1. Mósĩ́ deè ní e nen ea gé nyoone nvéè Kráìst belí té é? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

 “TÉ EA bẽ́éá tṍó e fọ́ọ́lọ́ gé ulà náa ólò buná.” Nakà kina belí tẹ́lẹ̀ bàlà kẽ kọ à dú bíi kọọ̀ sìgà té á bẽeá kọbé agẹbá fọ́ọ́lọ́ náa láà tãá va bá uú kẽ. Kọbé neǹ Kráìst láá kilsĩ́ gè fã̀ Bàrì, àé dú bíi kọ á di kpènà ló gè nyaaá nyoone dìtõ̀ò ea bã́ kẽ. Mósĩ́ deè e? Èé íè ge nyaaá nyoone dìtõ̀ò ea bã́ kẽ vaá nvèè ka ló béèlàfùl dõona gbò, nè bé e bà ẹb nu naa.

2. Mokà kpãa ní ea é nvèè bá nèi kọ é láá nyaaá nyoone dìtõ̀ò ea bã́ kẽ ẽ́, vaá éé ní eé ló bel boo mm̀ nakà togó belí é?

² À bọ́ló kọọ̀ beele e gé fã̀ Jìhóvà é dú gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló. À dú nagé bíi kọ é ié dùm kìlmà kpá ló kẽ nè tóè sàn. Mm̀ nakà togó belí, èé ló bel boo bé e gbò kpãaí beè nvèè bá nè sìgà gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst kọ bàá láá nyaaá nyoone dìtõ̀ò ea bã́ kẽ naa. Èé lo nágé bel boo bé e gbò kpãaí é láá nvèè bá nè beele naa. Túá kà, naanii èé nó nu lọl ló Jìhóvà nè Jíízọ̀s e bà ié dùm gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló ea bọ́ló kọ é nò.

3. Éé ní ea zógè kọọ̀ Jìhóvà dú neǹ gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló é?

³ Kpá Káí kolí Jìhóvà kolíe ‘Dem’ boo béè kọọ̀ à élá agàlà vaá náa ólò kpọ̀gà. (Dìt. 32:4) Sõò, à dú nágé neǹ gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló. Bé e dìtõ̀ò gé nyááá naa, níà bé e Jìhóvà ólò nyaaá kọbé à ḿm̀-mè a tóm̀ bùlà naa ẽ́. Jìhóvà beè dèm nen mm̀ a bèla naa ní ea é láá nyaaá dẹ̀ẹ̀a boo bé e dìtõ̀ò meà naa. À néi gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí kọbé à nvèè bá nèi kọ é láá nè lé béèlàfùl kèbá kọ̀láá íb dìtõ̀ò e kpeèsĩ́ ló. Nù dòòmà bá Jìhóvà nè gbò nòòkúu ea néi tẹ́lẹ bàlà kẽ kọọ̀, náa kal ló kọọ̀ à dú “Dèm” Jìhóvà dù nágé neǹ gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló.

4. Nè nu dòòmà bá ea zògè kọọ̀ Jìhóvà dú neǹ gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló. (Lìvítikọ̀s 5:7, 11)

⁴ Bé e Jìhóvà ólò naa nu naa gbõoma vaá à ólò nyaaá  dẹ̀ẹ̀a boo bé e dìtõ̀ò meà naa. Náa ólò kọọ̀ gbò nen é íè ge naa nú e ẹlẹ kọ́ẹ̀. Dì belí nu dòòmà bá, bugi togó boo bé e Jìhóvà beè zogè kọọ̀ à dúè neǹ gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló tṍó ea géè zọ̀ pá Ízràẹ̀l naaá nu naa. Náa beè kọọ̀ gbò méné nè gbò tãa á nè tẽ̀ènè íb vààla gyọ́ọ. Sìgà tṍó, à ólò sọ̀tọ́ deè kọọ̀ buù nen á nè vààla gyọ́ọ dẹẹa boo bé e báẹ́ sim tùlà naa.​—Bugi Lìvítikọ̀s 5:7, 11.

5. Nè nu dòòmà bá ea zógè bé e Jìhóvà beè ié tóè sàn nè kìlmà kpáló kẽ naa.

⁵ Tóè sàn nè dùm kìlmà kpá ló kẽ e Jìhóvà íe ní ea ólò naa kọ á dú gbọ́ọ́-gbọọ̀ lóé. Dì belí nu dòòmà bá, bé e Jìhóvà kìlmà kpáló kẽ naa beè dọa bàlà kẽ tṍó ea beè gbĩ́ gè kyọ̀sĩ́ pá Sọ́dòm. A beè lẹ̀ẹ̀là gbò nyómá tóm kọ bàá kọ́ nè Lọ́ọ̀t kọ á teelá kil deè boo gù. Pọ̀ beè sii Lọ́ọ̀t gè kil kĩá. Vaá a beè bàn Bàrì kọ á sọ̀tó deè kọọ̀ pá a tọ nè ẹ̀ẹ̀ á kilììè boǹ Zọ́à, ea dú ńkem̀ bon e Jìhóvà beè gbĩ́ gè kyọ̀sĩ́. Jìhóvà gáẹ̀ beè láá kọọ̀ Lọ́ọ̀t á kil kà lèlà kĩée ea kọ́ẹ̀. Sõò, náa beè naa vó. Tãa vó a beè sọ̀tọ́ deè kọ á kil Zọ́à vaá náa beè kyọ̀ nà sĩ́ boná. (Jén. 19:18-22) Gã́bug gbáá aa ló tṍóá, Jìhóvà beè ié tóè sàn kilma ló pá Nínevà. A beè lẹ̀ẹ̀là neǹ kọ́ọ̀ bulà Bàrì Jónà kọ á vee kyọ̀àsĩ́ ea é dọ́ boo boní nèva. Sõò tṍó e pá Nínevà ọ́gá ló ba pọ́lọ́, Jìhóvà beè ié va sàn nyíé ló vaá náa beè kyọ̀ nà va sĩ́.​—Jónà 3:1, 10; 4:10, 11.

6. Nè nu dòòle ló ea zógè bé e Jíízọ̀s beè nó gè ié dùm gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló lọl bá Jìhóvà naa.

⁶ Jíízọ̀s beè nó dùm gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló lọl bá Jìhóvà. A beè lẹ̀ẹ̀làẹ domá boo kunukẽ̀í kọ á gé kọ́ kpẹ̀a nè “pá Ízràẹ̀l e bà bélí naanà ból ea pe.” Sõò a beè zogè kọ à dúè gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló tṍó ea géè sí tómí. À íe tṍó e ene kà ńnváá e náa dú Ízràẹ̀l beè bànee kọ á bóè a nvín pábia e “zọ di m . . . , ea gé túe sĩ́ sĩg kẽ.” Jíízọ̀s beè tó sàn ńnvááá vaá bó a nvín pábia. (Máát. 15:21-28) Bugi togó boo dõona kà nu dòòmà bá. Tṍó ea ã́àa dààmà togó a sìtóm kọ̀ kpẹ̀a, Jíízọ̀s beè kọọ̀, “Nen ea amam sàn . . . , nda é amànàe gé sàn.” (Máát. 10:33) Sõò, é kọ a beè àmà sàn Pítà ea beè àmàe sàn taà tómá? Ẽ́èe. Jíízọ̀s beè tó sàn Pítà boo kọ a beè ọgá vaá ié zìgà. Jíízọ̀s beè silà ló Pítà tṍó ea kẽeà aa kemà ú, vaá naa kọ á nyimá kọ à vulèèe nè ge kọ a beè iaẹ̀ ló neèe.​—Lúùk 24:33, 34.

7. Dẹẹa boo nú ea di mm̀ kpá Fílipaì 4:5, àé léémái kọ gbò nen á ẹ̀bvii naa vàẹ?

⁷ È monì kọọ̀ Jìhóvà nè Jíízọ̀s Kráìst dú gbò gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló. Èé kọ́ vàẹ kilma ló beele é? Jìhóvà gbĩ́ kọọ̀ é dú gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló. (Bugi Fílipaì 4:5.) Ene kà tàb Kpá Káí tab dọ̀ Kpá Káíí kọọ̀: “Naa kọọ̀ gbò nen á nyimá ni ló naamá nen gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló.” Èé láá bĩiná bẹẹ bá kọọ̀: ‘É kọ gbò nen ólò ẹ̀bvim kọ m̀ dúù gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló, nè ge kọ m̀ ólò tú nú e dõona gbò kọ́, vaá láá zọ̀ dõona gbò dia mm̀ fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló? Sẹ̀ bà ólò ẹ̀bvim naamá nen e áá nú em kọ́ọ̀ ní em ólò naa ẽ́, àbèè neǹ agẹ togóé? É kọọ̀ m̀ ólò kọọ̀ gbò nen á naa kà lèlà nú e nda  ẹbvì kọ níà bé e log kọ́ẹ? Sẹ̀ m̀ ólò gbàn tṍ ló dõona gbò vaá naa nú e bà kọ́ tṍó ea bọ́ló é?’ Bé e dúù gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló naa, níà bé e bẹẹ gè nó Jìhóvà nè Jíízọ̀s é bọọ dọ ló naa ẽ́. Naanii èé ló bel boo bàà kà dìtõ̀ò ea dú bíi kọ é dú gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló​—ea dú tṍó e bẹẹ dìtõ̀ò nyááá nè tṍó e béèlàfùl gbò nen àbèè bé e bà ẹb nu naa dú kele ló ńbeéle.

8. Éé ní ea é nvèè bá nèi kọ é láá nyaaá nyòòmà bé e bẹẹ dìtõ̀ò meà naa ẽ́? (Ẹ̀b nàgé émì nú ea di kè kẽ.)

⁸ Ge dú gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló tõó dọ̀ ge láá nyááá nyòòmà bé e bẹẹ dìtõ̀ò meà naa. Nyààaí é láá naa kọọ̀ nu á tàvàlàí ló tṍó e née beè ẹ̀bmà dẽe. Dì belí nu dòòmà bá, agẹbá zọ̀ kpá ló é láá buló dọ̀í boo. Àbèè kọọ̀ dìtõ̀ò kĩée e dì é láá búló nyaaá, naa ní e née íé nà kpègè àbèè nu gè tõoma dùm belí bé e beè ié naa. (Ẹ̀klì. 9:11; 1 Kọ́r. 7:31) Vaá àé láá tàvàlàí ló tṍó e bà nyááná tóm e ólò sí mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Kọ̀láá bé e nu meà naa, àé láá valíí ló gè nyaaá nyoone dìtõ̀ò ea bã́ kẽá be è náa ténì kà nuí: (1) dã́ból kọ o dìtõ̀ò a nyaaá, (2) bugi togó boo nú eo é láá naa kátogóí, níì gbò nú eo beè naa tṍó ea kil nvéeá nì, (3) olòó bugi togó boo gbò lé nu ea ni naaa ní ló, vaá (4) nvèè bá nè dõona gbò. b Naanii èé ló bel boo sìgà nú ea beè naaá ló gbò nen, kọbé è mon bé e gè naa ténì kà nuí é láá nvèè bá nèi naa.

9. Mósĩ́ deè ní e ene kà dóm nè va e bà ólò kọ́ kpẹ̀a aa dó dọ dó beè láá emá tã̀àgã̀ e bà náa beè ẹ̀bmà dẽe ẽ́?

⁹ Dã́ból kọ o dìtõ̀ò a nyaaá. Ba beè lẹ̀ẹ̀là Emanuele nè Francesca kọ bàá gé kọ́ kpẹ̀a dõona kà dó, dì belí gbò e bà ólò kọ́ kpẹ̀a aa dó dọ dó. Tṍó e bà ã́àa nó ãa dém belí vaá nyimá ló pá vígà e bà di bõ̀ònatõ̀òa lọ̀l, pọ́lọ́ kom ea kọlà COVID-19 beè dààmà togó vaá níí beè naa ko bàá gá láá bana ló gbò nen. Kà Francesca beè ú tṍó e bà náa géè ẹ̀bmà dẽe. Francesca beè gbĩ́ gè sí ló pá ba tọ, sõò pọ́lọ́ komá náa beè sọ̀ẹ tọ́ deè. Éé ní ea beè nvèè bá nèe kọ á láá emá gbò tã̀àgã̀í ẽ́? Túá kà, Emanuele nè Francesca beè gbá bàn nyìmànù lọl bá Bàrì kọbé bà láá emá gbò dìtõ̀òá naa ní e bà náa é bọọgẹ̀ ié tã̀àgã̀ bùlà. Jìhóvà beè aalá ba tãagã ló tení dú ló a bõ̀ònatõ̀ò. Dì belí nu dòòmà bá, ba beè ié sìà kpóó ló lọl ló bel e ene kà vígà págbálà e ba beè bĩináe bel mm̀ ene kà vídiò beè lò, a beè kọọ̀: “Bé e láà valẹ̀bá dã́ból bẹẹ dìtõ̀ò naa, níà bé eé vàlẹ̀bá ié ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe naa ẽ́. Vaá níí é nveè bá nèi kọ é láá sí tóm leevè kèbá dìtõ̀ò ea nyááá.” c Ní ea égè bàà, ba beè beeláfùl gè kpáá tú fóòn kọọmá kpẹ̀a vaá ba beè zọ̀ nen noá Kpá Káí. Ní ea égè taa, ba beè tú ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe tuumá sìà kpóó ló nè nvèè bá ea aa bá pá vígà. Mm̀ enè gbáá, ene kà vígà pábia beè olòó emí dọ̀ Kpá Káí ea é síè va kpóò ló má va buù dee. Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, be è dã́ból ló kọọ̀ bẹẹ dìtõ̀ò a nyaaá, èé íe ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe vaá naa gbò nú e bẹẹ kpóó sim tùlà.

10. Mósĩ́ deè ní e ene kà vígà pábia beè láá nyaaá nyòòmà bé ea dìtõ̀ò meà naa ẽ́?

¹⁰ Bugi togó boo nú eo é láá naa kátogóí, vaá ò ká bùlà gbẹẹ́ boo gbò lé nu ea ni nááa ní ló. Nyíè ene kà vígà pábia ea dú Romania ea bée kọlà Christina, ea ólò tõó  Japan beè bììlà tṍó e bà tú ba bõ̀ònatõ̀ò e bà ólò ló Bèkéè gbá ló ńdõona kà. Sõò náa beè ká bùlà gbẹẹ́ boo nú ea beè naaá. Tãa vó, a beè beeláfùl ge naa nú ea kpóó sim tùlà gbẹá bõ̀ònatõ̀ò e bà ólò ló dém bèl pá Japan vaá tú bèà sã́ bùlà kọọmá kpẹ̀a. A beè kọ́ nè nen e ba beè olòó gbá siá tóm kọ á noomàèe dém belí kọbé à láá palàge loè. Ńnvááá beè zigà vaá a beè olòó noomàe Kpá Káí nè bróshọ̀ ea kọlà Dé Kpéè Ló Dùm Dọ̀ọ̀mà Dè-dè! mm̀ dém bel Japan. Nu ea beè sìlà aa m dú kọọ̀, Christina beè gbóó láá ló dèm bel Japan vaá a beè tàn ńnvááá gè nó Kpá Káí. Be née káà bùlà gbẹẹ́ boo gbò nú ea beè náaí ló tṍó ea kil nvéeá vaá è olòó bugi togó boo gbò lé nu ea ni náaí ló, gbò nyààaí é láá mà tã́áná dee bá e née beè ẹ̀bmà dẽe.

11. Éé ní ea beè nvèè bá nè ene kà dóm nè va e bà náa beè ié ná kpègè belí bé e ba beè olòó ié naa ẽ́?

¹¹ Nvèè bá nè dõona gbò. Ene kà dóm nè va e ba beè di dó e bà kub bẹẹ tóm náa beè ié ná kpègè belí bé e ba beè olòó ié naa tṍó e dóá do tãa. Mósĩ́ deè ní e ba beè láá nyaaá nyoone dìtõ̀òí ẽ́? Túá kà, ba beè naa gbò nú ea é naa kọ ba dùm á valí bá. Gbá ló vó, ba náa beè ká bùlà gbẹẹ́ boo ba tã̀àgã̀, tãa vó ba beè ká bùlà gbẹẹ́ boo gè nvèè bá nè dõona gbò tení dú ló gè kọ́ kpẹ̀a. (Tóm 20:35) A dóm kọ́ọ̀, “Ge kọ́ kpẹ̀a beè naa kọ é gá ié gã́bug tṍó ge bugi togó boo bẹẹ tã̀àgã̀, vaá e beè tú gã́bug tṍó siimá tóm nè Bàrì.” Tṍó e bẹẹ dìtõ̀ò nyaaá, à dú bíi kọ é kẽ̀èa boo kọọ̀ gè nvèè bá nè dõona gbò palàge dú bíi, bọọ èlmà tõ̀ò tení dú ló gè kọ́ kpẹ̀a.

12. Mósĩ́ deè ní e nu dòòmà bá neǹ tóm Pọ́ọ̀l é láá nvèè bá nèi kọ é nyaaná bá ló bẹẹ kọ̀ kpẹ̀a nyòòmà dìtõ̀ò e monìe?

¹² À dú bíi kọ é ié gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló dùm tṍó e gé kọ́ kpẹ̀a. È ólò mòn gbò e bà aa kele-kele ketõ̀ò, labví kele-kele láb, vaá zigà ló kele-kele íb nu tṍó e gé kọ́ kpẹ̀a. Neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè kọ́ kpẹ̀a nè kọ̀láá nen ea mon, vaá èé láá nó a nu dòòmà bá. Jíízọ̀s beè lẹ̀ẹ̀là neǹ tóm Pọ́ọ̀l kọ á “kọ́ kpẹ̀a nè gbò e níì pá Júù” nì. (Róm̀ 11:13) Pọ́ọ̀l beè tú nèà deèí kọọmá kpẹ̀a nè pá Júù, pá Gríìs, gbò nyima kpá, gbò tãa, gbò e ka di ló, nè gbò e bà gé bẹl. Pọ́ọ̀l beè ‘tõo belí bé e kọ̀láá íb nen ea géè vee lé kpẹ̀a nè tõo naa’ kọbé a bel tọ́a vá ló. (1 Kọ́r. 9:19-23) A beè gbĩ́ gè nyimá bé e bà ólò naa nu naa, nè gbò nú e bà ziga ló, vaá ló bel boo togó bel ea é kólí ba bùlà. Èé láá dú lé neǹ kọ̀ kpẹ̀a be è tú gbò nú e íè siimá tóm leevè vaá nyaaná bá ló bé e kọ́ọ̀ kpẹ̀a naa dẹẹa boo bé e gbò e gé kọ́ kpẹ̀a nè meà naa.

13. Mókà nuù gẹẹ-gẹẹ ló ea di 1 Kọ́rìnt 8:9 ní eé kpoolà lóó lọl ló bé e nveè ka ló bé e dõona gbò ẹb nu naa ẽ́?

¹³ Ge du nàgé gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló ólò nvèè bá nèi kọ é nvèè ka ló bé e dõona gbò ẹb nu naa. Dì belí nu dòòmà bá, à ólò leemá sìgà vígà pábia ge tẽeá nu, boo tṍó e náa ólò leemá sìgà gbò. Sìgà gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst ólò ṍ míí ea é láá tení dẽè nen boo bá ea bọ́ló, sõò sìgà gbò náa ólò zìgà ge õ̀. Dénè gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst ólò gbĩ́ gè ié válá ló, sõò bà ólò sà kele-kele íb bóa e bàé tú. Be è ẹb kọọ̀ ní ea léémá beele ní ea dú léé, vaá gbĩ́ kọọ̀ dõona gbò á naa nú e kọ́ọ̀, àé náa kọọ̀ po-pòòà á di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Náa bọ́ló kọ é labví láb naa vó! (Bugi 1 Kọ́rìnt 8:9; 10:23, 24) Naanii èé bugi togó boo bàà kà nu dòòmà bá ea zógè bé e gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí é láá nvèè bá nèi kọ é naa nú mm̀ kuna-kuna bá vaá naa kọọ̀ fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló á dì naa.

14. Mókà gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí ní ea é nveè bá nèi ló bé e nveà nu vaá sẹ̀ẹ̀à gyáa naa ẽ́?

 ¹⁴ Ge nvèà nu nè ge sẹ̀ẹ̀à gyáa. Jìhóvà néi gbò nòòkúu eé láá siimá tóm, tãa vó ea kọ́ kà lèlà bé eé nveà nu àbèè ge sẹ̀ẹ̀à gyáa naa. Èé nveà nú mm̀ sĩ́deè ea zógè kọ è gé sí tóm nè Bàrì, dú gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló, naa nú boo bá ea bọ́ló vaá ‘kyãa boo kúu.” (1 Tím. 2:9, 10. NW; 1 Pít. 3:3) Vóà naa, náa bọ́ló kọ é kólí bùlà gbò nen nèà bẹẹ bá tení dú ló bé e nveà nu naa. Gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí é nveè bá nè gbò kànen kọ bàá gá nè baálà log ea kil ló bé e nen é nveà nu vaá sẹ̀ẹ̀à gyáa naa. Dì belí nu dòòmà bá, gbò kànen e bà di ene kà bõ̀ònatõ̀ò beè gbĩ́ gè nvèè bá nè gbò nvín ãa gbálà e bà ólò sẹ̀ẹ̀à enè íb gyáa ea gé téní, e náa bọọ́ ká, sõò náa õoa sĩ́. Mósĩ́ deè ní e gbò kànen é láá nvèè bá nèva mm̀ sĩ́deè e bà náa é né va log e? Nen ea gé ku dẽe ló ba sẹ́kiùt beè kọ́ nè gbò kànení kọ bàá kọ́ nè gbò vígà págbálàa kọọ̀, “Be ò di boo ketõ̀ò ge tõo nè lòbèl vaá pá vígà à ẹ̀b bé eo nveà nu naa èlmà bel eo gé ló, nyimá kọọ̀ tã̀àgã̀ di ló bé eo nveà nu vaá sẹ̀ẹ̀à gyáa naa.” Nakà bààtẽ́ ea válí báí beè nvèè bá nè gbò vígà págbálàa kọ bàá nyimá nú ea bọ́ló gè naa vaá gbò kànená náa beè nè va log ea kil ló bé e bàé nveà nu naa. d

15. Mókà gbò log nè nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí ní ea é láá nvèè bá nèi kọ é sà íb bóa eé tú é? (Róm̀ 14:5)

¹⁵ Bel Bóa. Buù nen ea gé nyoone nvéè Kráìst ní ea é ne béèlàfùl ea kil ló íb bóa ea é tú é. (Gàl. 6:5) Pọ́ì ńkem̀ ketõ̀ò ea di mm̀ Kpá Káí ní ea kọ́ kà lèlà íb bóa e nen náa é tú é, dì belí gè kpòòlà lóó lọl ló mii nè bóa ea bãàa mm̀ ge fã̀ zọ. (Tóm 15:20;  Gàl. 5:19, 20) Beele ní eé ne béèlàfùl boo gbò ní ea sígá ẹ́. Sìgà gbò ólò gbĩ́ bóa lọl bá áá gbò e ba beè nó nú ea kil ló biè, boo tṍó e sìgà gbò ólò gbĩ́ dõona kà gbò bóa ea váli vá ló. À bọ́ló kọ é nvèè ka ló béèlàfùl e pá vígà ne kilma ló íb bóa e bà sa gè tú. Vóà naa, à bọ́ló kọ é tú gbò gáí sẹẹa bùlà: (1) Áá Boǹ Méné Bàrì ní ea é náa kọọ̀ zọ̀ kpá ló á gá dì nàe. (Àìz. 33:24) (2) À bọ́ló kọọ̀ buù neǹ Kráìst á “palàge beeláfùl” mm̀ a nyíe nú ea kil ló íb bóa ea é tú. (Bugi Róm̀ 14:5.) (3) Née é béélá bel ló dõona gbò àbèè ge dú kpò dem̀ kúm̀ tọ́ ló nèva. (Róm̀ 14:13) (4) Gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst ólò vùlè dõona gbò, vaá bà ólò dã́ból ló kọọ̀ gbaa ló ea di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò palàge bọọ èlmà nú ea léémá buù nen. (Róm̀ 14:15, 19, 20) Be è tú gbò gáí sẹẹa bùlà, èé láá zọ̀ pá vígà ié kà lé gbaa ló vaá naa kọọ̀ fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló á di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò.

16. Mósĩ́ deè ní e gbò kànen é láá zogè kọ bà íèè nyìmànù tṍó e bà gé zọ dõona kà gbò kànen naaá nu ẽ́? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

¹⁶ Gbò kànen é íè ge zogè lé nu dòòmà bá tení dú ló gè naa nu boo kuna-kuna bá. (1 Tím. 3:2, 3) Dì belí nu dòòmà bá, náa bọ́ló kọ nen kànen á ẹ̀bmà dẽe kọọ̀ nagbò kànená é ólòó tú nú e ẹlẹ kọ́ boo béè kọ à nómáè va. À ólò nyimá kọọ̀ nyómá káí Jìhóvà ólò nvèè bá nè kọ̀láá nen ea dṹùnà gbò kànen mm̀ bõ̀ònatõ̀ò kọ á ló bel ea é náa kọ bàá láá nè béèlàfùl e nyìmànù di m. Vaá gbò kànen e bà íe nyìmànù ólò nvèè ka ló béèlàfùl e gã́bug nen ea dì vá zẹ̀ẹ̀ nè, be náa bé uú boo nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí, kọbèè náa palàge leemá va.

17. Gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst e bà dú gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló ólò dé kpéè ló mókà tã́áná dee bá ẹ́?

¹⁷ Gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst ólò iè gã́bug tã́áná dee bá lọl ló gè dú gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló. È ólò zọ̀ pá vígà págbálà nè pábia ié lé gbaa ló, vaá fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló ólò di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. È ólò dé kpéè ló kele-kele láb e pá vígà íe nè kele-kele sĩ́deè e bà ólò naamá nu, vaá è ólò de nagé kpéè ló gbaa ló ea di zẹ̀ẹ̀ gbò níí Bàrì. Bọọ èlmà tõ̀ò, è ólò ié dĩ̀ìnè ló bùlà boo béè kọọ̀ è gé nó bẹẹ Bàrì Jìhóvà, ea dú Bàrì gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló.