Kpá Káí náa kọ́. Sõò a kọ́ gbò nú ea beè láá naa kọ bàá nè nakà béèlàfùlí.

Ene kà nyómá tóm beè kọ́ nè Mérì kọọ̀ àé nííná gbàà vaá màn nvín. Tṍó e nyómá tómá kọ́ nèva naa vó, Mérì nè Jósẹ̀f beè di Názarẹ̀t, ea dú boǹ bà Jósẹ̀f ea di Gálilì. (Lúùk 1:​26-31; 2:4) Tṍó e tṍó tení, ba beè gbóó òòà kẽ aa Íjèpt kil Názarẹ̀t. Jíízọ̀s beè bọọ gbẹá kĩá vaá dú neǹ Názarẹ̀t. (Máát. 2:​19-23) Níà nú ea náa è ólò kọọ̀ Jíízọ̀s, Jósẹ̀f nè Mérì dú Názarẹ̀t e.

Mérì beè ié ene kà dúà ló ea bée kọlà Èlízabẹ̀t ea dú Júdà. Èlízabẹ̀t beè dú vaà Zẹ̀kàráíà vaá dú nagé kà Jọ́ọ̀n Nen Dììlè Nen Múú. (Lúùk 1:​5, 9, 13, 36) Mérì beè kãa Èlízabẹ̀t vaá tõoé ló taà ẽ́ gbẹá Júdà. Tṍóá, Mérì beè gbóó òòa kẽ kil Názarẹ̀t. (Lúùk 1:​39, 40, 56) Níà nú ea náa vaá Mérì beè nyimá gbò bon ea di Júdà ẹ.

Tṍó e tṍó téní, ba beè tenmà log kọọ̀ kọ̀láá nen á kil a bon gé “nvèè a bée” vaá Jósẹ̀f beè gbàntṍ ló. Boo béè vó, Jósẹ̀f beè aa Názarẹ̀t kil Bẹ́tlìhém, ea dú bon e “Dévìd beè mèà gbẹá,” vaá kĩá ní e kọ́ọ̀ bùlà Bàrì beè kọọ̀ Mèzáíà é meà gbẹá ẹ́. (Lúùk 2:​3, 4; 1 Sám. 17:15; 20:6; Máí. 5:2) Tṍó e Mérì ni man Jíízọ̀s gbẹá kĩá, Jósẹ̀f náa beè zìgà kọọ̀ Mérì á tú ãa nvíná kyã̀àmà begè dẽè kyẽè kil Názarẹ̀t. Ba beè tõó Bẹ́tlìhém e begè dẽe é láá toolá síìna òb kà kilometer (àbèè 6 mi) aa ló Jèrúsalẹ̀m. Ge tõó kĩá é náa kọ ge sí tọọ̀ káí gé vaalá gyọ́ọ á valí vá ló.​—Lìv. 12:​2, 6-8; Lúùk 2:​22-24.

Nyómá tóm Bàrì beè kọ́ nè Mérì kọọ̀ a nvín é tú “kpòté méné a nómá tẹ̀ Dévìd” vaá “lẹ̀ẹ̀là bel” ló. É kọ Jósẹ̀f nè Mérì beè láá bugi togó boo kọọ̀ à dú bíi kọọ̀ Jíízọ̀s á mèà gbẹá boǹ Dévìd? (Lúùk 1:​32, 33; 2:​11, 17) Ba beè láá bugi togó kọọ̀ à dú nú e nyìmànù di m gè tõó kĩá dọ̀ọ̀mà tṍó e Bàrì é kpáá kọ́ nú e bàé náa nèva.

Née nyímà gã́bug tṍó e ba beè tõ̀òma Bẹ́tlìhém besĩ́ gbò e bà ólò nò nú ea kil ló gyã́à káála à kálá dù. Besĩ́ bà kálá dù, Jósẹ̀f, Mérì nè ba ãa nvín beè di mm̀ tọ, sõò ba “ãa nvíná” náa beè dì na gbàà saa kàn. (Máát. 2:11) À bélí kọọ̀, tãa vó e bà kil Názarẹ̀t ea di deè boo gù, ba beè gbẹá Bétlìhém.

Hérọ̀d beè “lẹ̀ẹ̀là kọ bàá fẹ́ dénè nvín págbálà ea ni tóólá bàà gbáá kilma kẽ” e ba di Bẹ́tlìhém. (Máát. 2:16) Tṍó e nyómá tóm Bàrì ãane Jósẹ̀f kilma ló log e ba ténmái lọ̀l, Jósẹ̀f nè Mérì beè gbóó faalá Jíízọ̀s kilma Íjèpt vaá tõó kĩá dọ̀ọ̀mà tṍó e Hérọ̀d ú. Tṍó e tṍó téní, Jósẹ̀f beè gbóó faalá pá a tọ kilma Názarẹ́t. Éé ní ea náa vaá bà náa beè òòa kẽ kil Bẹ́tlìhém ẽ? Kọbé Àkèlíọ̀s, ea dú nvín Hérọ̀d, ea géè bẹ̀l Júdíà náa fẹ́ẹ, vaá Jósẹ̀f beè gbàntṍ ló ã̀àne ea aa bá nyómá tóm Bàrìa. Názarẹ́t beè dú kà lé ketõ̀ò e Jósẹ̀f é láá tõo bumá Jíízọ̀s.​—Máát. 2:​19-22; 13:55; Lúùk 2:​39, 52.

À dọà bàlà kẽ kọọ̀ Jósẹ̀f beè ù, besĩ́ Jíízọ̀s à kálá kùùlà èèlè ge kil káála nè gbò nen. Vóà naa, Jósẹ̀f é beè kẽ̀èa vaá tõó dùm boo kunukẽ̀í. Gã́bug nen é beè monìe vaá bĩináe nú ea náa vaá Mérì nè ẹ̀ẹ̀ náa beè kil Bẹ́tlìhém tṍó e Jíízọ̀s meà lọ̀l.