M beè mea mm̀ gbáá 1955, vaá nda ní em beè dú ńkem gbàà pá ńdáà vígà ẹ. M beè meà gbẹá pọ̀b boǹ Vantaa ea di deè kpọ̀lọ̀-kpọ̀lọ̀ ea di Finland.

Ńdáà kà beè dììa múú vaá dú enè Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà sìgà gbáá besĩ́ m̀ kálá mèà. Sõò ńdáà tẹ̀ beè bé uú boo kà-kàí vaá náa beè zìgà kọọ̀ ńdáà kà á noomài Kpá Káí àbèè ge faalái siimá nònù. Vó beè naa kọ á olòó noomài Kpá Káí tṍó e ńdáà tẹ̀ á gé tọ.

Nda beè sà ge naa nú ea léémá Jìhóvà lọl tṍó em beè di-dí pá nvín. Dì belí nu dòòmà bá, tṍó em beè toolá àlàbà gbáá, nen ea ólò noomàm nu gbẹá tọọ̀ kpá beè nvèè súng boo béè kọ ním beè zìgà ge dé verilättyjä (naamá pànkéèk e bà tú mii nvèè gbàà). A beè tú ene kà bá biím kpóó gã́ vaá tú nakà báá tuumá pànkéèka gbĩ́ gè nvèèm gã́. M beè bé-bé vaá kòn ìkpèa lọ̀lẹ́ẹ́ bá.

Ńdáà tẹ̀ beè ù tṍó em ni tóólá 12 gbáá. Boo béè vó, m beè gbóó láá sí nònù. Pá vígà beè zogè kọ bà vulèèm vaá ba beè sièm kpóó ló kọ ḿ sìm kilsĩ́ mm̀ ge fã̀ Bàrì. M beè gbóó dààmà togó gè bugi Kpá Káí buù dee vaá nó bẹẹ gbò kpá. Gbò nú em géè nòa beè nvèè bá nèm kọ ḿ diia múú ló August 8, 1969, tṍó em ni tóólá 14 gbáá.

 Tṍó em ni aa tọọ̀ kpá, m beè gbóó dú neǹ gyã̀ deèsĩ́ tóm kọ̀ kpẹ̀a dénè tṍó. Tṍó e sìgà sè téní, m beè gbóó àà gé nvèè bá tóm Pielavesi ea dú kĩée bíi bọọ, ea di Finland.

Gbẹá Pielavesi, m beè mòn ene kà nvín pábia ea bée kọlà Sirkka vaá m beè ilíe tṍó e tṍó téní. A beè leemám boo béè kọ à ólò naa nú boo bá ea bọ́ló vaá a beè palàge vùlè Jìhóvà. Náa beè gbó gyọ́ àbèè ge gbĩ́ kọọ̀ gbò nen á dãèe bée. A beè tànii gè tú dénè bẹẹ tṍó siimá tóm nè Jìhóvà, vaá e beè di kpènà ló gè sí kọ̀láá kà tóm e bà néi. E beè ilá ló March 23, 1974. Tãa vó e aà gé dé kpéè tṍó e ã́àa ilá lọ̀l, e beè aà kil Karttula ea dú kĩée bíì gbò kọ̀ kpẹ̀a palàge bọọ gé nvèè bá tóm.

Lọl gé tṍó e beè ilá, Jìhóvà beè zogè kọọ̀ be è tú gè naa a bùlà naamá túá kà nú mm̀ bẹẹ dùm àé ẹ̀bvìẹ̀ nú ea kilíí ló. (Máát. 6:33) Dì belí nu dòòmà bá, née beè ié faà tṍó e beè di Karttula. Túá ból, e beè olòó teelá kpé. Sõò tṍó boo, tọ́ọ ólò palàge bọọ. Vóà naa, e beè ié bíi ló faà kọbé è láá kọ́ kpẹ̀a kĩée e bẹẹ bõ̀ònatõ̀ò ólò kọ́ kpẹ̀a. Sõò née beè ié kpègè eé láá zalmá.

Ńdáà ńkàneǹ vígà págbálà beè dù gé kãái tṍó e née géè ẹ̀bmà dẽe, vaá a beè dõo a faà nèi. Tã́gíní bé ea beè naa dénè kpá ea kuu faàa lọ̀la, áá nù e beè ié bíi ló dú gè zalí fúẹ̀l. Faà ea beè dõo nèiá beè naa kọọ̀ é ié nú ea géè biíi.

Jìhóvà beè zogè kọọ̀ à gé ẹ̀bvìè nú ea kilíí ló, áá nú ea beè sigáí bá dú gè tú gè fã̀e naamá túá kà nu mm̀ bẹẹ dùm.

Tṍṍ e beè di Pioneer Service School mm̀ gbáá 1978, Raimo Kuokkanen ea dú ene nen ea géè noomài nu gbẹá tọọ̀ kpáá, a beè sièi kpóó ló kọ é naa fíìl fṍòm ge sí tọọ̀ kpá Gílieẹ̀d. Vó beè naa kọ é dààmà togó gè nó Bèkéè kọbé è láá sì. Mm̀ gbáá 1980 besĩ́ è kalá naa fíìl fṍòma, ba beè kolíi kọ é dù gé sí tóm tọ nàà tóm ea di Finland. Tṍóá, gbò e bà gé sí tóm Bẹ́tẹẹ̀l náa ólò láá naa fíìl fṍòm ge sí tọọ̀ kpá Gílieẹ̀d. Sõò e  beè gbĩ́ gè tõó kĩée ea léémá Jìhóvà sí tóm nèe níì kĩée ea léémá beele nì. Vó beè naa kọọ̀ é àà gé sí tóm Bẹ́tẹẹ̀l. Náa kal ló béè vó, e beè kilsĩ́ gè nó dém bel Bèkéè kọbé be è ié nèà deè ge sí tọọ̀ kpá Gílieẹ̀d dì deèsĩ́, è láá sì.

Sìgà gbáá aa ló tṍóá, Gbò Ge Tulè Tóm beè nè deè gbò e bà gé sí tóm Bẹ́tẹẹ̀l kọ bàé láá naa fíìl fṍòm ge sí tọọ̀ kpá Gíliẹẹ̀d. Vó beè naa kọọ̀ é vàlẹ̀bá naa fíìl fṍòma náa kal ló béè kọọ̀ ge sí tóm Bẹ́tẹẹ́l beè leemái. È beè di kpènà ló gè sí tóm kọ̀láá kĩée e bíi bọọ vaá è sìm tùlà ge sì. Ba beè kolíi kọ é sí tọọ̀ kpá Gíliẹẹ̀d vaá e beè di zẹ̀ẹ̀ ní ea égè 79 gbò e bà aa tọọ̀ kpáí ló September 1985. Ba beè kọ é kil Colombia gé sí tóm.

Gbẹá Colombia, ba beè kọ é zẹ́ẹ́ tõó tọ nàà tóm sí tóm. M beè pììga boo gè sí nà tóm leevè, sõò tṍó em ni tú enè gbáá siimá tómá, m beè mòn kọọ̀ à dú bíi kọ ḿ nyaaná tóm em géè sìa. Níà túá tṍó mm̀ nà dùm em gé kọ́ bàá nyaaná nà tóm ẽ́. Tṍó e tṍó téní, ba beè lẹ̀ẹ̀lài tẹlẹ deè bálásĩ́ Huila ea di pọ̀b boǹ Neiva dì belí gbò ge kọ́ kpẹ̀a aa dó dọ dó.

Ge kọ́ kpẹ̀a ólò naa kọọ̀ nyíém á ẹẹ. Tṍó em beè di Finland em gáà beè ilí vaá, m beè olòó kọ́ kpẹ̀a lọl lọ̀ọ̀le tẹlẹ kà ló èlà. Dì belí gbò e bà ã́àa ilá, Sirkka nè nda ólò tú zivè dee kọọmá kpẹ̀a. È ólò daa gbẹá mm̀ bẹẹ faà sìgà tṍó e gé sí kĩée ea dú kpã́á gé kọ́ kpẹ̀a. Níí ólò naa kọ é vàlẹ̀bá iná kĩée e gé kil vaá láá dààmà togó gè kọ́ kpẹ̀a deé ea bẽene.

Dì belí gbò ge kọ́ kpẹ̀a aa dó dọ dó, e beè ié lèèmá mm̀ sìtóm kọ̀ kpẹ̀a belí bé ea beè dì naa lọl dààà togóá. Gbò e ba beè di mm̀ bẹẹ bõ̀ònatõ̀ò beè bọọ dọ ló vaá pá vígà beè palàge fã̀i dẽe, vùlèi, vaá dú gbò e bà zaava ló nu.

Pá vígà náa beè di gã́bug bon ea beè di kuló Neiva e beè tõoá. A beè palàge tanìm kọọ̀ lé kpẹ̀aí á iná gbò boná. Sõò boo béè kọọ̀ bà géè bé-bé gbò boná, a beè dú gẹẹ-gẹẹ ló kọọ̀ neǹ kyáà á tõo. Vó beè naa kọ ḿ tãagã ló Bàrì kọọ̀ nen ea dú ene kà gbò boná á dú Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà. M beè bugi togó kọ àé dú lé beè nená tõó Neiva tú kà-kàí vaá tṍó ea ni dììa múú lọ̀l vaá sìm kilsĩ́, à gbóó àà kil ba bon gé kọ́ kpẹ̀a. Ním beè nyimá kọọ̀ bé e Jìhóvà é síi bá ló dìtõ̀òí naa é léè èl bé e nda géè bugi togó naa.

Pọ́ì ńkem̀ tṍó aa ló tṍóá, m beè gbóó dààmà togó gè noomà Kpá Káí ene kà nvín ãa gbálà ea bée kọlà Fernando González. À ólò tõó ene kà bon ea kọlà Algeciras, e tọ́ọ̀ kà Gbò Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà náa beè dì. Fernando beè olòó kyã̀à nú ea é sígá 50 kìlómità (30 mi) kil Neiva gé sí tóm. A beè olòó téní boo a kpá besĩ́ è kálá nó nu vaá a beè dààmà togó gè sí nònù. Túá sè e Fernando daamà togó gè nó nu, a beè kolí pá ba bon bõonè ló vaá kọ́ gbò nú ea ni nó lọl mm̀ Kpá Káí nèva.

Fernando beè dììa múú ló January 1990, naamá ọ̀ọ̀lẹ̀ ẽ́ aa ló tṍó ea beè nó Kpá  Káí. Pọ́ì ńkem̀ tṍó aa ló tṍóá, a beè gbóó dú neǹ gyà deèsĩ́ tóm kọ̀ kpẹ̀a dénè tṍó. Boo béè kọọ̀ enè nen ea dú Algeciras a dú neǹ kọ̀ kpẹ̀a, tọ nàà tóm beè gbóó láá lẹ̀ẹ̀là gbò e bà di boo kele íb sìtóm kpẹ̀a tẹlẹ kĩá. Ló February 1992, ba beè nvèè ene kà bõ̀ònatõ̀ò boná.

É kọọ̀ áá ba bon ní e Fernando beè tõo kọ́ kpẹ̀a ẹ́? Ẽ́èe! Tṍó ea ni ílí va lọ̀l, a va nè ẹ̀ẹ̀ beè gbóó àà kil ene kà bon ea kọlà San Vicente del Caguán, e tọ́ọ̀ kà Gbò Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà náa beè dì. Ba beè tõó kĩá nvèè ene kà bõ̀ònatõ̀ò. Mm̀ gbáá 2002, ba beè íbá ló Fernando naamá nen ea gé kudẽe ló sẹ́kiùt, vaá a vaà Olga nè ẹ̀ẹ̀ dì e bà gé sí tómí dọ̀ kátogóí.

Nú ea beè náááí, náa kọ ḿ nyimá bé ea dú bíi kọ ḿ tã̀àgã ló Bàrì kilma ló buù kà tóm e bà néi mm̀ bõ̀ònatõ̀ò naa. Jìhóvà ólò naa nú e beele née é láá naa. Boo béè kọọ̀ ẹlẹ ní ea íe tómí ẽ́ níì beele.​—Máát. 9:38.

Ba beè kọ é sí tóm gè kùdẽe ló sẹ́kiùt mm̀ gbáá 1990. Pọ̀b boǹ Bogotá ní e túá kà sẹ́kiùt e beè kãa dìe. Pọ̀ beè siíi kọ née é láá sí tómá. Nda nè ńdáà va née beè íe tọ́ọ̀ kà kalì. Vaá née beè olòó tõó kĩée e gbò nen bọọ. Sõò, Jìhóvà beè mm-mè a zìgànù ea di mm̀ kpá Fílipaì 2:​13, ea kọ́ọ̀: “Boo béè kọọ̀ Bàrì ní ea dú nen ea néi kói, vaá à nèi tàn nè kpóó gè naamá nú ea léémáe ẽ́,” NW.

Tṍó e tṍó téní, ba beè gbóó kọ é gé kãa gbò e bà di Medellín naamá bon em beè zẹ́ẹ́ kọ́ nú ea kil lóá. Ge bé-bé vaá fẹ́ nen gbẹá èèlè a dú lóó nuù gbò e bà di kĩá, naa ní e pọ̀ náa ólò sii ná va. Dì belí nu dòòmà bá, à íe dee em géè noomá Kpá Káí nen, vaá gbò nen à gbóó dààmà togó gè tã́ náa. Lóóm beè palàge kení, sõò nen em géè noomà Kpá Káíá beè kilsĩ́ gè bugi kpò e géè nòa. Tṍó ea ni bugi lọ̀l, a beè kọ ḿ elá vaá à gbóó dọ kè dẹi. Pọ́ì ńkem̀ tṍó, a beè gbóó faalá bàà kà nvín domá vaá kọ́ nèm kọọ̀, “Sóo-sóo gbẹẹ vó, m beè zẹ́ẹ́ àà gé tú pá ńdáà nvín.”

À íe dõona kà tã̀àgã̀ e beè kpeesĩ́ ló tṍó e géè kọ́ kpẹ̀a. À íe dee e ńdáà va beè teelá dúm ló, vaá m beè mòn kọ pọ̀ palàge siíe. A beè kọ́ nèm kọọ̀ nen géè gbĩ́ gè tãanèèe. Níí beè naa kọọ̀ pọ̀ á sii nagé nda. Sõò tṍó e tṍó téní, e beè gbóó nyimá kọọ̀ nená náa beè gbĩ́ gè tãa Sirkka; tãa vó, à géè gbĩ́ gè tãa ene kà gbálà ea géè tení.

Tṍó e tṍó téní, gbò dìtõ̀òa beè gbóó ọ̀ọ̀lài ló. Bé e pá vígà e bà di kĩá beè ié agẹló naa beè sièi kpóó ló. E beè gbóó nyimá kọọ̀ Jìhóvà ea gé nveè bá nèvaá é nveè nàgé bá nè beele. È ólò tõó boo dùùlà bá deè tṍ ea aa bá gbò kànen, kpènà bẹẹ bá vaá sọ̀bá ní ea sígá gbẹẹ́ bá Jìhóvà.

À dú kà-kà kọọ̀ sìgà dìtõ̀ò náa beè dú pọ́lọ́ belí bé e géè ẹ̀bmà dẽe naa. À íe tṍó em beè dã́ mon nú ea bélí kọọ̀ bàà nen gé káná vaá ònà gbẹá kĩée em géè noomà nuù nen. Náa beè leemám ge ẹ̀b va tṍó e  bà gé káná, sõò, tẹ̀ íè tọá beè kọ ḿ zẹ́ẹ́ dú ke kọ̀ọ̀lọ̀. Tṍó em dọọ̀ kè dẹi, m beè gbóó mòn kọ níì bàà nen ní e bà géè kanáé nì, sõò níà bàà kà ńnóm ní e bà géè sẹlẹ mon belí gbò e bà gé kánáé.

Mm̀ gbáá 1997, ba beè kọ ḿ noomà nu tọọ̀ kpá ea kọlà Ministerial Training School. b À ólò leemám ge sí gbò tọ́ọ̀ kpá ea di kèbá bẹ̀l Bàrì, sõò ním beè ẹ̀bmà dẽe kọ m̀é íe nèà deè ge noomà nu gbẹá tọọ̀ kpáá.

Tṍó e tṍó téní, m beè gbóó dú nen ea gé kudẽe ló dístrìt. Tṍó e bà nveè kùbmà ló nakà nòònùí, m bee gbóó kpáá dú nen ea gé kudẽe ló sẹ́kiùt. M dé kpéè ló ge noomà nu vaá sí tóm gè kùdẽe ló sẹ́kiùt mm̀ nú ea sígá ló 30 gbáá. Gbò tómí beè naa kọ ḿ ié gã́bug tã́áná dee bá. Sõò, m beè kpee nagé sĩ́ ló tã̀àgã̀. M̀ é kọ́ nú ea kil ló sìgà.

M̀ ólò palàge ié agẹló. Vaá níí a nveè bá nèm kèbá tàvàlà dìtõ̀ò. Sõò sìgà tṍó, m beè olòó bọ̀ọ̀gẹ̀ gbĩ́ kọọ̀ nu á lela sĩ́ mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. À íe tṍó em beè siè kpóó ló dõona gbò kọ bàá kpáá íe vulè vaá dú gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló kilma ló ene. Sõò, tṍó em beè kpeesĩ́ ló dìtõ̀ò ea dú bíi kọ ḿ zogè kọ m̀ íè gbò lábvá, ním beè láá naa vó.​—Róm̀ 7:​21-23.

Sìgà tṍó, lóóm ólò ọọ boo béè gbò lọ̀ em beè ié. (Róm̀ 7:24) À íe deé em beè tãagã ló Jìhóvà kọọ̀, àé palàge dú lé be m̀ aa ló tóm gè kọ́ kpẹ̀a aa dó dọ dó vaá òòa kẽ kil Finland. M beè sí nònù ló èlà deá, vaá bel em dã́à gbẹá nònù beè palàge sièm kpóó ló naa ní em béèlàfùl ge kilsĩ́ gè sí nà tóm, vaá si nagé tóm boo gbò lọ̀ em beè ié. Bé e Jìhóvà beè aalá nà tãagã ló naa ólò bọọḿ ló tẹlẹ̀ kátogóí. Gbá ló vó, nyíém palàge ẹẹ ló bé ea ni nveè bá nèm kọ ḿ láá bé nà ọ́ọ́-ọọ naa.

Nyíè Sirkka nè nda palàge ẹẹ ló nèà deè e Jìhóvà néi kọ é láá bã boo kele íb sìtóm dénè tṍó, vaá e tú gã́bug gbáá siimá tómí. Nyíém palàge ẹẹ nagé kọọ̀ Jìhóvà ném va ea vulèm vaá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo.

Pọ́ì ńkem̀ dee m̀ é tóólá 70 gbáá vaá ním é noomà nà nuù gbò e bà gé sí Ministerial Training School àbèè ge du ná nen ea gé kudẽe ló sẹ́kiùt. Sõò, nyíém náa biilà. Éé ní ea náa m̀ kọ́ vó é? Níí dú boo béè kọọ̀ m̀ palàge agala boo kọọ̀ nú e Jìhóvà nveè ka ló dú tṍó e fãàe boo bá ea bọ́ló vaá lèèlàẹ lọa mm̀ bẹẹ nyíe. (Máí. 6:8; Máàk 12:​32-34) Náa dú bíi kọ é zẹ́ẹ́ ié dọ̀ tóm besĩ́ è kálá naa nú ea é léémá Jìhóvà.

Tṍó em kẽeà boo gbò nèà deè em ni íe, m beè gbóó nyimá kọọ̀ níì boo béè kọọ̀ m̀ léè èl dõona gbò àbèè kọ m̀ palàge nyimá nu èl va ní ea beè naa kọ ḿ iéé nì. Tãa vó, m beè íe gbò nèà deèí boo béè sàn nyíe e Jìhóvà íe ḿ ló. A beè nèm tómí náa kal ló béè kọọ̀ m beè ié lọ̀. M̀ nyímà kọọ̀ nvèè bá ea aa bá Jìhóvà ní ea náa kọ ḿ láá sí gbò tómí ẽ́. Nà ọ́ọ́-ọọ a náa kọọ̀ kpóó e Bàrì íe á dọa bàlà kẽ.​—2 Kọ́r. 12:9.