1. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ 3 Jọ́ọ̀n 3, 4, éé ní ea ólò naa kọọ̀ nyíéi á ẹẹ ẹ́?

É KỌỌ̀ òó láá dòòmà dẽe ló bé e nyíè neǹ tóm Jọ́ọ̀n beè ẹẹ naa tṍó ea dã́ kọọ̀ gbò e ẹlẹ beè nvèè bá noòmà va kà kà belí dì e bà gé fã Jìhóvà mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo? Ba beè kpee sĩ́ ló gã́bug tã̀àgã̀, vaá Jọ́ọ̀n géè pììga boo gè agẹlẹ ló zìgà gbò níí Kráìst e ba beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo, e ẹlẹ beè ẹ̀bva naamá pá ńlẹ́ẹ̀ nvíní. Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, nyíéi ólò ẹẹ tṍó e bẹẹ nvín àbèè gbò e ólò noòmà kpá Káí kin ba lóó nè Jìhóvà vaá kilsĩ́ gè fã̀e.—Bugi 3 Jọ́ọ̀n 3, 4.

2. Éé ní ea dú bùlà ea beè di nvéè gbò kpá e Jọ́ọ̀n beè emí ẽ́?

² Mm̀ gbáá 98 C.E., àé láá dú kọọ̀ Jọ́ọ̀n beè tõó ku ló àbèè mm̀ boǹ Ẹ́fẹsọ̀s. Àé láá dú kọọ̀ a beè kil kĩá tṍó e bà sọ́ẹ bá lọl tọọ̀ kpọ́gọ́lọ́ ea beè di boo kpò e múú beeá tení ló ea kọlà Pátmòsa. Àá láá dú mm̀ gbò tṍóá ní e Jìhóvà beè tú a nyómá káí nèe kọ á emí taà kà a kpáá ẹ́. Bùlà ea di nvéè gbò a kpáí beè dú gè siè kpóó ló gbò níí Kráìst e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo kọ bàá kilsĩ́ gè ié zìgà mm̀ Jíízọ̀s nè ge kyã̀à nyoone nvéè kà kà belá.

3. Mókà gbò bíb ní eé áálá ẹ́?

³ Jọ́ọ̀n ní ea beè dú dee deè nvéè neǹ tóm ea beè sigá dùme, vaá gbò kyáá nòòmànù ea beè di mm̀ gbò bõ̀ònatõ̀òa beè tãagẽ́e. * (1 Jọ́ọ̀n 2:18, 19, 26) Gbò e ba beè dọ̀ aa nvéè Kráìst géè kọọ̀ baala nyímàè ló Bàrì, sõò bà náa géè gbàn tṍ ló gbò log Jìhóvà. Mm nakà kpò nònùí, èé ló sọ́l boo dùùlà bá deè tṍ e Jọ́ọ̀n beè nè vaá è áálá taà kà bíb ea kọ́ọ̀: Éé ní ea tõó dọ̀ ge kyã̀à nyoone nvéè kà kà bel é? Éé ní ea é láá kpègii lọl ló gè nyoone nvéè kà kà belí é? Vaá mósĩ́ deè ní eé láá nvèè bá nè ene kọbé è kilsĩ́ gè kyã̀à nyoone nvéè kà kà bel é?

4. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ 1 Jọ́ọ̀n 2:3-6 nè 2 Jọ́ọ̀n 4, 6, éé ní eé náa kọbé è láá kyã̀à nyoone nvéè kà kà bel é?

⁴ Kọbé è láá kyã̀à nyoone nvéè kà kà belí, àé dú bíi kọ é nyimá kà kà bel ea di mm̀ Kpá Káí. Vaá èé íè ge ‘sẹlẹ lẹ̀ẹ̀là [Jìhóvà],’ naamá gè gbàn tṍ ló gbò a log. (Bugi 1 Jọ́ọ̀n 2:3-6; 2 Jọ́ọ̀n 4, 6.) Jíízọ̀s néi nu dòòmà bá ea gbõoma mm̀ gè gbàn tṍ ló Jìhóvà. Vóà naa, ene kà pọ̀bkà sĩ́deè eé láá gbàn tṍ ló Jìhóvà dú gè tõo belí bé e Jíízọ̀s beè tõo naa imá kiẽ́e e bẹẹ kpóó sim tùlà.—Jọ́ọ̀n 8:29; 1 Pít. 2:21.

5. Éé ní eé íè gè àgala boo é?

⁵ Kọbé è láá kilsĩ́ gè kyã̀à nyoone nvéè kà kà bel, èé íè ge àgala boo kọọ̀ Jìhóvà dú Bàrì kà kà bel, vaá zìgà kọọ̀ kọ̀láá nú ea di mm̀ Kpá Káí dú kà kà. Èé íè ge àgàlà nàgé boo kọọ̀ Jíízọ̀s ní ea dú Mèsáíà e Bàrì beè zìgàa ẹ. Deè nieí, gã́bug nen íe bàà-bàà bùlà kọọ̀ Bàrì beè tṍ nóo ból Jíízọ̀s naamá Méné boo a Boǹ Méné. Jọ́ọ̀n beè nè ã̀àne kọọ̀ àé íe “gbele tõ̀ò gbò kẹ̀lẹ̀,” e bàé láá kẹlẹ gbò e bà náa agàla boo gbò kà kà bel ea kil ló Jìhóvà nè Jíízọ̀s. (2 Jọ́ọ̀n 7-11) Jọ́ọ̀n beè emí kọọ̀: “Nen e a amà sàn kọ Jíìzọ̀s dú Kráìst ní nen kyáá bel é.” (1 Jọ́ọ̀n 2:22) Áá gè nó Moǹ Bel Bàrì ní ea é láá naa kọ bàá gá kẹlẹ́i é. Tṍó e náà vó, èé gbóó nyimá ló Jìhóvà nè Jíízọ̀s. (Jọ́ọ̀n 17:3) Vaá níà áá tṍó eé láá àgala boo kọọ̀ è gé kyãà nyoone nvéè kà kà belá ẹ́.

6. Éé ní ea é láá naa kọọ̀ gbò nvín ãa á gá kyã̀à nyoone nvéè kà kà belí é?

⁶ À bọ́ló kọ dénè gbò níí Kráìst á ié ọ̀ẹ̀ dẽe kọbé nòòmànù pá bàlà boo náa dagẹ̀ va. (1 Jọ́ọ̀n 2:26) À bọ́ló kọọ̀ gbò nvín ãa e bà gé nyoone nvéè Kráìst á palàge ié ọ̀ẹ̀ dẽe ló nakà nuù gẹẹ-gẹẹ lóí. Ene kà vígà pábia ea dú France ea ni tóólá 25 gbáá, ea kọlà Alexia, * kọ́ọ̀: “Tṍó e nda beè di tọọ̀ kpá, gbò nú em beè nò ea kil ló gè kọọ̀ Bàrì náa beè dèm nu, nè dõòna kà gbò nòòmànù pá bàlà boo vaá gbò nòòmànùa beè naa kọ ḿ ié bàà-bàà bùlà ea kil ló kà kà belí. Sõò m beè bugi togó boo kọ náa lelà ge aa ló nú e Kpá Káí kọ́ vaá ziga ló nú e nà gbò neǹ dò bá nóòmà.” Alexia beè nó kpá ea kọlà Life—How Did It Get Here? By  Evolution or by Creation? Mm̀ gbálà ńkem̀ sè, náa beè ié ná bàà-bàà bùlà. Alexia beè kọọ̀: “M beè gbóó àgala boo kọọ̀ gbò nú ea di mm̀ Kpá Káí dú kà kà. Vaá m beè gboó nyimá kọọ̀ ge tõó boo gbò nòòkúù Kpá Káí é ném zààvà nè fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló.”

7. Éé ní eé íè ge ọẹ̀ dẽe kọbé née náà ẽ, vaá ló éé?

⁷ Dénè gbò níí Kráìst, pá nvín àbèè kànen, íè ge ọẹ̀ dẽe kọbé bà náa sẹlẹ ló belí kọ bà gé fãè Jìhóvà boo tṍó e bà gé náa gbò nú e bè náa lelà. Jọ́ọ̀n beè kọọ̀ néé é láá kyã̀à nyoone nvéè kà kà belí vaá è tõó mm̀ dùm e náa lelà. (1 Jọ́ọ̀n 1:6) Be è gbĩ́ì ge naa kọọ̀ nyíè Jìhóvà á ẹẹí ló, àé dú bíi kọ é olòó kẽ̀èa boo kọọ̀ Jìhóvà mon kọ̀láá kà nú e náà. Kọbèè gbò nen náa mon nú e náà gbẹá ke gũ̀a, Jìhóvà é láá mòn kọ̀láá kà nú e náà.—Híb. 4:13.

8. Éé ní eé íè ge kìn ẽ?

⁸ Èé íè ge kìn bá e pá bàlà boo ẹbmà ge sí pọ́lọ́. Neǹ tóm Jọ́ọ̀n beè emí kọọ̀: “Be è kọ́ pọ́lọ́ á géí bá, è gé kẹlẹ bẹẹ bá, vaá kà kà bel á géí m.” (1 Jọ́ọ̀n 1:8) Mm̀ deè Jọ́ọ̀na, gbò e ba beè dọ̀ aa nvéè Kráìst géè tuumá kọọ̀ gbò nen é láá sẹlẹ sí pọ́lọ́ vaá kilsĩ́ gè dú kóò Bàrì. Deè nieí, è dì nàgé zẹ̀ẹ̀ gbò e bà íe tẽ̀ènè íb bùlàá. Gã́bug nen túúmá kọ bà gé zigàẹ̀ ló Bàrì, sõò bà náa zigà nú e Jìhóvà kọ́ kilma ló gè sí pọ́lọ́, èlmà tõ̀ò nú ea kọ́ kilma ló gbaa ló ea di zẹ̀ẹ̀ bia nè gbálà. Bà ẹb gbò nú e Jìhóvà kọ à dú pọ́lọ́ naamá nú e nen é láá naa, be à léémáe gè naa.

9. Mókà gbò bélè ní e gbò nvín ãa ólò ié tṍó e bà náa nú e Kpá Káí kọ́ ẹ́?

⁹ Àé láá palàge tàvala ló gbò nvín ãa e bà gé nyoone nvéè Kráìst ge ẹ̀b gbaa ló ea di zẹ̀ẹ̀ bia nè gbálà boo bá ea bọ́ló, tṍó e gbò e bà gbá dìa kè tóm àbèè tọọ̀ kpá náa ziga ló nú e Kpá Káí kọ́ kilma ló. Níà nú ea beè naaá ló vígà págbálà ea kọlà Aleksandar ẹ. Ẹlẹ kọ́ọ̀: “Gbẹá tọọ̀ kpá, sìgà gbò bia ólò  tã́gím bá kọ ḿ zọẹ̀ va ièè gbaa ló. Ba beè kọ́ nèm kọọ̀ tã́gíní bé e ním íè kóò pábiaá, àé dú gè kọọ̀ m̀ ólò má ló gbò gbálà.” Íb ẹ̀bmàá é láá elá sĩ́ olo, sõò be ò náa nú eo nyímà kọọ̀ Kpá Káí kọ́ à lelà, àé náa kọ nyíé ni á ẹẹ, òó íe válá ló, nóo é íe zọ̀ nyíé, vaá òó kilsĩ́ gè zọ̀ Jìhóvà duá kóò. Vaá kọ̀láá tṍó eo láà bé ẹ̀bmà èlbá, àé váli ní ló gè naa nú ea lelà. Kẽ̀èà nàgé boo kọọ̀, Sétàn ní ea di nvéè bé e pá bàlà booí ẹb gbaa ló ea di zẹ̀ẹ̀ bia nè gbálà naa ẽ́. Vóà naa, tṍó e nóo zigà ge bugi togó belí pá bàlà boo, ‘ò béè Pọ́lọ́ Nená’ èlbá.—1 Jọ́ọ̀n 2:14.

10. Mósĩ́ deè ní e nú ea ẽ́á mm̀ 1 Jọ́ọ̀n 1:9 nveè bá nèi kọ é láá tú õ̀òa bug fã̀àmà Jìhóvà ẹ?

¹⁰ È nyímà kọọ̀ áá Jìhóvà ní ea lelà ló gè kọ́ nú ea dú pọ́lọ́ ẹ́. Vaá è ólò pììgà imá kiẽ́e bẹẹ kpóó sim tùlà ge aa ló gè sí pọ́lọ́. Sõò tṍó e síì pọ́lọ́, è ólò kọ́ bẹẹ pọ́lọ́ nè Jìhóvà mm̀ tã̀àgã ló. (Bugi 1 Jọ́ọ̀n 1:9.) Vaá be è sí agẹbá pọ́lọ́, è ólò gbĩ́ nvèè bá lọl bá gbò kànen e Jìhóvà beè íbá ló kọ bàá ẹ̀b nú ea kilíí ló. (Jém̀z 5:14-16) Sõò náa bọ́ló kọ é bọọ̀gẹ̀ bugi togó boo pọ́lọ́ e beè sí tṍó ea kil nvéeá. Ló éé? Boo béè kọọ̀ bẹẹ Tẹ̀ ea vulèi beè tú a Sã́áná aamái kọbé à dú gè ia ló bẹẹ náà kyọ̀ nèi. Tṍó e Jìhóvà kọ́ọ̀ àé iàẹ̀ ló pọ́lọ́ nè gbò e bà aa deè ọgá ló ba pọ́lọ́, à ólò naa vó. Vó náa kọọ̀ tọ́ọ̀ nu á gá òòmài lọl ló gè tú õ̀òa bug fã̀àmà Jìhóvà.—1 Jọ́ọ̀n 2:1, 2, 12; 3:19, 20.

11. Mósĩ́ deè ní eé láá kpènà bẹẹ bá lọl ló gbò nòòmànù ea é láá tãagẽ bẹẹ zìgà ẹ?

¹¹ Èé íè ge kìn nòòmànù gbò e ba beè dọ̀ aa nvéè Kráìst. Lọl tã́gíní tṍó e bõ̀ònatõ̀ò Kráìst beè bã kẽ, ní e Pọ́lọ́ Nyómá beè dààmà togó gè tú gbò kẹ̀lẹ̀ siimá tóm mm̀ ge ọọvẹ ló zìgà gbò gyóòlo Bàrì e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo é. Vóà naa, à dú bíi kọ é nyimá kele ea di zẹ̀ẹ̀ kyáá bel nè kà kà  bel. * Gbò e bà ọ́bvíi é láá kpọ́i kyáá bel ló tenmá boo íntanèt mm̀ ge pììga boo gè ọọvẹ ló bẹẹ gè dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà nè vulè e íè kilma ló pá vígà. Ó gá ziga ló gbò kyáá belá boo béè kọọ̀ à aa bá Sétàn!—1 Jọ́ọ̀n 4:1, 6; Kùùà 12:9.

12. Éé ní ea náa vaá èé síè kpóó ló bẹẹ zìgà nyòòmà gbò kà kà bel e ni nó ẽ́?

¹² Kọbé è láá bé èlbá ẹ̀bmà ea bá Sétàn, à dú bíi kọ é agẹlẹ ló bẹẹ zìgà mm̀ Jíízọ̀s nè dọ̀ ea é bilà mm̀ ge mm-mè tóm̀ bùlà Bàrì. À bọ́ló kọ é dẹlẹ nyíé boo sĩ́deè e Jìhóvà gé téní dú ló leléi dee bá deè nieí. (Máát. 24:45-47) È ólò agẹlẹ ló bẹẹ dẹ̀lẹ̀ nyíé boo tení dú ló gè olòó nó Kpá Káí. Tṍóá bẹẹ zìgà é gbóó dì belí té ea tã́ ní nvee kà mm̀ kunukẽ̀. Pọ́ọ̀l beè ló íb belá tṍó ea géè emí kpá má bõ̀ònatõ̀ò ea Kọ́lọsì. A beè kọọ̀: “Tã́gíní bé e o ni túi Kráìst Jíìzọ̀s naamai bọọ Dõòa, gboó tõonii dùm e a zọ ẹlẹ gbaa ló. Siilííe kúm m vaá ò náanii kọ bọọ dùm á tìa boo ńlẹ. Nveai kpóó ló m ge dẹlẹ́e nyíe boo.” (Kọ́l. 2:6, 7) Be è sí tóm agẹlẹ bá mm̀ ge agẹlẹ ló bẹẹ zìgà, tọ́ọ̀ kà nú e Sétàn nè pá a gbò noo náa gé láá kpègii lọl ló gè kyã̀à nyoone nvéè kà kà belí.—2 Jọ́ọ̀n 8, 9.

13. Éé ní eé ẹ̀bmà dẽe ẽ́, vaá ló éé?

¹³ Èé íè ge ẹ̀bmà dẽe kọọ̀ pá bàlà booí é ọ́bvíi. (1 Jọ́ọ̀n 3:13) Jọ́ọ̀n kẽeí nyíe kọọ̀ “dénè bàlà boo à di ke lẹ̀ẹ̀là bel Pọ́lọ́ Nená.” (1 Jọ́ọ̀n 5:19) Boo tṍó e bàlà booí ni dũuà iná kuló ke kùbmàí, súng Sétàn gé kpáá palàge zoogá. (Kùùà 12:12) À tú gã́bug kyèèlè bá kẹ̀ẹ̀mà gbò nen, dì belí gè kẹlẹ gbò nen nvee mm̀ dùm kúnà gã̀ àbèè gbò kyáá bel ea aa gã́ gbò e ba beè dọ̀ aa nvéè Kráìst . À ólò dọ̀ nài gé sĩ́ naa uúí boo. Sétàn nyímá kọọ̀ gbálà ńkem̀ tṍó ea sígàẹ̀ẹ́ bá ge pììga boo gè kùb sìtóm kọ̀ kpẹ̀a àbèè ge ọọvẹ ló bẹẹ zìgà. Beè vó, náa bọọí ló kọọ̀ baa kub sìgà àbèè dénè bẹẹ tóm mm̀ sìgà dó. Kọbèè vó, pá bẹẹ vígà e bà di gbò dóí dì e bà gé íe ĩ̀ìmà. Bà dì e bà gé zógè kọọ̀ kọ̀láá bé e pọ́lọ́ nená bíìgèi ló naa, èé láá bé èl bá!

14. Mósĩ́ deè ní eé láá nvèè bá nè bẹẹ gbò vígà kọ bàá gbẹá mm̀ kà kàí é?

¹⁴ Kọbé è láá nvèè bá nè bẹẹ gbò vígà kọ bàá gbẹá mm̀ kà kàí, èé íè ge zogè tóè sàn. (1 Jọ́ọ̀n 3:10, 11, 16-18) À dú bíi kọ é vùlè ene, níì áá tṍó e nú gé léeí ló nì, sõò bã̀àna tṍó e tã̀àgã̀ dìí ló. Dì belí nu dòòmà bá, é kọ ò nyímà ló nen e nen ea beè vulè ú, vaá à íe bíi ló nvèè nyíé gbàà àbèè ge nvèè bá nèe mm̀ dõòna kà gbò sĩ́deè? Àbèè kọ ò dã́à kọọ̀ gã́bug nu pé bá pá vígà boo béè bù ló kyọ̀à sĩ́ nu ea nááá, naa ní ea dú bíì gè kpáá tìb ba gbò Kíndòm Họ́ọ̀l àbèè ba gbò be? Èé zógè kà agẹbá vulè nè tóè sàn e íèè kilma ló pá bẹẹ gbò vígàí, níì tení dú ló áá nú e kọ́ọ̀ nì, sõò tení dú ló nú e náà.

15. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ 1 Jọ́ọ̀n 4:7, 8, éé ní ea dú bíi kọ é naa ẽ́?

¹⁵ È nóò bẹẹ Tẹ̀ ea di káála tṍó e vulè ene. (Bugi 1 Jọ́ọ̀n 4:7, 8.) Ene kà lé sĩ́deè ge vùlè ene dú gè ia ló nè ene. Dì belí nu dòòmà bá, nen é láá naa nuù súng nèi vaá tã̀àgã ló. È ólò zogè vulè tení dú ló gè ia ló nè nen vaá lọ̀l nyíé boo pọ́lọ́ e nená beè síi. (Kọ́l. 3:13) Ene kà vígà págbálà ea kọlà Aldo beè kpee sĩ́ ló nakà ẹ̀bmàí tṍó e dõòna kà vígà págbálà ea ólò palàge fã̀ dẽe, ló pọ́lọ́ bel ea kil ló kiẽ́e e ẹlẹ aà. Aldo kọ́ọ̀: “M beè bàn Jìhóvà kọ á nvèè bá nèm naa ní e bè ním é íe pọ́lọ́ bùlà kilma ló vígàí.” Sõò à íe dõòna kà nú e Aldo beè  naa nagé. A beè beeláfùl ge kọ́ nè vígà págbálàa kọ á dù gé zọẹ̀ẹ siè ól tóm kọ̀ kpẹ̀a. Boo tṍó e bà gé kọ́ kpẹ̀aá, Aldo beè baatẽ́ nèe bé e nú ea beè kọ̀a beè tọáẹ́ ló naa. Aldo kọ́ọ̀, “tṍó e vígàí dã́ bé e nú ea beè kọ̀a tọ́a ḿ ló naa, a beè bàn ia ló. Sĩ́deè ea lóómá bel palàge naa kọ ḿ nyimá kọ à ọ́gá ló bel ea beè lòa. E beè gbóó kpoogè dee ló tã̀àgã a beè bã̀í gbààa vaá kpáá duá kóò.”

16-17. Éé ní eé bééláfùl ge naa ẽ́?

¹⁶ Neǹ tóm Jọ́ọ̀n beè palàge vùlè pá a vígà vaá gbĩ́ kọ bàá ié agẹ zìgà. A vulè nè tọa ló ea íe kìlmà vá ló beè palàge dọa bàlà kẽ mm̀ dùùlà bá deè tṍ ea beè nèva mm̀ táàa kà a kpá lẹ̀ẹ̀la tóm ea beè emíá. Ẹ̀b bé ea dú nu sìà kpóó ló gè nyimá kọọ̀ ba beè tṍ nóo ból gbò gbálà nè gbò bia e bà bélí ẹlẹ naamá gbò e bàé zọ Kráìst bẹ̀l naaà!—1 Jọ́ọ̀n 2:27.

¹⁷ À dú bíi kọ é tú dùùlà bá deè tṍ e géè ló bel booá siimá tóm. Naanii mè é bééláfùl ge gbẹá mm̀ kà kàí, gbàn tṍ ló Jìhóvà mm̀ dénè gá ea di ló bẹẹ dùm. Nó Kpá Káí, vaá dẹlẹ nyíé boo. Ié agẹ zìgà mm̀ Jíízọ̀s. Kìn nyìmànù gbò nen nè nòòmànù gbò e ba beè dọ̀ aa nvéè Kráìst. Ó gá sẹlẹ ló belí kọ ò gé fãè Jìhóvà vaá ò dì eo gé náa nú ea dú pọ́lọ́, vaá ó gá gbàn tṍ ló gbò e bà gé tã́gĩ́ ni bá kọ ó naa pọ́lọ́ nu. Tõó boo gbò nòòkúù lé lab dògò Jìhóvà. Vaá ò náanii mè é nveè bá nè pá bẹẹ vígà kọ bàá kilsĩ́ gè ié agẹló, tení dú ló gè ia ló nè gbò e bà síi pọ́lọ́ vaá nvèè bá nè gbò e bíi di ló. Tṍó e náà vó, kọ̀láà íb tã̀àgã̀ e kpeè sĩ́ ló, èé láá kilsĩ́ gè kyã̀à nyoone nvéè kà kà belí.