1. Mósĩ́ deè ní e Bàrì beè siè kpóó ló pá a gyóòlo tṍó ea kil nvéeá ẽ́?

 GÃ́BUG tṍó, Moǹ Bel Bàrì ólò baatẽ́ gbò e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo naamá gbò e bà íe agẹló. Sõò sìgà tṍó, pọ̀ ólò sii gbò gyóòlo Bàrì e bà íe agẹló. Dì belí nu dòòmà bá, à íe tṍó ea beè tṍó ló Méné Dévìd kọọ̀ lóóe ‘agàẹ̀ belí gù.’ Sõò à íe tṍó e “pọ̀ beè siíe.” (Ps. 30:7) Náa kal ló béè kọọ̀ Sámsìn beè palàge ié kpóó tṍó e nyómá káí Bàrì dìé ló, a beè nyimá kọọ̀ náa ‘é íèè nàè kpóó vaá àé gbóó belìè pọ́ì nen’ beè Bàrì náa neèe kpóó. (Jọ́j. 14:​5, 6; 16:17) Áá kpóó ea aa bá Jìhóvà ní ea beè naa kọọ̀ gbò gbálà e ba beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé booí á ié agẹló é.

2. Éé ní ea náa vaá neǹ tóm Pọ́ọ̀l à kọọ̀ lóóe ọọlìè vaá à ièè kpóó é? (2 Kọ́rìnt 12:​9, 10)

² Neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè kọ nágé kọọ̀ ẹlẹ íèè bíi ló kpóó ea aa bá Jìhòvá. (Bugi 2 Kọ́rìnt 12:​9, 10.) Kpá ló Pọ́ọ̀l beè olóò zọ̀ belí nágé beele. (Gàl. 4:​13, 14) Sìgà tṍó, a beè tàvàlàẹ́ ló gè naa nú ea lelà. (Róm̀ 7:​18, 19) Vaá sìgà tṍó, a beè ié tã̀àgã̀ bùlà boo béè pọ́lọ́ nu ea é láá naaáé ló. (2 Kọ́r. 1:​8, 9) Sõò, tṍó e lóó Pọ́ọ̀l ọọ, a beè gbóó kpáá ié agẹló. Éé ní ea náa è kọ́ vó é? Jìhóvà beè nèe kpóó ea dúe bíi ló kọbé à láá ĩ̀ìmà gbò tã̀àgã̀ ea géè tení bá.

3. Mókà gbò bíb ní eé áálá mm̀ nakà togó belí é?

³ Jìhóvà zigà kọ àé ne nàè gé kpóó beele kọbé è láá ĩ̀ìmà gbò tã̀àgã̀ e gé téní bá. (1 Pít. 5:10) Sõò, née é láá dõogẽ ié kpóóí be née náa nú ea kuúi bá. Dì belí nu dòòmà bá, ńzì ea di mm̀ faà ólò naa kọọ̀ faà á kyã̀à. Sõò, beè nen ea gé ọ́bví náa bii tọ́ boo nú ea náa kọ á teelá, náa é aa kẽ. Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, Jìhóvà di kpènà ló gè nèi kpóó e íé bíi ló, sõò, à íe gbò nú ea dú bíi kọ é naa kọbé à nveè bá nèi. Éé ní e Jìhóvà ni néi kọbé è íe agẹló é? Éé ní ea dú bíi kọ  é naa kọbé è láá ié kpóóá ẹ́? Èé áálá gbò bíbví tení dú ló gè nó nu ea kil ló taà nen e Jìhóvà beè nè kpóó​—vaá níà neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì Jónà, Mérì ea dú kà Jíízọ̀s, nè neǹ tóm Pọ́ọ̀l. Èé ló nágé bel boo bé e Jìhóvà ólò nè kpóó pá a gbò gyóòlo deè nieí naa.

4. Mósĩ́ deè ní eé láá ié kói ea aa bá Jìhóvà ẹ?

⁴ Enè sĩ́deè eé láá ié kpóó ea aa bá Jìhóvà dú gè bã̀é ló mm̀ tã̀àgã ló. Tṍó e náà vó, Jìhóvà é néi “kpóó ea el boo dénè kpóó.” (2 Kọ́r. 4:7) Èé láá ié nágé kpóó ea aàẹ́ bá tṍó e bugì Kpá Káí vaá bugi togó boo gbò nu e bugì. (Ps. 86:11) Moǹ bel Jìhóvà ea di mm̀ Kpá Káí íe “kói.” (Híb. 4:12) Tṍó eo tãàgã̀ ló Bàrì vaá bugi Kpá Káí, àé náa kọ ó ié kói ea é nveè bá nè ni kọ ó láá ĩ̀ìmà, ié zààvà, vaá sí tóm ea tavàlà. Nvèè kpíí ló bé e Jìhóvà beè nè kóì neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì Jónà naa.

5. Éé ní ea náa vaá neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì Jónà beè ié bíi ló agẹló é?

⁵ Neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì Jónà beè ié bíi ló agẹló. A beè teelá aaló tóm e Jìhóvà beè nèe kọ á sì. Níí beè naa kọọ̀ gbele bá kpóó fọ́ọ́lọ́ á ùlà gbẹá sĩ́ pene naa ní e gbò e ẹlẹ nè ọ̀và beè gbá di mm̀ mìàló gáẹ̀ beè láá ù. Tṍó e bà tóbvíe tẹlẹ pene, a beè gbĩ́ a lóó mon kĩée ea gáà ina tọ́ọ̀ dee​—pọ̀bkà gyã́à beè sọ̀ọ̀làẹ mèn. Níí beè tọá ló Jónà naa vàẹ? É kọ a beè ié bùlà kọ àé úè gbẹàẹ̀ kĩá? É kọ a beè ié bùlà kọọ̀ Jìhóvà a kinìè ẽ? Jónà beè iè ge ié tã̀àgã̀ bùlà.

6. Dẹẹa boo nú ea di mm̀ kpá Jónà 2:​1, 2, 7, éé ní ea beè siè kpóó ló Jónà tṍó ea beè di gbàà gyã́à ẽ?

⁶ Éé ní e Jónà beè naa kọbé à láá ié kói gbẹá gbàà gyã́à e áá ẹ̀ẹ̀ dìí é? A beè tãagã ló Bàrì. (Bugi Jónà 2:​1, 2, 7.) Náa kal ló béè kọọ̀ Jónà beè lọ̀l togó kèbá Jìhóvà, a beè kìlmà kpá ló kẽ, ọgá, vaá dẹlẹ nyíé boo kọọ̀ Jìhóvà é dã́è a tã̀àgã ló. Jónà beè bugi nagé togó boo gbò dọ̀ Kpá Káí ea beè bugi tṍó ea kil nvéeá. Éé ní ea náa vaá è kọ́ vó é? Mm̀ a tã̀àgã ló Bàrì ea di mm̀ kpá Jónà 2 togó, a beè beè òòa boo gã́bug moǹ bel ea di mm̀ kpá Psalm. (Dì belí nu dòòmà bá, tú nu ea di mm̀ Jónà 2:​2, 5 doolé ló Psalm 69:1; 86:7.) À dọa bàlà kẽ kọọ̀ Jónà beè palàge nyimá gbò dọ̀ Kpá Káíá. Vaá ge bugi togó boo gbò dọ̀ Kpá Káíí beè naa kọ á àgala boo kọọ̀ Jìhóvà é nveenìè bá neèe. Tṍó e téní, gyã́àa beè gbóó tú Jónà tẹlẹ boo kpò, vaá a beè sí tóm e Bàrì beè nèeá.​—Jónà 2:10–3:4.

7-8. Mósĩ́ deè ní e ene kà vígà págbálà ea ólò tõó Taiwan beè ié kói tṍó ea beè di bá tã̀àgã̀ ẽ?

⁷ Nu dòòmà bá Jónà é láá nvèè bá nèi tṍó e gé téní bá tã̀àgã̀. Dì belí nu dòòmà bá, ene kà vígà págbálà ea bée kọlà Zhiming, ea ólò tõó Taiwan, beè mòn tã̀àgã bá kele-kele íb zọ̀ kpá ló ea beè palàge agabá. b Gbáló vó, pá a tọ beè tú kà pọ́lọ́ bá sẹ̀ẹ̀màe boo béè ge fã̀ Jìhóvà. Sõò, a beè ié kói ea aa bá Jìhóvà tení dú ló gè tãagã ló Bàrì ne ge nó Kpá Káí. À kọ́ọ̀, “À íe sìgà tṍó e tã̀àgã̀ ólò zoogá vaá ním ólò láá ié dĩ̀ìnè ló bùlà ge noomá Kpá Káí boo nà lóó.” Sõò lóóe náa beè ọọ. À kọ́ nágé kọọ̀, “Túá kà nú em ólò naa dú gè tãagã ló Jìhóvà. Tṍó em ni náa vó lọ̀l, m̀ ólò gbóó tú nuù kpáàmà sól nvea tṍ vaá pãane tṍ ló sọ́I nònù. Sìgà tṍó, m̀ ólò ọlí mm̀ ńkem̀ mon dọ̀ọ̀mà tṍó e lóóm é dĩinà. Tṍóá, m̀ ólò gbóó dààmà togó gè nó nu.”

 ⁸ Ge nó Kpá Káí beè nvèè bá nè Zhiming mm̀ sĩ́deè e náa géè ẹ̀bmà dẽe. Dì belí nu dòòmà, tṍó e bà ã́àa baáẹ lọ̀l, nen ea ólò nèe biè gbẹá tọọ̀ bièa beè kọ́ nèe kọọ̀ mii á géé m vaá à dú bíi kọ bàá nvèèe mii ló. Sõò bílá dee ea nyoonè deé e bà baáẹá, a beè bugi nòòtẽ́ ea ea kil ló ene kà vígà pábia ea beè ié tẽ̀ènè íb zọ̀lóá vaá bà baáẹ. Náa kal ló béè kọọ̀ dìtõ̀ò vígà pábiaá beè palàge zoogá èl ńlẹ, náa beè zìgà ge nvèà mii ló, vaá kpá lóe beè valí tṍó e tṍó téní. Nú e vígà pábiaí beè tení bá beè naa kọọ̀ Zhiming á gá nvèà mii ló.

9. Beè tã̀àgã̀ náa kọọ̀ lóó ni á ọọ, éé ní eo é láá naa ẽ́? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

⁹ Tṍó eo gé téní bá tã̀àgã̀, é kọ à ólò tàvàlà ní ló gè kọ́ o tã̀àgã̀ nè Jìhóvà? Sẹ̀ lóó ni ólò ọọ ló gè nó Kpá Káí é? Kẽea boo kọọ̀ Jìhóvà palàge dã́ból ló o dìtõ̀ò. Vóà naa, kọbèè ò tú gbálà ńkem̀ tṍó tã̀àma ló Bàrì, nyimá kọọ̀ Jìhóvà é áálá, vaá òé láá agala boo kọọ̀, àé né ni kà lèlà nú ea dú ni bíi ló. (Ẹ́fẹ. 3:20) Beè zọ̀ kpá ló àbèè tã̀àgã̀ bùlà náa kọ ó gá láá bugi àbèè ge nó Kpá Káí, òé láá pãane tṍ ló gbò dọ̀ Kpá Káí àbèè bẹẹ gbò kpá e ba beè naa rẹ́kọọ̀d. Ge pãane tṍ ló sọ́l àbèè ge ẹ̀b vídiò ea di boo jw.org é láá nvèè nàgé bá nè ni. Tṍó eo tãàgã̀ ló Jìhóvà vaá ò gbĩ́ ààla gbò nú ea dú ni bíi ló lọl mm̀ bẹẹ gbò kpá, ò gé ban Jìhóvà kọ á nè ni agẹló.

10. Mósĩ́ deè ní e pá vígà págbálà nè pábia é láá sièi kpóó ló é?

¹⁰ Jìhóvà ólò láá tú pá vígà págbálà nè pábia nvèèmà bá nèi kọbé è íé agẹló. “Bá ólò palàge nvèè bá” nèi tṍó e gé téní bá tã̀àgã̀ àbèè tṍó e gé sí tóm ea tavàlà mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. (Kọ́l. 4:​10, 11) È ólò palàge ié bíi ló gbò kóò e bà dì naa vó “tṍó tã̀àgã̀.” (Pró. 17:17) Tṍó e lóói ọọ, pá vígà ólò nèi gbò nú e íè bíi ló, nvèèi nyíé gbàà, vaá sièi kpóó ló kọbé è láá kilsĩ́ gè fã̀ Bàrì. Bugi togó boo bé e Mérì ea dú kà Jíízọ̀s beè ié nvèè bá lọl bá dõona gbò naa.

11. Éé ní ea náa vaá Mérì beè ié bíi ló sìà kpóó ló é?

¹¹ Mérì beè ié bíi ló sìà kpóó ló. Bugi togó boo tã̀àgã̀ bùlà ea beè ié tṍó e Bàrì  beè nèe tóm ea tavàlà ge sì tenmá bá a nyómá tóm ea kọlà Gébrìẹ̀l. À gáà ia dóm; sõò, àé nííná gbàà. Níà túá tóm ea é gé ié nvín ẽ́, vaá àé gbóó gé bumá nvín págbálà ea é dú Mèsáíà. Vaá tã́gíní bé ea gáà zọ̀ págbálà ié gbaa lóá, àé gbóó baatẽ́ nè Jósẹ̀f ea gbĩ́ gè ilíeá naa vàẹ?​—Lúùk 1:​26-33.

12. Dẹẹa boo nú ea di mm̀ kpá Lúùk 1:​39-45, mósĩ́ deè ní e Mérì beè ié sìà kpóó ló é?

¹² Ãàe ní e Mérì beè ié kói ea nveè bá nèe kọ á láá sí tóm ea tavàlàí lọ̀l ẹ? A beè bĩiná nvèè bá lọl bá dõona gbò. Dì belí nu dòòmà bá, a beè kọ́ nè Gébrìẹ̀l kọ á kpáá baatẽ́ nú e tómá bãàa m. (Lúùk 1:34) Pọ́ì ńkem̀ tṍó aa ló tṍóá, Mérì beè sì gé kãa Èlízabẹ̀t ea dú a vígà dúà ló, ea ólò tõó deè “boo gù ea di Jùdíà.” Kyẽèí beè palàge dọ̀ bélè nèe. Èlízabẹ̀t beè lèèlà Mérì vaá nyómá káí Jìhóvà beè naa kọ á kọ́ nu ea dú bùlà Bàrì kilma ló nvín ea gáà mèàí, vaá a beè siè kpóó ló Mérì. (Bugi Lúùk 1:​39-45.) Mérì beè kọọ̀ Jìhóvà a “tú a bá siimá gbele agẹ tóm.” (Lúùk 1:​46-51) Jìhóvà beè siè kpóó ló Mérì tení dú ló Gébrìẹ̀l nè Èlízabẹ̀t.

13. Éé ní ea beè naaá tṍó e ene kà vígà pábia ea ólò tõó Bolivia bĩ́íná nvèè bá lọl bá pá vígà ẹ?

¹³ Dì belí Mérì, pá vígà é láá naa kọ ó ié agẹló. Ene kà vígà pábia ea kọlà Dasuri, ea ólò tõó Bolivia, beè ié bíi ló agẹló. Tṍó e zọ̀ ló e bà náa é láá bò bã ló a tẹ̀, a beè pììga boo gè olòó dìé ló gbẹá tọọ̀ biè. (1 Tím. 5:4) Sõò, níí náa beè valí dénè tṍó. Vígà pábiaí kọ́ọ̀, “Sìgà tṍó, à ólò tõó ḿ ló kọọ̀ ním é láá ẹ̀b nà nú ea kilíé ló.” É kọ a beè bĩiná nvèè bá? Túá ból, náa beè naa vó. À kọ́ọ̀, “Náa beè tànim gè tãagẽ pá vígà boo béè kọ m beè bugi togó kọọ̀ ‘Jìhóvà é nveè bá nèm.’ Sõò tṍóá, m beè gbóó dã́ ból ló kọọ̀ ge kpòòlà lóó lọl ló pá vígà tõó dọ̀ kọọ̀ áá nda gbĩ́ gè kpoogè dee ló nà tã̀àgã̀.” (Pró. 18:1) Dasuri beè gbóó beeláfùl ge emí kpá má pá a kóò vaá baatẽ́ gbò dìtõ̀ò ea gé téní bá nèva. À kọ́ọ̀, “Ním é láá baatẽ́ bé e pá vígà beè sièm kpóó ló naa. Ba beè faalá gyã́á domá tọọ̀ bièa vaá bugi gbò dọ̀ Kpá Káí ea síèm kpóó ló nèm. Nyíém beè ẹẹ kọ è íè pá vígà. Dénè bẹ̀ì dṹùnà pá vígà​—ea dú pá tọ e bà di kpènà ló gè nvèè bá nèi, zọ̀i tò, vaá zọ̀i bé gbò tã̀àgã̀ e gé téní bá.”

14. Éé ní ea náa vaá à bọ́ló kọ é tú nvèè bá e gbò kànen néi ẽ́?

¹⁴ Gbò kànen dú enè sĩ́deè e Jìhóvà ólò nvèèmà bá nèi. Bà dì belí dõ̀ònù ea aa bá Jìhóvà kọbé bà síèi kpóó ló vaá nèi dĩ̀ìnè ló. (Àìz. 32:​1, 2) Vóà naa, kọ́ gbò nú ea gé tãagẽ́ ni nèva tṍó eo íè tã̀àgã̀ bùlà, vaá ò tú ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe tuumá nvèè bá e bà né ni. Jìhóvà é láá tú gbò kànen siimá tóm mm̀ ge nè ni agẹ ló.

15. Mókà ból dẽesĩ́ ní e gbò nyòòne nvéè Kráìst palàge nvèè ka ló é?

¹⁵ Ból dẽesĩ́ e íè ólò sièi kpóó ló kọ è kilsĩ́ gè fã̀ Jìhóvà. (Róm̀ 4:​3, 18-20) Boo béè kọ è gé nyoone nvéè Kráìst, è íè ból dẽesĩ́ gè tõó dùm dọ̀ọ̀mà dè-dè​—àé láá dú gè tõó dùm boo kunukẽ̀í àbèè ge tõó káála. Bẹẹ bọ́l dẽesĩ́ ólò sièi kpóó ló vaá naa kọ é ĩ̀ìmà gbò tã̀àgã̀ e gé téní bá, kọ́ kpẹ̀a, vaá sí kele-kele íb tóm e bà néi mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. (1 Tẹ̀s. 1:3) Tẽ̀ènè kà ból dẽesĩ́í ní ea beè siè kpóó ló neǹ tóm Pọ́ọ̀l ẹ.

16. Éé ní ea beè naa kọ neǹ tóm Pọ́ọ̀l á ié bíi ló sìà kpóó ló é?

 ¹⁶ Pọ́ọ̀l beè ié bíi ló sìà kpóó ló. Mm̀ kpá lẹ̀ẹ̀la tóm ea beè emí má pá vígà e bà di Kọ́rìnt, a beè tú a lóó doolé ló bã́á sãa ea é láá vàlẹ̀bá ù. Ba beè nvèèe “tã̀àgã ló,” vaá sìgà tṍó a beè ié “bàà-bàà bùlà,” ‘ba beè biigèe ló’ vaá ‘ba beè konie uú kẽ.’ Kàsĩ́, a dùm beè di mm̀ gẹẹ-gẹẹ ló. (2 Kọ́r. 4:​8-10) Pọ́ọ̀l beè emí gbò belí tṍó ea beè di boo ní ea égè taà tóm kyẽè ge kọ́ kpẹ̀a aa dó dọ dó. Be à sẹlẹ, náa beè nyimá kọọ̀ gã́bug tã̀àgã̀ é kpáá bãèé lò tṍó ea beè emí kpáá. Ba beè bòmìe, siíe nvee kpọ́gọ́lọ́, vaá faà beè èèàé ló gbẹá sĩ́ pene.

17. Dẹẹa boo nú ea di mm̀ 2 Kọ́rìnt 4:​16-18, éé ní ea beè siè kpóó ló Pọ́ọ̀l kọ á láá ĩ̀ìmà gbò tã̀àgã̀ ea géè tení bá ẹ́?

¹⁷ Pọ́ọ̀l beè ĩ̀ìmà gbò tã̀àgã̀í tení dú ló gè ká bùlà gbẹẹ́ boo a ból dẽesĩ́. (Bugi 2 Kọ́rìnt 4:​16-18.) A beè kọ́ nè pá vígà e bà di Kọ́rìnt kọọ̀ kọbèè a nom̀ kpá ló “dì ea gé ána,” náa é zigàẹ̀ kọ á ọọvẹ̀ẹ̀ẹ ló. Pọ́ọ̀l beè ká bùlà gbẹẹ́ boo gbò nú ea é íe dì deèsĩ́. Dùm e bè náa tá ea é íe gbẹá káála “palàge bọọ èl” tã̀àgã̀ ea géè tení bá. Pọ́ọ̀l beè olòó bugi togó boo ból dẽesĩ́á, vaá níí beè naa kọọ̀ a nyómá á “dú ãa buù dee.”

18. Mósĩ́ deè ní e ból dẽesĩ́ e Tihomir nè pá a tọ íe kilma ló dì deè sĩ́ beè siè va kpóó ló é?

¹⁸ Ból dẽesĩ́ e ene kà vígà págbálà ea bée kọlà Tihomir, ea ólò tõó Bulgaria íe beè sièe kpóó ló. Sìgá gbáá ea kil nvéeá, a ńkem̀ vígà págbálà ea bée kọlà Zdravko beè íe búùló zọ̀ nyòònà naa ní ea ú. Sìgà tṍó aa ló tṍóá, Tihomir beè gbóó ié kà agẹbá tã̀àgã̀ bùlà. Kọbé bà láá bé èlbá tã̀àgã̀ bùlàí, pá a tọ nè ẹ̀ẹ̀ beè olòó bugi togó boo bé e kẽ̀èà aa kemà ú é beè naaá naa. À kọ́ọ̀: “Dì belí nu dòòmà bá, è ólò ló bel boo kĩée eé mon Zdravko gbẹá, íb gyã́á eé náa nèe, gbò eé zẹ́ẹ́ kolí kè sẹ̀lẹ̀nù ge zààvàẹ́ ló, vaá kọ́ gbò nú ea beè naaá mm̀ dee deè nvéè tṍó nèe.” Tihomir kọ́ọ̀ ge ká bùlà gbẹẹ́ boo ból dẽesĩ́í  beè siè kpóó ló pá a tọ nè ẹ̀ẹ̀ kọ bàá láá kilsĩ́ gè ĩ̀ìmà vaá elá bànà tṍó e Jìhóvà é kẽee a vígà lọl kemà ú.

19. Éé ní eo é láá naa kọbé à agẹlẹ ló o ból dẽesĩ́é? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

¹⁹ Mósĩ́ deè ní eo é láá agẹlẹ ló o ból dẽesĩ́ ẽ́? Be o ẹ̀b dẽesĩ́ dú gè tõó dùm boo kunukẽ̀í, bugi gbò dọ̀ Kpá Káí ea baatẽ́ bé e Páradaìs é meà naa vaá ò bugi togó boo nú eo bugì. (Àìz. 25:8; 32:​16-18) Bugi togó boo bé e dùm é meà naa gbẹá mm̀ ãa bàlà booá. Dòòmà dẽe ló kọ ọ̀ di mm̀ Páradaìs. Bà mée ní eo monì ẽ? Éé ní eo dã́à mon ẽ́? À tọ́a ní ló naa vàẹ? Kọbé à kpáá palàge kpè ní ló, ẹ̀b gbò fòtó ea di mm̀ bẹẹ kpá ea zógè bé e Páradaìs é meà naa, àbèè ò ẹb vídiò ea fáálá kpaà sọ́l, dì belí Ãa Bàlà Boo Ea Gé Dú, Páladaìs A Íná Ku Ló, àbèè IMAGINE The Time. Be è kilsĩ́ gè tú ból dẽesĩ́ ea kil ló ãa bàlà boo sẹẹa bùlà, bẹẹ tã̀àgã̀ é tõoí ló dú “gbálà ńkem” vaá née é ẹb kọ àé “di lee.” (2 Kọ́r. 4:17) Jìhóvà é náa kọọ̀ lóó ni á àgà tení dú ló ból dẽesĩ́ ea né nií.

20. Éé ní ea é láá nèi kói beè lóói ọọ ẹ́?

²⁰ Bã̀àna tṍó e lóói ọọ, “Bàrì é néi kpóó.” (Ps. 108:13) Jìhóvà a náa gbò nú ea é náa kọ ó ié kói ea aàẹ́ bá. Vóà naa, tṍó eo íè bíi ló nvèè bá kọbé ò láá sí tóm e bà né ni, àbèè ge ĩ̀ìmà tã̀àgã̀ eo gé téní bá, vaá kilsĩ́ gè ié ẹ́ẹ́-ẹẹ̀ nyíe, kọ́ dénè nú ea dì ní bùlà nè Jìhóvà mm̀ tã̀àgã ló vaá ò gbĩ́ tùle ea aàẹ́ bá tení dú ló gè nó Kpá Káí boo o lóó. Tú nvèè bá e pá vígà págbálà nè pábia né ni. Kilsĩ́ gè bugi togó boo ból dẽesĩ́ eo íè kilma ló dì deèsĩ́. Be ò náa vó, Bàrì é náa kọ ‘a kpóó ea dú dũ̀ùnèa á agẹlẹ́ ni ló, kọbé ò láá elá àgàlà, ié zààvà, vaá ĩ̀ìmà kọ̀láá íb dìtõ̀ò ea éla ní sĩ́.’​—Kọ́l. 1:11.