1-2. Éé ní ea bọ́ló kọ é naa tṍó e gé élá bànà ãa bàlà booá ẹ́?

 È NVEÈ ka ló zìgànù Jìhóvà ea kil ló gè tú ãa bàlà boò lé lab dògò nyaamá ló nakà pọ́lọ́ bàlà booí. (2 Pít. 3:13) Náa kal ló béè kọọ̀ née nyímà tṍó e ãa bàlà booá é dú, è nyímà kọọ̀ a íná kuló boo béè gbò nú ea gé nááá bàlà booí.​—Máát. 24:​32-34, 36; Tóm 1:7.

² Kọ̀láá bé e ni tú gã́bug gbáá tõ̀òma mm̀ kà kàí naa, à dú bíi kọọ̀ dénè bẹ̀ì é kilsĩ́ gè agẹlẹ ló bẹẹ zìgà nyòòmà ãa bàlà booá. Ló éé? Boo béè kọọ̀ lóó nen ea palàge àga é láá ọọ. Kàsĩ́, neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè kolí nán zìgà kolíe “pọ́lọ́ ea siíi bọví sẹlẹ́ kẽ.” (Híb. 12:1) Kọbé lóó bẹẹ zìgà náa ọọ, à dú bíi kọ é olòó bugi togó boo gbò nú ea zógè kọọ̀ ãa bàlà booá é gé dù.​—Híb. 11:1.

3. Éé ní eé ló bel boo mm̀ nakà togó belí é?

³ Mm̀ nakà togó belí, èé ló bel boo taà sĩ́deè eé láá agẹlẹ ló bẹẹ zìgà mm̀ ãa bàlà boo e Jìhóvà zigà nèiá, tení dú ló: (1) ge olòó bugi togó boo nu ààaá, (2) ge bugi togó boo bé e Jìhóvà íe kpóó naa, nè (3) ge naa gbò nú ea é náa kọ é tõo bã ló Jìhóvà. Tṍóá, èé gbóó ló bel boo bé e bel e Jìhóvà beè ló nè Hábakọ̀k é láá agẹlẹ bẹẹ zìgà naa. Túá kà, naanii èé ló bel boo gbò dìtõ̀ò eé láá kpeesĩ́ ló  deè nieí ea é dú bíi kọ é ié agẹ zìgà kilma ló ãa bàlà booá.

GBÒ DĨ̀TÕ̀Ò EA BĨ́ÍNÁ KỌ É IÉ AGẸ ZÌGÀ

4. Kèbá mókà gbò dìtõ̀ò ní ea bĩ́íná kọ é ié agẹ zìgà ẹ?

⁴ Buù dee, è ólò kpeesĩ́ ló gbò dìtõ̀ò ea bĩ́íná kọ é ié agẹ zìgà. Dì belí nu dòòmà bá, è ólò nè béèlàfùl ea kil ló íb kóò eé bãaà, kólì kyáà, íb tọọ̀ kpá eé sí, nen eé ílí àbèè ge iá, gã́bug nvín eé íe, nè íb tóm eé sí. Èé láá bĩiná bẹẹ bá kọọ̀, ‘É kọọ̀ gbò nú em saà ge naa zógè kọ m̀ agàla boo kọọ̀ Boǹ Méné Bàrì é gé nyaaá ló nakà pọ́lọ́ bàlà booí? Sẹ̀ gbò nú em saà ge naa belí níí gbò e bà ẹb kọọ̀ ú ní ea dú kùbmà kọ̀láá kà nu ẽ́?’ (Máát. 6:​19, 20; Lúùk 12:​16-21) Èé láá nè lé béèlàfùl be è siè kpóó ló bẹẹ zìgà vaá agala boo kọọ̀ Boǹ Méné Bàrì a íná kuló.

5-6. Éé ní ea náa vaá è ié bíi ló agẹ zìgà tṍó e di kèbá tã̀àgã̀ ẽ? Nè nu dòòle ló.

⁵ È ólò kpee nagé sĩ́ ló gbò ẹ̀bmà ea bĩ́íná kọ é ié agẹ zìgà. Èé láá kpeesĩ́ ló bíígá ló, agẹbá zọ̀ ló, àbèè dõona kà gbò dìtõ̀ò ea é láá ọọvẹ́i ló. Túá ból, àé láá tõoí ló belí kọọ̀ èé láá ĩ̀ìmà gbò tã̀àgã̀ e di bá. Sõò beè gbò tã̀àgã̀í nàa valẹ̀ bá iná kùbmà, àé dú bíi kọ é ié agẹ zìgà kọbé è láá kilsĩ́ gè tú ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe fã̀àmà Jìhóvà.​—Róm̀ 12:12; 1 Pít. 1:​6, 7.

⁶ Tṍó e di kèbá tã̀àgã̀, àé láá tõóí ló belí kọọ̀ Boǹ Méné Bàrì náa é dú. É kọ níí tõó dọ̀ kọọ̀ née íè agẹ zìgà? Níì vó nì. Bugi togó boo nakà nu dòòle lóí. Tṍó e di zẹ̀ẹ̀ múú boo, àé láá tõoí ló belí kọọ̀ tṍó gbei náa é dú ná. Sõò tṍó gbei é dú. Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, Tṍó e lóói palàge ọọ, àé láá tõoí ló belí kọọ̀ Boǹ Méné Bàrì náa é dú ná. Sõò be è íe agẹ zìgà, èé agala kọọ̀ Bàrì é ḿm̀-mè dénè nú ea beè zìgà. (Ps. 94:​3, 14, 15; Híb. 6:​17-19) Tṍó e agàla boo naa vó, èé láá kilsĩ́ gè tú ge fã̀ Jìhóvà naamá túá kà nu mm̀ bẹẹ dùm.

7. Mókà gbò láb ní ea bọ́ló kọ é ọẹ̀ dẽe kilma ló é?

⁷ È íè nàgé bíi ló agẹ zìgà kọbé è láá kọ́ kpẹa. À ólò tõó ló gã́bug nen e kọ́ọ̀ kpẹa nè kọọ̀ “lé kpẹa” ea kil ló gbò nú ea é nááá mm̀ Boǹ Méné Bàrì náa dú kà kà. (Máát. 24:14; Èzí. 33:32) Èé íè ge ọẹ̀ dẽe kọbé née bélì va, vaá ié bàà-bàà bùlà kilma ló gbò nú e Jìhòvà gé nóòmài. Kọbé náa nááá naa vó, à dú bíi kọ é kilsĩ́ gè agẹlẹ ló bẹẹ zìgà. Naanii èé bugi togó boo taà sĩ́deè eé láá naa vó.

OLÒÓ BUGI TOGÓ BOO NU ÀÀAÁ

8-9. Mósĩ́ deè ní e gè bugi togó boo nu ààaá é láá agẹlẹ ló bẹẹ zìgà ẹ?

⁸ Enè sĩ́deè eé láá agẹlẹ ló bẹẹ zìgà dú gè olòó bugi togó boo nu ààaá. Nu ààaá náa kọ é agala boo kọọ̀ Bàrì é ḿm̀-mè dénè gbò a zìgànù. Tṍó e bugì togó boo nu ààaá nè gbò nú ea bãàa m, àé agẹlẹ ló bẹẹ zìgà vaá náa kọ é àgala boo kọọ̀ dùm e bè náa tá e Bàrì beè zìgàa é ḿḿ-má. Éé ní ea náa è kọ́ vóé?

⁹ Sõò, éé ní e nu ààaá bãàa m ẽ́? Jìhóvà beè lẹ̀ẹ̀là a Sã́áná ea palàge vùlè vaá dú a díì-díílá kóò lọl káála domá boo kunukẽ̀í. Tṍó e Jíízọ̀s beè di boo kunukẽ̀í, a beè ĩ̀ìmà kọ̀láá kà tàvàlà dìtõ̀ò. Tṍó e tṍó téní, a beè mòn tã̀àgã̀ vaá ú kà nyaa ló ú. Ẹ̀b bé e dõ̀ònù e Jìhóvà néií palàge bọọ naaà! Bẹẹ Bàrì ea vulèi náa gáẹ̀ beè sọ̀tọ́ deè kọọ̀ a Sã́áná á mòn tã̀àgã̀ vaá ù, beè pọ́ì ńkpulu dẽe tṍó ní eé déémá kpéè ló dùm ẽ. (Jọ́ọ̀n 3:16; 1 Pít. 1:​18, 19) Boo béè kọọ̀ Jìhóvà  sọtọ́ deè kọ a Sã́áná á úí boo, àé náa kọọ̀ é láá tõó dùm dọ̀ọ̀mà dè-dè mm̀ ãa bàlà booá.

OLÒÓ BUGI TOGÓ BOO KPÓÓ E JÌHÓVÀ ÍE

10. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Ẹ́fẹsọ̀s 3:​20, éé ní e Jìhóvà é láá naa ẽ́?

¹⁰ Ní ea égè bàà sĩ́deè eé láá agẹlẹ ló bẹẹ zìgà dú gè olòó bugi togó boo bé e Jìhóvà íe kpóó naa. À íe kpóó gè mm-mè kọ̀láá kà nú ea beè zìgà. À dú kà-kà kọọ̀ gã́bug nen é láá ẹ̀b kọọ̀ ge ié dùm e bè náa tá mm̀ ãa bàlà booá náa é válí. Sõò Jìhóvà ólò naa gbò nú e nen náa é láá naa. Àé láá naa vó boo béè kọọ̀ ẹlẹ ní ea dú Bàrì Ea Bọọ Lọ̀l Vaá À Lee é. (Jóòb 42:2; Máàk 10:27) Vóà naa, è nyímà kọọ̀ àé láá mm-mè gbò nú ea beè zigà.​—Bugi Ẹ́fẹsọ̀s 3:20.

11. Nè nu dòòmà bá ea kil ló ene kà nú e Jìhóvà beè zìgà ea beè belí kọ náa é láá naaá. (Ẹ̀b ńkpó ea kọ́ọ̀ “ Gbò Zìgànù Ea Beè Belí Kọ Náa É Láá Naaá.”)

¹¹ Bugi togó boo níí, àẹ̀ belí kọọ̀ sìgà gbò nu e Jìhóvà beè zìgà nè pá a gbò tṍó ea kil nvéeá náa é láá naaá. A beè kọ́ nè Ébràhàm nè Sérà kọọ̀ bàé íe nvín tṍó e ba ni ána. (Jén. 17:​15-17) A beè kọ nagé nè Ébràhàm kọọ̀ pá a nvín é tõó boo kunukẽ̀ Kénàn. Mm̀ gbò gbáá e pá nvín Ébràhàm, naamá pá Ízràẹ̀l beè dú gyóòlo gbẹá Íjèpta, a beè belí kọọ̀ nú e Jìhóvà beè zìgàa náa é láá naaá. Sõò a beè mm-má. Tṍó e tṍó téní, Jìhóvà beè zìgà nè Èlízabẹ̀t kọ àé man nvín tṍó ea ni dú kànen. Jìhóvà beè kọ nagé nè Mérì ea gáà beè sí ló págbálà kọọ̀ àé man nvín, ea dú nú ea beè zìgàẹ nu ea kil ló gbẹá mm̀ gònò Ídèn gã́bug gbáá ea kil nvéeá​—dénè gbò zìgànùí beè mm-má!​—Jén. 3:15.

12. Éé ní e kpá Jóshùà 23:14 nè Àìzáíà 55:​10, 11, náa kọ é agala boo ea kil ló bé e Jìhòvà íe kpóó naa ẽ́?

¹² Tṍó e bugì togó boo gbò nú e Jìhóvà beè zìgà nè bé ea mm-má naa, è nyímà kọọ̀ à palàge ié kpóó, vaá àé kpáá agẹlẹ ló bẹẹ zìgà kilma ló ãa bàlà booá. (Bugi Jóshùà 23:14; Àìzáíà 55:​10, 11.) Níí é náa kọ é nvèè bá nè dõona gbò kọ bàá dã́ból ló kọọ̀ Boǹ Méné Bàrì é dú, vaá níì pọ́ì gyáálá nì. Kilma ló ãa káála nè ãa kunukẽ̀a, Jìhóvà beè kọọ̀: “Gbò mon belí dú kà-kà vaá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo.”​—Kùùà 21:​1, 5.

OLÒÓ NAA GBÒ NÚ EA É NÁA KỌ Ó TÕO BÃ LÓ JÌHÓVÀ

13. Mósĩ́ deè ní e ge sí nònù ólò agẹlẹ ló bẹẹ zìgà ẹ? Baatẽ́.

¹³ Ní ea égè taà sĩ́deè eé láá agẹlẹ ló bẹẹ zìgà dú gè olòó naa gbò nú ea é náa kọ é tõo bã ló Jìhóvà. Dì belí nu dòòmà bá, bugi togó boo gbò bélè e ólò ié lọl ló gè sí bẹẹ gbò nònù. Anna, ea ni tú gã́bug gbáá siimá tóm gyã̀ deèsĩ́ tóm dénè tṍó kọ́ọ̀: “ge olòó sí nònù a agẹlẹ ló nà zìgà. Kọbèè tṍó e nen ea gé ne lòbèl náa láà noomà nu leevè, àbèè kọọ̀ náa ló tọ́ọ̀ kà bel ea dúm ãa ló, m̀ ólò dã́ gbò nú ea é nveè bá nèm kọ ḿ dã́ból ló kà-kà bel ea di mm̀ Kpá Káí, vaá níí ólò agẹlẹ ló nà zìgà.” b È ólò ié nágé agẹ zìgà tṍó e pá vígà aalá bel ea sièi kpóó ló gbẹá nònù.​—Róm̀ 1:​11, 12; 10:17.

14. Mósĩ́ deè ní e gè kọ́ kpẹa ólò siè kpóó ló bẹẹ zìgà ẹ?

¹⁴ È ólò siè nàgá kpóó ló bẹẹ zìgà tṍó e kọ́ọ̀ kpẹa. (Híb. 10:23) Barbara, ea ni tú nú ea sígà ló 70 gbáá siimá tóm nè  Jìhóvà, kọ́ọ̀: “M̀ monì kọọ̀ ge kọ́ kpẹa ólò siè kpóó ló bẹẹ zìgà. Bé em gé kọ́ nú ea kil ló gbò zìgànù Jìhóvà nè gbò nen naa, níà bé ea ólò agẹlẹ ló nà zìgà naa ẽ́.”

15. Mósĩ́ deè ní e gè nó Kpá Káí boo bẹẹ lóó ólò agẹlẹ ló bẹẹ zìgà ẹ? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

¹⁵ Dõona kà nú eé láá naa kọbé bẹẹ zìgà agaló dú gè nó Kpá Káí boo bẹẹ lóó. Susan kọ́ọ̀ ge noo tṍó ea é nóòmàè Kpá Káí ólò nveènìè bá neèe. À kọ́ọ̀: “M̀ ólò tú deè Sunday noomá Kpá Tọ Kùdẽe Ló e bàé nó sè ala. M̀ ólò tú deè Monday nè Tuesday, kpoomá dee ló nònù èèlè nyíè zẹ̀ẹ̀ sè. Vaá m̀ ólò tú gbò deé ea sígá mm̀ sèa noomá nu boo nà lóó.” Zìgà Susan beè agaló boo béè kọọ̀ náa beè aa ló gè nó nu gbò dee ea beè noo. Irene, ea ni tú gã́bug gbáá siimá tóm gbẹá tọ nàà tóm ea gé ẹb nú ea kil ló tóm gbò Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà beeá ló bàlà booí kọ́ọ̀ ge nó gbò kọ́ọ̀ bùlà Bàrì ea di mm̀ Kpá Káí a sièè kpóó ló a zìgà. À kọ́ọ̀: “Bé e gbò kọ́ọ̀ bùlà Bàrì ea di mm̀ Kpá Káí ḿḿ-má naa ólò bọọḿ ló.” c

“NÁA É AA LÓ GÈ NAAÁ”

16. Éé ní ea náa vaá bel nvèè nyíé gbàà e Jìhóvà beè kọ́ nè Hábakọ̀k à loá nágé nè beéle deè nieí é? (Híbrù 10:​36, 37)

¹⁶ Gã́bug gbò gyóòlo Jìhóvà gé élá bànà tṍó e kùbmà é bã́ ló nakà bàlà booí. Gbò nen é láá tuumá kọọ̀, gbò nú e Bàrì beè zìgà náa valẹ̀ bá mm-má. Jìhóvà beè ló bel boo belí tṍó ea beè ló bel nè neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì Hábakọ̀k, a beè kọ́ nèe kọọ̀: “Mòànù dẽeá é nááá kà lèlà tṍó e ba beè íbá ló, vaá à gé gbálá nyoone a ke kùbmà, vaá náa é aa ló gè naaá. Kọbèè à pee tṍó, kilsĩ́ gè ẹ̀bmà dẽe. Boo béè kọọ̀ àé íè ge dú kà-kà. Náa é dú kpẹ̀ nvée!” (Háb. 2:3) É kọọ̀ Bàrì beè ló nakà bel  nvèè nyíé gbààí kọbé à dọ bélè nè áá Hábakọ̀k? Sẹ̀ à ló nágé nè beéle deè nieí é? Kèbá tule nyómá káí Bàrì, neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè lo nágé belí nè gbò níí Kráìst e bà géè elá bànà ãa bàlà booá. (Bugi Híbrù 10:​36, 37.) Boo béè vó, èé láá àgala boo kọọ̀ kọbèè gbò nú e Jìhóvà beè zìgà bélí nu ea pee tṍó, “àé íè ge dú kà-kà. Náa é dú kpẹ̀ nvée!”

17. Mósĩ́ deè ní e ene kà vígà pábia beè tú dùùlà bá deè tṍ e Jìhóvà beè nè Hábakọ̀k siimá tóm ẽ́?

¹⁷ Gã́bug gbò gyóòlo Jìhóvà a tú dùùlà bá deè tṍ ea kọ́ọ̀ “kilsĩ́ gè ẹ̀bmà dẽe” siimá tóm​—vaá gã́bug ọ̀và a tú gã́bug gbáá naamá vó. Dì belí nu dòòmà bá, Louise beè dààmà togó gè fã̀ Jìhóvà mm̀ gbáá 1939. À kọ́ọ̀: “M beè dòòmà kọọ̀ Àmágidòn é dú besĩ́ m̀ kálá sí sẹ̀kóndílí skúùl lọ̀l. Sõò náa beè naaá naa vó. Mm̀ gbò gbááí, ge bugi gbò dọ̀ Kpá Káí e nda kólíe, ‘gbò nòòtẽ́ ea kil ló gbò e ba beè elá bànà’ beè nvèè bá nèm​—ea dú nòòtẽ́ ea kil ló Nóà, Ébràhàm, Jósẹ̀f, nè dõona gbò e bà géè elá bànà nú e Jìhóvà beè zìgà nèva. Ge kilsĩ́ gè elá bànà beè naa kọ ḿ ká bùlà gbẹẹ́ boo kọọ̀ ãa bàlà booá a íná kuló.” Dõona gbò e ba ni tú gã́bug gbáá fã̀àmà Jìhóvà zigà naa vó!

18. Mósĩ́ deè ní e ge ẹ̀b gbò nú e Bàrì beè dèm é láá agẹlẹ ló zìgà e íè nyòòmà ãa bàlà booá ẹ́?

¹⁸ À dú kà-kà kọọ̀ ãa bàlà booá gáà dù. Sõò, bugi togó boo gbò nú ea di kátogóí​—dì belí gyã́à káála, té, nom, nè gbò nen. Náa íe nen ea é láá àmà sàn kọọ̀ gbò nuí á gé, náa kal ló béè kọọ̀ à íe tṍó e bà náa beè dì. Kátogóí bà dì boo béè kọọ̀ Jìhóvà beè dèm va. (Jén. 1:​1, 26, 27) Bàrì a zigà nàgé kọọ̀ àé dómàè ãa bàlà boo. Vaá àé ḿm̀-mè. Mm̀ ãa bàlà booá, gbò nen é dé kpéè ló di dùm mm̀ gbõ̀òme válá ló. Belí bé ea beè domà nakà bàlà booí naaá, è agàla boo kọọ̀ àé dómà ãa bàlà booá kà lèlà tṍó ea beè íbá ló.​—Àìz. 65:17; Kùùà 21:​3, 4.

19. Mósĩ́ deè ní eo é láá agẹlẹ ló o zìgà ẹ?

¹⁹ Kátogóí, naanii èé tú kọ̀láá kà nèà deè e íè naamá nu ea é agẹlẹ ló bẹẹ zìgà. Kilsĩ́ gè ié ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe ló nu ààaá. Bugi togó boo kpóó e Jìhóvà íe. Olòó naa gbò nu ea é náa kọọ̀ ó tõo bã ló Jìhóvà. Be ò náa vó, òé láá di zẹ̀ẹ̀ “gbò e bà zigà vaá láá ié ĩ̀ìmà, naa ní e bàé láá ié nu e Bàrì beè zìgà nèva.”​—Híb. 6:​11, 12; Róm̀ 5:5.