1. Éé ní ea náa è ólò aalá bel gbẹá nònù ẽ?

 ÉÉ NÍ ea náa vaá è ólò sí nònù ẽ? Túá kà dú gè lèèlà Jìhóvà. (Ps. 26:12; 111:1) È ólò si nagé nònù kọbé è láá siè kpóó ló ene mm̀ nakà tàvàlà tṍóí. (1 Tẹ̀s. 5:11) Tṍó e dalà bá boo vaá aalá bel, è gé náa pálaa kà nuí.

2. Mó tṍó ní eé láá aalá bel gbẹá bẹẹ gbò nònù ẽ?

² È ólò ié nèà deè ge aalá bel gbẹá nònù buù sẹ̀. Dì belí nu dòòmà bá, è ólò aalá bel tṍó e gé nó Kpá Tọ Kùdẽe Ló. Vaá gbẹá nònù èèlè nyíè zẹ̀ẹ̀ sè, è ólò aalá bel tṍó e gé nó Gbò Lé Nu Ea Di Mm̀ Kpá Káí, Nò Kpá Káí Bõ̀ònatõ̀ò, Nè dõona kà gbò ní ea fáálá bíb nè ààla.

3. Mókà gbò nu ànà-ànà ní eé láá kpeesĩ́ ló é, vaá mósĩ́ deè ní e kpá Híbrù 10:​24, 25 é láá nvèè bá nèi ẽ́?

³ Dénè bẹ̀ì ólò gbĩ́ gè lèèlà Jìhóvà vaá siè kpóó ló pá vígà. Sõò à íe bàà kà nu ànà-ànà ea é láá naa kọ é gá aalá bel. Pọ̀ é láá siíi ló gè aalá bel, àbèè kọọ̀ àé láá tànii gè aalá bel sõò bà náa íi bá ló gã́bug tṍó ea taníi kọ bàá íi bá ló. Mósĩ́ deè ní eé láá bé èlbá gbò ànà-ànàí ẽ́? A ààla di mm̀ kpá e neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè emí má pá vígà e bà géè ló dém bel Híbrù. Tṍó ea gé ló bel boo  bé ea dú bíi gè gbá olòó bõ̀oná naa, a beè kọ à bọ́ló kọ é ká bùlà gbẹẹ́ boo gè “nvèè kpóó ló ene.” (Bugi Híbrù 10:​24, 25.) Tṍó e nyímà kọọ̀ bẹẹ ààla bel é láá siè kpóó dõona gbò, àé náa kọọ̀ kẹ́ẹ á gá siíi ló gè aalá bel. Vaá kọbèè bà náa íi bá ló gã́bug tṍó, nyíéi é ẹẹ kọọ̀ dõona gbò íe nèà deè ge aalá bel.​—1 Pít. 3:8.

4. Taà kà éé ní eé ló bel boo mm̀ nakà togó belí é?

⁴ Mm̀ nakà togó belí, èé zẹ́ẹ́ ló bel boo bé eé láá siè kpóó ló ene naa gbẹá mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ea di-dí ńkem, e gbò e bà gé aalà bel náa bọọ́ tõ̀ò. Tṍóá, è gbóó ló bel boo bé eé láá siè kpóó ló ene naa gbẹá mm̀ bõ̀ònatõ̀ò e gã́bug nen dì, e gbò e bà gé aalá bel bọọ́ tõ̀ò. Dee deè nvée, èé ló bel boo gbò sĩ́deè eé láá naa kọọ̀ bẹẹ ààla bel á siè kpóó ló dõona gbò.

5. Mósĩ́ deè ní eé láá siè kpóó ló dõona gbò tṍó e née bọọ̀ tõ̀ò gbẹá nònù ẽ?

⁵ Gbẹá mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ea di-dí ńkem àbèè kĩ e gbò e bà dì gáà tùlà ene kà bõ̀ònatõ̀ò, nen ea gé sẹlẹ nònù náa ólò ié gã́bug nen ea é íbá ló kọ bàá aalá bel. Sìgà tṍó, tṍó ólò tení besĩ́ à kálá mòn nen ea é dalà bá boo. Vó ólò naa kọọ̀ gã́bug tṍó á tení​—vaá à ólò ọọvẹ ló nen. Éé ní eo é láá naa ẽ́? Pììga boo gè dàlà bá boo gã́bug tṍó. Ge naa vó é síè kpóó ló dõona gbò kọ bàá olòó dàlà bá boo.

6-7. Éé ní ea é nvèè bá nèi kọọ̀ pọ̀ á gá siíi ló gè aalá bel gbẹá nònù ẽ?

⁶ Éé ní eo é láá naa beè pọ̀ ólò sií ni ló gè aalá bel é? Níà bé e gã́bug nen dì naa ẽ́. Sõò, kọbé è láá siè kpóó ló pá vígà, àé dú bíi kọ é gbĩ́ gè naa gbò nu ea é nvèè bá nèi kọọ̀ pọ̀ á gá siíi tṍó e gé aalá bíb. Mósĩ́ deè ní eo é láá naa vó é?

⁷ Ge tení boo gbò lọ̀ọ̀gà bùlà ea di mm̀ gbò Kpá Tọ Kùdẽe Ló e ba beè emí é láá nvèè bá nè ni. b Dì belí nu dòòmà bá, palàge kpoogá dee ló. (Pró. 21:5) Be ò palàge tení boo, àé váli ní ló gè aalá bel. Nagé, o ààla bel á dú ńkpulu. (Pró. 15:23; 17:27) Pọ̀ náa é bọọgẹ̀ sií ni beè o ààla dú ńkpulu. Ààla bel ea dú ńkpulu, ea é láá dú ene àbèè bàà tã́á bel, é válí ló pá vígà ge dã́ ból ló èlmà ní ea bọọ́ beg. Be ò áálá dẹ̀ẹ̀a boo bé eo dã́à ból ló naa vaá o ààla à dú ńkpulu, ò zógè kọọ̀ o beè kpoogá dee ló leevè vaá ò dã́à ból ló nú eo beè nò.

8. Jìhóvà ólò ẹ̀b bẹẹ pììgà naa vàẹ?

⁸ Vaá be o tú gbò lọ̀ọ̀gà bùlàí siimá tóm, sõò pọ̀ gé kpáá sií nià? Agala boo kọọ̀ Jìhóvà mon o pììgà vaá nyíée ẹ́ẹ ní ló. (Lúùk 21:​1-4) Jìhóvà náa ẹbmà dẽe kọ ó naa gbò nú e nóo é láá naa. (Fíl. 4:5) Nyimá ló gbò nú eo é láá naa, noo nu sẹ̀ẹ̀a sĩ́ nyòòmà, vaá ò ban Bàrì kọ á neè ni dĩ̀ìnè ló bùlà. Túá ból, o nu sẹ̀ẹ̀a sĩ́ é láá dú gè nè ààla ea dú ńkpulu.

9. Mókà nu ànà-ànà ní ea é láá naaá gbẹá bõ̀ònatõ̀ò e gã́bug nen dì e?

⁹ Beè gã́bug gbò kọ̀ kpẹa di mm̀ bọọ bõ̀ònatõ̀ò, nú eo gé tení bá é dú kele.  Be à sẹlẹ, gã́bug pá vígà é láá dàlà bá boo vaá gã́bug tṍó bà náa é íni bá ló. Dì belí nu dòòmà bá, à ólò leemá Danielle, ge aalá bel gbẹá nònù. c À ólò ẹ̀b kọ à dṹùnà báàsĩ́ ló a fã̀, sĩ́deè ge siè kpóó ló dõona gbò, nè sĩ́deè ge kpáá agala boo gbò nú e Kpá Káí nóòmà. Sõò tṍó ea kil bõ̀ònatõ̀ò e gã́bug nen dì, bà náa beè bọọgẹ̀ ináe bá ló​—sìgà tṍó, bà náa ólò íe bá ló dọ̀ tṍó e bàé zaalà nònù. À kọ́ọ̀, “Nyíém ólò bììlà, vaá à ólò belí kọọ̀ nu peèm. Tṍó ea bọọgẹ̀ mèà naa vó, à ólò tõo ḿ ló kọ bà sẹlẹ.”

10. Éé ní eé náa kọbé è láá ié gã́bug nèà deè ge aalá bel é?

¹⁰ É kọọ̀ nú ea beè naaá ló Danielle a nááa ní ló? Vó é láá naa kọ ó gá dàlà nà bá boo, áá ge pãane tṍ. Sõò ó gá zìgà kọọ̀ tọ́ọ̀ nu á kpèg ni lọl ló gè aalá bel. Éé ní eo é láá naa ẽ́? Àé dú lé be ò kpóógá deè ló nyòòmà ge aalá gã́bug bíb gbẹá buù kà nònù. Tṍóá, be bà náa íni bá ló tṍó e nònù ã́àa dààà togó, bàé láá íni bá ló besĩ́ nònù kálá iná kùbmà. Tṍó eo gé kpóógá dee ló nyòòmà nònù Kpá Tọ Kùdẽe Ló, bugi togó boo bé e buù kpò gbááá ló togó bel ge nòa naa. Be ò náa vó, òé láá aalá bel besĩ́ nònù kálá iná kùbmà. Gbá ló vó, òé láá kpoogá dee ló nyòòmà ge aalá bíb boo kpò ea ló bel boo gbò kà kà bel ea di mm̀ Kpá Káí, ea tavàlà ge baatẽ́. (1 Kọ́r. 2:10) Ló éé? Boo béè kọọ̀ gã́bug nen náa ólò bọ̀ọ̀gẹ̀ dàlà bá boo tṍó e bà íná ló ní ea dì naa vó. Sõò, be o tú dénè gbò lọ̀ọ̀gà bùlàí siimá tóm vaá nóo íè nèà deè ge aalá belà? Òé láá sí ló nen ea é sẹlẹ nònùa besĩ́ bà kálá dààmà togó, vaá ò dobá bíb ea é léémá ni gè aalá nèe.

11. Éé ní e kpá Fílipaì 2:4 síèi kpóó ló kọ é naa ẽ́?

¹¹ Bugi Fílipaì 2:4. Gbẹá kèbá tule nyómá káí Bàrì, neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè siè kpóó ló pá vígà kọ bàá gbĩ́ lee ló dõona gbò. Mósĩ́ deè ní eé láá tú  dùùlà bá deè tṍá siimá tóm tṍó e di nònù ẽ? Èé láá naa vó tení dú ló gè kẽea boo kọọ̀ dõona gbò é aalá nágé bel.

12. Mókà lé sĩ́deè ní eé láá siè kpóó ló dõona gbò gbẹá nònù ẽ? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

¹² Bugi togó boo níí. É kọọ̀ tṍó eo gé zọ pá o kóò loá sọ́l, òé ló gã́bug bel naa ní bà náa é íe nèà deè ge ló bel tẹlẹ dẽe? Ẽ́èe! Ò gbĩ́ì kọ bàá ló bel tẹlẹ dẽe. Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, àé dú lé be è sọtọ́ deè kọọ̀ gã́bug nen á aalá bel tṍó e di nònù. Kàsĩ́, enè sĩ́deè ge siè kpóó ló pá vígà dú gè nèva deè kọ bàá aalá bel. (1 Kọ́r. 10:24) Naanii èé bugi togó boo bé eé láá naa níí naa.

13. Mósĩ́ deè ní eé láá naa kọọ̀ dõona gbò á aalá bel gbẹá nònù ẽ?

¹³ Dõona kà nú ea é láá naa kọọ̀ pá vígà á aalá bel gbẹá nònù dú tṍó e túù bẹẹ ààla naamá ńkpulu. Gbò kànen nè dõona gbò e togó va tulà nu é láá zogè lé nu dòòmà bá kilma ló níí. Kọbèè tṍó eo ààla dú ńkpulu, ó gá ló bel boo gã́bug gá. Be ò ló bel boo kọ̀láá kà gá ea di mm̀ kpò e gé nó, pá vígà náa é íe na nu gè kọ̀. Mm̀ nakà togó belí, e ló bel boo bàà kà nu eé láá naa​—tú o ààla naamá ńkpulu vaá ó gá ló bel boo gã́bug gá. Beè túá olo ní bà íbá ló é, ló bel boo áá ene kà gá kọbé dõona gbò íe nú e bàé kọ́.

14. Éé ní ea é láá nvèè bá nèi kọ é nyimá gã́bug tṍó ea dú bíi kọ é dàlà bá boo é? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

¹⁴ Nyìmànù é nveè bá nè ni kọ ó nyimá gã́bug tṍó ea dú bíi kọ ó dàlà bá boo. Be è bọọgẹ̀ dàlà bà boo, àé láá naa kọọ̀ nen ea gé sẹlẹ nònùa á bọọgè íi bá ló bã̀àna tṍó e bá gbò e bà gáà aalá bel di gbàn deè. Be è náa vó, àé náa kọọ̀ dõona gbò á gá dàlà nà bá boo.​—Ẹ̀klì. 3:7.

15. (a) À bọ́ló kọ é labví láb naa vàẹ tṍó e bà náa íi bá ló é? (b) Mósĩ́ deè ní e nen ea gé sẹlẹ nònù é láá zogè kọ à bulàẹ̀ nú ea kil ló kọ̀láá nen ẽ́? (Ẹ̀b ńkpó ea kọ́ọ̀ “ Be Ò Gé Sẹlẹ Nònù.”)

¹⁵ Tṍó e gã́bug pá vígà dalà bá boo gbẹá nònù, née é láá aalá bel belí bé e gáẹ̀ beè aalá naa. Sìgà tṍó, nen ea gé sẹlẹ nònùa náa é zẹ́ẹ́ íi bá ló. Àé láá ọọvẹ́i ló, sõò née é biile nyíé tṍó e bà náa íi bá ló.​—Ẹ̀klì. 7:9.

16. Mósĩ́ deè ní eé láá siè kpóó ló gbò e bà áálá bel gbẹá nònù ẽ?

¹⁶ Be nóo láà aalá bel gã́bug tṍó belí bé ea beè tàn ni naa, palàge pãane tṍ tṍó e dõona gbò gé áálá vaá ò leelà va tṍó e nònù ni íná kùbmà. Be ò náa vó, àé siè kpóó ló pá vígà belí bé eo ààla gáẹ̀ beè siè va kpóó ló naa. (Pró. 10:21) Ge lèèlà nen dú dõona sĩ́deè ge siè kpóó ló ene.

17. (a) Mósĩ́ deè ní e gbò tẹ̀ nè kà é láá nvèè bá nè ba gbò nvín kọbé bà láá aalá bel gbẹá nònù ẽ? (b) Dẹ̀ẹ̀a boo vídiòá, mókà ténì sĩ́deè ní eé láá kpoogá dee ló kọbé è láá aalá bel gbẹá nònù ẽ? (Ẹ̀b nàgé émì nú ea di kè kẽ.)

¹⁷ Mósĩ́ deè ní eé láá kpáá siè kpóó ló dõona gbò gbẹá nònù ẽ? Be ò dúù tẹ̀ àbèè kà, nvèè bá nè pá o nvín kọ bàá kpoogá dee ló kọbé bà láá aalá bel. (Máát. 21:16) Sìgà tṍó e di nònù, bà ólò ló bel boo gbò nú ea palàge dú bíi,  dì belí tã̀àgã̀ ea di zẹ̀ẹ̀ dóm nè va àbèè ge tõó dùm ea õoà, sõò à íe kpò eo nvín é láá aalá bel boo. Nvèè nàgé bá nè pá o nvín kọ bàá dã́tẽ́ ló nú ea náa vaá sìgà tṍó bà náa é íva bá ló. Ge baatẽ́ nèva naa vó é náa kọọ̀ nyíé va á gá bììlà tṍó e bà íbá ló dõona gbò.​—1 Tím. 6:18. d

18. Mósĩ́ deè ní eé láá aa ló ge kolí bùlà gbò nen nèà bẹẹ bá tṍó e gé áálá bel é? (Próvẹẹ̀b 27:2)

¹⁸ Dénè bẹ̀ì é láá kpoogá dee ló nyòòmà ge aalá bíb ea é nveè ka ló Jìhóvà vaá siè kpóó ló pá vígà. (Pró. 25:11) Náa kal ló béè kọọ̀ sìgà tṍó èé láá kọ́ nú ea beè naaáí ló, náa dú bíi kọ é bọọgẹ̀ ló bel boo nú ea kil ló bẹẹ bá. (Bugi Próvẹẹ̀b 27:2; 2 Kọ́r. 10:18) Tãa vó, èé piiga boo gè ká bùlà gbẹẹ́ boo Jìhóvà, a Moǹ Bel, nè pá vígà. (Kùùà 4:11) Sõò, beè bíb ea di mm̀ kpò e gé nó bĩ́íná kọ é kọ́ nú ea kil ló bẹẹ bá, tọ́ọ̀ kà pọ́lọ́ á gé ló. Ene kà nu dòòmà bá ea kil ló níí di mm̀ kpò ea bẽene.

19. (a) Éé ní ea é nááá tṍó e bulà nú ea kil ló gbò e gbáà di nònù ẽ? (Róm̀ 1:​11, 12) (b) Éé ní ea palàge leemá ni ea di ló gè aalá bel gbẹá nònù ẽ?

¹⁹ Náa kal ló béè kọọ̀ náa íe log ea é kọ́ bé eé aalá bel naa, dénè bẹ̀ì é piìga boo gè siè kpóó ló ene. Níí é láá tõó dọ̀ kọọ̀ née é bọọgẹ̀ dàlà bá boo. Tṍóá, lóói é dĩinà tṍó e bà íi bá ló vaá nyíéi é ẹ́ẹ nagé tṍó e bà íbá ló dõòna gbò. Be è ká bùlà gbẹẹ́ boo gè naa lee ló dõona gbò tṍó e di nònù, dénè bẹ̀ì é láá gbá dé kpéè ló gè “siè kpóó ló ene.”​—Bugi Róm̀ 1:​11, 12, NW.