1-2. Éé ní ea náa vaá à bọ́ló kọ é ié lèèma mm̀ kpá Kùùà Nù ẽ?

 É KỌỌ̀ à íe dee eo beè ẹ̀bgì dẽè fùtó dõòna nèn? Tṍó eo gé ẹbgi gbò fùtóá, òó mon sĩ́ gã́bug gbò e nóò nyímà ló. Sõò à íe ene kà ea di gbàà ea palàge leemá ni. Ló éé? Boo béè kọọ̀ olo dì nàgé dẽe. Boo tṍó eo gé ẹb, o piìga boo gè dòòmà dẽe ló tṍó nè kiẽ́e eo beè bãí dẽe gbẹá. Ò piìgà nàgé boo gè nyimá ló kọ̀láá gbò e bà di dẽe. Nakà fùtóá é palàge leemá ni.

² Kpá Kùùà Nù dì belí fùtóá. Ló éé? Kọ̀láá bé ea kil kẽ naa boo béè bàà kà bug. Túá kà, ba beè emí kpáí boo béè beele. È bugì mm̀ túá gã́bel ea di ló kpáí kọọ̀: “Níì gbò nu e Jíìzọ̀s Kráìst beè kùùlà, e a dú gbò nu ea é gé íè ge naaá, vaá Bàrì à nvèèé bá kọ á gé zogè pá a gbò tóm.” (Kùùà 1:1) Boo béè vó, níì dénè nen ní e ba beè emí gbò nu ea di mm̀ kpáí nyòòmàe nì, sõò ba beè emí nyòòmà beele, boo béè kọọ̀ e beè kìn lóó nè Bàrì. Boo béè kọọ̀ è dúù gbò gyóòlo Bàrì, náa bọ́ló kọ á bọọí ló kọọ̀ è gé ḿm̀-mè gbò kọ́ọ̀ bùlà Bàrì ea di mm̀ kpáí. Níà ge kọọ̀, beele “dì nàgé dẽè fùtóá.”

3-4. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Kùùà Nù, mó tṍó ní e gbò a kọ́ọ̀ bùlà Bàrì é ḿḿ-má ẽ́, vaá éé ní ea bọ́ló kọ é naa ẽ́?

³ Ní ea égè bàà kà bug dú tṍó e gbò kọ́ọ̀ bùlà Bàrìí é ḿḿ-má. Neǹ tóm Jọ́ọ̀n beè kọ́ tṍó e gbò kọ́ọ̀ bùlà Bàrìí é ḿḿ-má tṍó ea kọ́ọ̀: “Tení dú ló nyómá káí Bàrì, m beè di mm̀ deè Dõò.” (Kùùà 1:10, NW) Tṍó e Jọ́ọ̀n beè emí gbò moǹ belí mm̀ gbáá 96 C.E., “deè Dõò” beè di-dí kpã́á. (Máát. 25:14, 19; Lúùk 19:12) Sõò kọ́ọ̀  bùlà Bàrì ea di mm̀ Kpá Káí tẹ́lẹ bàlà kẽ kọọ̀ deeá beè dààmà togó mm̀ gbáá 1914 tṍó e Jíízọ̀s bẹl dú Méné gbẹá káála. Lọl gbááá ààmà, gbò kọ́ọ̀ bùlà Bàrì ea di mm̀ kpá Kùùà Nù ea kil ló gbò gyóòlo Bàrì beè gbóó dààmà togó gè mm-má. Mm̀ kà kà, kátogóí è di mm̀ “deè Dõò”!

⁴ Boo béè kọọ̀ è di mm̀ tṍó e gbò kọ́ọ̀ bùlà Bàrìí é ḿḿ-má, à palàge dú bíi kọ é kììlà bug kpee ãane ea di mm̀ kpá Kùùà Nù 1:3 ea kọ́ọ̀: “Nyíè nen ea bugi dàlà mon boo á ẹẹ vaá nyíè gbò e bà dã́ gbò moǹ bel kọ́ọ̀ bùlà Bàrìí vaá naa gbò nu e bà émí m á ẹẹ, boo béè kọọ̀ tṍó e dénè nuí é nááá a íná kuló.” À dú bíi kọ é “bugi dàlà mon boo,” “dã́ gbò moǹ bel kọ́ọ̀ bùlà Bàrìí, vaá naa gbò nu e bà émí m.” Éé ní ea dú sìgà gbò moǹ bel ea dú bíi kọ é gbàntṍ ló é?

5. Mósĩ́ deè ní e kpá Kùùà Nù baatẽ́ bé ea dú bíi gè fã̀ Jìhóvà mm̀ sĩ́deè ea ténmá naa ẽ́?

⁵ Lọl ló túá togó ea di mm̀ kpá Kùùà Nù, è monì kọọ̀ Jíízọ̀s nyímá dénè nu ea gé nááá mm̀ a bõ̀ònatõ̀ò. (Kùùà 1:12-16, 20; 2:1) Jíízọ̀s beè zogè kọọ̀ à nyímàè gbò nuí tení dú ló bel ea ló nè àlàbà kà bõ̀ònatõ̀ò ea di Ésíá Mainò. Mm̀ gbò bel ea ló, a beè nè tùle e gbò nyòòne nvéè Kráìst mm̀ túá gbò gbááá é tõó boo kọbé Jìhóvà ténmà ba fã̀. Vaá gbò belá lóá nágé bel nyòòmà gbò gyóòlo Bàrì deè nieí. Éé ní eé láá nó lọl ló é? Kráìst Jíízọ̀s ea dú bẹẹ Neǹ Tùle palàge nyimá bé e bẹẹ gbaa ló kilma ló Jìhóvà dì naa. Jíízọ̀s dì ea gé ẹb nu ea kilíí ló vaá kpènài; vaá dẽée gbõomá ló kọ̀láá kà nu. À nyímá nu ea dú bíi kọ é naa kọbé Jìhóvà kilsĩ́ gè tenmà bẹẹ fã̀. Mókà tùle ea beè nè ní ea bọ́ló kọọ̀ é tõó boo é?

6. (a) Dì belí bé e kpá Kùùà Nù 2:3, 4 tẹ́lẹ bàlà kẽ naa, mókà tã̀àgã̀ ní e Jíízọ̀s beè kọọ̀ à di ló bõ̀ònatõ̀ò ea di Ẹ́fẹsọ̀s e? (b) Éé ní e níí nóòmài ẽ́?

⁶ Bugi kpá Kùùà Nù 2:3, 4. Née é íè ge òòà aa ló gè vùlè Jìhóvà belí bé e géè vulèe naá kà túá bólá. Lẹ̀ẹ̀la tóm e Jíízọ̀s beè lẹ̀ẹ̀là má bõ̀ònatõ̀ò ea di Ẹ́fẹsọ̀s tẹ́lẹ bàlà kẽ kọọ̀ ba beè tení bá gã́bug tã̀àgã̀, sõò lóó va náa beè ọọ ló gè fã̀ Jìhóvà. Náa kal ló béè vó, bà náa beè vùlè nàe belí kà túá bólá. A beè dú bíi kọ bàá kpáá ié vulè—be níì vó nì, Bàrì náa é ténmà ba fã̀. Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, èé náa èlmà boo áá gè ĩ̀ìmà. À dú bíi kọ é ié gbò lé bug ea náa kọ é ĩ̀ìmà. Níì áá nu e náà ní e Bàrì íe lèèma m ẽ́ nì, sõò à íe nagé lèèma mm̀ nú ea náa vaá è naa. Bug ea di nvéè nú e náà palàge bọọẹ́ ló boo béè kọ à gbĩ́ kọọ̀ é fãèe boo béè kọ è vulèèe nè ge kọọ̀ nyíéi ẹ́ẹ̀lìèé ló.—Pró. 16:2; Máàk 12:29, 30.

7. (a) Dì belí bé ea dọa bàlà kẽ mm̀ kpá Kùùà Nù 3:1-3 naa, mókà tã̀àgã̀ ní e Jíízọ̀s beè kọ à di ló bõ̀ònatõ̀ò ea di Sádès e? (b) Éé ní ea dú bíi kọ é naa ẽ́?

⁷ Bugi Kùùà Nù 3:1-3. Èé íè ge kilsĩ́ gè kùà dẽe ló. Tã̀àgã̀ ea beè di ló bõ̀ònatõ̀ò ea di Sádès beè dú kele. Náa kal ló béè kọọ̀ ba beè ié agẹ ló mm̀ ge fã̀ Bàrì tṍó ea kil nvéeá, lóó va beè dààmà togó gè ọọ. Boo béè vó, Jíízọ̀s beè kọ́ nèva kọ bàá “kẽ̀èà aa boo.” Níí ãanéi naa vàẹ? À dú kà kà kọọ̀ bẹẹ tóm náa tá nyíè Jìhóvà. (Híb. 6:10) Sõò náa bọ́ló kọ é gbóó ọọvẹ ló kátogóí boo béè kọọ̀ è géè sí tóm nèe tṍó ea kil nvéeá. Náa kal ló béè kọọ̀ à íe gã́bug nu  e née é láá naa na kátógóí, à dú bíi kọ é ‘kilsĩ́ gè sí tóm nè Dõò’ vaá kùà dẽe ló inmá kùbmà.—1 Kọ́r. 15:58; Máát. 24:13; Máàk 13:33.

8. Éé ní e nóò lọl ló bel e Jíízọ̀s beè kọ́ nè pà vígà e bà di Leodesíà ẹ? (Kùùà Nù 3:15-17)

⁸ Bugi kpá Kùùà Nù 3:15-17. Èé íè ge ié bẹ̀à sã́ bùlà vaá tú dénè bẹẹ nyíe fã̀àmà Bàrì. Lẹ̀ẹ̀la tóm e Jíízọ̀s beè lẹ̀ẹ̀là má bõ̀ònatõ̀ò ea di Leodesíà zógè kọọ̀ baálà tã̀àgã̀ beè du nágé kele. Ba beè dú “ọ̀ọ̀vẹ̀-ọ̀ọ̀vẹ̀” mm̀ ba fã̀ Bàrì. Boo béè ba ọ́ọ́-ọọ, Jíízọ̀s beè kọọ̀ bà dú gbò ‘dèèga zẹ̀ẹ̀ e sàn dì vá dẽe.’ A beè dú bíi kọ bàá tú bẹ̀à sã́ bùlà fã̀àmà Jìhóvà. (Kùùà 3:19) Éé ní eé láá nó lọl ló é? Be née íènà bẹ̀à sã́ bùlà, à dú bíi kọ é kpáá zààva ló gbò nu e Jìhóvà nè a bõ̀ònatõ̀ò gé náa nèi. (Kùùà 3:18) Née é dí boo béè ge ié dĩ̀ìnè ló kátogóí naa ní e gè fã̀ Bàrì náa é dú ná túá ka nu mm̀ bẹẹ dùm.

9. Dì belí bé e bel e Jíízọ̀s beè kọ́ nè pá vígà e bà di Páágàmàm nè Taiatáírà tẹ́lẹ bàlà kẽ naa, mókà nuù gẹẹ-gẹẹ ló ní ea bọ́ló kọ é kpòòlà lóó lọl ló é?

⁹ Èé íè ge kìn nòòmànù gbò e ba beè dọ̀ aa nvéè nòòmànù Kráìst. Jíízọ̀s beè kọ́ bel sìgà gbò e bà di Páágàmàm boo béè ge naa kọọ̀ pòòà á di zẹ̀ẹ̀ pá vígà. (Kùùà 2:14-16) A beè lèèlà gbò e bà di Taiatáírà kọ bà náa zigà ge nó “ke kùb Sétàn,” vaá a beè siè va kpóó ló kọ bàá “bii bá ló” kà kà bel. (Kùùà 2:24-26) A beè dú bíi kọọ̀ gbò nyòòne nvéè Kráìst e bà di mm̀ gbò bõ̀ònatõ̀òá e ba beè dààmà togó gè ziga ló gbò kyáá nòòmànùá á ọgá. Vaá beele deè nieí à? Èé íè ge kìn kọ̀láá kà nòòmànù e náa gbááá ló bùlà Jìhóvà. Gbò e ba beè dọ̀ aa nvéè nòòmànù Kráìst é láá “sẹlẹ ló kọ bà gé fãè Bàrì,” sõò bà náa “ne deè kpóó ea bẹl gè fã̀ Bàrì kọ á lẹẹlàẹ̀ va bel ló.” (2 Tím. 3:5) Àé válií ló gè nyimá vaá kìn kyáá nòòmànù tṍó e túù ọ̀ẹ̀ dẽe noomá Kpá Káí.—2 Tím. 3:14-17; Júùd 3, 4.

10. Dõòna kà éé ní eé láá nó lọl ló bel e Jíízọ̀s beè ló nè bõ̀ònatõ̀ò ea di Páágàmàm nè Taiatáírà ẹ?

¹⁰ Née é íè ge tõó dùm àbèè ge nvèè sãa kum tọ́ọ̀ íb dùm ea dú pọ́lọ́. À íe nágé dõòna kà tã̀àgã̀ ea beè di ló pá vígà e ba beè di Páágàmàm nè Taiatáírà. Jíízọ̀s beè bèl bel ló sìgà pá vígà e bà di gbò bõ̀ònatõ̀òá boo béè kọọ̀ ba  beè nvèè sãa kúm pọ́lọ́ dùm. (Kùùà 2:14, 20) Éé ní eé láá nó lọl ló é? Née é láá ẹ̀bmà dẽe kọọ̀ Jìhóvà é dã́i pĩi tṍó e tõò dùm ea dú pọ́lọ́, kọbèè e tú gã́bug gbáá fã̀àmàe vaá ié nágé dọ̀ tóm mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. (1 Sám. 15:22; 1 Pít. 2:16) À ẹbmà dẽe kọ é kilsĩ́ gè tõó boo gbò ńlẹ́ẹ̀ kpãa ea dú lé kọ̀láá bé e níí pá bàlà boo a dọ kil kẽ naa.—Ẹ́fẹ. 6:11-13.

11. Éé ní e ni nó ẽ́? (Ẹ̀b ńkpó ea togó bel kọ́ọ̀ “ Gbò Nu E Nóò Deè Nieí.”)

¹¹ Mósĩ́ deè ní eé láá tú ńkpulu bá bààmà tẽ́ nu e ni ló bel boo é? E mon bé ea dú bíi ge fã̀ Jìhóvà mm̀ sĩ́deè ea ténmá naa. Be è gé náa nú ea é náa kọọ̀ Bàrì á gá tenmà bẹẹ fã̀, à dú bíi kọ é gbẹá boo labví láb ea é náa kọọ̀ Bàrì á tenmà bẹẹ fã̀. (Kùùà 2:5, 16; 3:3, 16) À íe dõòna kà nu e Jíízọ̀s beè kpáá kọ́ mm̀ lẹ̀ẹ̀la tóm ea beè má gbò bõ̀ònatõ̀òa. Níà éé?

12. Éé ní eé láá nó lọl ló bel e Jíízọ̀s beè kọ́ nè pá vígà e bà di Smáánà nè Feladélfìà ẹ? (Kùùà Nù 2:10)

¹² Naanii èé ló bel boo bel e Jíízọ̀s beè ló nè bõ̀ònatõ̀ò ea di Smáánà nè Feladélfìà. A beè kọ́ nè pá vígà e bà di kĩé kọ bàá gá siiá pọ̀ ló bíígá ló boo béè kọọ̀ Jìhóvà é né va kpẽ́ be bà kilsĩ́ gè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. (Bugi Kùùà Nù 2:10; 3:10) Éé ní eé láá nó lọl ló deè nieí é? Èé íè ge ẹbmà dẽe kọ bàé bíìgei ló vaá di kpènà ló ge ĩ̀ìmà. (Máát. 24:9, 13; 2 Kọ́r. 12:10) Éé ní ea náa vaá nakà nu kẽ̀èà booí à dú bíi é?

13-14. Mósĩ́ deè ní e nu ea beè naaá e bà baatẽ́ mm̀ kpá Kùùà Nù 12 togó tọ́á ló gbò gyóòlo Bàrì e?

¹³ Kpá Kùùà Nù náa kọ é nyimá kọọ̀ bàé bíìgè ló gbò gyóòlo Bàrì mm̀ “deè Dõò,” ea dú beélè deeí.” Kpá Kùùà Nù 12 togó kọ́ọ̀ bé beè beá káála tṍó e Jíízọ̀s dú Méné. Máíkẹẹ̀l—ea dú Jíízọ̀s Kráìst—nè pá a gbò bé beè bé Sétàn nè pá a gbò zọ. (Kùùà 12:7, 8) Nú ea silà aa m dú kọọ̀, ba beè bé èlbá gbò ọ́b Bàrìa vaá tãáva bá uulá boo kunukẽ̀í, ea náa kọọ̀ mòn tã̀àgã̀ á gbóó di boo kunukẽ̀í. (Kùùà 12:9, 12) Sõò nú ea beè naaáí tọ́á ló gbò gyóòlo Bàrì naa vàẹ?

¹⁴ Kpá Kùùà Nù kpáá kó nèi bé e Sétàn beè labví láb naa. Náa beè láá bã na káála, vó náa kọ á maaná a súng nyòòmà gbò e Bàrì beè tṍ nóo ból e bà di boo kunukẽ̀í, “e bà gban tṍ ló lẹ̀ẹ̀là Bàrì vaá kọ́ kpẹa kọ baala diè neè Jíìzọ̀s.” (Kùùà 12:17; 2 Kọ́r. 5:20; Ẹ́fẹ. 6:19, 20) Kọ́ọ̀ Bùlà Bàrìí beè mm-má naa vàẹ?

15. Ba mée ní e bà tõó dọ̀ ‘pálaa kà neǹ ditõ̀ò’ e kpá Kùùà Nù 11 togó kọ́ nu ea kil lóá ẹ́, vaá éé beè naaá vá ló é?

 ¹⁵ Sátàn beè naa uú boo pá vígà e Bàrì beè tṍ nóo ból e bà géè tulè sìtóm kọ̀ kpẹ̀a. Gbòá ní e Kpá Kùùà Nù kọ́ nú ea kil ló kọ bà dú ‘pálàa kà neǹ ditõ̀ò’ e ba beè fẹ̀aẹ. * (Kùùà 11:3, 7-11) Mm̀ gbáá 1918, ba beè kpọ́ kyáá bel ló aatáà kà pá vígà e Bàrì beè tṍ va nóo ból vaá beelá gã́bug gbáá kpọ́gọ́lọ́ nèva. Gã́bug nen beè bugi togó kọọ̀ kùbmà a bã ló tóm gbò e Bàrì beè tṍ va nóo bólá.

16. Éé ea dú dũ̀ùnè ní ea beè naaá mm̀ gbáá 1919 ne, sõò éé ní e Sétàn kilsĩ́ gè naa lọl tṍóá ààmà ẽ?

¹⁶ Kọ́ọ̀ bùlà Bàrì ea di mm̀ kpá Kùùà Nù 11 togó kọ́ nágé kọọ̀ séì dùm é beè bã mm̀ ‘pálaa kà neǹ ditõ̀òa’ tṍó e sìgà tṍó ni tení. Kọ́ọ̀ bùlà Bàrìa beè mm-má mm̀ sĩ́deè ea dú dũ̀ùnè sìgà ẽ́ aa ló tṍó e ba beè sii pá vígàa nvee kpọ́gọ́lọ́. Dààmà togó mm̀ gbáá 1919, ba beè leevè bel pá vígàa vaá sọ̀va bá. Tẽ̀ènè tṍóá, pá vígàá beè gbóó òòa kẽ gé sí ba tóm kọ̀ kpẹ̀a. Sõò níá náa beè naa kọọ̀ Sétàn á gá naa na uú boo gbò gyóòlo Bàrì. Lọl tṍóá ààmà, Sétàn beè gbóó tú “pene múú” naamá uú boo gbò níí Bàrì. (Kùùà 12:15) Mm̀ kà kà, níí náa kọọ̀ dénè bẹ̀ì é mòn kọ à dú bíi gè ‘elá àgàlà vaá ĩ̀ìmà dénè nu.’—Kùùà 13:10.

17. Náa kal ló béè kọọ̀ Sétàn gé náa uú boo gbò gyóòlo Bàrì, mókà nvèè bá e bà náa beè ẹ̀bmà dẽe ní e ba beè iéé?

¹⁷ Kpá Kùùà Nù 12 togó kọ́ọ̀ gbò gyóòlo Bàrì é íe nvèè bá lọl kiẽ́e e bà náa beè ẹ̀bmà dẽe. Àé bélí kọọ̀ “kunukẽ̀” ãanà gã́ vaá sọ̀ọ̀là mèn “pene múú” bíígá lóá. (Kùùà 12:16) Níì gbõonà nú ea beè naaá ẽ́. Sìgà tṍó, gbò nuù tóm ea di mm̀ bàlà boò Sétàní, dì belí sìgà gbò bèèla, a nveè bá nè gbò níí Bàrì. Gã́bug tṍó, bel a léè gbò gyóòlo Jìhóvà gbẹá tọ bèèla naa ní e bà íe ba lóó. Bà tú ba íè lóóí siimá tóm naa vàẹ? Bà tú siimá tóm e Jìhóvà beè nèva. (1 Kọ́r. 16:9) Éé ní e tómí bãàa m ẽ́?

18. Éé ní ea dú bẹẹ pọ̀bkà tóm mm̀ dee deè nvéè deeí é?

 ¹⁸ Jíízọ̀s beè gbẹẹ́ sĩ́ kọọ̀ pá a gbò é vee “lé kpẹ̀a ea kil ló [Boǹ Méné] Bàrì” beeá ló bàlà booí besĩ́ì kùbmà nvéè tṍó kálá lee. (Máát. 24:14) Tṍó e bà gé kọ́ kpẹ̀a, bà ólò ié nvèè bá lọl bá ene kà àbèè gbò nyómá tóm, e kpá Kùùà Nù kọ́ à “faalá Lé Kpẹa ea di lee, ea é gé vee nè dénè nen ea di bàlà boo, ea dú gbò e bà íe kele kele mèà, vaá aa kele kele gã, vaá ló kele kele dém bel, vaá dú kele kele kpá dó.”—Kùùà 14:6.

19. Mókà dõòna kà lẹ̀ẹ̀la tóm ní e gbò e bà vulè Jìhóvà é vee é?

¹⁹ Níì áá lé kpẹ̀a ea kil ló Boǹ Ménéá ní e gbò gyóòlo Bàrì é vee é nì. À dú nágé bíi kọ bàá nvèè sãa kúm tóm e gbò nyómá tóm gé sí e bà baatẽ́ mm̀ kpá Kùùà Nù 8 tẹlẹ 10 togó. Gbò nyómá tómí vee kele-kele kpọ̀té ea é dọ́ boo gbò e bà kin Boǹ Méné Bàrì. Vóà naa, Gbò Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà dì e bà gé vee bèèla bel ea bélí “báà-báà múú nè sã́,” ea kọ́ kyọ̀àsĩ́ e Bàrì é tẹ́lẹ boo kele-kele gbò e Sétàn gé siimá tóm. (Kùùà 8:7, 13) À dú bíi kọọ̀ gbò nen á nyimá kọọ̀ ke kùbmà a íná kuló kọbé bà nyááá mm̀ gbala-gbala vaá fùl zelí bá súng gbele deè Jìhóvà. (Zèf. 2:2, 3) Sõò lẹ̀ẹ̀la tómí náa léémá gã́bug nen. À bĩ́íná agẹ ló kọbé è láá vee. Mm̀ tṍó pọ̀b kpò tã̀àgã̀, lẹ̀ẹ̀la tóm ea kil ló dee deè nvéè beela belí é náa kọọ̀ gã́bug nen á kpáá palàge nvèè súng.—Kùùà 16:21.

20. Éé ní eé ló bel boo mm̀ bàà kà togó bel ea bẽene níí ẽ́?

²⁰ À palàge dú bíi kọ é gbàntṍ ló gbò moǹ bel kọ́ọ̀ bùlà Bàrìá boo béè kọọ̀ beele di ló gè mm-mè nú e bugì mm̀ kpá Kùùà Nù. (Kùùà 1:3) Sõò mósĩ́ deè ní eé láá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo vaá kilsĩ́ gè tú agẹ ló vèèmà lé kpẹ̀aí é? À íe bàà kà nú ea é agẹ́lẹ́í ló: Túá kà, dú nu e Kpá Kùùà Nù tẹ́lẹ bàlà kẽ ea kil ló gbò ọ́b Bàrì, vaá ní ea égè bàà, dú tã́áná dee bá e gbò e bà kilsĩ́ gè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo é íe dì deèsĩ́. Èé ló bel boo gbò gáá mm̀ bàà kà togó bel ea bẽene níí.