòtẽ́ ea di mm̀ kpá Àìzáíà gbẹá mm̀ faà e nom ólò kpọlẹ̀. Vaá tṍó e Fílìp zọ́ẹ loá bel, nyíè gbálàí beè palàge ẹẹ́ ló gbò nú e Jíízọ̀s ni náa nèe. Sõò, éé ní ea beè naa kọọ̀ pọ̀b neǹ Itiópìàí á sí Jèrúsalẹ̀m ẽ? Boo béè kọọ̀ a beè vùlè Jìhóvà. À náà và è nyimá ẽ́? À ã́àa aa Jèrúsalẹ̀m ea géè nè fã̀ Jìhóvà. Gbálàí beè nyaaná a bõ̀ònaló fã̀ ea beè mea m vaá gbaaá ló áá dó e ba géè ne fã̀ kà kà Bàrì. Boo béè kọọ̀ a beè vulè Jìhóvà, beè naa kọ á beeláfùl ge tú dõòna kà láb tọ ea dì bíi, ea dú gè dììa múú vaá nyoone nvéè Kráìst.—Máát. 28:19.

3. Éé ní ea é láá kpèg nen lọl ló gè dììa múú ẽ́? (Ẹ̀b ńkpó ea kọ́ọ̀: “ Ńlóò Nyíe Bélí Mó Íb Kunukẽ̀ Ẽ?”)

³ Vulè eo íè kilma ló Jìhóvà é láá siè ni kpóó ló kọ ó dììa múú. Sõò, be nóo aa deè vùlè Jìhóvà, àé láá kpèg ni lọl ló gè naa vó. Mósĩ́ deè e? Bugi togó boo sìgà gbò nu dòòmà bá. Òó láá ié kà agẹ bá vulè kilma ló pá o tọ nè pá o kóò e bà náa ólò fã̀ Jìhóvà, vaá níí é láá naa kọ ó ié tã̀àgã̀ bùlà kọọ̀ be ò diiàẹ múú, bàé ọ́bvìè ni. (Máát. 10:37) Àbèè kọọ̀  ò vulè sìgà íb láb eo nyímà kọọ̀ Bàrì ọ́bví, vaá àé láá tàvàlà ní ló gè òòà aa ló. (Ps. 97:10) Àbèè kọọ̀ o beè bọọ aa kẽ bã bá sìgà íb sẹ̀lẹ̀nù deè bõ̀séi e bè náa gbááá ló nòòmà nù Kpá Káí. Àé láá dú gè kọọ̀ ge sẹlẹ gbò sẹ̀lẹ̀nùá ólò ẹẹlẹ̀ ni nyíe. Vaá níí é láá naa kọ á tàvàlà ní ló gè òòà aa ló gbò nàànù ea bẽ́émá Jìhóvà. (1 Kọ́r. 10:20, 21) Vó é náa kọ ó bĩiná o bá kọọ̀: “Mée àbèè éé ní e nda palàge vùlè e?”

4. Éé ní ea dú kà pọ̀b kà bug ea é náa kọ ó dììa múú ẽ́?

⁴ Ò íè gabug lé-lé nu ea bọ́ló kọ ó vùlè vaá nvèè ka ló. Dì belí nu dòòmà bá, bã̀àna tṍó eo gáà beè zọ̀ Gbò Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà noá Kpá Káí, àé láá dú gè kọọ̀ o beè olòó palàge nvèè ka ló Kpá Káí. Vaá o beè láá vùlè nàgé Jíízọ̀s. Kátogóí eo ni nyimá ló Gbò Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvàí, àé láá leemá ni gè gbaá vá ló. Sõò ge kọọ̀ gbò lé nuí léémá ni náa é náa kọ á tàn ni gè kìn lóó nè Jìhóvà vaá dììa múú. Kà pọ̀b kà bug ea náa vaá òó diìa múú dú vulè eo íè kilma ló Jìhóvà Bàrì. Tṍó eo vulè Jìhóvà èlmà kọ̀láá kà nu, nóo é zigà kọọ̀ tọ́ọ̀ nu àbèè nen á tú ni lọl ló gè fã̀e. Vulè eo íè kilma ló Jìhóvà ní ea é síè ni kpóó ló kọ ó dììa múú ẽ́, vaá àé nveè nàgé bá nè ni kọ ó kilsĩ́ gè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo nè Bàrì tṍó eo ni diìa múú lọ̀l.

5. Mókà gbò bíb ní eé ló sọ́l boo é?

⁵ Jíízọ̀s beè kọọ̀ èé íè ge tú dénè bẹẹ nyíe, nè dénè bẹẹ nyómá, nè dénè bẹẹ bùlà, nè dénè bẹẹ kói vùlmà Jìhóvà. (Máàk 12:30) Mósĩ́ deè ní eo é láá nó gè vùlè nè ge palàge nvèè ka ló Jìhóvà ẹ? Ge olòó bugi togó boo bé e Jìhóvà vulè beele naa é nveè bá nèi kọ é vùlè nàgé ẹlẹ. (1 Jọ́ọ̀n 4:19) Mókà dõòna kà gbò tọa ló nè láb ní eo é kpáá ié gbá ló gè ié na íb vulè ea palàge bọọ lọ̀l vaá à leeí é? *

6. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Róm̀ 1:20, éé ní ea dú enè sĩ́deè e olo é láá noomá nu ea kil ló Jìhóvà ẹ?

⁶ Nó nu ea kil ló Jìhóvà tení dú ló gbò nú ea beè dèm. (Bugi Róm̀ 1:20; Kùùà 4:11) Bugi togó boo bé e nyìmànù Jìhóvà dọa bàlà kẽ naa mm̀ gbò té nè gbò nom e ẹlẹ beè dèm. Nó sìgà nu lọl ló bé eo nom̀ kpá ló dú dũ̀ùnè naa. (Ps. 139:14) Bugi togó boo íb kói e Jìhóvà beè nvee mm̀ gbei, nyimá kọọ̀ gbei dú kóló ene kà ea dṹùnà gã́bug dẹ̀ gyã́à káála. * (Àìz. 40:26) Tṍó eo náà vó, òó kpáá palàge nvèè ka ló Jìhóvà. Sõò, ge nyimá kọọ̀ Jìhóvà nyímá nu vaá ié kpóó dú pọ́ì dààmà togó o gè zọ̀ẹ ié lé gbaa ló. Kọbé ò láá palàge vùlè Jìhóvà, à dú bíi kọ ó kpáá palàge nyimáe ló.

7. Kọbé ò láá palàge vùlè Jìhóvà, éé ní ea dú bií kọ ó àgala boo é?

⁷ À dú bíi kọ ó àgala boo kọọ̀ Jìhóvà ólò ẹ̀b nú ea kil ní ló. É kọ à ólò tàvàlà ní ló ge zìgà kọọ̀ nen ea beè dèm káála nè kunukẽ̀ nyímá kọ ò dì vaá à ólò ẹ̀b nú ea kil ní ló? Beè vó, kẽ̀èa boo kọọ̀ Jìhóvà “á gé kpã́á aa ló tọ́ọ̀ bẹ̀ì.” (Tóm 17:26-28) À ólò “gbĩ́ mm̀ nyíè dénè nen,” vaá à zigà nè ni, dì belí bé e Dévìd beè kọ́ nè Sólomòn naaá kọọ̀, “be ò gbĩ́e, àé tú a lóó tẹlẹ bàlà kẽ nè ni.” (1 Kró. 28:9) Mm̀ kà kà, bug ea náa vaá ò gé nó Kpá Káí kátogóí dú boo béè kọọ̀, Jìhóvà kọ́ọ̀: “Ndaa tú ni nvea kpàn.” (Jèr. 31:3) Bé eo zaàva ló dénè nú e Jìhóvà ni náa nè ni  naa, níà bé e vulè eo íè kìlmàé ló é palàge bọọ náa ẽ́.

8. Mósĩ́ deè ní eo é láá zogè kọọ̀ ò zaavàẹ̀ ló vulè e Jìhóvà íe ní ló é?

⁸ Ge tã̀àgã ló Bàrì dú enè sĩ́deè eé láá zogè kọọ̀ è zaàva ló vulè e Jìhóvà íe kìlmàí ló. O vulè eo íè kilma ló Bàrì é ólòó bọọ dọ ló tṍó eo kọ́ọ̀ gbò o tọa ló nèe vaá õáe zaa ló dénè nú ea ni náa nè ni. Vaá gbaa ló eo íè kilma ló Jìhóvà é ólòó aga ló tṍó eo monì bé ea áálá gbò o tã̀àgã ló naa. (Ps. 116:1) Òó gbóó àgala boo kọọ̀ à dã́è ni tẽ́ ló. Sõò kọbé è láá palàge dũ̀ùà bã kpàn Jìhóvà, à dú bíi kọ é nyimá ló gbò nú ea léémáe nè gbò nú ea bẽ́émáe nè nú ea náa vaá à ólò naa sìgà nu. À dú bíi kọ ó nyimá ló gbò nú e ẹlẹ gbĩ́ kọ ó naa. Áá nu ea é náa kọ ó nyimá gbò nuí dú gè olòó nó Kpá Káí.

9. Mósĩ́ deè ní eo é láá zogè kọọ̀ ò nveenìè ka ló Kpá Káí é?

⁹ Nó gè nvèè ka ló Moǹ Bel Bàrì ea dú Kpá Káí. Áá mm̀ Kpá Káí ní e gbò kà kà bel ea kil ló Jìhóvà nè gbò tóm̀ bùlà ea íe kìlmà ní ló dìe. Ò zógè kọọ̀ ò nveè ka ló Kpá Káí tṍó eo ólòó bugíe kọ̀láá dee, tṍó eo kpóògà dee ló nyòòmà o nò Kpá Káí, nè tṍó eo túù gbò nú eo ni nó nvee mm̀ láb. (Ps. 119:97, 99; Jọ́ọ̀n 17:17) É kọ ò íè nòònù ge olòó bugi Kpá Káí boo o lóó buù dee? É kọ ò ólò tõó boo bé eo beè noo naa, vaá bugi gé Kpá Káí buù dee?

10. Éé ní ea dú ene kà nu ea tú Kpá Káí naamá kele é?

¹⁰ Ene kà nú ea tú Kpá Káí naamá kele dú gè kọọ̀ à kọ́ gbò nu e gbò nen beè mònmà dẽe ea kil ló Jíízọ̀s. Níà áá kpá ea ló kà kà bel vaá baatẽ́ gbò nu e Jíízọ̀s ni náa nè ni ẽ́. Boo tṍó eo nóò gbò nú e Jíízọ̀s beè kọ̀ vaá naa, àé tan ni gè dú a kóò.

11. Mósĩ́ deè ní eo é láá nó gè vùlè Jìhóvà ẹ?

¹¹ Nó gè vùlè Jíízọ̀s, mè àé náa kọ o vulè kilma ló Jìhóvà á bọọ dọ ló. Ló éé? Boo béè kọọ̀ Jíízọ̀s beè palàge tú gbò kpãá ea di mm̀ a Tẹ̀ tẹlẹ bàlà kẽ. (Jọ́ọ̀n 14:9) Vóá à naa, bé eo nóò nú ea kil ló Jíízọ̀s naa, níà bé eo é kpáá nyimá ló íb nen e Jìhóvà  dú vaá nvèèe ka ló naa ẽ́. Bugi togó boo íb tóè sàn e Jíízọ̀s beè ié kilma ló gbò e dõòna gbò beè ẹ̀b tẹlẹ kẽ boo béè kọọ̀ bà dú gbò tãa, gbò zọ̀ ló, nè gbò sàn. Bugi nàgé togó boo gbò bel dùùlà bá deè tṍ ea né ni nè bé ea dọ bélè nè ni naa tṍó eo síìmà tóm.—Máát. 5:1-11; 7:24-27.

12. Tṍó eo gé nó nú ea kil ló Jíízọ̀s, éé ní ea é tań ni gè náa ẽ́?

¹² O vulè kilma ló Jíízọ̀s é kpáá aga ló tṍó eo bugì togó boo bé ea beè tú a dùm vaamá ni gyọ́ọ boo naa kọbé Bàrì láá ia ló o pọ́lọ́ nè ni. (Máát. 20:28) Tṍó eo dã́à tẽ́ ló bé ea beè tàn Jíízọ̀s ge ú ni boo naa, àé náa kọ ó ọgá vaá bàn ia ló lọl bá Jìhóvà. (Tóm 3:19, 20; 1 Jọ́ọ̀n 1:9) Tṍó eo ni vulè Jìhóvà nè Jíízọ̀s, àé gbóó tàn ni gè dũ̀ùà bã kpàn gbò e bà vulè va nagé.

13. Éé ní e Jìhóvà ni né ni ẽ́?

¹³ Nó gè vùlè gbò e bà vulè Jìhóvà. Pá bọọ tọ e bà náa ólò fã̀ Jìhóvà nè pá o kóò náa é dã́tẽ́ ló nú ea náa vaá ò gbĩ́ gè kìn lóó nè Jìhóvà. Bàé láá naa uú ni boo, sõò Jìhóvà é tú pá vígà e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò nvèèmà bá nè ni. Be ò tõo bã ló pá vígà e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀òí, òé gbóó ié vulè nè nvèè bá ea aà vá bá. (Máàk 10:29, 30; Híb. 10:24, 25) Be à sẹlẹ, pá bọọ tọ é beè láá zọ̀ ni fã̀ Jìhóvà vaá bà tõó boo gbò a nòòkúu.—1 Pít. 2:12.

14. Dì belí bé e 1 Jọ́ọ̀n 5:3 kọ́ naa, éé ní e olo ni nyímá ea kil ló gbò nòòkúù Jìhóvà ẹ?

¹⁴ Nó gè nvèè ka ló vaá ò tõó boo gbò nòòkúù Jìhóvà. Besĩ́ ò kálá nyimá ló Jìhóvà, o beè láá ié gbò nú e olo ẹbvì kọ à dú lé àbèè pọ́lọ́, sõò kátogóí o mon kọọ̀ gbò nòòkúù Jìhóvà palàge dú lé. (Ps. 1:1-3; bugi 1 Jọ́ọ̀n 5:3.) Bugi togó boo dùùlà bá deè tṍ e Kpá Káí ne gbò dóm, gbò va, gbò tẹ̀ nè kà, nè gbò pá nvín. (Ẹ́fẹ. 5:22–6:4) Tṍó eo túù gbò dùùlà bá deè tṍá siimá tóm, é kọ ò monì bé ea náa kọọ̀ pá o tọ á ié ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe naa? É kọọ̀ o dú lé nen boo béè kọọ̀ ò gbaǹ tṍ ló dùùlà bá deè tṍ ea aa bá Jìhóvà kilma ló íb kóò ea bọ́ló kọ ó bã̀àà? É kọọ̀ ge tú gbò nòòkúù Kpá Káí siimá tóm ẹ́ẹ̀lẹ̀ ni nyíe? (Pró. 13:20; 1 Kọ́r. 15:33) Be à sẹlẹ o ààla kilma ló gbò bíbvá dú ẽei.

15. Éé ní e olo é láá naa be ò íe bíi ló nvèè bá gè tú gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí siimá tómé?

¹⁵ Sìgà tṍó, àé láá tàvàlà ní ló gè nyimá bé eo é láá tú gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí eo ni nó siimá tóm naa. Níà nú ea náa vaá Jìhóvà à tení dú ló a bõ̀ònatõ̀ò vaá nè ni gbò kpá e ba beè emí dẹ̀ẹ̀a boo Kpá Káí kọbé à nveè bá nè ni kọ ó láá nvèè kelé zẹ̀ẹ̀ lé nè pọ́lọ́ ẹ́. (Híb. 5:13, 14) Tṍó eo bugì vaá nó gbò kpáí, òó mon bé e gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí é dọ bélè nè ni naa tṍó eo síìmà tóm, vaá níí é náa kọ ó láá palàge dũ̀ùà bã kpàn bõ̀ònatõ̀ò Jìhóvà.

16. Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà ni bṍònè ló pá a gbò e?

¹⁶ Nó gè vùlè vaá nvèè sãa kúm bõ̀ònatõ̀ò Jìhóvà. Jìhóvà beè bõonè ló pá a gbò nvee mm̀ a bõ̀ònatõ̀ò. Vaá a Sã́áná ea dú Jíízọ̀s, ní ea dú togó boo dénè ọ̀và ẹ. (Ẹ́fẹ. 1:22; 5:23) Jíízọ̀s beè íbá ló gbálà ńkem̀ gã́bug gbò gbálà e ba beè tṍ va nóo ból kọ bàá tulè sìtóm kọ̀ kpẹ̀a deè nieí. Jíízọ̀s kólí va “nen tóm e a nyímá nu vaá bọ́ ló dẹ̀lẹ̀ nyíe boo,” vaá bà ólò tú ba tóm ge nvèè bá nè ni kọ ó láá dũ̀ùà bã kpàn Bàrì nè ge kpènà o gbaa ló kìlmàé ló kolmá nu. (Máát. 24:45-47) Ene kà gbàà gbò sĩ́deè e neǹ tóm ea nyímá nu vaá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé booí ólò nvèèmà bá nè ni dú gè noo kọ bàá íbá ló gbò kànen e bà sim tùlà kọ bàá ẹ̀b nú ea kil ni ló. (Àìz. 32:1, 2; Híb. 13:17; 1 Pít. 5: 2, 3) Gbò kànení ólò di kpènà ló ge nvèè ni nyíé gbàà dénè tṍó, vaá nvèè bá nè ni kọ ó dũ̀ùà bã kpàn Jìhóvà. Sõò kà pọ̀b kà nu e bàé láá naa nè ni dú gè nvèè bá nè ni kọ ó láá noòmà dõòna gbò nú ea kil ló Jìhóvà.—Ẹ́fẹ. 4:11-13.

17. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Róm̀ 10:10, 13, 14, éé ní ea náa vaá è ólò kọ́ nè dõòna gbò nú ea kil ló Jìhóvà ẹ?

¹⁷ Nvèè bá nè dõòna gbò kọ bàá nó gè vùlè Jìhóvà. Jíízọ̀s beè kọ́ nè pá a gbò nyòòne nvée kọ bàá noòmà dõòna gbò nú ea kil ló Jìhóvà. (Máát. 28:19, 20) Èé láá gbàn tṍ ló nakà logá boo béè kọ è nyímà kọọ̀ à dú bíi kọ é naa vó. Sõò bé e vulè eo íè kilma ló Jìhóvà gé bọọ naa, é náa kọ ó láá ié tẽ̀ènè íb tọa ló e neǹ tóm Pítà nè Jọ́ọ̀n beè iéá, tṍó e ba beè kọọ̀: “Beele née é láá kùb ge ló nu e beele beè mònmà dẽe vaá dãmà tṍ.” (Tóm 4:20) Tọ́ọ̀ nú ea ẹ́ẹ̀lẹ̀i nyíe tõ̀ò ge nvèè bá nè dõòna gbò kọ bàá nyimá ló Jìhóvà á gé. Bugi togó boo íb zààvà e Fílìp beè ié tṍó ea nveè bá nè pọ̀b neǹ Itiópìàa kọ á nyimá kà kà bel ea di mm̀ Kpá Káí vaá dììa múú! Tṍó eo nóò Fílìp vaá gbàn tṍ ló log Jíízọ̀s ge kọ́ kpẹ̀a, ò zógè kọọ̀ ò gbĩ́ì ge dú enè Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà. (Bugi Róm̀ 10:10, 13, 14.) Tṍóá, òó gbóó láá bĩiná tẽ̀ènè íb bíb e pọ̀b neǹ Itiópìàa beè bĩináá kọọ̀: “Éé ní e a é náa kọ ó gá [túm diilé múú] é?”—Tóm 8:36.

18. Éé ní eé nó mm̀ togó bel ge nò ea bẽene níí ẽ́?

¹⁸ Òó gbóó nè béèlàfùl ea bọọ lọ̀l vaá à lee mm̀ o dùm tṍó eo béèlàfùl ge dììa múú. Boo béè kọ níí dú kà pọ̀b kà béèlàfùl ge nè mm̀ dùm, à dú bíi kọ ó zẹ́ẹ́ palàge tú ọ̀ẹ̀ dẽe bùgmà togó boo gbò nú ea bãàa m. Éé ní ea dú bíi kọ ó nyimá ea kil ló ge dììa múú ẽ́? Éé ní ea dú bíi kọ ó nyimá besĩ́ ò kálá dììa múú nè tṍó eo ni diia múú lọ̀l ẹ? Togó bel ge nò ea bẽene níí é áálá gbò bíbvá.