1. Mósĩ́ deè ní e ene kà nvín págbálà beè zogè kọ à íèè ból dẽesĩ́ mm̀ kẽ̀èà aa kemà ú é?

 KPÁ ló ene kà nvín págbálà ea bée kọlà Matthew beè palàge zọ̀, vaá ba beè baáẹ gã́bug tṍó. Tṍó ea ni tóólá àlàbà gbáá, enè dee pá ba tọ nè ẹ̀ẹ̀ géè ẹ̀b JW Broadcasting^® e bà ólò zogè buù ẽ́. Tṍó e Broadcasta e gé iná kùbmà, ba beè ẹ̀b kpáà nu ea sila boo vídiò ea zógè tṍó e bà gé zaava ló gbò e bà kẽeà aa kemà ú. b Tṍó e bà ni ẹ̀b lọ̀l, Matthew beè gbóó pììlà bá ló a tẹ̀ nè a kà vaá kọọ̀: “Ò monìì géá, kọbèè à gá náa m̀ ù, m̀ é kẽeà aa kemà ú. Ó gá peelii bùlà; àé beè dú lé.” Dòòmà dẽe ló bé e nyíè tẹ̀ nè kàí beè ẹẹ naa tṍó e bà mon kọọ̀ ba nvín íe zìgà mm̀ kẽ̀èà aa kemà ú naa!

2-3. Éé ní ea náa vaá à bọ́ló kọ é olòó bugi togó boo zìgànù Bàrì ea kil ló kẽ̀èà aa kemà úé?

² Lọl tṍó tẹlẹ tṍó, à bọ́ló kọ é olòó bugi togó boo zìgànù Bàrì ea kil ló kẽ̀èà aa kemà ú ea é nááá dì deèsĩ́. (Jọ́ọ̀n 5:​28, 29) Ló éé? Boo béè kọọ̀ née nyímà tṍó e kà agẹbá zọ̀ló é láá dọí boo, àbèè tṍó e búùló ú é láá dọ boo nen e vulè. (Ẹ̀klì. 9:11; Jém̀z 4:​13, 14) Bẹẹ ból dẽesĩ́ kilma ló kẽ̀èà aa kemà ú é láá sièi kpóó ló gbẹá kèbá gbò dìtõ̀òí. (1 Tẹ̀s. 4:13) Kpá Káí náa kọ é agala boo kọọ̀ bẹẹ Tẹ̀ ea di káála palàge nyimái ló vaá vùlèi. (Lúùk 12:7) Jìhóvà Bàrì palàge nyimái ló, níà nú ea náa vaá àé láá kẽeéi lọl kemà ú vaá náa kọ é dú íb nen e beè dù àbèè ge naa kọ é bugi togó belí bé e beè olòó bugi togó naa ẽ́. Jìhóvà palàge vùlèi vaá a néi nèà deè ge ié dùm e bè náa tá, kọbèè è ú, àé kẽei lọl kemà ú!

³ Mm̀ nakà togó belí, èé ló bel boo nú ea náa vaá è ié zìgà mm̀ kẽ̀èà aa kemà ú. Tṍóá, è gbóó nó nú ea kil ló nòòtẽ́ ea  di mm̀ Kpá Káí ea é agẹlẹ ló bẹẹ zìgà, e nakà togó belí dẹẹa boo, ea kọ́ọ̀: “O vígà é kẽeà vaá kpáá di dùm.” (Jọ́ọ̀n 11:23) Dee deè nvée, èé nó gbò nú ea é náa kọ é kpáá agala boo kọọ̀ kẽ̀èà aa kemà ú é íè ge naaá.

4. Besĩ́ è kálá dẹlẹ nyíé boo nú e nen zigà, éé ní ea bọ́ló kọ é àgala boo é? Nè nu dòòmà bá.

⁴ Kọbé è láá dẹlẹ nyíé boo nú e nen zigà, à bọ́ló kọ é agala boo kọọ̀ nen ea zigà nuá íe tàn nè kpóó ge mm-mè gbò nù ea beè zìgà. Dì belí nu dòòmà bá: Dòòmà dẽe ló kọọ̀ bá kpóó fọ́ọ́lọ́ beè kyọ̀sĩ́ o tọ. O kóò à gbóó kọ́ nè ni kọọ̀, ‘M̀ é nveè bá tìb o tọ.’ À ló kà-kà bel, vaá ò nyímà kọọ̀ à taníe gè nvèè bá nè ni. Be à ólò tìb tọ vaá ié gbò nu gè siimá tómí, àé láá nvèè bá nè ni. Níí é náa kọ ó dẹlẹ nyíé boo gbò nú ea zigà. Vaá èé kọ́ vàẹ kilma ló zìgànù Bàrì ea kil ló kẽ̀èà aa kemà úé? É kọ à íe gé tàn nè kpóó ge mm-mè a zìgànù?

5-6. Éé ní ea náa vaá è agala boo kọọ̀ à tan Jìhóvà gè kẽee gbò e ba beè ù e?

⁵ É kọ à tan Jìhóvà ge kẽee gbò e ba beè ù? Ẽei, à taníe. A beè tú nyómá káí nè gbò e ba beè emí Kpá Káí kọ bàá emí nú ea beè zìgà kilma ló kẽ̀èà aa kemà ú. (Àìz. 26:19; Hòs. 13:14; Kùùà 20:​11-13) Vaá tṍó e Jìhóvà zigà nu, à ólò mm-mè. (Jós. 23:14) Kàsĩ́, à palàge tàn Jìhóvà ge kẽee gbò e ba beè ù. Éé ní ea náa vaá è kọ́ vó é?

⁶ Bugi togó boo bel e Jóòb beè lò. A beè agala boo kọọ̀ be à úè, Jìhóvà é naa kọ á kpáá tõonìè dùm. (Jóòb 14:​14, 15.) À tan nagé Jìhóvà ge kẽee dénè pá a gyóòlo e ba beè ù. À gbĩ́ gè naa kọ bàá kpáá tõó dùm mm̀ ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe vaá ié válá ló. Vaá èé kọ́ vàẹ kilma ló gã́bug dẹ̀ gbò nen e ba beè ù vaá bà náa beè ié nèà deè ge nó nu ea kil ló Jìhóvà ẹ? À tan nagé bẹẹ Bàrì ea íe vulè gè kẽeé va lọl kemà ú. (Tóm 24:15) À gbĩ́ kọ bàá duè pá a kóò vaá tõó dùm boo kunukẽí dọ̀ dè-dè. (Jọ́ọ̀n 3:16) Mm̀ kà-kà, à dú bùlà Jìhóvà ge kẽee gbò e ba beè ù.

7-8. Éé ní ea náa vaá èé láá agala boo kọọ̀ Jìhóvà íe kpóó ge kẽee gbò e ba beè ùe?

⁷ É kọọ̀ Jìhóvà íe kpóó ge kẽee gbò e ba beè ù? Ẽei! Ẹlẹ ní ea “ié dénè lẹ̀ẹ̀là bel” é. (Kùùà 1:8) Vóà naa, à palàge ié kpóó ge kyọ̀ọ̀mà sĩ́ kọ̀láá kà neǹ ọ́b, kọbèè ú. (1 Kọ́r. 15:26) Ge nyimá níí nveèi nyíé gbàà vaá sièi kpóó ló. Bugi togó boo nú ea beè naaá ló ene kà vígà pábia ea bée kọlà Emma Arnold. Pá a tọ nè ẹ̀ẹ̀ beè kpeesĩ́ ló agẹbá ẹ̀bmà ea beè dòà ba zìgà tṍó Bàà Tóm Bé Bàlà Booá. Emma beè nvèè nyíé gbàà a nvín pábia gbẹá tọọ̀ kpọ́gọ́lọ́ pá Nazi boo béè kọọ̀ gbò ea vulè beè ù, a beè kọ́ nèe kọọ̀: “Beè gbò e ba beè ù náa láà kẽ̀èà nà aa kemà ú, níá tõó dọ̀ kọọ̀ ú íe kpóó èl Bàrì, sõò níì vó nì.” Mm̀ kà-kà, tọ́ọ̀ nu náa íe kpóó èl Jìhóvà! Bàrì ea bọọ lọ̀l vaá à lee ea beè dèmii íe kpóó ge òòmà dùm nè gbò e ba beè ù.

⁸ Dõona kà nú ea náa vaá è nyimá kọọ̀ Bàrì é láá kẽee gbò e ba beè ù dú kọọ̀ kùbmà á gé ló a nyìmànù. À ólò kolí béè buù kà gyã́à káála. (Àìz. 40:26) Nagé, gbò e ba beè ù náa ólò táẹ́ nyíe. (Jóòb 14:13; Lúùk 20:​37, 38) À ólò kẽ̀èa boo kọ̀láá kà nu ea kil ló gbò e ba beè ù ea é beè kẽee lọl kemà ú, ea bãaa mm̀ bé e ba beè meà naa nè íb nen e ba beè dù, gbò nú e ba beè tení bá, nè gbò nú e ba beè olòó bugi togó boo.

9. Éé ní ea náa vaá ò zìgà kọọ̀ Jìhóvà é kẽee gbò nen lọl kemà ú dì deèsĩ́ ẽ́?

 ⁹ Mm̀ kà-kà, èé láá dẹlẹ nyíé boo gbò zìgànù Jìhóvà ea kil ló gè kẽee gbò e ba beè ù, boo béè kọ è nyímà kọọ̀ à íe tàn nè kpóó ge mm-mè gbò nú ea beè zìgà. Nee dõona kà nú ea náa vaá èé láá dẹlẹ nyíé boo zìgànù Bàrì ea kil ló kẽ̀èà aa kemà úí: Jìhóvà beè kẽee gbò nen tṍó ea kil nvéeá. Tṍó e bà géè emí Kpá Káíá, a beè nè kpóó Jíízọ̀s bií ló sìgà gbò e ba beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo kọ bàá láá kẽee gbò e ba beè ù. Naanii èé ló bel boo ene kà nòòtẽ́ ea kil ló nen e Jíízọ̀s beè kẽee lọl kemà ú ea di mm̀ kpá Jọ́ọ̀n 11 togó.

10. Éé ní ea beè naaá gbẹá Bétanì tṍó e Jíízọ̀s beè di sábá pène Jọ́dàn ea géè kọ́ kpẹa ẹ́, vaá éé ní ea beè naa ẽ́? (Jọ́ọ̀n 11:​1-3)

¹⁰ Bugi Jọ́ọ̀n 11:​1-3. Dòòmà dẽe ló nú ea beè naaá gbẹá Bẹ́tànì nyòòmà dee deè nvéè gbáá 32 C.E. Lázàrọ̀s, nè bàà kà pá a vígà pábia e bà kọlà Mérì nè Mátà, e bà dú kóò Jíízọ̀s beè di boní. (Lúùk 10:​38-42) Sõò kpá ló Lázàrọ̀s beè zọ̀, vaá níí beè naa kọọ̀ pá a vígà pábia á íe tã̀àgã̀ bùlà. Ba beè lẹ̀ẹ̀là tóm má Jíízọ̀s tṍó ea beè di sábá pène Jọ́dàn, e bàé láá tú bàà dee kyã̀àmà aa Bẹ́tanì iná. (Jọ́ọ̀n 10:40) À dú pọ́lọ́ kọọ̀ Lázàrọ̀s beè ù besĩ́ì nen e ba beè lẹ̀ẹ̀là tómá à kalá iná ló Jíízọ̀s. Náa kal ló béè kọọ̀ Jíízọ̀s beè nyimá kọọ̀ a kóò ú, a beè tú bàà dee tõ̀òma kĩ ea beè dìa besĩ́ à kalá àà kil Bẹ́tanì. Vóà naa, ténì dee beè téní besĩ́ Jíízọ̀s à kalá iná vá ló. Jíízọ̀s beè gbĩ́ gè naa nú ea é léé ló pá a kóò vaá nvèè ka ló Bàrì.​—Jọ́ọ̀n 11:​4, 6, 11, 17.

11. Éé ní e nakà nòòtẽ́í nóòmài ea kil ló gè bã̀àà kóò e?

¹¹ À íe nú e nakà nòòtẽ́í nóòmài ea kil ló ge bã̀àà kóò. Kẽ̀èà boo kọọ̀: Tṍó e Mérì nè Mátà beè lẹ̀ẹ̀là tóm má Jíízọ̀s, bà náa beè kọ á dú Bẹ́tanì. Ba beè kọ́ nèe kọọ̀ kpá ló a kóò náa dú lé. (Jọ́ọ̀n 11:3) Jíízọ̀s gáẹ̀ beè láá gbẹá kpã́á kẽee Lázàrọ̀s tṍó ea ú. Sõò a beè sà ge kil Bẹ́tanì, ló Mérì nè Mátà e bà dú pá a kóò. É kọ ò íè kóò ea é láá nvèè bá nè ni kọbèè nóo bĩ́ìnà nvèè bá lọ̀llíẹ́ bá? Beè vó, òé láá dẹlẹ́ẹ nyíé boo kọ àé nveè bá neè ni “tṍó tã̀àgã̀.” (Pró. 17:17) Dì belí Jíízọ̀s, naanii èé dú lé kóò kilma ló dõona gbò! Kátogóí, naanii èé kpáá bugi nòòtẽ́á kọbé è mon nú ea kpáá naaá.

12. Éé ní e Jíízọ̀s beè zìgà nè Mátà ẹ, vaá éé ní ea beè naa kọ á dẹlẹ nyíé boo nakà zìgànùí ẽ́? (Jọ́ọ̀n 11:​23-26)

¹² Bugi Jọ́ọ̀n 11:​23-26. Tṍó e Mátà nyímá kọọ̀ Jíízọ̀s a íná kuló Bẹ́tanì, a beè teelá síé ló vaá kọ́ nèe kọọ̀: “Be o beè di kĩí, e Dõò, nà vígà náa gáẹ̀ beè ù.” (Jọ́ọ̀n 11:21) À dú kà-kà kọọ̀ à gáẹ̀ beè láá bó Lázàrọ̀s. Sõò, Jíízọ̀s beè gbĩ́ gè náa nú e gbò nen é nveè kpíi ló. A beè zìgà nèe kọọ̀: “O vígà é kẽeà vaá kpáá di dùm.” Bel ea ló beè naa kọọ̀ Mátà á kpáá dẹlẹ nyíé boo nú ea beè zìgàa, a beè kọọ̀: “Nda ní nen ea ólò kẽee gbò e baè ù vaá nèva dùm e.” Mm̀ kà-kà Bàrì beè nèe kpóó ge kẽee gbò e ba beè ù. Besĩ́ à kalá dọ̀ tṍóá, a beè kẽee ene kà nvín pábia, vaá a beè  kẽee nagé ene kà nvín ãa gbálà kà lèlà dee e nvíní beè ù. (Lúùk 7:​11-15; 8:​49-55) Sõò, é kọ àé láá kẽee nen ea beè ù e ténì dee ni ténié ló vaá a daamà togó ge bèm?

13. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Jọ́ọ̀n 11:​32-35, Jíízọ̀s beè labví láb naa vàẹ tṍó ea mon Mérì nè dõona gbò e bà gé tóé? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

¹³ Bugi Jọ́ọ̀n 11:​32-35. Dòòmà dẽe ló nú ea beè kpáá naaá. Mérì ea dú dõona kà vígà pábia Lázàrọ̀s beè gbóó sí ló Jíízọ̀s. A beè ló nágé tẽ̀ènè kà bel e a vígà pábia beè kọ̀a, kọọ̀: “Dõò, be o beè di kĩí, nà vígà náa gáẹ̀ beè ù.” Nyíè dénè gbò e ba beè dìé ló beè palàge bììlà. Nyíè Jíízọ̀s beè palàge bììlà tṍó ea mon va e bà gé tó. A beè tò boo béè kọọ̀ pá a kóò dúe ńsàn nyíe. A beè nyimá bé ea ólò zọ̀i naa tṍó e nen e vulè ú. Mm̀ kà-kà, a beè di kpènà ló ge naa kọ bàá gá to ná!

14. Bé e Jíízọ̀s beè labví láb naa tṍó e Mérì géè tò nóòmài éé kilma ló Jìhóvà ẹ?

¹⁴ Bé e Jíízọ̀s beè labví láb naa tṍó ea mon Mérì ea gé tó, nóòmài kọọ̀ Jìhóvà dú Bàrì ea íe sàn nyíe. Éé ní ea náa è kọ́ vóé? Dì belí bé e beè nó mm̀ togó bel e ã́àa nòa naa, Jíízọ̀s ólò bugi togó vaá labví láb belí a Tẹ̀. (Jọ́ọ̀n 12:45) Jíízọ̀s beè tò boo béè kọọ̀ pá a kóò e bà géè tòa beè dúe ńsàn nyíe, vaá níí é gbóó láá naa kọ é agala boo kọọ̀ è ólò dú ńsàn nyíè Jìhóvà tṍó e gé mon tã̀àgã̀. (Ps. 56:8) É kọ níí náa síè ni kpóó ló kọ ó kpáá tõo bã ló bẹẹ Bàrì ea íe tóè sàn?

15. Dì belí bé e kpá Jọ́ọ̀n 11:​41-44 kọ́ naa, éé ní ea beè naaá gbẹá ló bànà ú Lázàrọ̀s e? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

¹⁵ Bugi Jọ́ọ̀n 11:​41-44. Jíízọ̀s beè kyã̀à iná ló bànà ú Lázàrọ̀s vaá kọ bàá tú báà dem lọl gã́. Sõò Mátà náa beè zìgà, a beè kọọ̀ àé gbóó láá bèm. Jíízọ̀s à aalá nèe kọọ̀: “É kọ ním beè kọ́ nèni kọọ̀ òé mon dũ̀ùnè Bàrì é be ò dẹlẹ́m nyíé boo?” (Jọ́ọ̀n 11:​39, 40) Jíízọ̀s beè gbóó dàlà dẽé boo vaá tã̀àgã ló Bàrì gbẹá gbàà gbòa. A beè gbĩ́ gè tú ka ea dú ló tóm ea é gé sì má Jìhóvà. Tṍóá Jíízọ̀s beè gbóó kọọ̀: “Lázàrọ̀s, aa mm̀ bànàá dù!” Vaá Lázàrọ̀s beè gbóó kyã̀à aa m dù! Jíízọ̀s beè naa nú  e gã́bug nen beè ẹ̀b belí kọọ̀ náa é láá valí.​—Ẹ̀b study note ea di ló kpá Jọ́ọ̀n 11:17.

16. Mósĩ́ deè ní e nòòtẽ́ ea di mm̀ kpá Jọ́ọ̀n 11 togó síè kpóó ló bẹẹ zìgà vaá naa kọ é ié ból dẽesĩ́ kilma ló kẽ̀èà aa kemà úé?

¹⁶ Nòòtẽ́ ea di mm̀ kpá Jọ́ọ̀n 11 togó síè kpóó ló bẹẹ zìgà vaá naa kọ é ié ból dẽesĩ́ kilma ló kẽ̀èà aa kemà ú. Mósĩ́ deè e? Kẽ̀èa boo kọọ̀ Jíízọ̀s beè zìgà nè Mátà kọọ̀: “O vígà é kẽèà vaá kpáá di dùm.” (Jọ́ọ̀n 11:23) Dì belí a Tẹ̀, Jíízọ̀s íe kpóó nè tàn ge mm-mè nakà zìgànùí. Ge kọ à tó zógè kọọ̀ à palàge tànie gè lọ̀l ú nè bã̀àgã̀. Vaá tṍó e Lázàrọ̀s aa mm̀ bànà úá, Jíízọ̀s beè kpáá zogè kọ à íèè kpóó ge kẽee gbò e ba beè ù. Kẽ̀èa boo kọọ̀ Jíízọ̀s beè kọ́ nè Mátà kọọ̀: “É kọ ním beè kọ́ nèni kọ òé mon dũ̀ùnè Bàrì é be ò dẹlẹ́m nyíé boo?” (Jọ́ọ̀n 11:40) È íè gã́bug nú ea náa vaá èé láá agala boo kọọ̀ Bàrì é ḿm̀-mè a zìgànù kilma ló gè kẽee gbò e ba beè ù. Sõò, éé ní eé láá kpáá naa ge siè kpóó ló bẹẹ zìgà mm̀ kẽ̀èà aa kemà úé?

17. Éé ní eé sẹẹà bùlà tṍó e gé bugi gbò nòòtẽ́ ea di mm̀ Kpá Káí ea kil ló kẽ̀èà aa kemà úé?

¹⁷ Bugi vaá ò bugi togó boo gbò kẽ̀èà aa kemà ú ea beè naaá tṍó ea kil nvéeá. Kpá Káí kọ́ nú ea kil ló aatáà kà kẽ̀èà aa kemà ú ea beè naaá. c É kọ náa bọ́ló kọ é tù ọ̀ẹ̀ dẽe noomá nú ea kil ló gbò nòòtẽ́í? Tṍó eo gé bugi, kẽ̀èa boo kọ a beè naaá ló gbò nen​—gbò gbálà, gbò bia, nè gbò pá nvín. Bugi togó boo gbò nú eo é láá nó lọl ló. Bugi togó boo bé e buù kà zógè kọọ̀ Bàrì íe tàn nè kpóó gè kẽee gbò e ba beè ù naa. Boo èlmà tõ̀ò, bugi togó boo kẽ̀èà aa kemà ú ea bọọ lọ̀l vaá à lee​—ea dú kẽ̀èà aa kemà ú Jíízọ̀s. Kẽ̀èa boo kọọ̀ gã́bug nen beè mòn tṍó ea kẽeà aa kemà ú, vaá níà nú ea náa èé láá palàge agala boo é.​—1 Kọ́r. 15:​3-6, 20-22.

18. Mósĩ́ deè ní eo é láá ié bélè lọl ló gbò sọ́l ea kọ́ nu ea kil ló kẽ̀èà aa kemà úé? (Ẹ̀b nàgé émì nu ea di kè kẽ.)

¹⁸ Ọlí vaá ò bugi togó boo gbò sọ́l ea kọ́ nù ea kil ló ból dẽesĩ́ kẽ̀èà aa kemà ù. d (Ẹ́fẹ. 5:19) Gbò sọ́lí náa kọ é agala boo kọọ̀ kẽ̀èà aa kemà ú é nááá vaá siè kpóò ló bẹẹ zìgà kilma ló nakà ból dẽesĩ́í. Olòó pãane ló, nó gbò sọ́lí, vaá ò ló bel boo kà ea di mm̀ gbò sọ́lí tṍó eo íèì fã̀ pá tọ. Tú gbò mon sọ́lí gbẹá nyíe vaá olòó bugi togó boo kọbé à síè kpóó ló o zìgà. Be ò kpeesĩ́ ló ẹ̀bmà ea tú o dùm nvee kèbá gẹẹ-gẹẹ ló àbèè kọọ̀ nen eo beè vulè ú, nyómá káí Jìhóvà é nveè bá nèni kọ ó kẽ̀èa boo gbò sọ́lí kọbé à nveè ni nyíé gbàà.

19. Gbò éé ní eo é láá dòòmà dẽe ló ea kil ló kẽ̀èà aa kemà úé? (Ẹ̀b ńkpó ea kọ́ọ̀ “ Éé Ní Eo É Bĩ́íná Vaẹ́?”)

¹⁹ Olòó dòòmà dẽe ló nu. Jìhóvà beè nèi kpóó bug kọbé è láá dòòmà dẽe ló tṍó e di mm̀ ãa bàlà booá. Ene kà vígà pábia beè kọọ̀: “M tú gã́bug tṍó bùgmà togó boo tṍó em di mm̀ ãa bàlà booá, vaá à gbóó belí nu em gé dã́ nù ló gbò fàlávà ea di mm̀ Páladaìs.” Dòòmà dẽe ló kọ ò diè ló gbò e ba beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo e Kpá Káí kọ́ nu ea kil vá ló. Mée ní ea tan ni ge mòn ẽ? Mókà bíb ní eo é bĩ́ínáe ẽ́? Dòòmà dẽe ló kọ ò diè ló gbò eo vulè e ba beè ù. Bugi togó boo bé e gè di vá ló é meà naa​—túá kà bel eo é ló nèva, bé eo é piilà va bá ló naa, nè bé eo gĩ́ì tó é dú tó ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe naa.

20. Éé ní ea bọ́ló kọ é beeláfùl ge naa ẽ́?

²⁰ Nyíéi palàge ẹẹ kọọ̀ Jìhóvà zìgà kẽ̀èà aa kemà ú nèi! È agàla boo kọọ̀ zìgànùí é nááá boo béè kọọ̀ Jìhóvà íe tàn nè kpóó gè mm-mè. Naanii èé bééláfùl ge siè kpóó ló bẹẹ zìgà kilma lò nàka ból dẽesĩ́í. Be è náa vó, èé kilsĩ́ ge tõo bã ló Bàrì ea zigà nè buù bẹ̀ì kọọ̀, ‘Gbò eo vulè é kẽeà vaá kpáá di dùm!’