Pẹẹ nyoone togó bel ea di m

Pẹẹ nyoone a gbò togó bel

30 TOGÓ BEL GE NÒ

Nvèè Ka Ló Dọ̀ Eo Íè Zẹ̀ẹ̀ Pá Tọọ̀ Jìhóvà

Nvèè Ka Ló Dọ̀ Eo Íè Zẹ̀ẹ̀ Pá Tọọ̀ Jìhóvà

O beè dèmie kọ á kil kẽ pọ́ì ńkem èlmà gbò nyómá tóm, vaá tú pẹ̀gẹ̀lẹ̀ ka nè lee lé uué ból.”—PS. 8:5, ekk.

SỌ́L EA GÃ́BUG DÚ 123 Bọ́ló Dẹ̀lẹ̀ Nyíé Boo Tõó Kè Kẽè Tùle Bàrì

GE TENÍ BOO NÚ EÉ NÓ *

1. Mókà gbò bíb ní eé láá bĩiná tṍó e bugì togó boo dénè nú e Jìhóvà beè dèm ẽ?

TṌÓ e bugì togó boo dénè nú e Jìhóvà beè dèm, àé láá tọáí ló belí bé ea beè tọá ló Dévìd ea dú neǹ ọ́lì sọ́l naaá, ea beè bĩiná mm̀ a tã̀àgã ló Bàrì kọọ̀: “Tṍó e nda ẹbvì gbàn deè káála vaá mòn gbò nú eo beè tú o bá naamá, ẽ́ nè gbò gyã́à káála eo beè dèm, éé ní e nen kọlà ea náa kọ ó kẽ̀èà ẽ́ boo é, éé ní e nvín nen dú ea náa kọ ó bùlà nú ea kilíé ló é?” (Ps. 8:3, 4) Dì belí Dévìd, tṍó e túù bẹẹ bá doolé ló gbò gyã́à káála vaá mòn bé e dúù ńkem naa, àé láá bọọí ló nú ea náa vaá Jìhóvà à ẹ̀b nú ea kilíí ló. Sõò, belí bé eé beè nó naa, níì áá gè ẹ̀b nú ea kil ló Ádàm nè Íìv ní e Jìhóvà beè naa ẽ́ nì, a beè naa nagé kọ bàá dũùnà pá a tọ.

2. Mókà bùlà ní e Jìhóvà beè ié kilma ló Ádàm nè Íìv e?

2 Ádàm nè Íìv ní e bà dú túá kà nvín e Jìhóvà beè ié boo kunukẽ̀í ẽ́, vaá ẹlẹ beè dú ba Tẹ̀ ea vulè va. Ẹlẹ beè gbĩ́ kọọ̀ dóm nè vaí á ié pá tọ. Bàrì beè kọ́ nèva kọọ̀: “Manai vaá ò bọọlíí gã́bug, mm-maí boo kunukẽ̀í vaá ò lẹẹlai bel ló.” (Jén. 1:28) A beè gbĩ́ kọ bàá ié gbò pá nvín vaá palàge ẹ̀b nú ea kil ló boo kunukẽ̀í. Be Ádàm nè Íìv beè gbàntṍ ló vaá naa gbò nú e Jìhòvà beè kọ́ nèva, ba nvín nè ọ̀và gáẹ̀ beè dũùnà pá tọọ̀ Jìhóvà dọ̀ọ̀mà dè-dè.

3. Éé ní ea náa èé láá kọọ̀ Jìhóvà beè palàge nvèè ka ló Ádàm nè Íiv zẹ̀ẹ̀ pá a tọ ẹ́?

3 Jìhóvà beè palàge nvèè ka ló Ádàm nè Íìv zẹ̀ẹ̀ pá a tọ. Mm̀ kpá Psalm 8:5 nè émì nú ea di kè kẽ, Dévìd kó kilma ló nen e Jìhóvà beè dèm kọọ̀: “O beè dèmie kọ á kil kẽ pọ́ì ńkem èlmà gbò nyómá tóm, vaá tú pẹ̀gẹ̀lẹ̀ ka nè lee lé uué ból.” Mm̀ kà kà, Bàrì náa beè tú íb kpóó, nyìmànù, nè kalì ea ne gbò nyómá tóm nè gbò nen. (Ps. 103:20) Sõò, gbò nen “kil kẽ pọ́ì ńkem” ló gbò nyómá tóm e bà palàge ié kpóóí. Níà kà nu bọ̀ọ̀ló! Tṍó e Jìhóvà beè dèm túá kà bẹẹ tẹ̀ nè kà, a beè nèva dùm ea dú dũ̀ùnè!

4. Éé ní ea beè naaá ló nèà deè e Ádàm nè Íiv beè ié zẹ̀ẹ̀ pá tọọ̀ Jìhóvà ẹ, vaá éé ní eé ló bel boo mm̀ nakà togó bel ge nòí ẽ́?

 4 À dú pọ́lọ́ kọọ̀ Ádàm nè Íiv pee nèà deè e ba beè ié zẹ̀ẹ̀ pá tọọ̀ Jìhóvà. Mm̀ nakà togó bel ge nòí, èé beè baatẽ́ bé e níí beè naa kọọ̀ kà agẹbá tã̀àgã̀ á bã ló gbò nvín e bà meà ààvá m naa. Sõò tóm̀ bùlà Jìhóvà gáà nyaaá. À gbĩ́ kọọ̀ gbò nen á duè pá a nvín dọ̀ọ̀mà dè-dè. Naanii èé ló bel boo bé e Jìhóvà zógè kọ à nveenìèi ka ló naa. Tṍó e ni ló bel boo níá lọ̀l, èé gbóó ló bel boo nú e beele é láá naa mm̀ ge zogè kọ è gbĩ́ gè dũùnà pá a tọ. Dee deè nvée, èé gbóó ló bel boo gbò tã́áná dee bá e gbò nvín e Jìhóvà íé boo kunukẽ̀í é dé kpéè ló dọ̀ọ̀mà dè-dè.

BÉ E JÌHÓVÀ BEÈ ZOGÈ KỌ À NVEENÌÈ KA LÓ GBÒ NEN NAA

Gbò éé ní e Jìhóvà beè naa ea zógè kọ à nveenìè ka ló gbò nen ẽ́? (Ẹ̀b 5-11 kpò) *

5. Mósĩ́ deè ní eé láá zogè kọọ̀ nyíéi ẹ́ẹ́ kọọ̀ Bàrì beè dèmíí mm̀ a bèla ẹ́?

5 Jìhóvà beè nvèèi ka ló tení dú ló gè dèmií mm̀ a bèla. (Jén. 1:26, 27) Boo béè kọọ̀ Bàrì beè dèmií mm̀ a bèla, è gbóò ié gã́bug a kpãa ea dú dũ̀ùnè, dì belí vulè, tóè sàn, bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo, nè lé lab dògò. (Ps. 86:15; 145:17) Tṍó e tónì gbò kpãaí, è nveè ka ló Jìhóvà vaá zogè kọọ̀ nyíéi ẹ́ẹlìèé ló. (1 Pít. 1:14-16) Tṍó e náà nú ea léémá bẹẹ Tẹ̀ ea di káála, nyíéi ólò ẹẹ. Vaá boo béè kọọ̀ Jìhóvà beè dèmií mm̀ a bèla, è gbóò ié gbò kpãa ea náa kọ é dú íb gbò e ẹlẹ gbĩ́ kọ bàá dũùnàè pá a tọ.

6. Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà beè zogè kọ à nveenìè ka ló gbò nen tṍó ea géè kpoogè dee ló boo kunukẽ̀í ẽ́?

6 Jìhóvà beè nèi be ea palàge dú lé. Gã́bug gbáá besĩ́ì Jìhóvà à kalá dèm Ádàm nè Íiv, a beè zẹ́ẹ́ kpoogè dee ló boo kunukẽ̀í naaní e gbò nen é láá tõó boo. (Jóòb 38:4-6; Jèr. 10:12) Boo béè kọọ̀ Jìhóvà íe lé láb vaá dú nen ea ólò dõo nu taalẹ bá, a beè naa gã́bug lé nu ea é náa kọọ̀ nyíéi á ẹẹ. (Ps. 104:14, 15, 24) Sìgà tṍó, a beè bugi togó boo gbò nú ea dem vaá “mòn kọ à dú lé.” (Jén. 1:10, 12, 31) A beè nvèè ka ló gbò nen tení dú ló gè nèva kpóó kọ bàá “lẹ̀ẹ̀là bel ló” gbò nú e ẹlẹ beè dèm sẹlẹ́ boo kunukẽ̀í. (Ps. 8:6) A beè dú bùlà Bàrì kọọ̀ gbò nen e bà gbõoma á ié ẹ́ẹ́ nyíe ea dú ló gè ẹ̀b nú ea kil ló gbò nú e ẹlẹ beè dèmí dọ̀ọ̀mà dè-dè. É kọ ò ólò õá gé Jìhóvà zaa ló nèà deè ea dú dũ̀ùnèí?

7. Mósĩ́ deè ní kpá Jóshùà 24:15 tẹ́lẹ bàlà kẽ kọọ̀ è íè dì pọ́ì ge sààmà nú eé náa ẽ́?

7 Jìhóvà néi dì pọ́ì ge sààmà nú eé náa. Èé láá sà nú eé náá mm̀ dùm. (Bugi Jóshùà 24:15.) Nyíè bẹẹ Bàrì ea vulèi ólò ẹẹ tṍó e saà ge fã̀e. (Ps. 84:11; Pró. 27:11) Èé láá tú bẹẹ dì pọ́ì nèèmà gbò béèlàfùl ea dú lé. Bugi togó boo nu dòòmà bá Jíízọ̀s.

8. Kọ́ enè sĩ́deè e Jíízọ̀s beè tú a dì pọ́ì sààmà nu gè naa.

8 Èé láá nó nu dòòmà bá Jíízọ̀s tení dú ló gè tú lee ló dõòna gbò gyààma sĩ́ ńbeele. Enè dee, tṍó e lóó Jíízọ̀s nè pá a gbò nyòòne nvée beè palàge ọọ, ba beè àà kil kiẽ́e ea é dú áá ọ̀và kọbé bà bṍè séi. Sõò, bà náa beè láá bṍ séi. Gã́bug nen beè mòn va, vaá a beè tàn va kọọ̀ Jíízọ̀s á noòmàè va nu. Sõò Jíízọ̀s náa beè nvèè súng. Ba beè dúe ńsàn nyíe. Boo béè vó, éé ní e Jíízọ̀s beè gbóó naa ẽ́? ‘A beè dààmà togó gè noòmà va gã́bug nu.’ (Máàk 6:30-34) Tṍó e nóò nu dòòmà bá Jíízọ̀s tení dú ló gè tú bẹẹ tṍó nè kói nvèèmà bá nè dõòna gbò, è náà kọọ̀ nyíè bẹẹ Tẹ̀ ea di káála á ẹẹ. (Máát. 5:14-16) È náà nàgé kọọ̀ Jìhóvà á nyimá kọ è gbĩ́ gè dũùnàè pá a tọ.

9. Mókà kele íb dõ̀ònù ní e Jìhóvà ne gbò nen ẽ́?

9 Jìhóvà beè dèm gbò nen mm̀ sĩ́deè e bàé láá ié nvín, vaá nèva nèà deè ge noòmà va nu kọbé bà vulèèe vaá fãèe. Be ò dúù tẹ̀ àbèè kà, é kọọ̀ nyíé ni ẹ́ẹ́ ló nakà kele íb dõ̀ònùí? Náa kal ló béè kọọ̀ Jìhóvà palàge nvèè ka ló gbò nyómá tóm, náa beè nèva nakà nèà deèí. Boo béè vó, be ò dúù tẹ̀ àbèè kà, nvèè ka ló nèà deè eo íè ge bumá pá o nvín. Jìhóvà beè ãane gbò tẹ̀ nè kà ea kil ló gè bumá ba gbò nvín kọọ̀, “tui dò bá nu Dõò amaíva.” (Ẹ́fẹ. 6:4; Dìt. 6:5-7; Ps. 127:3) Kọbé gbò tẹ̀ nè kà láá naa níí, bõ̀ònatõ̀ò Bàrì a náa gbò nuù tóm ea dẹẹ̀a boo Kpá Káí, dì belí gbò kpá, vídiò, sọ́l, nè gbò togó bel ea di boo bẹẹ website. À dọa bàlà kẽ kọọ̀ bẹẹ Tẹ̀ ea di káála nè a Sã́áná palàge vùlè bẹẹ gbò nvín. (Lúùk 18:15-17) Tṍó e gbò tẹ̀ nè kà dẹẹ̀a boo Jìhóvà vaá pììgà bé e ba kpóó sim tùlà naa ge ẹ̀b nú ea kil ló ba gbò nvín e ka di lóí, nyíè Jìhóvà ólò ẹẹ. Vaá gbò tẹ̀ nè kà e bà náa vó ólò naa kọọ̀ ba nvín á ié ẹ̀b dẽesĩ́ gè dũùnà pá tọọ̀ Jìhóvà!

10-11. Éé ní e Jìhóvà ni náa kọ á valíí ló tení dú ló nu ààaá ẹ́?

10 Jìhóvà beè nèi a Sã́áná ea palàge nvèè ká ló kọbé è láá kpáá dũùnà pá a tọ. Dì belí bé e beè ló bel boo mm̀ a  4 kpò naaá, Ádàm nè Íìv beè pee nèà deè ge dũùnà pá tọọ̀ Jìhóvà vaá pee nagé nèà deè e ba gbò nvín íe. (Róm̀ 5:12) Ádàm nè Íìv beè sẹlẹ lọ̀l togó kèbá Bàrì, boo béè vó, a beè bọ́ló kọọ̀ Bàrì á kpóva lọl zẹ̀ẹ̀ pá a tọ. Sõò èé kọ́ vàẹ kilma ló ba gbò nvín ẽ́? Ge kọọ̀ Jìhóvà vulè gbò nen náa kọ á válí ló gbò nvín e bà aa mm̀ Ádàm nè Íìv gè kpáá dũùnà pá a tọ. A beè naa kọọ̀ níí á valí tení dú ló ú vààa gyọ́ọ̀ áá kà a Sã́áná, ea dú Jíízọ̀s Kráìst. (Jọ́ọ̀n 3:16; Róm̀ 5:19) Vààa gyọ́ọ̀ Jíízọ̀s gbóó naa kọọ̀ Jìhóvà á zalí 144,000 nen e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo kọ bàá dũùnàè pá a tọ.—Róm̀ 8:15-17; Kùùà 14:1.

11 Nagé, à íe gã́bug gãà gbò e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo e née nyímàva gã́bug, e bà íe ẹ̀b dẽesĩ́ gè dũùnà pá tọọ̀ Jìhóvà, tṍó e dee deè nvéè dò ẹ̀b ea é nááá ke kùbmà Enè Tõ̀ò Gbááá Bẹ̀l Kráìst ni íná kùbmà. (Ps. 25:14; Róm̀ 8:20, 21) Boo béè kọ bà íe ẹ̀b dẽesĩ́á, bà ólò kolí Jìhóvà ea dú ba Neǹ Dèmnù, kolíe “Tẹ̀.” (Máát. 6:9) Gbò e bàé kẽeà aa kemà ú é íe nagé nèà deè ge nó nú e Jìhóvà gbĩ́ kọ bàá naa. Gbò e bà gbaníe tṍ ló e gbóó dũùnà nàgé pá a tọ.

12. Mókà bíb ní eé áálá ẹ́?

12 Dì belí bé e ni nó naa, Jìhóvà a nveè ka ló gbò nen mm̀ gã́bug sĩ́deè. A zálí gbò e ẹlẹ beè tṍ nóo ból naamá pá a nvín, vaá naa kọọ̀ “gbele gã́ bug” nená á ié ẹ̀b dẽesĩ́ gè dũùnà pá a nvín mm̀ ãa bàlà boo. (Kùùà 7:9) Éé ní e beele é láá naa gè zogè Jìhóvà kọ è gbĩ́ gè dũùnà pá a tọ dọ̀ọ̀mà dè-dè e?

NAA KỌỌ̀ JÌHÓVÀ Á NYIMÁ KỌ Ò GBĨ́ GÈ DŨUNÀÈ PÁ A TỌ

13. Éé ní eé láá naa kọbé è dṹùnà pá tọ e Bàrì íe é? (Máàk 12:30)

13 Zogè kọ ò vulèè Jìhóvà tení dú ló gè fã̀e lọl mm̀ dénè o nyíe. (Bugi Máàk 12:30.) Jìhóvà a néi gã́bug nu, be à sẹlẹ, zẹ̀ẹ̀ ní ea palàge bọọ ea néi dú nèà deè e íè ge fã̀e. È náà kọọ̀ Jìhóvà á nyimá kọ è gbanìèe tṍ ló tení dú ló gè ‘sẹlẹ gbò a lẹ̀ẹ̀là.’ (1 Jọ́ọ̀n 5:3) Jíízọ̀s beè kọ́ nú ea di bùlà a Tẹ̀ tṍó ea beè nèi lẹ̀ẹ̀là kọ é noòmà nuù gbò nen, vaá tú va diilé múú. (Máát. 28:19) A beè nè nài gé lẹ̀ẹ̀là kọ é vùlè ene. (Jọ́ọ̀n 13:35) Jìhóvà é náa kọọ̀ gbò e bà gbaníe tṍ ló á dũùnà pá tọ e bà gé fã ẹlẹ.—Ps. 15:1, 2.

14. Mósĩ́ deè ní eé láá zogè kọ è vulè dõòna gbò e? (Máátìù 9:36-38; Róm̀ 12:10)

14 Vùlè dõòna gbò. Vulè ní ea palàge bọọ́ zẹ̀ẹ̀ gbò kpãá e Jìhóvà íe é. (1 Jọ́ọ̀n 4:8) Jìhóvà beè vùlèi besĩ́ è kalá nyimáe ló. (1 Jọ́ọ̀n 4:9, 10) È nóò ẹlẹ tṍó e vulè dõòna gbò. (Ẹ́fẹ. 5:1) Enè sĩ́deè ea dú lé lọ̀l vaá à lee eé láá zogè kọ è vulè dõòna gbò, dú gè nvèè bá nèva kọ bàá nó nú ea kil ló Jìhóvà tṍó e tṍó di-dií. (Bugi Máátìù 9:36-38.) Tṍó e nveè bá nèva naa vó, è náa kọ bàá ié ẹ̀b dẽesĩ́ gè dũùnà pá tọ e Bàrì íe. Tṍó e nen ni diìa múú lọ̀l, èé íè ge kilsĩ́ gè vùlèe vaá nvèèe ka ló. (1 Jọ́ọ̀n 4:20, 21) Mósĩ́ deè ní eé láá naa vóé? Enè sĩ́deè ge naamá vó dú gè dẹlẹ́ẹ nyíé boo. Dì belí nu dòòmà bá, née é bugi togó kọ à náa vó boo béè dùm kùlù-kúlù ea dìé m. Tãa vó, èé nveèe ka ló vaá ẹ̀bvie dala boo èlmà bẹẹ bá.—Bugi Róm̀ 12:10; Fíl. 2:3.

15. Bà mée ní ea bọ́ló kọ é ié sàn nyíe nè lé láb kilma lóé?

15 Iei sàn nyíe nè lé láb kilmai ló kọ̀láá nen. Èé íè ge tú gbò nú ea di mm̀ Kpá Káí siimá tóm be è gbĩ́ gè di zẹ̀ẹ̀ pá tọọ̀ Jìhóvà dọ̀ọ̀mà dè-dè. Dì belí nu dòòmà bá, Jíízọ̀s beè noòmài kọ é ié sàn nyíe vaá naa lé kọ̀láá nen, bã̀àna gbò e bà ọ́víi. (Lúùk 6:32-36) Sìgà tṍó, àé láá tàvàlàí ló gè naa vó. Be à dì naa vó, èé íè ge nó gè bugi togó vaá labví lá belí Jíízọ̀s. Tṍó e piigà bé e bẹẹ kpóó sim tùlà naa ge gbàntṍ ló Jìhóvà vaá nó Jíízọ̀s, è náà kọ Jìhóvà á nyimá kọọ̀ è gbĩ́ gè dũùnà pá a tọ dọ̀ọ̀mà dè-dè.

16. Mósĩ́ deè ní eé láá kpènà lé bée e pá tọọ̀ Jìhóvà íe é?

16 Kpènà lé bée e pá tọọ̀ Jìhóvà íe. Zẹ̀ẹ̀ pá tọ, à ólò bọọgè valí kọọ̀ nvín á nó gè naa gbò nú e pá a ńkàneǹ vígà gé náa. Be pá a vígà tõó boo gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí, ẹlẹ é nó ba lé nu dòòmà bá. Sõò be bà náa nú ea dú pọ́lọ́, àé láá nó ba pọ́lọ́ nu dòòmà bá. Níà bé ea dì nàgé naá zẹ̀ẹ̀ pá tọọ̀ Jìhóvà ẹ. Tṍó e nen ea beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo bé uú boo nòòmànù Kráìst vaá labví gbò láb e bè náa õoà, dõòna gbò é láá nóe vaá naa nú ea dú pọ́lọ́. Gbò e bà náa vó, kyọgàlà lé bée e pá tọọ̀ Jìhóvà íe. (1 Tẹ̀s. 4:3-8) Èé íè ge òòà aaló gè nó gbò pọ́lọ́ nu dòòmà bá nè gbò nú ea é láá kyọ̀gàlà bẹẹ gbaaló e íè kilma ló bẹẹ Tẹ̀, ea di káála ea vulèi.

17. Mókà bug togó ní ea bọ́ló kọ é gá iéé, vaá ló éé?

17 Dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà tãa vó eo dẹlẹ̀ nyíé boo gyọ́. Jìhóvà zigà kọọ̀ be è tú a Boǹ Méné nè a nòòkúù lé lab dògò naamá túá kà, àé neèi gyã́á, nu gè nvèà, nè tọ gè tõó m. (Ps. 55:22; Máát. 6:33) Boo béè vó, náa bọ́ló kọ é bugi togó kọọ̀ gbò gyọ́ nakà bàlà booí é láá naa kọ é ié kàà kpènà nè ẹ́ẹ́ nyíe. È nyímà kọọ̀ áá gè naa bùlà Bàrì ní ea é náa kọ é ié kàà fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló é. (Fíl. 4:6, 7) Kọbèè è íè kpègè ge zalmá gã́bug nu, èé íè ge bugi togó boo be è íè gé tṍó nè kói gè ẹ̀bmà nú ea kil ló gbò nuá. É kọ à bọ́ló kọ é bọ̀ọ̀gẹ̀ ká bùlà gbẹẹ́ boo bẹẹ gyọ́? Èé íè ge kẽ̀èa boo kọọ̀ Jìhóvà néi tóm gè sí zẹ̀ẹ̀ pá a tọ. Níá tõó dọ̀ kọ née é sọtọ́ deè kọọ̀ tọ́ọ̀ kà nu á tãagẽ́i. Beele née gbĩ́ gè belí nvín ãa gbálà e pọ́ì ńkem̀ gyọ́ ea beè ẹ̀bmà dẽe gè ié boo kunukẽ̀í beè naa kọ á pee nèà deè ge fã̀ Jìhóvà, bií ló ẹ̀b dẽesĩ́ gè dũùnà pá tọ e Bàrì beè zalíá!—Máàk 10:17-22.

NÚ E PÁ NVÍN JÌHÓVÀ É DÉ KPÉÈ LÓ DỌ̀Ọ̀MÀ DÈ-DÈ

18. Mókà tã́áná dee bá nè ka ea bọọ ní e gbò e bà gban tṍ ló Jìhóvà é dé kpéè ló dọ̀ọ̀mà dè-dè e?

18 Ka ea bọọ lọ̀l vaá à lee e gbò e bà gban tṍ ló Jìhóvà é íe—dú nèà deè ge vùlèe vaá fã̀e dọ̀ọ̀mà dè-dè! Gbò e bà íe ẹ̀b dẽesĩ́ gè tõó boo kunukẽ̀í é íe ẹ́ẹ́ nyíe ea dú ló gè ẹ̀b nú ea kil ló boo kunukẽ̀í, e Jìhóvà beè naá mm̀ sĩ́deè ea gbõoma kọ á dú ba be. Pọ́ì ńkem̀ tṍó àla, Boǹ Méné Bàrì é beè naa kọọ̀ dénè nu á kpáá dú lé. Jíízọ̀s é kpóògè dee ló dénè tã̀àgã̀ ea beè bã kẽ boo béè pọ́lọ́ béèlàfùl e Ádàm nè Íìv beè nè ea náa kọ bàá aa zẹ̀ẹ̀ pá tọ e Bàrì íe á. Jìhóvà é kẽee gã́bug gãà gbò e ba beè ù lọl kemà ú vaá naa kọ bàá ié nèà deè ge tõó dùm boo kunukẽ̀í dọ̀ọ̀mà dè-dè. (Lúùk 23:42, 43) Tṍó e gbò e bà di boo kunukẽ̀í e bà gé fã Jìhóvà ni gbõoma, bàé gbóó ié “lee lé nè ka” e Dévìd beè kọ́ nú ea kil lóá.—Ps. 8:5.

19. Éé ní ea bọ́ló kọ é kẽ̀èa boo é?

19 Be ò dṹùnà “gbele gã́ bug” nená, ò íè ẹ̀b dẽesĩ́ ea dú dũ̀ùnè. Bàrì vulè ni vaá à gbĩ́ kọ ó dũùnàè pá a tọ. Vóà naa, pììgà bé eo kpóó sim tùlà naa gè naa nú ea léémáe. Tú dénè dee bùgmà togó boo gbò nú e Bàrì zigà nèni lọl mm̀ dénè o nyíe nè o bùlà. Nvèè ka ló nèà deè eo íè ge fã̀ bẹẹ Tẹ̀ ea di káála, ea vulèi, nè ẹ̀b dẽesĩ́ gè lèèlàẹ dọ̀ọ̀mà dè-dè!

SỌ́L EA GÃ́BUG DÚ 107 Bé E Bàrì Vulèi Naa

^ par. 5 Buù nen ea di mm̀ tọ é íè ge nyimá nú ea bọ́ló kọ ẹlẹ á naa, vaá zọ̀ na gbòa gbaaá ló kọbéè tọá lá kyãa boo kúu. Tẹ̀ boo tọ ólò faalá pá a tọ mm̀ sĩ́deè ea kyãa mm̀ vulè, kà boo tọ ólò nvèè sãa kúm a dóm, vaá gbò pá nvín ólò gbàntṍ ló vaá sí tóm e ba tè nè ba kà né va. Níà bé ea dì nàgé naá zẹ̀ẹ̀ pá tọọ̀ Jìhóvà ẹ. Bẹẹ Bàrì íe lé bùlà kìlmàí ló, vaá be è gbááá ló a nòònù, èé dṹùnà pá a tọ e bà gé fã́e dọ̀ọ̀mà dè-dè.

^ par. 55 BÀÀTẼ́ EA KIL LÓ FÙTÓ: Ge kọọ̀ Bàrì beè dèmií mm̀ a bèla náa kọọ̀ tẹ̀ nè ka á láá ié tóè sàn nè vulè kilma ló ene nè ba gbò nvín. Tẹ̀ nè kàá vulè Jìhóvà. Ge kọọ̀ Jìhóvà beè dèm gbò nen mm̀ sĩ́deè e bàé láá ié nvín náa kọ bàá ié nèà deè ge noòmà va nu kọbé bà vulèèe vaá fãèe. Tẹ̀ nè kàa gé tú vídiò bààmà tẽ́ nú ea náa vaá Jìhóvà beè tú Jíízọ̀s naamá nu ààa. Bà gé nóòmà va nagé kọọ̀ tṍó e boo kunukẽ̀í é dú Páladaìs, èé ẹb nú ea kil ló boo kunukẽ̀í nè gbò nom dọ̀ọ̀mà dè-dè.