1. Éé ní ea bọ́ló kọ é naa kọbé è láá fùl zelí bá deè Jìhóvà ẹ?

 TṌÓ e Kpá Káí ló bel kilma ló “deè Jìhóvà,” à gé ló bel kilma ló tṍó e Jìhóvà é kyọsĩ́ pá a gbò ọ́b vaá dùùlà pá a gbò. Tṍó ea kil nvéeá, Jìhóvà beè nè kpọ̀té sìgà dó. (Àìz. 13:​1, 6; Èzí. 13:5; Zèp. 1:8) Mm̀ beélè tṍóí, “deè Jìhóvà” é daaà togó tení dú ló kyọ̀àsĩ́ ea é dọ́ boo Gbele Bábilọ̀n vaá àé íná kùbmà tení dú ló bé gím Àmágidòn. Kọbé è láá fùl zelí bá ‘deeá,’ à dú bíi kọ é kpoogá dee ló kátogóí. Jíízọ̀s beè noomài kọọ̀ níì áá gè élá bànà tṍó pọ̀b kpo tã̀àgã̀ ní eé náaé nì, sõò é kilsĩ́ gè “kpènà ló” nyòòmà deeá.​—Máát. 24:21; Lúùk 12:40.

2. Mósĩ́ deè ní e 1 Tẹ̀sàlónaikà é láá dọ̀ bélè nèi ẽ́?

² Mm̀ túá kà kpá e neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè emí má pá vígà e ba beè di Tẹ̀sàlónaikà, a beè tú gã́bug nu dòòle ló nvèèmà bá nè pá vígà kọ bàá kilsĩ́ gè di kpènà ló nyòòmà gbele deè bèèla bel Jìhóvà. Pọ́ọ̀l beè nyimá kọọ̀ deè Jìhóvà náa é dú kà lèlà tṍóá. (2 Tẹ̀s. 2:​1-3) Sõò, a beè siè kpóó ló pá vígà kọ bàá kpoogá dee ló belí kọ àé dú sṍóe, vaá beele é láá tú nagé nàkà dùùlà bá tṍí siimá tóm. Naanii èé ló bel boo bé ea baatẽ́ gbò belí naa: (1) bé e deè Jìhóvà é dú naa, (2) bà mée ní e bà náa é ful zelí báẹ́, nè (3) bé eé kpoogá dee ló naa kọbé è láá fùl zelí bá.

3. Mósĩ́ deè ní e deè Jìhóvà é dú belí neǹ zib ea búló dú bílá dee é? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

³ “Dee e Dõò é dú é búló kẽ belí bé e nen zib ólò búló nen vaá dú boo tṍó bílá dee naaá.” (1 Tẹ̀s. 5:2) Níì túá kà zẹ̀ẹ̀ taa kà nu dòòle ló e neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè bààmàtẽ́ bé e deè  Jìhóvà é dú naa ẽ́. Gbò zib ólò labví láb mm̀ gbala-gbala vaá kyãa bílá dee tṍó e gbò nen náa beè nè dẽe. Deè Jìhóvà é dú nágé mm̀ bùló, tṍó e gbò náa beè ẹ̀bmà dẽe. Bé e nu é nááá mm̀ gbala-gbala naa é láá bọọ nagé ló kà-kà gbò nyòòne nvéè Kráìst. Sõò kyọ̀àsĩ́ ea é dọ́ boo gbò pọ́lọ́ náa é dọ́í boo.

4. Mósĩ́ deè ní e deè Jìhóvà bélí gbàà nvín ea zọ pábia ẹ́?

⁴ “Àé bú ló kẽ belí zọ̀ nvín ea dọ́ boo pábia ea di kè bá gbàà.” (1 Tẹ̀s. 5:3) Pábia ea deè ge màn nvín a dũuà iná kuló náa ólò láá nyimá lèlà tṍó e gbàà nvín é daamà togó gè zọ̀ẹ. Náa kal ló béè vó, à ólò agala boo kọọ̀ níí é beè naaá. Vaá kòláá tṍó ea nááá, à ólò búló, faalá nyaa ló, vaá nen náa é láá elè zọ̀í. Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, beele née nyímà lèlà dee nè tṍó e deè Jìhóvà é daaà togó. Sõò è agàlà boo kọọ̀ àé dú, vaá bèèla bel e Bàrì é tẹ́lẹ boo gbò pọ́lọ́ lab dògò é dú mm̀ bùló vaá gbò nen náa é láá teelá aa bá.

5. Mósĩ́ deè ní e pọ̀b kpo tã̀àgã̀ bélí zìlà dee é?

⁵ Àé bélí zìlà dee. Ní ea égè taà kà nu dòòle ló Pọ́ọ̀l dú bel ea kil ló gbò zib e bà gé zib nu bílá dee. Sõò Pọ́ọ̀l gbóó nyaaná belí vaá tú deè Jìhóvà doolé ló zìlà dee. (1 Tẹ̀s. 5:4) Gbò e bà ólò zìb nu bílá dee ólò kọọla tọ vaá bà náa ólò nyimá tṍó e dee ni zilà. Dee ólò láá ẹẹvá ló naa ní e gbò nen é mon va. Pọ̀b kpo tã̀àgã̀ é tú gbò e bà ólò labví láb ea bẽ́émá Bàrì ẹẹ́ dẹ̀i belí bé e zìlà dee ólò tú gbò zib ẹẹ́ dẹ̀i naaá. Beele é láá kpènà ló tení dú ló gè kìn gbò láb ea bẽ́émá Jìhóvà vaá kilsĩ́ gè ‘naa nú ea dú lé, ié lé lab dògò, vaá naa nu ea dú kà-kà.’ (Ẹ́fẹ. 5:​8-12) Pọ́ọ̀l beè kpáá tú bàà kà nu dòòle ló bààmà tẽ́ gbò e bà náa é ful zelí bá pọ̀b kpo tã̀àgã̀.

6. Mm̀ mókà bug ní e gã́bug nen di dáá ẹ́? (1 Tẹ̀sàlónaikà 5:​6, 7)

⁶ ‘Gbò e bà di dáá.’ (Bugi 1 Tẹ̀sàlónaikà 5:​6, 7.) Pọ́ọ̀l beè tú gbò e bà náa é ful zelí bá deè Jìhóvà doolé ló gbò e bà di dáá. Bà náa nyímá nú ea gé nááá kĩée e bà dì, vaá bà náa nyímá nágé kĩée e tṍó ni íná. Vóà naa, bà náa é nyímá tṍó e nú ea palàge dú bíi nááá àbèè ge labví láb kilma ló. Gã́bug nen deè nieí di dáá mm̀ ba gè fã̀ Bàrì. (Róm̀ 11:8) Bà náa ólò zìgà gbò nú ea zógè kọọ̀ è di mm̀ “dee deè nvéè tṍó,” nè ge kọọ̀ pọ̀b kpo tã̀ã̀gã̀ é gé naaá. Kọ̀láá tṍó e agẹbá nyààa bã́ kẽ mm̀ bàlà booí, sìgà nen é beè gbóó nyẽ̀èà vaá dààmà togó gè ié ńkem̀ lèèma mm̀ bẹẹ sìtóm kọ̀ kpẹ̀a. Sõò gã́bug nen é kpáá òòa kẽ gé daa tãa vó e bà tõó zìle. Kàsĩ́, sìgà gbò e bà ólò zìgà kọọ̀ deè bèèla bel dì, é túúmá kọ à di-dí kpã́á. (2 Pít. 3:​3, 4) Sõò beele nyímà kọọ̀ bé e buù dee gé téní naa, níà bé ea kpáá palàge dú bíi kọ é tú dùùlà bá deè tṍ ea kọ é tõó zìleá kolmá nu naa ẽ́.

7. Mósĩ́ deè ní e gbò e sṹng Bàrì é dọ́ boo bélí gbò e míí téni vá dẽe ẽ́?

⁷ ‘Gbò e bà ṍ míí tẽeá dẽe.’ Neǹ tóm Pọ́ọ̀l tú gbò e sṹng Bàrì é dọ́ boo doolé ló gbò e bà ṍ míí tẽeá dẽe. Gbò e míí di dẽe náa ólò láá vàlẹ̀ bá labví láb nyòòmà nú ea gé nááá kĩée e bà dì, vaá bà ólò nè béèlàfùl e nyìmànù á gé m. Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, gbò pọ́lọ́ lab dògò náa ólò labví láb nyòòmà ãane e Bàrì gé né va. Bà ólò sà ge naa nú ea é man kyọ̀à sĩ́ nèva. Sõò Kpà Káí ãane gbò nyòòne nvéè Kráìst kọ bàá di mm̀ kùà dẽe ló, vaá bugi togó leevè. (1 Tẹ̀s. 5:6) Enè neǹ nò Kpá Káí baatẽ́ gè bugi togó leevè naamá gè ié “dĩ̀ìnè ló bùlà, vaá ẹ̀b nú boo bá ea bọ́ló kọbé nen láá nyimá nú ea dú lé vaá nè lé béèlàfùl.” Éé ní ea náa vaá èé íè ge ié dĩ̀ìnè ló bùlà ẹ? Kọbé née gbáà ló gbò bìlà bẹlbẹ̀l nè gbò tã̀àgã̀ ea di kĩée e dì. Bé e deè Jìhóvà gé dũuà iná kùló naa, níà bé e tã́gĩ̀ bá gè labví gbò lábví é kpáá bọọ naa ẽ́. Sõò náa dú bíi kọ é ié tã̀àgã̀ bùlà kilma ló bé eé lábví láb naa. Nyómá káí Bàrì é nveè bá naa kọ é ié dĩ̀ìnè ló bùlà vaá naa kọ é nè béèlàfùl e nyìmànù di m.​—Lúùk 12:​11, 12.

8. Mósĩ́ deè ní é 1 Tẹ̀sàlónaikà 5:8 tú nu dòòle ló bààmà tẽ́ gbò lé kpãa ea é nveè bá nèi kọ é kilsĩ́ gè di zìle vaá kùà dẽe ló é? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

⁸ ‘Tú báà kpọ́gọ́lọ́ kpega nù báná nyíe vaá ò nveà pẹ̀gẹ̀lẹ̀ nèn bé.’ Pọ́ọ̀l túi doolé ló gbò bé e bà nveà nuù bé vaá di zìle. (Bugi 1 Tẹ̀sàlónaikà 5:8.) À ólò dù bíi kọọ̀ neǹ bé ea di ól bé á di kpènà ló gè bé-bé kọ̀láá tṍó. Níà bé ea bọ́ló kọọ̀ beele é naa nagé é. Èé kilsĩ́ gè di kpènà ló nyòòmà deè Jìhóvà tení dú ló gè bọá báà kpọ́gọ́lọ́ ea kpenài nù báná nyíe ea tõó dọ̀ zìgà nè vùlà, bií ló pẹ̀gẹ̀lẹ̀ ea tõó dọ̀ ból dẽe sĩ́. Nakà gbò lé kpãaí é palàge nvèè bá nèi.

9. Mósĩ́ deè ní e bẹẹ zìgà ólò kpènài ẽ́?

⁹ Báà kpọ́gọ́lọ́ ólò kpènà nu báná nyíè neǹ bé. Zìgà nè vulè ólò kpènà bẹẹ tàn ge naa nú ea léémá Bàrì. Gbò kpãaí é nveè bá nèi kọ é kilsĩ́ gè fã̀ Bàrì vaá nyoone nvéè Jíízọ̀s. Zìgà ólò naa kọ é àgala boo kọọ̀ Jìhóvà é néi kpẽ́ boo béè kọọ̀ è gbĩ́ìe lọl mm̀ dénè bẹẹ nyíe. (Híb. 11:6) Àé náa kọ é kilsĩ́ gè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo nè bẹẹ neǹ tùle, ea dú Jíízọ̀s, bã̀àna tṍó e gé téní bá tàvàlà dìtõ̀ò. Èé láá ié zìgà ea é náa kọ é láá emá gbò tã̀àgã̀ e gé téní bá, tení dú ló gè nó nu dòòmà bá pá vígà e bà kilsĩ́ gè  bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo gbẹá kèbá bíígá ló nè nání bá deè nieí. Vaá èé láá kìn ge dọ dáà gyẽ̀i ge gbó gyọ́ tení dú ló gè nó nu dòòmà bá gbò e bà tõó dùm ea válí bá vaá tú Boǹ Méné Bàrì naamá túá kà nú mm̀ ba dùm. b

10. Mósĩ́ deè ní e vulè e íè kilma ló Bàrì nè gbò nen ólò nvèè bá nèi kọ é kilsĩ́ gè kọ́ kpẹ̀a ẹ́?

¹⁰ À dú nágé bíi kọ é ié vulè kọbé è láá tõó zìle vaá kùà dẽe ló. (Máát. 22:​37-39) Vulè e íè kilma ló Bàrì ólò nvèè bá nèi kọ é láá ĩ̀ìmà gbò tã̀àgã̀ e ténì bá tṍó e gé kọ́ kpẹ̀a. (2 Tím. 1:​7, 8) Boo béè kọ è vulè nàgé gbò e bà náa ólò fã̀ Jìhóvà, è kilsĩ́ gè kọ́ kpẹ̀a nèva vaá è ólò naa nagé vó tení dú ge tú fóòn nè kpá lẹ̀ẹ̀la tóm kọọmá kpẹ̀a nèva. Née ólò aa ló gè ẹ̀bmà dẽe kọọ̀ enè dee bàé láá nyaaá vaá naa nú ea dú lé.​—Ezí. 18:​27, 28.

11. Mósĩ́ deè ní e vulè e íè kilma ló pá vígà é nveè bá nèi ẽ́? (1 Tẹ̀sàlónaikà 5:11)

¹¹ È ólò vulè nàgé pá vígà. È ólò zogè kọ è vulè pá vígà tení dú ló gè ‘nvèè kpóó ló ene vaá nvèè bá nè ene.’ (Bugi 1 Tẹ̀sàlónaikà 5:11.) Dì belí gbò bé e gbáà di dẽè bé, è ólò siè kpóó ló ene. Mm̀ kà-kà, enè neǹ bé é láá nvèè kom ló áá a neǹ, sõò náa é sẹlẹ naa vó. Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, née ólò sẹlẹ naa nú ea é kyẽ́ pá vígà àbèè ge kpẽ́ pọ́lọ́ e bà síi. (1 Tẹ̀s. 5:​13, 15) È ólò zogè nàgé kọ è íè vulè tení dú ló gè fã̀ dẽè gbò vígà págbálà e bà gé kudẽe ló bõ̀ònatõ̀ò. (1 Tẹ̀s. 5:12) Tṍó e Pọ́ọ̀l beè emí nakà kpá lẹ̀ẹ̀la tómí, bõ̀ònatõ̀ò ea beè di Tẹ̀sàlónaikà gáà beè du enè gbáá. Àé láá dú kọọ̀ gbò kànen nè gbò nvèè bá sìtóm e ba beè di m gáà beè palàge dãból ló nu vaá ba beè láá ié lọ̀. Kọbèè vó, a bọló kọ bàá nvèè va ka ló. Boo tṍó e pọ̀b kpo tã̀àgã̀ gé dũuà iná kuló, àé dú bíi kọ é kpáá palàge dẹ̀ẹ̀a boo tule e gbò kànen néi tṍóá èlmà kátogói. Be à sẹlẹ, née é ie ná tule ea aa pọ̀b kà tọ nàà tóm ea gé ẹb nu ea kil ló sìtóm kọ̀ kpẹ̀a beeá ló bàlà booí àbèè tọ nàà tóm ea di buù kà bálásĩ́, vóà naa, à dú bíi kọ é nó gè vùlè vaá fã̀ dẽè gbò kànen kátogóí.  Kọ̀láá bé ea meà naa, naanii èé kilsĩ́ gè kùà dẽe ló, vaá tãa vó é káà bùlà gbẹẹ́ boo ba gbò lọ̀, à bọ́ló kọ é nyimà kọọ̀ Jìhóvà dì ea gé ne tule pá vígà e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé booí tenmá bá Kráìst.

12. Mósĩ́ deè ní e bẹẹ ból dẽe sĩ́ ólò kpènà bé e bugì togó naa ẽ́?

¹² Dì belí bé e pẹ̀gẹ̀lẹ̀ ólò kpènà togó neǹ bé naaá, níà bé e bẹẹ ból dẽe sĩ́ ea kil ló dùùà ólò kpènà bẹẹ bug togó naa ẽ́. Beè bẹẹ ból dẽe sĩ́ aga ló, èé nyímá kọọ̀ tọ́ọ̀ kà nú e bàlà booí zìgà ge naa nèi náa é dọ bélè. (Fíl. 3:8) Bẹẹ ból dẽe sĩ́ ólò nvèè bá nèi kọ é ié dĩ̀ìnè ló bùlà. Níà nú e Wallace nè Laurinda e ba gé sí tóm gbẹá Africa beè nyimáé. Mm̀ nú ea é láá toolá taà sè, ene kà ba tẹ̀ nè ene kà ba kà beè ù. Vaá COVID-19 ea géè zààlà beè naa kọ bàá gá láá sí be gé kãa pá ba tọ. Wallace kọ́ọ̀: “Ból dẽe sĩ́ kẽ̀èà aa kemà ú beè naa kọ ḿ bugi togó boo lé dìtõ̀ò e bàé dí m tṍó e ba ni íná mm̀ ãa bàlà booá, níì ge ẹ̀b íb dìtõ̀ò e ba beè di bá mm̀ nakà pọ́lọ́ bàlà boo ea é gé iná kùbmàí nì. Ból dẽe sĩ́í beè olòó naa kọ ḿ ié dĩ́ìnè ló bùlà kọ̀láá tṍó e ba ú biilém nyíe.”

13. Éé ní eé láá naa kọbé è íe nyómá káí Bàrì e?

¹³ “Ó gá gimei nyómá káí.” (1 Tẹ̀s. 5:19) Pọ́ọ̀l tú nyómá káí doolé sã́ ea dìí m. Beè nyómá káí Bàrì dìí ló, èé íe tàn nè bẹ̀à sã́ bùlà ge naamá nú ea dú lé nè ge siimá tóm nè Jìhóvà. (Róm̀ 12:11) Éé ní eé náa kọbé Bàrì néi a nyómá káí é? Èé ban bá Bàrì mm̀ tã̀àgã ló, nó Kpá Káí, vaá gbaaá ló a bõ̀ònatõ̀ò ea nyómá káí gé túlè. Ge naa vó é nveè bá nèi kọ é toní ból súú “nyómá káí.”​—Gàl. 5:​22, 23.

14. Éé ní eé íè ge naa kọbé Bàrì kilsĩ́ gè nèi a nyómá káí é? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

¹⁴ Tṍó e Bàrì ni néi a nyómá káí lọ̀l, èé íè ge ié ọ̀ẹ̀ dẽe kọbé née ‘gímè nyómá káíá.’ Bàrì ólò tú a nyómá káí nè áá gbò e bà kilsĩ́ gè labví láb ea õoà vaá bugi togó boo nú ea lelà. Náa é néi a nyómá káí be è ólòó labví láb ea dú pọ́lọ́ àbèè ge bugi togó boo nú e bè náa õoà. (1 Tẹ̀s. 4:​7, 8)  Be è gbĩ́ gè kilsĩ́ gè ié nyómá káí Bàrì, née é ‘ẹb gbò moǹ bel kọ́ọ̀ bùlà Bàrì tẹlẹ kẽ.’ (1 Tẹ̀s. 5:20) Moǹ bel ea kọlà ‘kọ́ọ̀ bùlà Bàrì’ e bà lóómá bel kĩé, gé lóá bel nyòòmà gbò bel e Jìhóvà kọ́ nèi tenmá bá a nyómá káí, vaá níí bãàa mm̀ gbò kọ́ọ̀ bùlà Bàrì ea kil ló deè Jìhóvà, nè ge kọọ̀ e íná mm̀ dee deè nvéè tṍó. Deeá náa ólò táí nyíe naa ní eé gbóó bugi togó kọọ̀ Àmágidòn náa é nááá mm̀ beélè tṍóí. Tãa vó, è ólò zogè kọ à dìí nyíe tení dú ló gè kilsĩ́ gè ‘tõó káí vaá fã̀ Bàrì’ buù dee.​—2 Pít. 3:​11, 12.

15. Éé ní eé náa kọbé kyáá bel ea aa gã́ zọ nè pá a gbò náa dagẹ̀i é? (1 Tẹ̀sàlónaikà 5:21)

¹⁵ Pọ́ì ńkem̀ tṍó dì deèsĩ́ àla, gbò ọ́b Bàrì é beè kọọ̀: “Nu a dú lé vaá lóó kẽ a fẹ́ẹ́gá!” (1 Tẹ̀s. 5:3) Kyáá bel ea aa gã́ zọ é ḿḿ-má boo kunukẽ̀í, vaá àé dagẹ̀ gã́bug nen. (Kùùà 16:​13, 14) Èé kọ́ vàẹ kilma ló beele é? Bà náa é láá dàgẹ̀i be è ‘palàge tú kọ̀láá kà nu sẹẹa bá ẹ̀b.’ (Bugi 1 Tẹ̀sàlónaikà 5:21; ẹ̀b study note ea di ló.) Moǹ bel Gríìk e bà tab naamá ‘sẹẹa bá ẹ̀b’ gé lóá bel kilma ló nú e gbò nen ólò naa kọbè bà nyímá ló kpọ́gọ́lọ́ ea dú lé àbèè ní ea dú pọ́lọ́. Vóà naa, à dú bíi kọ é tú gbò bel e dã́à àbèè gbò nú e bugì sẹẹa bá ẹ̀b be à dú kà-kà àbèè kyáá. Níà nú ea beè dú bíi kọọ̀ pá vígà e ba beè di Tẹ̀sàlónaikà á naa ẽ́, vaá à palàge dú nágé bíi ló beele kátogóí boo béè kọọ̀ pọ̀b kpo tã̀àgã̀ a palàge dũuà iná kuló. Tãa vó e dõogẽ zìgà kọ̀láá kà nú e bugì àbèè nú e dã́à, èé tú bẹẹ kpóó bug sààmà be à gbááá ló nú e Kpá Káí nè bõ̀ònatõ̀ò Jìhóvà kọ́. Be è náa vó, kyáá bel ea aa gã́ zọ nè pá a gbò náa é kẹlẹ́i.​—Pró. 14:15; 1 Tím. 4:1.

16. Mókà ból dẽe sĩ́ ní e íèe, vaá éé ní eé bééláfùl ge naa ẽ́?

¹⁶ Gbò gyóòlo Jìhóvà é ful zelí bá pọ̀b kpo tã̀àgã̀. Sõò, née nyímà nu ea é láá naaá ló buù bẹ̀ì sṍóeá boo. (Jém̀z 4:14) Náa kal ló béè vó, kọbèè è di dùm dọ̀ọ̀mà tṍó e pọ̀b kpo tã̀àgã̀ é nááá, àbèè è úù besĩ́ à kalá naaá, èé ié dùm e bè náa tá be è kilsĩ́ gè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. Gbò e Bàrì beè tṍ nóo ból é zọ Kráìst bẹ̀l gbẹá káála. Nagbò naanà bólá é tõó mm̀ páladaìs boo kunukẽ̀í. Naanii èé ká bùlà gbẹẹ́ boo bẹẹ ból dẽe sĩ́ vaá kilsĩ́ gè di kpènà ló nyòòmà deè Jìhóvà!