1. Éé ní ea náa vaá Jíízọ̀s beè bàn Jìhóvà kọ á kùdẽe ló pá a gbò nyòòne nvée ẽ́?

 KÀ LÈLÀ bílá dee ea zilà besĩ́ bà kalá fẹ́ Jíízọ̀sa, a beè bĩiná ene kà kele íb nu lọl bá a Tẹ̀ ea di káála. A beè bàn Jìhóvà kọ á kùdẽe ló pá à gbò nyòòne nvée. (Jọ́ọ̀n 17:​15, 20) Mm̀ kà kà, Jìhóvà ólò kùdẽe ló​—⁠ẹ̀b nú ea kil ló, vaá kpènà pá a gbò lee. Náa kal ló béè vó, Jíízọ̀s beè nyimá kọọ̀ pá a gbò nyòòne nvée é téní bá nàà uú boo ea aa bá Sétàn. Jíízọ̀s beè nyimá nágé kọọ̀ pá a gbò nyòòne nvée é íe bíi ló nvèè bá ea aa bá Jìhóvà kọbé bà láá kpèg nàà uú boo ea aa bá Pọ́lọ́ Nyómá.

2. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Psalm 33:​18-20, éé ní ea náa vaá née é sííá pọ̀ ló nàà uú boo é?

² Bàlà boò Sétàn a tú kà agẹ bá tã̀àgã̀ tẹlẹ boo kà kà gbò níí Kráìst deè nieí. È ólò kpeesĩ́ ló gbò tã̀àgã̀ ea é láá ọọvẹ́i ló vaá tú bẹẹ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo e íè kilma ló Jìhóvà nvee kèbá dò ẹ̀b. Sõò dì belí bé eé ló bel boo mm̀ nakà togó bel belí naa, pọ̀ náa sííi ló tọ́ọ̀ nu. Jìhóvà dì ea gé kúi dẽe ló​—⁠à mon gbò ànà-ànà e gé téní bá, vaá à di kpènà ló ge nvèè bá nèi kọbé è láá bé èlbá. Naanii èé bugi togó boo bàà kà nu dòòmà bá ea di mm̀ Kpá Káí ea zógè kọọ̀ “dẽè Jìhóvà di boo gbò e bà sííáẹ pọ̀ ló.”​—⁠Bugi Psalm 33:​18-20.

3. Mó tṍó ní ea é láá tõoí ló belí kọ à dú áá bẹ̀ì e?

³ Náa kal ló béè kọọ̀ pá tọ e gé gbá fã̀ Bàrì bọọ́ gã́bug, sìgà tṍó, àé láá tõoí ló belí kọ à dú áá bẹ̀ì. Dì belí nu dòòmà bá, àé láá tõó ló gbò nvín ãa belí kọ à dúè áá ọ̀và tṍó e bà gé ló bel boo gbò nú e bà ziga ló nè gbò e bà gbá dia tọọ̀ kpá, àbèè tṍó e bà kil dõòna kà bõ̀ònatõ̀ò. Àé láá biiléi nyíe àbèè ge tãagẽ sìgà bẹ̀ì tṍó e bugì togó boo kọọ̀ áá bẹ̀ì ní e gé téní bá tã̀àgã̀ e di bá ẹ́. Àé láá tàvàlàí ló gè kọ́ bé e nu tọ́aí ló naa nè dõòna gbò boo béè kọ à tõoí ló kọọ̀ bà náa é  dã́ból ló. Sìgà tṍó, àé láá tõoí ló kọọ̀ tọ́ọ̀ nen náa ẹb nú ea kilíí ló. Ge bugi togó kọ à dú áá bẹ̀ì é láá naa kọ á tõoí ló belí kọọ̀ née íè tọ́ọ̀ kà nvèè bá vaá naa kọ é ié tã̀àgã̀ bùlà. Jìhóvà náa gbĩ́ kọ é bugi togó naa vó. Éé ní ea náa è kọ́ vó é?

4. Éé ní ea náa vaá neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì Èláíjà beè kọọ̀: “Áá nda ní em sígàẹ”?

⁴ Bugi togó boo nu dòòmà bá ene kà gbálà ea bée kọlà Èláíjà ea beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. Jézibẹẹ̀l beè zilá zíl kọ àé fẹ́ẹ̀ẹ, vó beè naa kọ á teelá gũá mm̀ nú ea sígá ló 40 dee boo béè ge kpènà a dùm. (1 Kíǹ. 19:​1-9) Dee deè nvée, a beè vulí kpã́ kolí Jìhóvà tṍó e áá ẹ̀ẹ̀ di mm̀ kóló dem kọọ̀: “Áá nda ní em sígàẹ.” (1 Kíǹ. 19:10) À íe dõòna kà gbò kọ́ọ̀ bùlà Bàrì e ba beè dì nàgé boná; Òbàdáíà beè pììga boo gè kpènà 100 kà gbò kọ́ọ̀ bùlà Bàrì lọl bá Jézibẹẹ̀l. (1 Kíǹ. 18:​7, 13) Beè vó, éé ní ea beè naa kọọ̀ Èláíjà á bugi togó kọọ̀ à dúè áá ẹ̀ẹ̀ẹ? É kọọ̀ a beè bugi togó kọọ̀ gbò kọ́ọ̀ bùlà Bàrì e Òbàdáíà beè dùùlàa a ú tà? É kọ a beè láá tõoé ló belí kọ à dúè áá ẹ̀ẹ̀ boo béè kọọ̀ dõòna gbò náa beè zọ̀nàe fã̀ Jìhóvà tṍó e bà beè kpeesĩ́ ló gè fã̀ Béèl gbẹá Boo Gù Kámẹẹ̀la? É kọ a beè tõoé belí kọọ̀ tọ́ọ̀ nen náa nyímá íb gẹẹ-gẹẹ ló dìtõ̀ò ea beè diè bá, sẹ̀ a beè bugi togó kọọ̀ tọ́ọ̀ nen náa ẹbvìè nú ea kilìèé ló é? Nòòtẽ́á náa aa deè kọ́ bé e nu beè tọá ló Èláíjà naa. Sõò, è agala boo kọọ̀ Jìhóvà beè dã́tẽ́ ló nú ea náa vaá a beè tõó ló Èláíjà belí kọ à dúè áá ẹ̀ẹ̀, vaá a beè nyímá kà lèlà sĩ́deè ge nvèèmà bá nèe.

5. Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà beè naa kọ Èláíjà á nyimá kọọ̀ níì áá ẹ̀ẹ̀ nì ẽ?

⁵ Jìhóvà beè nvèè bá nè Èláíjà mm̀ gã́bug sĩ́deè. A beè siè kpóó ló Èláíjà kọ á ló bel. Bàà tóm ea beè bĩiná Èláíjà kọọ̀: “Éé ní eo gé náá kĩí” ẽ́? (1 Kíǹ. 19:​9, 13) Buù tṍóá, Jìhóvà beè pãane tṍ tṍó e Èláíjà gé kọ́ bé e nu tọ́aẹ́ ló naa nèe. Jìhóvà beè aalá bel nè Èláíjà tení dú ló gè naa kọ á nyimá kọọ̀ à dièé ló nè ge kọọ̀ à palàge ièè kpóó. A beè naa nagé kọ Èláíjà á nyimá kọọ̀ à íe gã́bug gbò e bà gé fãèe e bà dì. (1 Kíǹ. 19:​11, 12, 18) Mm̀ kà kà,  Èláíjà beè gbóó ié dĩ̀ìnè ló bùlà tṍó ea kọ́ bé e nu tọ́aẹ́ naa nè Jìhóvà nè bé ea áálá naa. Jìhóvà beè tú kele-kele tóm ea palàge dú bíi nè Èláíjà. A beè kọ́ nèe kọ á tṍ nóo ból Házeẹ̀l naamá méné Sìríà, Jéhù naamá méné Ízràẹ̀l, nè Èláíshà naamá neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì. (1 Kíǹ. 19:​15, 16) Jìhóvà beè nvèè bá nè Èláíjà kọ á bugi togó leevè tṍó ea née gbò tómí. Bàrì beè naa kọ á ié nen ea é zọ́ẹ siá tóm, ea dú Èláíshà. Mósĩ́ deè ní eo é láá ié nvèè bá lọl bá Jìhóvà tṍó ea tõó ní ló belí kọ à dúè áá ọ̀ọ̀ẹ?

6. Éé ní eo é láá tã̀àgã ló Bàrì kilma ló tṍó ea tõó ní ló belí kọ à dúè áá ọ̀ọ̀ ẹ? (Psalm 62:⁠8)

⁶ Jìhóvà kólí ni kọ ó tãagã̀èé ló. À mon gbò nú eo gé téní bá, vaá à zigà kọọ̀ àé pãanèè ni tṍ ló kọ̀láá tṍó eo tãagã̀èé ló. (1 Tẹ̀s. 5:17) À ólò leemáe gè pãane tṍ ló gbò e bà gé fã̀e. (Pró. 15:⁠8) Éé ní eo é láá tã̀àgã ló Bàrì kilma ló tṍó ea tõó ní ló belí kọ à dú áá ọ̀ọ̀ẹ? Kọ́ bé e nu tọ́a ní ló naa nè Jìhóvà belí bé e Èláíjà beè naaá. (Bugi Psalm 62:⁠8.) Kọ́ gbò nú ea tãagẽ́ ni nè bé ea tọ́a ní ló naa nèe. Bàn kọ Jìhóvà á nveenìè bá neè ni kọbé ò láá bé èlbá gbò nú ea biilé ni nyíe. Dì belí nu dòòmà bá, be à tõó ní ló belí kọ à dúè áá ọ̀ọ̀ vaá pọ̀ à sií ni tṍó eo gé kọ́ kpẹ̀a gbẹá tọọ̀ kpá, bàn ko Jìhóvà á neè ni agẹ ló ea dú bíi kọbé ò láá ló bel nè dõòna gbò. Òó láá bànie kọ á neè ni nyìmànù kọbé ò láá tú kalì kọọmá gbò nú eo zigà ló. (Lúùk 21:​14, 15) Be ò íè tã̀àgã̀ bùlà, bàn Jìhóvà kọ á nveenìè bá neè ni kọbé ò láá kọ́ nú ea gé tãagẽ́ ni nè neǹ vígà e togóe tulà nu. Òó láá bàn Jìhóvà ko á nvèè bá nè nen eo é ló bel nèa kọbé à láá dã́ból ló nú eo gé kọ́ nèe. Kọ́ o bùlà nè Jìhóvà, ẹ̀b bé ea áálá o tã̀àgã ló naa, tú nvèè bá e dõòna gbò né ni; mè àé náa kọ á gá tõoná ni ló belí kọ à dúè áá ọ̀ọ̀.

7. Éé ní eo nóò lọl ló nu dòòmà bá Mauricio e?

⁷ Jìhóvà a tú tóm ea palàge dì bíi nè dénè bẹ̀ì kọ é sì. Òé láá àgala boo kọọ̀ à léémáe vaá à mon gbò tóm eo gé sí mm̀ bõ̀ònatõ̀ò nè gbẹá ól tóm kọ̀ kpẹ̀a. (Ps. 110:⁠3) Mósĩ́ deè ní e gè kilsĩ́ gè sí gbò tómí é nveè bá nè ni tṍó ea tõó ní ló kọọ̀ à dúè áá ọ̀ọ̀ ẹ? Bugi togó boo nu dòòmà bá ene kà nvín ãa gbálà ea bée kọlà Mauricio. * Pọ́ì ńkem̀ tṍó aa ló tṍó e Mauricio diìa múú lọ̀l, ene kà a díì-díí lá kọ́ọ̀ beè aa mm̀ kà kàí. Mauricio kọ́ọ̀: “Ge monìe tṍó ea aa mm̀ kà kàí beè tọá ló bé em géè agala boo nà bá naa. M beè bugi togó beè nda é láá mm-mè zíl em beè zilá ge kìn lóó nè vaá gbẹá mm̀ bõ̀ònatõ̀ò Jìhóvà. A beè tõoḿ ló belí kọ à dú áá m̀m̀ vaá tọ́ọ̀ nen náa é dã́tẽ́ ló bé e nu tọ́a ḿ ló naa.” Éé ní ea beè nvèè bá nè Mauricio e? A kọ́ọ̀: “M beè bòọ̀vẹ̀ gbàà nà sìtóm kọ̀ kpẹ̀a. Vó beè  naa kọ ḿ gá bugi na togó boo gbò nú ea géè tãagém vaá m beè ọ̀ọ̀à aa ló gè ié pọ́lọ́ bùg togó. Nyíém beè ẹẹ vaá náa beè tõonám ló belí kọ à dú áá m̀m̀ tṍó em gé zọ dõòna gbò kọ́ kpẹ̀a.” Mm̀ kà kà, bãana tṍó e pá vígà nè bẹ̀ì née láà kọ ná kpẹ̀a aa tọ do tọ, è ólò ié sìà kpóó tṍó e zọọ̀ va kọ́ kpẹ̀a tenmá boo fóòn nè ge emí kpá lẹ̀ẹ̀la tóm má nen. Dõòna kà éé ní ea beè nvèè bá nè Mauricio e? A kọ́ọ̀: “M beè kilsĩ́ gè sí gbò tóm ea di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. M̀ ólò palàge kpoogá dee ló nyòòmà gbò nu gè naa e bà ném gbẹá nònù. Gbò nu gè naaí ólò naa kọ á tõoḿ ló kọọ̀ Jìhóvà nè pá vígà íém lèèma m.”

8. Mósĩ́ deè ní e tã̀àgã̀ ea agabá é láá tọáí ló é?

⁸ È ẹbmà dẽè ge kpeesĩ́ ló kele-kele tã̀àgã̀ mm̀ gbò dee e tṍó é gé tàí. (2 Tim. 3:⁠1) Kọbèè vó, gbò tã̀àgã̀ e née beè ẹ̀bmà dẽe é láá búló bã̀í ló. Èé láá kpeesĩ́ ló nání bá, kà agẹ bá zọ̀ló, àbèè kọọ̀ nen e beè vùlè ú. Àé láá palàge tãagẽ́i tṍó ea nááá naa vó, bọọ èlmà tõ̀ò tṍó e aà bá ene kà tã̀àgã̀ dọ bá ńdõòna kà, àbèè kọọ̀ kele-kele tã̀àgã̀ gbá naaáí ló tẽ̀ènè tṍó. Sõò kẽ̀èa boo kọọ̀ dẽe Jìhóvà dìí boo, vaá tení dú a nvèè bá, èé láá ié agẹ ló vaá ĩ̀ìmà kọ̀láá kà tã̀àgã̀ e kpeèsĩ́ ló.

9. Baatẽ́ sìgà gbò tã̀àgã̀ e Jóòb beè kpeesĩ́ ló.

⁹ Bugi togó boo sĩ́deè e Jìhóvà beè nvèè bá nè Jóòb ea beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé booá. A beè tení bá gã́bug tã̀àgã̀ tẽ̀ènè tṍó. Mm̀ kóló tẽ̀ènè dee, ba beè kọ́ nè Jóòb kọọ̀ dénè gbò a nom, pá a gyóòlo, nè pá a nvín ea beè palàge vùlè ú. (Jóòb 1:​13-19) Pọ́ì ńkem̀ tṍó aa ló tṍó e Jóòb dì ea gé bãàgã̀a, kpá lóe beè gbóó zọ̀. (Jóòb 2:⁠7) Dìtõ̀ò Jóòb beè zoogá naa ní ea kọ́ọ̀: “Nà dùm bẽ́émán; ním gbĩ́ì ge tõo ná dùm.”​—⁠Jóòb 7:⁠16.

10. Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà beè tú gbò nú e Jóòb íe bíi ló nèe kọbé à láá ĩ̀ìmà gbò tã̀àgã̀ ea géè tení bá ẹ́? (Ẹ̀b fùtó ea di boo kóó kpáí.)

¹⁰ Dẽè Jìhóvà beè di boo Jóòb. Boo béè kọọ̀ Jìhóvà beè vùlè Jóòb, a beè nèe gbò nú ea dúe bíi ló kọbé à láá ĩ̀ìmà gbò tã̀àgã̀ ea géè tení bá. Jìhóvà beè ló bel nè Jóòb, vaá kẽeé nyíe kọọ̀ nyìmànù ea íèè nè a vulè kilma ló gbò a dèmnù náa íe ke kùbmà. A beè ló bel kilma ló gã́bug nom ea dú dũ̀ùnè. (Jọ́ọ̀b 38:​1, 2; 39:​9, 13, 19, 27; 40:15; 41:​1, 2) Jìhóvà beè tu nágé ene kà nvín ãa gbálà ea beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo nèèmà agẹ ló vaá nvèèmà nyíé gbàà Jóòb. Èláíhù beè naa kọ á àgala boo kọọ̀ Jìhóvà ólò nè kpẽ́ gbò e bà fã́e boo béè ba ĩ̀ìmà. Jìhóvà beè naa nagé kọọ̀ Èláíhù á tú vulè nèèmà dùùlà bá deè tṍ Jóòb. Èláíhù beè nvèè bá nè Jóòb kọ á kùb ge bọọgẹ̀ bugi togó boo a bá tení dú ló gè kẽeé nyíe kọọ̀ beele dúù kà ńkem kilma kiẽ́e e Jìhóvà ea dú Neǹ Dèmnù dì. (Jóòb 37:14) Jìhóvà beè nè nàgé tóm Jóòb; a beè kọ́ nèe kọ á tãagã ló Bàrì má taà kà pá a kóò e ba beè sí pọ́lọ́á. (Jóòb 42:​8-10) Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà ólò nvèè bá nèi deè nieí tṍó e di kè bá tàvàlà dìtõ̀ò ẽ?

11. Mókà nvèè nyíé gbàà ní e Kpá Káí ólò nèi tṍó e ténì bá tã̀àgã̀e?

¹¹ Jìhóvà náa ólò tõó káála ló bel nèi belí bé ea beè ló nè Jóòb naaá, sõò à ólò ló bel nèi tení dú ló a Moǹ Bel, ea dú Kpá Káí. (Róm̀ 15:⁠4) À ólò nvèèi nyíé gbàà tení dú ló ból dẽesĩ́ ea néi kilma ló dì deèsĩ́. Bugi togó boo sìgà nú ea di mm̀ Kpá Káí ea é láá nvèèi nyíé gbàà tṍó e gé téní bá tã̀àgã̀. Mm̀ Kpá Káí, Jìhóvà náa kọ é àgala boo kọọ̀ tọ́ọ̀ nu​—⁠kọbèè gbò tã̀àgã̀ e gé téní bá​—⁠náa é láá “kpòòlà beele lọl ló [a]  vulà súú dẽe ló.” (Róm̀ 8:​38, 39) À náa kọ é àgala nàgé boo kọọ̀ à diè ‘kuló kọ̀láá gbò e bà gé kólìèe’ mm̀ tã̀àgã ló. (Ps. 145:18) Jìhóvà kọ́ nèi kọọ̀ be è dẹẹàẹ́ boo, èé láá ĩ̀ìmà kọ̀láá kà tã̀àgã̀ e gé téní bá vaá ié ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe. (1 Kọ́r. 10:13; Jém̀z 1:​2, 12) Moǹ Bel Bàrì kọ́ nágé nèi kọọ̀ bẹẹ tã̀àgã̀ é valẹ̀ bá iná kùbmà tṍó e doolè ló kpẽ́ dùm e bè náa tá e Bàrì zigà nèi. (2 Kọ́r. 4:​16-18) Jìhóvà náa kọ é àgala boo kọọ̀ àé lọlìè kpò kúm bẹẹ tã̀àgã̀​—⁠naamá Sétàn ea dú Pọ́lọ́ Nyómá nè gbò e bà gé zọ́ẹ labví pọ́lọ́ láb. (Ps. 37:10) É kọọ̀ à íe gbò dọ̀ Kpá Káí ea dì ní togó ea é láá nvèè ni nyíé gbàà vaá naa kọ ó ĩ̀ìmà gbò tã̀àgã̀ ea gé dú sĩ́?

12. Éé ní e Jìhóvà ẹbmà dẽe lọ̀líí bá be è gbĩ́ gè ié bélè lọl ló a Moǹ Bel é?

¹² Jìhóvà ẹbmà dẽe lọ̀líí bá kọ é olòó bugi Kpá Káí nè ge palàge bugi togó boo gbò nú e bugì. Tṍó e túù gbò nú e nóò siimá tóm, bẹẹ zìgà ólò aga ló vaá naa kọ é tõo bã ló bẹẹ Tẹ̀ ea di káála. Vó ólò naa kọ é ié agẹ ló vaá láá ĩ̀ìmà gbò tã̀àgã̀ e gé téní bá. Jìhóvà ólò nè nàgé nyómá káí gbò e bà dẹẹ̀a boo a Moǹ Bel. Vaá nyómáá ólò nèi ‘gbele kpóó e a di m mon bel Bàrì’ kọbé è láá ĩ̀ìmà kọ̀láá kà tã̀àgã̀.​—⁠2 Kọ́r. 4:​7-10.

13. Mósĩ́ deè ní e gbò gyã́á e “gyóòlo ea nyímá nu vaá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo” gé néi ni nveè bá nèi kọ é láá ĩ̀ìmà tã̀àgã̀e?

¹³ Tení dú ló nvèè bá ea aa bá Jìhóvà, “gyóòlo ea nyímá nu vaá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo” dì e bà gé émí gã́bug kpá, vídiò, nè gbò sọ́l ea é nvèè bá nèi kọ é láá ié agẹ zìgà vaá kilsĩ́ gè fã̀ Bàrì. (Máát. 24:45) À dú bíi kọ é tú gbò nú e bõ̀ònatõ̀ò néií siimá tóm leevè. Ene kà vígà pábia ea di United State ã́àa kọ́ bé e nyíée palàge ẹẹ naa ló gbò nú e bõ̀ònatõ̀òí ni náa. A beè kọọ̀: “Mm̀ 40 gbáá em ni síímá tóm nè Jìhóvà, nà bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo a bã́ kèbá dò ẹ̀b gã́bug tṍó.” A beè kpeesĩ́ ló agẹ bá ẹ̀bmà​—⁠nen ea beè ṍ míí teeá dẽe beè tú faà kòmà a nómá tẹ̀ fẹ̀, kom ea ólò fẹ́ nen beè bã ló a tẹ̀ nè a kà, vaá bàà tóm e kom ea kọlà cancer ni bã́é ló. Éé ní ea beè nvèè bá nèe kọ á ĩ̀ìmàe? À kọ́ọ̀: “Jìhóvà ólò ẹ̀b nú ea kilím ló lee. Gbò gyã́á ea nem tenmá bá gyóòlo ea nyímá nu vaá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo a nveè bá nèm kọ ḿ láá ĩ̀ìmà. Vó náa kọọ̀ ḿ gbóó láá lo nágé tẽ̀ènè kà bel e Jóòb beè lòa, kọọ̀: ‘Dọ̀ọ̀mà tṍó em é ú, nda é kilsĩ́ gè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo!’ ”​—⁠Jóòb 27:⁠5.

14. Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà ólò tú pá vígà nvèèmà bá nèi tṍó e di kèbá tã̀àgã̀e? (1 Tẹ̀sàlónaikà 4:⁠9)

 ¹⁴ Jìhóvà a búmá pá a gbò kọ bàá vùlè vaá nvèè nyíé gbàà ene tṍó e bà di kèbá tã̀àgã̀. (2 Kọ́r. 1:​3, 4; bugi 1 Tẹ̀sàlónaikà 4:⁠9.) Bẹẹ gbò vígà págbálà nè pábia a nó Èláíhù tení dú ló gè di kpènà ló gè nvèè bá nèi tṍó e ténì bá tàvàlà dìtõ̀ò. (Tóm 14:22) Dì belí nu dòòmà bá, bugi togó boo bé e pá vígà e bà di bõ̀ònatõ̀ò Diane beè sièe kpóó ló vaá nvèè bá nèe kọ á láá kilsĩ́ gè tõo bã ló Jìhóvà naa tṍó ea dóm beè di kèbá kà agẹbá zọ̀ló. À kọọ̀: “A beè tàvàlà. Sõò Jìhóvà beè vùlèi vaá nèi agẹ ló mm̀ gbò ẽ́ e beè di kèbá tàvàlà dìtõ̀òa. Pá bẹẹ bõ̀ònatõ̀ò beè nvèè bá nèi. Ba beè kãái, kolíí boo fọ́ọ̀n, vaá bé e bà zaavàí ló naa beè naa kọọ̀ é kilsĩ́ gè ĩ̀ìmà. Boo béè kọ ním ólò láá ọví faà, pá vígà ólò dù gé dàlam síímá nònù nè ól tóm kọ̀ kpẹ̀a tṍó em é láá sì.” Nyíéi palàge ẹẹ kọọ̀ è íè pá vígà págbálà nè pábia e bà di mm̀ bẹẹ bõ̀ònatõ̀ò e bà vulèi!

15. Éé ní ea náa è agala boo kọọ̀ èé láá ĩ̀ìmà gbò tã̀àgã̀ e gé kpeesĩ́ ló é?

¹⁵ Dénè bẹ̀ì é kpeesĩ́ ló kele-kele tã̀àgã̀. Sõò dì belí bé e ni nó naa, náa é dú áá bẹ̀ì. Dì belí tẹ̀ ea íe vulè, Jìhóvà dì ea gé kúi dẽe ló. À dìí ló lee, à di kpènà ló gè pãanéi tṍ ló tṍó e bĩ́ìnà nvèè bá lọ̀líé bá, vaá à taníe gè nvèè bá nèi. (Àìz. 43:⁠2) È agàla boo kọọ̀ èé láá ĩ̀ìmà gbò tã̀àgã̀ e gé kpeesĩ́ ló boo béè kọọ̀ Jìhóvà taalẹ bá vaá nèi kọ̀láá kà nú e íè bíi ló. À néi nèà deè ge tã̀àgã ló Bàrì, Kpá Káí, gbò kpá ea dẹẹ̀a boo Kpá Káí, nè pá vígà págbálà nè pábia e bà vulèi e bà ólò nvèè bá nèi tṍó e bíi bã́í ló.

16. Mósĩ́ deè ní eé láá kilsĩ́ gè gbẹá kèbá tulè Bàrì e?

¹⁶ Ẹ̀b bé e nyíéi ẹ́ẹ kọọ̀ è íè Tẹ̀ ea di káála ea gé kúi dẽe ló naaà! “Nyíè beele ẹ́ẹẹ́ ló.” (Ps. 33:21) Èé láá naa kọ Jìhóvà á nyimá kọọ̀ nyíéi ẹ́ẹ kọ à gé ẹb nú ea kilíí ló tení dú ló gè zaava ló gbò sĩ́deè ea gé nveemà bá nèi. Èé piigà nàgé bé e bẹẹ kpóó sim tùlà naa mm̀ ge kilsĩ́ gè gbẹá kèbá tulè Bàrì. Boo dõona bá, be è kilsĩ́ gè pììgà bé e bẹẹ kpóó sim tùlà naa mm̀ ge gbàntṍ ló Jìhóvà vaá naa nú ea léémáe, àé kúi dẽe ló dọ̀ọ̀mà dè-dè!​—⁠1 Pít. 3:12.