Pẹẹ nyoone togó bel ea di m

Pẹẹ nyoone a gbò togó bel

46 TOGÓ BEL GE NÒ

SỌ́L EA GÃ́BUG DÚ 49 Naanii Kọọ̀ Nyíè Jìhóvà Á Ẹẹ

Gbò Vígà Págbálà​​—É Kọ Ò Gé Piigai Gè Dui Neǹ Nvèè Bá Sìtóm Mm̀ Bõ̀ònatõ̀ò?

Gbò Vígà Págbálà​​—É Kọ Ò Gé Piigai Gè Dui Neǹ Nvèè Bá Sìtóm Mm̀ Bõ̀ònatõ̀ò?

“Tã́áná dee bá di ló nen ea ne èlmà nen ea tú.”​—TÓM 20:35.

NÚ EÉ NÓ

Nakà togó bel ge nòí é síè kpóó lò gbò vígà págbálà e ba ni diia múú kọ bàá sìm tùlà ge dú neǹ nvèè bá sìtóm mm̀ bõ̀ònatõ̀ò.

1. Neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè ẹ̀b gbò nvèè bá sìtóm naa vàẹ?

 GBÒ nvèè bá sìtóm ólò sí tóm ea palàge dú bíi mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè palàge nvèè ka ló tóm e gbò vígà págbálàí ólò sì. Dì belí nu dòòmà bá, tṍó ea beè emí kpá lẹ̀ẹ̀la tóm má gbò vígà págbálà e ba beè di Fílipaì, a beè kànà moǹ gbò nvèè bá sìtóm bií ló gbò kànen mm̀ bõ̀ònatõ̀ò.​—Fíl. 1:1.

2. Ge dú neǹ nvèè bá sìtóm beè tọá ló vígà Luis naa vàẹ?

2 Nyíè gbò vígà págbálà ólò palàge ẹẹ tṍó e bà nveè bá sí gbò tóm ea di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Dì belí nu dòòmà bá, ba beè íbá ló Devan naamá neǹ nvèè bá sìtóm mm̀ bõ̀ònatõ̀ò tṍó ea ni tóólá 18 gbáá. Boo tṍó e ba beè íbá ló ene kà vígà págbálà ea bée kọlà Luis naamá neǹ nvèè bá sìtóm mm̀ bõ̀ònatõ̀ò tṍó ea beè di mm̀ a 50 nè sìgà gbáá. À kọ́ọ̀, “Nyíém palàge ẹẹ gè dú neǹ nvèè bá sìtóm, bọọ èlmà tõ̀ò, tṍó em bugì togó boo bé e gbò e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀òí ni zógè kọ bà vulèèm naa!” È palàge agala boo kọ níà íb tọa ló e dénè gbò nvèè bá sìtóm ólò iéé.

3. Mókà gbò bíb ní eé áálá mm̀ nakà togó bel ge nòí ẽ́?

3 Be ọ̀ọ̀ vígà págbálà eo ni diia múú, vaá ò gáà du neǹ nvèè bá sìtóm mm̀ bõ̀ònatõ̀ò, é kọ òé láá tú naamá o nu sẹ̀ẹ̀a sĩ́? Éé ní ea é láá naa kọ ó ié tàn gè naa vó? Vaá mókà kpãa ní e Kpá Káí kọ́ à dú bíi kọọ̀ neǹ nvèè bá sìtóm á iéé? Mm̀ nakà togó bel ge nòí, èé áálá gbò bíbvá. Sõò, èé zẹ́ẹ́ ló bel boo gbò tóm e neǹ nvèè bá sìtóm mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ólò sì.

MÓKÀ GBÒ TÓM NÍ E NEǸ NVÈÈ BÁ SÌTÓM MM̀ BÕ̀ÒNATÕ̀Ò ÓLÒ SÌ E?

4. Mókà gbò tóm ní e neǹ nvèè bá sìtóm mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ólò sì e? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

4 Neǹ nvèè bá sìtóm níà vígà págbálà ea ni diia múú e nyómá káí Bàrì beè íe bá ló kọ á nvèè bá nè gbò kànen sí sìgà tóm ea di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Gbò nvèè bá sìtóm ólò mòn kọọ̀ pá vígà íe kĩée e bà é kọ́ kpẹ̀a vaá naa kọ bàá ié gbò kpá e bà íe bíi ló. Bà ólò õ̀ònà ló Kíndòm Họ́ọ̀l, bugi gbò e bà di nònù vaá ẹ̀b nú ea kil ló gbò vídiò e ba é bilà gbẹá nònù. Gã́bug tóm e gbò nvèè bá sìtóm ólò sì ólò bĩiná ba kói. Sõò ní ea bọọ lọ̀l vaá à lee dú kọọ̀, gbò nvèè bá sìtóm dú gbò vígà págbálà e bà palàge vùlè Jìhóvà vaá tõó dùm ea nveè ka ló a bée. Bà palàge vùlè pá vígà. (Máát. 22:​37-39) Éé ní ea dú bíi kọọ̀ vígà págbálà ea ni diia múú á naa kọbé à láá dú neǹ nvèè bá sìtóm mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ẽ?

Gbò nvèè bá sìtóm ólò nó Jíízọ̀s tení dú ló gè sí tóm nè dõona gbò (Ẹ̀b 4 kpò)


5. Éé ní ea dú bíi kọ vígà págbálà á naa kọbé à sim tùlà gè dú neǹ nvèè bá sìtóm ẽ́?

5 Kpá Káí kọ́ gbò kpãa ea dú bíi kọ nen á ié kọbé à láá dú neǹ nvèè bá sìtóm. (1 Tím. 3:​8-10, 12, 13) Be ò gbĩ́ gè dú neǹ nvèè bá sìtóm mm̀ bõ̀ònatõ̀ò, nó nu ea kil ló gbò kpãa e Kpá Káí kọ́ à dú bíi kọ ó ié vaá ò piigà ge toní gbò kpãaá. Sõò besĩ́ ò kálá naa vó, zẹ́ẹ́ bĩiná o bá nú ea náa vaá ò gbĩ́ gè dú neǹ nvèè bá sìtóm.

ÉÉ NÍ EA NÁA VAÁ Ò GBĨ́ GÈ DÚ NEǸ NVÈÈ BÁ SÌTÓM MM̀ BÕ̀ÒNATÕ̀Ò Ẽ?

6. Mókà bug ní ea náa vaá à bọ́ló kọ ó gbĩ́ gè dú neǹ nvèè bá sìtóm ẽ́? (Máátìù 20:28; ẹ̀b nàgé fòtó ea di boo kóó kpáí.)

6 Bugi togó boo kà lé nu dòòmà bá e Jíízọ̀s beè zogè. A beè naa kọ̀láá kà nu boo béè vulè ea íe kilma ló a Tẹ̀ nè gbò nen. Vó beè naa kọ á sí tóm agẹlẹ bá, vaá sí gbò tóm e dõona gbò beè ẹ̀b kọ à kil kẽ. (Bugi Máátìù 20:28; Jọ́ọ̀n 13:​5, 14, 15) Beè vulè eo íè kilma ló Jìhóvà nè gbò nen ní ea náa vaá ò gbĩ́ gè dú neǹ nvèè bá sìtóm ẽ́, Jìhóvà é tã́ànè ni dee bá kọ ó láá sìm tùlà o nu sẹ̀ẹ̀a sĩ́.​—1 Kọ́r. 16:14; 1 Pít. 5:5.

Lé nu dòòmà bá Jíízọ̀s beè nvèè bá nè pá a gbò nyòòne nvée kọ bàá mòn bé ea dú bíi gè nvèè bá nè dõona gbò naa, tãa vó e bà gbĩ́ gè ié pọ̀b dọ̀ (Ẹ̀b 6 kpò)


7. Éé ní ea náa vaá náa bọ́ló kọ vígà págbálà á nvèè ka ló a bá zelmá kẽ ẽ́?

7 Gbò e bà nveè ka ló ba bá zelmá kẽ ólò leemá pá bàlà booí. Sõò gbò gyóòlo Jìhóvà náa ólò naa vó. Neǹ vígà ea vulè gbò nen belí bé e Jíízọ̀s beè naaá, náa ólò gbĩ́ gè bẹl boo gbò nen àbèè ge nvèè ka ló a bá zelmá kẽ. Be bà íbá ló vígà págbálà ea nveè ka ló a bá zelmá kẽ kọ á dú neǹ nvèè bá sìtóm, náa é zigà ge sí gbò tóm ea kil kẽ ea di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Àé ẹb kọ à elìè ló gè sí sìgà gbò tóm ea dú bíi gè sì. (Jọ́ọ̀n 10:12) Jìhóvà náa ólò tãanè dee bá neǹ dàlà kpá ló boo.​—1 Kọ́r. 10:​24, 33; 13:​4, 5.

8. Mókà dùùlà bá deè tṍ ní e Jíízọ̀s beè nè pá a gbò tóm ẽ́?

8 Sìgà gbò e bà géè nyoone nvéè Jíízọ̀s beè gbĩ́ gè ié sìgà nèà deè boo béè bé ea é náa vaá gbò nen leelà va. Bugi togó boo nú e Jém̀z nè Jọ́ọ̀n beè naa. Ba beè bàn Jíízọ̀s kọ á neè va pọ̀b dọ̀ mm̀ a Boǹ Méné. Jíízọ̀s náa beè lèèlà va, tãa vó a beè kọ́ nè 12 gbò tómá kọọ̀: “Nen ea dìí zẹ̀ẹ̀ ea gbĩ́ ge bọọ, á sí tóm nè na gbòa, vaá nen ea gbĩ́ ge dú neǹ deèsĩ́ á dú gyóòlo nè dénè nen.” (Máàk 10:​35-37, 43, 44) Bõ̀ònatõ̀ò é palàge ié bélè lọl ló gbò vígà págbálà e bà gbĩ́ gè dú gbò nvèè bá sìtóm boo béè tàn ge nvèè bá nè pá vígà.​—1 Tẹ̀s. 2:8.

ÉÉ NÍ EA É LÁÁ NVÈÈ BÁ NÈ NI KỌ Ó IÉ TÀN GE DÚ NEǸ NVÈÈ BÁ SÌTÓM Ẽ́?

9. Éé ní eo é láá naa kọbé ò íe tàn ge dú neǹ nvèè bá sìtóm ẽ́?

9 À dú kà-kà kọ ò vulè Jìhóvà, vaá ò gbĩ́ gè sí tóm nè pá vígà. Sõò be à sẹlẹ, nóo íè tàn ge sí tóm e gbò nvèè bá sìtóm ólò sì. Éé ní ea é láá nvèè bá nè ni kọ ó ié tàn ge dú neǹ nvèè bá sìtóm ẽ́? Bugi togó boo ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe eo é íe lọl ló gè sí tóm nè pá vígà. Jíízọ̀s beè kọọ̀: “Tã́áná dee bá di ló nen ea ne èlmà nen ea tú.” (Tóm 20:35) Jíízọ̀s beè naa nú ea beè kọ̀a. Nyíée beè palàge ẹẹ ló gè sí tóm nè dõona gbò, vaá nyíè olo é ẹ́ẹ be ò náa nagé vó.

10. Mósĩ́ deè ní e Jíízọ̀s beè zogè kọ nyíée ẹ́ẹ ló gè sí tóm nè dõona gbò e? (Máàk 6:​31-34)

10 Bugi togó boo ene kà nu dòòmà bá ea zógè kọ nyíè Jíízọ̀s beè ẹẹ ló gè sí tóm nè dõona gbò. (Bugi Máàk 6:​31-34.) À íe dee e lóó Jíízọ̀s nè pá a gbò tóm beè ọọ. Bà géè kil kĩée ea é dú áá ọ̀và kọbé bà bṍséi. Sõò tṍó e bà íná kĩá, ba beè mòn gã́bug nen e bà di kĩá e bà gé élá bànà Jíízọ̀s kọbé à nóòmà va nu. Jíízọ̀s gáẹ̀ láá kọ náa é nóòmàè va nu boo béè kọọ̀ ẹlẹ nè pá a gbò tóm gáà “ié tọ́ọ̀ kà tṍó e bà déémá nu.” Àbèè kọ Jíízọ̀s gáẹ̀ láá noomà va nu mm̀ pọ́ì ńkem̀ tṍó vaá kọ́ nè va kọ bàá àà. Sõò náa beè naa vó, tãa vó vulè ea íe kìlmà vá ló beè naa kọọ̀ á “gbóó dààmà togó gè noomà va” gã́bug nu dọ̀ọ̀mà ‘tṍó e dee íná kpã́á.’ (Máàk 6:35) Náa beè naa vó boo béè kọ a beè dú bíi kọ á naa vó, tãa vó a beè naa vó boo béè kọ ba beè “dúe ńsàn nyíe.” A beè gbĩ́ gè noomà va nu boo béè kọ à vulè va. Nu dòòmà báí zógè kọ nyíè Jíízọ̀s beè ẹẹ ló gè sí tóm nè dõona gbò.

11. Gbò éé ní e Jíízọ̀s beè naa kọbé à láá nvèè bá nè dõona gbò e? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

11 Jíízọ̀s beè naa èlmà ge noomà nuù gã́bug nená. A beè ẹ̀b nú ea kil ló ba bíi. A beè sí tóm dũ̀ùnè kọbé bà íe gyã́á gè dè, vaá a beè kọ́ nè pá a gbò nyòòne nvée kọ bàá dõo gyã́áá nè va. (Máàk 6:41) Tṍó ea náa vó, à nóòmà pá a gbò nyòòne nvée bé e bà é láá sí tóm nè dõona gbò naa. À géè naa nagé kọ bàá nyimá kọọ̀ gbò tóm ea dì belí vó, ea dú íb tóm e gbò nvèè bá sìtóm ólò sì palàge dú bíi. Dòòmà dẽe ló bé e nyíè gbò tómá beè palàge ẹẹ naa tṍó e bà dõo gyã́á e Jíízọ̀s beè nè va kọ bàá dõo, vaá mòn tṍó e ‘kọ̀láá nen dé vaá à mmá va’! (Máàk 6:42) Níà ene kà nu dòòmà bá ea zógè kọ Jíízọ̀s beè olòó tú gè naa nú ea é léé ló dõona gbò gyaama sĩ́ ńlẹ. A beè tú zivekà tṍó ea beè tõ̀òma boo kunukẽ̀í, siimá tóm nè dõona gbò. (Máát. 4:23; 8:16) Nyíè Jíízọ̀s beè ẹẹ ló gè noomà nuù dõona gbò vaá naa ba bíi. È agàlà boo kọọ̀ nyíé ni é palàge ẹẹ ló gè dú neǹ nvèè bá sìtóm nè ge naa nú ea é léé ló dõona gbò.

Vulè eo íè kilma ló Jìhóvà nè gbò nen é náa kọ á tàn ni gè sí kọ̀láá kà tóm eo kpóó sim tùlà mm̀ bõ̀ònatõ̀ò (Ẹ̀b 11 kpò) a


12. Éé ní ea náa vaá náa dú bíi kọ é bugi togó kọọ̀ náa íe tóm eé láá sí mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ẽ?

12 Lóó ni á gá ọọ be ò ẹb kọ ò gáà sìm tùlà ge dú neǹ nvèè bá sìtóm mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. È agàlà boo kọ ò íè gbò kpãa ea é náa kọ ó sí gbò tóm ea dú bíi mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Bugi togó boo dùùlà bá deè tṍ e Pọ́ọ̀l beè ne mm̀ 1 Kọ́rìnt 12:​12-30, vaá ò ban Jìhóvà kọ á nvèè bá nè ni kọ ó láá tú siimá tóm. Gbò bel e Pọ́ọ̀l beè ló mm̀ dọ̀ Kpá Káíá náa kọ é nyimá kọọ̀ kọ̀láá nen ea gé fã Jìhóvà íe tóm ea palàge dú bíi ea é láá sí mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Lóó ni á gá ọọ be ò gáà sìm tùlà ge dú neǹ nvèè bá sìtóm. Tãa vó, naa kọ̀láá kà nú eo kpóó sim tùlà ge fã̀ Jìhóvà vaá nvèè bá nè pá vígà. Agala boo kọọ̀ gbò kànen é ẹb bé eo gé sim kilsĩ́ naa vaá nè ni gbò tóm eo é láá sí mm̀ bõ̀ònatõ̀ò.​—Róm̀ 12:​4-8.

13. Mókà kpãa ní ea bọ́ló kọ nen ea gbĩ́ gè dú neǹ nvèè bá sìtóm á ié é?

13 Bugi togó boo gbò kpãa ea dú bíi kọ ó ié kọbé ò láá dú neǹ nvèè bá sìtóm. Gbò kpãa ea dú bíi kọ nen á ié kọbé à láá dú neǹ nvèè bá sìtóm dú nágé gbò kpãa ea dú bíi kọọ̀ kọ̀láá nen ea gé nyoone nvéè Kráìst á ié. Kàsĩ́, à dú bíi kọọ̀ kọ̀láá nen ea gé nyoone nvéè Kráìst á ié lé gbaa ló kilma ló Jìhóvà, ié ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe ea aa ló gè nvèè bá nè dõona gbò, vaá tõó dùm ea bọ́ló nen ea gé nyoone nvéè Kráìst. Gbò éé ní ea dú bíi kọ vígà págbálà á naa kọbé à sim tùlà ge dú neǹ nvèè bá sìtóm ẽ́?

GBÒ NÚ EA DÚ BÍI KỌ VÍGÀ PÁGBÁLÀ Á NAA KỌBÉ À SIM TÙLÀ GE DÚ NEǸ NVÈÈ BÁ SÌTÓM

14. Éé ní e gè “tõo lèlà” tõó dọ̀ ẹ? (1 Tímotì 3:​8-10, 12)

14 Naanii èé ló bel boo sìgà kpãa e bà kọ́ nú ea kil ló mm̀ 1 Tímotì 3:​8-10, 12. (Bugi.) Gbò nvèè bá sìtóm é íè ge dú “gbò e bà tõo lèlà.” Ge tõo lèlà é láá tõó dọ̀ nen ea ólò tú nú ea gé náa kolmá nu, àbèè nen ea ólò tõó dùm ea é náa kọọ̀ gbò nen á nvèèe ka ló, níí náa tõó dọ̀ kọọ̀ nená náa é láá zọ̀ gbò nen bìlà-bil vaá màngã̀, àbèè ge naa gbò nú ea é náa kọ nyíée á ẹẹ. (Ẹ̀klì. 3:​1, 4) Sõò, à tõó dọ̀ kọọ̀ nená é sí tóm agẹlẹ bá kọbé à láá sí gbò tóm ea dú bíi kọ á sì. Vóà naa, be ò dú nen e gbò nen é láá dẹlẹ nyíé boo, àé náa kọ gbò e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀oò á fã̀ ni dẽe.

15. Éé ní e gè kọọ̀ nen “náa íe bàà kà dém” nè ge kọ nen “náa íe gọ̀l òò kpègè” tõó dọ̀ ẹ?

15 ‘Nen e náa íe bàà kà dém’ dú nen ea ólò ló kà-kà bel vaá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. Nen e náa íe bàà kà dém ólò naa nú ea beè kọ̀ vaá náa ólò kẹlẹ gbò nen. (Pró. 3:32) Nen e náa ‘íe gọ̀l òò kpègè’ dú nen ea ólò ló kà-kà bel tṍó ea gé zọ nen naaá nu ea kuu kpègè, vaá náa ólò dõogẽ kyọ̀ kpègè. Vóà náa, nóo é gĩ́ímá neǹ vígà boo béè bé eo é náa vaá ò íe kpègè.

16. (a) Éé ní e ge kọọ̀ nen náa “ólò bọọgẹ̀ ṍ míí” tõó dọ̀ ẹ? (b) Vaá éé ní e gè kọọ̀ nen íe “õ̀òa bùlà” tõó dọ̀ ẹ?

16 Nen e náa “ólò bọọgẹ̀ ṍ míí” tõó dọ̀ kọ nóo ólò bọọgẹ̀ ṍ míí ea ólò tení dẽè nen, vaá bà náa nyímá ni ló naamá nen eo ólò ṍ zive tõ̀ò míí. Ge ié “õ̀òa bùlà” tṍó dọ̀ ge tõó dùm ea gbááá ló nòòkúù Jìhóvà. Náa kal ló béè kọ née gbõomà, èé láá dé kpéè ló fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló ea aa ló gè zọ̀ Jìhóvà ié lé gbaa ló.

17. Éé ní e gè zẹ́ẹ́ ‘dò nen ẹ̀b’ tõó dọ̀ ẹ? (1 Tímotì 3:10; ẹ̀b nàgé fòtó.)

17 Nen e bà ‘zẹ́ẹ́ dò ẹ̀b.’ Ge dú nen e bà zẹ́ẹ́ dò ẹ̀b tõó dọ̀ kọọ̀ gbò kànen é mon kọ òé láá sí tóm e bà né ni leevè. Vóà naa, tṍó e gbò kànen né ni tóm gè sì, à bọ́ló kọ ó tõó boo dùùlà bá deè tṍ e gbò kànen né ni, vaá tú ọ̀ẹ̀ dẽe siimá bé e bõ̀ònatõ̀òí kọ́ nen á sí tómá naa. Palàge mòn kọ ò dã́à ból ló bé e bà kọ́ ó sí tómá naa nè tṍó ea dú bíi kọ ó siimá tómá lọ̀l. Tṍó eo túù bẹ̀à sã́ bùlà siimá tóm e bà né ni leevè, pá vígà é mon bé eo síì tómá naa vaá nyíé va é ẹ́ẹ ló bé eo gé sim kilsĩ́ naa. Gbò kànen, piigaí boo gè bumá gbò vígà págbálà e ba ni diia múú kọbé bà láá sìm tùlà ge dú gbò nvèè bá sìtóm. (Bugi 1 Tímotì 3:10.) É kọ à íe gbò vígà págbálà e ba ni diia múú e bà di mm̀ bọọ bõ̀ònatõ̀ò e bà di mm̀ ba òb nè sìgà gbáá? É kọ bà ólò nó nu boo ba lóó, vaá tení boo gbò nú e bà é nó gbẹá nònù leevè? É kọ bà ólò aalá bel gbẹá nònù vaá zọ̀ bõ̀ònatõ̀ò kọ́ kpẹ̀a lee? Be à dì naa vó, ò neí va gbò tóm e bà é láá sì dẹ̀ẹ̀a boo ba gbáá nè ba dìtõ̀ò. Vó é náa kọ ó láá nyimai be bà é láá sí tóm e bà né va leevè. Be ò náa nii vó, bà é láá sìm tùlà ge dú gbò nvèè bá sìtóm tṍó e bà é gé toolá bàà òb gbáá.

Gbò kànen é láá “dò ẹ̀b” gbò vígà págbálà e ba ni diia múú tení dú ló gè nè va tóm gè sí mm̀ bõ̀ònatõ̀ò (Ẹ̀b 17 kpò)


18. Éé ní e gè kọọ̀ ‘kpẹ̀a á gé ló nen tõó dọ̀ ẹ’?

18 “Nen e kpẹ̀a á géé ló” dú nen e bà náa é dõogẽ gbàẹ bel kọ à sí agẹbá pọ́lọ́. À dú kà-kà kọ bà ólò láá kpọ́ kyáá bel ló gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst. Gbò nen beè kpọ́ kyáá bel ló Jíízọ̀s, vaá a beè kọ bà é kpọ́ nágé kyáá bel ló pá a gbò nyòòne nvée. (Jọ́ọ̀n 15:20) Náa kal ló béè vó, be ò tõó dùm ea lelà, òé íe lé bée mm̀ bõ̀ònatõ̀ò.​—Máát. 11:19.

19. Éé ní e gè “dú dóm tẽ̀ènè kà va” bã̀àa m ẽ́?

19 Nen ea “dú dóm tẽ̀ènè kà va.” Tṍó e Jìhóvà beè noo ílà dóm nè va nvee kẽ, a beè noo kọ ílà dóm nè va á di zẹ̀ẹ̀ ene kà págbálà nè ene kà pábia. Níà nòòkúu ea dú bíi kọ nen ea gé nyoone nvéè Kráìst á tõó boo é. (Máát. 19:​3-9) Nen ea gé nyoone nvéè Kráìst á gá kuná gã̀. (Híb. 13:4) Níí bãaà nàgé mm̀ ge bọ́lọ́ dẹ̀lẹ̀ nyíé boo kilma ló o va, vaá nóo é íe leemá mm̀ dõona kà pábia.​—Jóòb 31:1.

20. Mósĩ́ deè ní e ‘nen é láá palàge lẹ̀ẹ̀là bel ló pá a tọ’ leevè e?

20 “Nen ea láá palàge [lẹ̀ẹ̀là bel ló] pá a nvín nè pá a tọ.” Be ò dúù togó boo tọ, à bọ́ló kọ ó palàge ẹ̀b nú ea kil ló pá o tọ leevè. À dú bíi kọ ó zọ̀ pá o tọ sẹlẹ fã̀ pá tọ vaá zọ̀ va kọ́ kpẹ̀a lee. Nvèè bá nè pá o nvín kọ bàá ié lé gbaa ló kilma ló Jìhóvà. (Ẹ́fẹ. 6:4) Nen ea ólò palàge ẹ̀b nú ea kil ló pá a tọ é láá ẹ̀b nàgé nú ea kil ló gbò e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò leevè.​—Doolé ló 1 Tímòtì 3:5.

21. Éé ní eo é láá naa be ò gáà du neǹ nvèè bá sìtóm mm̀ bõ̀ònatõ̀ò ẽ?

21 Be à gá náa vaá ò gáà du neǹ nvèè bá sìtóm mm̀ bõ̀ònatõ̀ò, tã̀àgã ló Bàrì vaá ò palàge tú ọ̀ẹ̀ dẽe noomá togó belí. Nó nú ea kil ló gbò kpãa ea bọ́ló kọ nen ea gbĩ́ gè dú neǹ nvèè bá sìtóm á ié, vaá ò piigà ge toní gbò kpãa ã́. Bugi togó boo vulè eo íè kilma ló Jìhóvà nè pá vígà, vaá ò náa kọọ̀ vulè nè tàn eo íè kilma ló ge nvèè bá nè va á kpáá bọọ dọ ló. (1 Pít. 4:​8, 10) Pììga boo gè sìm tùlà ge dú neǹ nvèè bá sìtóm. Be ò náa vó, òé íe ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe ea ólò aa ló gè nvèè bá nè pá vígà. Jìhóvà á tãanè dee bá o pììgà ge dú neǹ nvèè bá sìtóm mm̀ bõ̀ònatõ̀ò!​—Fíl. 2:13.

SỌ́L EA GÃ́BUG DÚ 17 “M̀ Gbĩ́ì Ge Naa”

a BÀÀTẼ́ EA KIL LÓ FÒTÓ: Boo bá kìe, Jíízọ̀s ea gé kilmà kpá ló kẽ vaá sí tóm nè pá a gbò nyòòne nvée; boo bá lè, enè neǹ nvèè bá sìtóm ea gé nveè bá nè ene kà vígà págbálà ea ni dú kànen mm̀ dee ea di mm̀ ba bõ̀ònatõ̀ò.