Pẹẹ nyoone togó bel ea di m

Pẹẹ nyoone a gbò togó bel

50 TOGÓ BEL GE NÒ

SỌ́L EA GÃ́BUG DÚ 135 Jìhóvà Ban Kọọ̀: “Nyimá Nu, E Nà Nvín”

Gbò Tẹ̀ Nè Kà​​—Nveenii Bá Nei Bọọ Gbò Nvín Kọ Bàá Ié Agẹ Zìgà Mm̀ Jìhóvà

Gbò Tẹ̀ Nè Kà​​—Nveenii Bá Nei Bọọ Gbò Nvín Kọ Bàá Ié Agẹ Zìgà Mm̀ Jìhóvà

‘Nyimai bùlà Bàrì, nú ea dú lé vaá leemá Bàrì nè nú ea bọ́ló.’​—RÓM̀ 12:2.

NÚ EÉ NÓ

Mm̀ nakà togó belí, èé ló bel boo bé e gbò tẹ̀ nè kà é láá zọ̀ ba gbò nvín loá bel boo gbò nú ea di mm̀ Kpá Káí vaá noomà va nú ea kil ló Bàrì naa, nè bé e bà é láá nvèè bá nè va naa ní e ba zìgà é aga ló naa.

1-2. Éé ní ea dú bíi kọ gbò tẹ̀ nè kà á naa tṍó e ba nvín bĩ́íná va gbò bíb ea kil ló Bàrì nè gbò nú e Kpá Káí nóòmà ẽ?

 DÉNÈ bẹ̀ì nyímà kọọ̀ ge bumá nvín níì valẹ tóm nì. Be ò dúù tẹ̀ àbèè kà, è leelà ni ló tóm eo gé sí kọbé ò láá nvèè bá nè pá o nvín kọ bàá ié agẹ zìgà mm̀ Jìhóvà. (Dìt. 6:​6, 7) Pá o nvín é láá bĩiná sìgà bíb ea kil ló gbò nú e zigà ló, dì belí nú ea náa vaá Jìhóvà náa sọtọ́ deè kọ é naa sìgà nu.

2 Be à sẹlẹ, túá ból àé láá tõó ní ló kọọ̀ o nvín bĩ́íná ni bíbvá boo béè kọ náa íe zìgà mm̀ Jìhóvà, àbèè gbò nú e Kpá Káí nóòmà. Sõò à dú bíi kọ pá o nvín á bĩiná ni sìgà bíb kọbé lóó ba zìgà aga ló. (1 Kọ́r. 13:11) Vóà naa, náa dú bíi kọ pọ̀ á sií ni be bà bĩ́íná ni gbò bíb ea bélí vó. Tṍó e bà bĩ́íná ni bíb, òé láá tú nèà deèá nvèèmà bá nè va kọ bàá bugi togó boo gbò nú e Kpá Káí kọ́ kilma ló bíb e bà bĩináá naa ní e ba zìgà é aga ló.

3. Éé ní eé ló bel boo mm̀ nakà togó belí é?

3 Mm̀ nakà togó bel ge nòí, èé ló bel boo bé e gbò tẹ̀ nè kà é láá nvèè bá nè ba gbò nvín kọ bàá (1) ié agẹ zìgà mm̀ Bàrì nè gbò nú e Kpá Káí nóòmà, (2) dã́ ból ló vaá tõó boo gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí ea kil ló lé nè pọ́lọ́, nè (3) bé e bà é láá baatẽ́ gbò nú e bà ziga ló nè dõona gbò naa. Èé ló nágé bel boo nú ea náa vaá à dú lé kọ gbò pá nvín á bĩiná bíb, nè nú e gbò tẹ̀ nè kà é láá zọ̀ ba gbò nvín naaá kọbé bà íe nèà deè ge noomà va nú ea kil ló Bàrì.

NVÈÈ BÁ NÈ O NVÍN KỌ Á IÉ AGẸ ZÌGÀ MM̀ BÀRÌ NÈ GBÒ NÚ E KPÁ KÁÍ NÓÒMÀ

4. Mókà gbò bíb ní eo nvín é láá bĩiná ẽ́, vaá ló éé?

4 Gbò tẹ̀ nè kà, à bọ́ló kọ ó nyimai kọ bọọ zìgà náa é láá dùùlà bọọ gbò nvín. Nóo beè dõogẽ iei zìgà mm̀ Jìhóvà tṍó e ba beè mànii. Níà bé ea dì nàgé naa ló bọọ gbò nvín ẽ́. Vóà naa, bọọ gbò nvín é láá bĩiná kọọ̀: ‘Àé náa vàẹ vaá m̀ láá àgala boo kọ Bàrì dì e? É kọọ̀ m̀ é láá dẹlẹ gé nyíé boo nú e Kpá Káí kọ́?’ Kàsĩ́, Kpá Káí síèi kpóó ló kọ é nyimá “lèlà sĩ́deè ge fã̀ Bàrì” tení dú ló gè ‘palàge tú kọ̀láá kà nu sẹẹa bá ẹ̀b.’ (Róm̀ 12:1; 1 Tẹ̀s. 5:21) Sõò, mósĩ́ deè ní eo é láá nvèè bá nè pá o nvín naa ní e lóó ba zìgà é aga ló é?

5. Éé ní e gbò tẹ̀ nè kà é láá naa kọbé bà láá nvèè bá nè ba gbò nvín kọ bàá dẹlẹ nyíé boo nú e Kpá Káí kọ́ ẹ́? (Róm̀ 12:2)

5 Siè kpóó ló o nvín kọ á gbĩ́ gbò nú ea é náa kọ á agala boo kọọ̀ nú e Kpá Káí nóòmà dú kà-kà. (Bugi Róm̀ 12:2.) Tṍó eo nvín bĩ́íná ni bíb, tú nèà deèá nvèèmà bá nèe kọ á nyimá bé ea é láá tú Watch Tower Publications IndexResearch Guide for Jehovah’s Witnesses gbĩimá ààlaà gbò bíb ea íe naa. Dì belí nu dòòmà bá, òé láá sièe kpóó ló kọ á gbĩ́ gbò togó bel nè vídiò ea é nveè bá nèe kọ á agala boo kọọ̀ Kpá Káí níì pọ́ì kpá e gbò nen beè emí nì, sõò níà “Moǹ Bel Bàrì.” (1 Tẹ̀s. 2:13) Àé láá gbĩ nágé tẽ́ ló nú ea kil ló pọ̀b boǹ Nínavà ea beè di Àsìríà deè kéléá. Tṍó ea kil nvéeá, sìgà gbò nò kpá e bà ólò ló bel boo nú ea di mm̀ Kpá Káí beè kọọ̀ tọ́ọ̀ kà pọ̀b bon ea kọlà Nínavà náa beè dì. Sõò mm̀ gbò gbáá 1850, gbò e bà ólò gbĩ́ nu lọl mm̀ kunukẽ̀ beè mòn sìgà nú ea zógè kọ nú e Kpá Káí kọ́ kilma ló pọ̀b boǹ Nínavà dú kà-kà. (Zèf. 2:​13-15) Kọbé o nvín láá kpáá nyimá nú ea kil ló bé e pọ̀b boǹ Nínavà beè kyọa sĩ́ naa ea ḿm̀-mè kọ́ọ̀ bùlà Bàrì ea di mm̀ Kpá Káí, àé láá bugi togó bel ea kọ́ọ̀ “O Beè Nyimá Gé?” ea di mm̀ Kpá Tọ Kùdẽe Ló níí November 2021. Siè kpóó ló o nvín kọ á tú gbò nú ea nó lọl mm̀ bẹẹ gbò kpá doolé ló gbò nú ea di mm̀ dõona kà gbò kpá e nen é láá dẹlẹ nyíé boo. Ge naa vó é nveè bá nèe kọ á kpáá palàge dẹlẹ nyíé boo gbò nú e Kpá Káí kọ́.

6. Mósĩ́ deè ní e gbò tẹ̀ nè kà é láá nvèè bá nè ba gbò nvín kọ bàá mòn gbò nú ea zógè kọọ̀ nú e Kpá Káí kọ́ dú kà-kà ẹ. (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

6 Nvèè bá nè o nvín kọ á mòn gbò nú ea zógè kọọ̀ nú e Kpá Káí kọ́ dú kà-kà. Gbò tẹ̀ nè kà, gbĩi gbò nèà deè ea é náa kọ ó láá zọi bọọ gbò nvín loai bel boo nú e Kpá Káí nóòmà ea kil ló Bàrì. Òé láá iei gbò nèà deèí tṍó eo gbáì sií museum, kĩée e gã́bug nú e ba beè fò dì, àbèè tṍó eo síì tọ nàà tóm Gbò Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà. Dì belí nu dòòmà bá, tṍó eo síì museum, òé láá dòbá sìgà nú ea di museuma nè o nvín, àbèè ò zọ́ẹ loá bel boo nú ea beè naaá ea gbááá ló nú ea di mm̀ Kpá Káí. Ge naa vó é nveè bá nè o nvín kọ á agala boo kọọ̀ nú e Kpá Káí kọ́ dú kà-kà. Òé láá kọ́ nú ea kil ló dem ea kọlà Moabite Stone nè o nvín. Béè Jìhóvà di boo demá vaá demá a tõo mm̀ 3,000 gbáá. Moabite Stone e gé kọ́ nú ea kil lóí di Louvre Museum ea di Paris, mm̀ dó France. Gbá ló vó, dõona kà nú ea zógè bé e Moabite Stone meà naa di gbàà gbò nú e bà zógè kĩée e bà émí “The Bible and the Divine Name” ea di Tọ Nàà Tóm Ea Gé Ẹb Nú Ea Kil Ló Sìtóm Kọ̀ Kpẹ̀a Gbò Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà Beeá Bàlà Booí ea di Warwick, New York. Moabite Stoneí zógè kọọ̀ Méné Míshà beè bé uú boo dó Ízràẹ̀l vaá nòòtẽ́í gbáá ló nú e Kpá Káí kọ́. (2 Kíǹ. 3:​4, 5) Tṍó e pá o nvín tú ba dẽe mònmà gbò nú ea zógè kọọ̀ gbò nú ea di mm̀ Kpá Káí dú kà-kà, àé náa kọ ba zìgà á aga ló.​—Doolé ló 2 Krónikòl 9:6.

Nvèè bá nè o nvín kọ á ié agẹ zìgà mm̀ Bàrì nè gbò nú e Kpá Káí nóòmà tení dú ló gè zogèe gbò nú ea di museum ea zógè kọ gbò nú e Kpá Káí kọ́ dú kà-kà. (Ẹ̀b 6 kpò)


7-8. (a) Éé ní eé láá nó lọl ló gbò nú e Bàrì beè dèm ẽ? Nè nu dòòmà bá. (Ẹ̀b nàgé fòtó.) (b) Mókà bíb ní ea é láá nvèè bá nè pá o nvín kọ bàá agala boo kọ à íe nen ea beè dèm dénè nu ẽ́?

7 Siè kpóó ló o nvín kọ á bugi togó boo gbò nú e Bàrì beè dèm. Tṍó eo gé lẹ́galai àbèè tṍó eo dií ól, nvèè bá nè pá o nvín kọ bàá bugi togó boo gbò nú e Bàrì beè dèm. Ló éé? Mèà e gbò nuí íe zógè kọ nen ea beè dèm va palàge nyimá nu. Dì belí nu dòòmà bá, gbò sã́ìns a tú gã́bug gbáá noomá nú ea kil ló gbò gẹ́l-gẹ́l gbṍó ea di boo sìgà nú e Bàrì beè dèm. Ene kà neǹ sã́ìns ea bée kọlà Nicola Fameli baatẽ́ kọọ̀, be ò bugi gbò gẹ́l-gẹ́l gbṍó ea di boo gbò nú e Bàrì beè dèm, òé mon kọ bà náa bọọgẹ̀ kil kpã́á aa ló ene. Bèla ea di zẹ̀ẹ̀ gbò gẹ́l-gẹ́l gbṍóí ní e gbò sã́ìns ólò kolíe Fibonacci Sequence e. Gbò gbṍóí ólò di boo gã́bug nú e Bàrì beè dèm dì belí gbò gùlù gyã́à káála, kóó kpẹ́ẹ́, nè boo sìgà pà sãa, dì belí sã̀ép nè fẽ́é víl. a

8 Tṍó eo nvín di tọọ̀ kpá, àé láá nó nú ea kil ló kele-kele mèà e gbò nú e Bàrì beè dèm íe. Dì belí nu dòòmà bá, sìgà té ólò bọọ iná enè ketõ̀ò vaá à gbóó daaá naa ní ea é íe gbónó, tṍó e tṍó téní à ólò gbóó ié gi kpõg. Bà ólò kolí gbò nú ea meà naa vó kolíe fractals. Gã́bug nú e Bàrì beè dèm ólò ié íb mèàá. Sõò mée ní ea beè dèm gbò nú ea kpé dẽe naa vó é? Tṍó eo nvín bugi togó boo bé e gbò nú e Bàrì beè dèm palàge kpe dẽe naa, àé nveè bá nèe kọ á agala boo kọ Bàrì ní ea beè dèm dénè nu ẽ́. (Híb. 3:4) Bé eo nvín gé bọọ naa, níà bé ea é dú bíi kọ ó nvèè bá nèe kọ á dã́ ból ló nú ea náa vaá à dú bíi kọ é gbàntṍ ló gbò log e Bàrì beè nè naa ẽ́. Kọbé ò láá naa vó, àé dú bíi kọ ó bĩiná va nakà bíbví, “Be Bàrì ní ea beè dèmii ẽ́, é kọ nóo bulà kọọ̀ à nyímá gbò nú ea é láá naa kọ nyíéi á ẹẹ?” Òé gbóó láá tú nèà deèá bààmà tẽ́ nèe kọọ̀ tení dú ló Kpá Káí, Bàrì kọ́ gbò nú eé láá naa kọbé nyíéi ẹ́ẹ.

NASA, ESA, nè Hubble Heritage (STScl/AURA)-ESA/Hubble Collaboration

Mée ní ea beè dèm gbò nú ea kpé dẽe ea di bàlà booí é? (Ẹ̀b 7-8 kpò)


NVÈÈ BÁ NÈ O NVÍN KỌ Á DÃ́ BÓL LÓ VAÁ TÕÓ BOO GBÒ NÒÒKÚU EA DI MM̀ KPÁ KÁÍ EA KIL LÓ LÉ NÈ PỌ́LỌ́

9. Éé ní ea é láá naa kọ o nvín á bĩiná ni bíb ea kil ló gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí ea kil ló lé nè pọ́lọ́ ẹ́?

9 Sìgà tṍó, pá o nvín é láá bĩiná ni nú ea kil ló gbò nú e Kpá Káí kọ́ à dú pọ́lọ́. Tṍó ea meà naa vó, pììga boo gè nyimá nú ea náa vaá o nvín à bĩiná ni bíbvá. É kọ náa ziga ló gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí ea kil ló lé nè pọ́lọ́, sẹ̀ náa nyímá bé ea é baatẽ́ nú ea ziga ló ea di mm̀ Kpá Káí nè dõona gbò naa ẽ́? Kọ̀láá bé ea dì naa, òé láá nvèè bá nè o nvín kọ á nyimá nú ea náa vaá ge gbàntṍ ló log Jìhóvà à dú lé. Kọbé ò láá naa vó, òé láá zọ̀ẹ noá kpá ea kọlà Dé Kpéè Ló Dùm Dọ̀ọ̀mà Dè-dè! b

10. Mósĩ́ deè ní eo é láá nvèè bá nè o nvín kọ á bugi togó boo bé ea é láá agẹlẹ ló a gbaa ló kilma ló Jìhóvà naa ẽ́?

10 Nvèè bá nè o nvín kọ á naa kọ a gbaa ló kilma ló Jìhóvà á agaló. Tṍó eo gé zọ o nvín noá Kpá Káí, zọ̀ẹ loá bel boo gbò bíb nè nu dòòle ló ea di mm̀ kpá ea kọlà Dé Kpéè Ló Dùm Dọ̀ọ̀mà Dè-dè! kọbé ò láá nyimá nú ea dìé bùlà. (Pró. 20:5) Dì belí nu dòòmà bá, 8 nu gè nò ea di mm̀ kpáá tú Jìhóvà doolé ló kà lé kóò ea ólò nèi log ea é kpenài vaá dọ̀ bélè nèi. Tṍó eo ni zọ́ẹ loá bel boo nú ea di mm̀ 1 Jọ́ọ̀n 5:3 lọ̀l, òé láá bĩináe kọọ̀, “Tã́gíní bé e ni nyímá kọọ̀ Jìhóvà níà bẹẹ lé Kóòa, móbá ní ea bọ́ló kọ é ẹ̀bmà gbò nú ea kọ́ é naa ẽ́?” Àé láá tõo ní ló kọ bíbvá níà kà vàlẹ bíb, sõò ge bĩiná o nvín bíb ea dì belí vó é nveè bá nèe kọ á nyimá kọọ̀ Jìhóvà ólò nèi log boo béè kọ à vulèi.​—Àìz. 48:​17, 18.

11. Mósĩ́ deè ní eo é láá nvèè bá nè o nvín kọ á dã́ ból ló nú ea náa vaá ge tõó boo gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí à dú lé é? (Próvẹẹ̀b 2:​10, 11)

11 Zọ̀ o nvín loá bel boo bé e gè tõó boo gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí ólò dọ̀ bélè nèi naa. Tṍó eo gé nói Kpá Káí àbèè tṍó eo gé túi nú ea dì nè dee, loai bel boo bé e gè tõó boo gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí ni nveè bá nè pá bọọ tọ naa. Dì belí nu dòòmà bá, òé láá tú nèà deèá nvèèmà bá nè o nvín kọ á dã́ ból ló nú ea náa vaá gè ló kà-kà bel nè ge sí tóm agẹlẹ bá à dú lé. (Híb. 13:18) Òé láá baa nagé tẽ́ bé e gè tõó boo gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí ólò nvèè bá nèi kọ é ié válá ló nè ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe naa. (Pró. 14:​29, 30) Be o nvín dã́ ból ló nú ea náa vaá gè tõó boo gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí à dú lé, àé nveè bá nèe kọ á tú gbò dùùlà bá deè tṍ ea di mm̀ Kpá Káí siimá tóm.​—Bugi Próvẹẹ̀b 2:​10, 11.

12. Mósĩ́ deè ní e ene kà tẹ̀ boo tọ ólò nvèè bá nè a nvín kọ á nyimá kọọ̀ ge tõó boo gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí ólò dọ̀ bélè e?

12 Ene kà tẹ̀ boo tọ ea bée kọlà Steve ea ólò tõó France, baatẽ́ bé e ẹlẹ nè a va beè nvèè bá nè ba nvín ea bée kọlà Ethan ea di mm̀ a òb nè sìgà gbáá kọ á dã́ ból ló kọọ̀ Jìhóvà ólò nèi log boo béè kọ à vulèi naa. À kọ́ọ̀: “È ólò bĩináe sìgà bíb ea bélí, ‘Éé ní ea náa vaá Jìhóvà à gbĩ́ kọ é tú gbò dùùlà bá deè tṍ ea néi siimá tóm ẽ́? Éé ní ea náa vaá ge kọ Jìhóvà néi gbò dùùlà bá deè tṍí à zogè kọ à vulèi é? Éé ní ea é láá naaá be nóo tõò boo gbò dùùlà bá deè tṍ ea di mm̀ Kpá Káí é?’” Ge zọ̀ Ethan loá bel boo gbò bíb ea dì belí vó a nveè bá nèe kọ á tõó boo gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí. Steve kpáá kọọ̀: “Bẹẹ nu sẹ̀ẹ̀a sĩ́ dú gè nvèè bá nè Ethan kọ á nyimá kọọ̀ ge tõó boo gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí palàge lee èl ge naa nú e gbò nen ẹb kọ à lelà.”

13. Mósĩ́ deè ní e gbò tẹ̀ nè kà é láá bumá ba nvín kọ á tõó boo gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí é? Nè nu dòòmà bá.

13 Bumá o nvín kọ á tõó boo gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí. Enè sĩ́deè eo é láá naamá vó dú tṍó e bà kọ́ o nvín á bugi sìgà kpá gbẹá tọọ̀ kpá. Be à sẹlẹ, kpá e bà kọ́ á bugiá nveè sãa kúm sìgà láb e Jìhóvà kọ́ à dú pọ́lọ́, dì belí dùm kúnàgã̀ àbèè dùm gboo-gboo ló. Òé láá nvèè bá nèe kọ á dã́ ból ló bé e Jìhóvà ẹb gbò lábvá naa. (Pró. 22:​24, 25; 1 Kọ́r. 15:33; Fíl. 4:8) Ge naa vó é láá nvèè bá nè o nvín kọ á mòn nú ea náa vaá gè gbàntṍ ló Jìhóvà à dú bíi, vaá be à íe nèà deè, àé láá zọ̀ a neǹ dòbá nè gbò e bà gbá dia tọọ̀ kpá loá bel boo gbò nú ea ziga ló.

NOOMÀ O NVÍN BÉ EA É LÁÁ ZỌ̀ DÕONA GBÒ LOÁ BEL BOO GBÒ NÚ EA ZIGA LÓ NAA

14. Mókà togó bel ní e pọ̀ é láá sii gbò nvín ãa ló gè zọ̀ dõona gbò loá bel boo é, vaá ló éé?

14 Sìgà tṍó, pọ̀ ólò sii gbò nvín ãa ló gè zọ̀ dõona gbò loá bel boo gbò nú e bà ziga ló. Dì belí nu doomà bá, pọ̀ é láá sií va ló gè zọ̀ dõona gbò loá bel boo nòòmànù ea kọ́ọ̀ nu beè fùùà bã kẽ. Ló éé? Boo béè kọọ̀ ba gbò dòbá é láá ló bel boo togó belá naa ní belí kọ nú ea gé nóòmàá dú kà-kà. Be ò dúù tẹ̀ àbèè kà, mósĩ́ deè ní eo é láá nvèè bá nè o nvín kọ á agala boo gbò nú ea ziga ló é?

15. Éé ní ea é láá nvèè bá nè gbò nvín ãa e bà gé nyoone nvéè Kráìst kọ bàá palàge agala boo gbò nú e bà ziga ló é?

15 Nvèè bá nè o nvín kọ á palàge agala boo gbò nú ea ziga ló. Náa bọ́ló kọ kẹ́ẹ á sii o nvín boo béè kọ à zigà kọọ̀ Bàrì ní ea beè dèm dénè nu ẽ́. (2 Tím. 1:8) Ló éé? Boo béè kọọ̀ bã̀àna gbò sã́ìns zigà kọọ̀ gbò nú ea di dùm náa beè dõogẽ fùùà bã kẽ. Bà mon gbò nú ea zógè kọọ̀ nen ea palàge nyimá nu ní ea beè dèm dénè nú ea di dùm ẽ. Vóà naa, bà náa zigà kọ nu beè dõogẽ fùùà bã kẽ belí bé e bà gé nóòmà gbẹá gã́bug tọọ̀ kpá naa. Ene kà nú ea é láá nvèè bá nè o nvín kọ á palàge agala boo gbò nú ea ziga ló dú gè bugi togó boo gbò nú ea náa vaá gã́bug pá vígà à zìgà kọọ̀ Bàrì ní ea beè dèm dénè nu ẽ́. c

16. Mósĩ́ deè ní e gbò tẹ̀ nè kà é láá nvèè bá nè ba gbò nvín kọ bàá láá baatẽ́ kọọ̀ Bàrì ní ea beè dèm dénè nu ẽ́? (1 Pítà 3:15) (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

16 Nvèè bá nè o nvín kọ á láá baatẽ́ nú ea náa vaá à zìgà kọ Bàrì ní ea beè dèm dénè nu ẽ́. (Bugi 1 Pítà 3:15.) Ge zọ̀ o nvín loá bel boo gbò togó bel ea kil ló dèmnù, nè nòòmànù ea kọ́ọ̀ nu beè fùùà bã kẽ ea di boo jw.org é dọ bélè nèe. Tṍóá ò gbóó zọ̀ o nvín loá bel boo gbò gá ea bulà kọ àé láá bààmàtẽ́ kọọ̀ Bàrì ní ea beè dèm dénè nu ẽ́. Kẽeé nyíe kọ náa bọ́ló kọ á zọ̀ gbò e bà gbá dìa tọọ̀ kpá tàlà bel. Sièe kpóó ló kọọ̀ be gbò nen di kpènà ló gè pãanée tṍ ló, á baatẽ́ mm̀ bá ea é válí gè dã́ ból ló. Dì belí nu dòòmà bá, beè nen ea di ba tọọ̀ kpá kọ́ọ̀: “Áá nú e nda monmà dẽe ní e nda ólò zìgà kọ à dìe, vóà naa ním zigà kọọ̀ Bàrì dì, boo béè kọ m̀ gáà mònìe.” O nvín é láá kọ́ nèe kọọ̀: “Dòòmà dẽe ló kọ ò ínà kọ̀l e gbò nen á gé vaá ò mòn kà lé tọ e ba beè tìb, éé ní e nyíé ni é kọ́ ẹ́? Be nyíé ni kọ́ọ̀ nen ní ea beè tìb tọáẹ́, níà bé ea dì nàgé naa ló gbò nú ea di boo kunukẽ̀í ẽ́, Bàrì ní ea beè dèm dénè nu ẽ́!”

Tú bá ea é válí gè dã́ ból ló bààmà tẽ́ nú eo zigà ló nè gbò eo gbáì diaí tọọ̀ kpá (Ẹ̀b 16-17 kpò) d


17. Mósĩ́ deè ní e gbò tẹ̀ nè kà é láá nvèè bá nè ba nvín kọ á gbĩ́ gbò nèà deè ge zọ̀ dõona gbò loá bel boo nú ea di mm̀ Kpá Káí é? Nè nu dòòmà bá.

17 Nvèè bá nè o nvín kọ á gbĩ́ gbò nèà deè ge zọ̀ dõona gbò loá bel boo gbò nú ea di mm̀ Kpá Káí. (Róm̀ 10:10) Òé láá tú bé eo nvín gé síá kpóó ló gè zọ̀ dõona gbò loá bel boo gbò nú ea ziga naa doolé ló ge nó gè tú gòmà kpaamá sọ́l. Túá ból, àé bọ́ló kọ á nó dú ló gbò sọ́l ea válí gè kpà. Tṍó e tṍó é téní, àé gbóó pàlà. Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, nvín ãa ea gé nyoone nvéè Kráìst é láá nó gè kọ́ kpẹ̀a tení dú ló gè dààmà togó mm̀ sĩ́deè ea válí bá. Dì belí nu dòòmà bá, àé láá bĩiná gbò e bà gbá dia tọọ̀ kpá kọọ̀: “É kọ ò nyímà kọọ̀ gbò e bà ólò dèm ńzì ólò nó nu lọl ló gbò nú ea di dùm? M̀ gbĩ́ì ge zogè ni ene kà vídiò eo é palàge dé kpéè ló.” Tṍóá, àé gbóó láá zogè ene kà vídiò ea di kè kẽè Was It Designed? Tṍó e vídiòa ni íná kùbmà, àé láá bĩiná kọọ̀: “Be bà ólò lèèlà gbò sã́ìns boo béè kọ bà dem nú ea bélí mèà gbò nú ea di dùm, mée ní ea bọ́ló kọ bàá palàge lèèlà ẹ?” Ge tú nakà valẹ báá sii ló é láá naa kọ á tàn nen e bà gbá dia tọọ̀ kpá gè nó nu ea kil ló Jìhóvà.

KILSĨ́ GÈ NVÈÈ BÁ NÈ O NVÍN KỌ Á IÉ AGẸ ZÌGÀ MM̀ JÌHÓVÀ

18. Mósĩ́ deè ní e gbò tẹ̀ nè kà é láá nvèè bá nè ba gbò nvín kọ bàá ié agẹ zìgà mm̀ Jìhóvà ẹ?

18 Gã́bug gbò e bà di bàlà booí náa íe zìgà mm̀ Jìhóvà. (2 Pít. 3:3) Vóà naa, gbò tẹ̀ nè kà siei kpóó ló bọọ gbò nvín kọ bàá nó gbò togó bel ea é nveè bá nè va kọ bàá kpáá palàge nvèè ka ló Moǹ Bel Bàrì nè gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí. Nveenii bá neí va kọ bàá bugi togó boo gbò nú ea é agẹlẹ ló ba zìgà mm̀ Jìhóvà tení dú ló gè zọ̀ va loá bel boo gbò nú e Jìhóvà beè dèm. Nveenii bá neí va kọ bàá dã́ ból ló bé e gbò kọ́ọ̀ bùlà Bàrì ea di mm̀ Kpá Káí gé ḿḿ-má naa. Bọọ èlmà vó, à dú bíi kọ ó olòó zọ̀i va tã̀àgã ló Bàrì vaá ò tã̀àgãi ló Bàrì maí va. Tṍó eo náànìì vó, òé láá agalaí boo kọ Jìhóvà é tã́ànè dee bá bọọ pììgà vaá nvèè bá nè bọọ gbò nvín naa ní e bà é íe agẹ zìgà.​—2 Kró. 15:7.

SỌ́L EA GÃ́BUG DÚ 133 Tú O Deè Ãa Fã̀àmà Jìhóvà

a Be ò gbĩ́ gè kpáá nó bọ̀ọ̀vẹ̀, ẹ̀b vídiò ea kọlà The Wonders of Creation Reveal God’s Glory ea di boo jw.org.

b Be o nvín a nó kpá ea kọlà Dé Kpéè Ló Dùm Dọ̀ọ̀mà Dè-dè! lọ̀l, òé láá kpáá zọ̀ẹ loá bel boo sìgà nu gè nò ea di kè kẽè 34 kpò ea ló bel boo gbò nòòkúù Kpá Káí ea kil ló lé nè pọ́lọ́.

c Bugi togó bel ea kọ́ọ̀ “Why We Believe in a Creator” ea di mm̀ Awake! níí September 2006, nè bróshọ̀ ea kọlà The Origin of Life​—Five Questions Worth Asking. Kọbé ò kpáá mòn dõona kà gbò nu dòòmà bá, ẹ̀b gbò vídiò ea di kè kẽè Viewpoints on the Origin of Life ea di boo jw.org.

d BÀÀTẼ́ EA KIL LÓ FÒTÓ: Ene kà nvín ãa gbálà ea gé tú vídiò ea di kè kẽè Was It Designed? zogè ene kà nvín e bà gbá dia tọọ̀ kpá, ea íe leemá mm̀ nú e bà ólò tuumá fòtó