1-2. (a) Mókà gbò bíb ní e gbò gyóòlo Jìhóvà é láá bĩiná ba bá ẹ́? (b) Éé ní eé ló bel boo mm̀ nakà togó bel ge nòí ẽ́?

 DÉNÈ bẹ̀ì ólò ié bàà-bàà bùlà a sìgà tṍó. Dì belí nu dòòmà bá, nvín ãa ea di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò é láá ié bàà-bàà bùlà beè Jìhóvà gé ẹb nú ea kilíé ló. Vó é láá naa kọ á ié bàà-bàà bùlà kilma ló gè diia múú. Dõona kà nu dòòmà bá dú nen e tṍó ea beè di mm̀ a deè ãa, a beè sà ge tú gè fã̀ Jìhóvà naamá túá kà nú mm̀ a dùm tãa vó ea sí tóm ea é náa kọ á ié gã́bug kpègè. Tṍó ea ni dú kànen mm̀ dee, náa íe gã́bug kpègè daalá lọl ló ní ea é láá zálmá nu ea palàge dú bíi ló pá a tọ. Vó é láá naa kọ á ié bàà-bàà bùlà kilma ló béèlàfùl ea beè nè tṍó ea beè di mm̀ a deè ãa. Bugi nagé togó boo vígà pábia ea ni dú kànen mm̀ dee e náa íe na kói gè naamá gbò nú ea beè olòó naa nè Jìhóvà. Vó é láá ọọvẹ́ẹ ló. É kọ à íe tṍó eo beè bĩiná o bá kọọ̀: ‘É kọ Jìhóvà moním gé? É kọ m̀ íè gé bélè ló gè sọ̀bá sìgà nu boo béè ge fã̀ Jìhóvà? É kọ à íe tóm em é láá kpáá sí nè Jìhóvà?’

² Be née gbĩ́ì ààlaà gbò bíb ea dì belí vó, àé láá naa kọ lóó bẹẹ zìgà á ọọ àbèè à náa kọ é gá fã̀ nà Jìhóvà. Mm̀ nakà togó bel ge nòí, èé mon bé e Kpá Káí é láá nvèè bá nèi be à gá náa vaá (1) à tõoí ló belí kọọ̀ Jìhóvà náa vulè nài, (2) à tõoí ló belí  kọọ̀ née beè nè lé béèlàfùl tṍó ea kil nvéeá, nè (3) à tõoí ló belí kọ née é láá dọ̀ nà bélè nè Jìhóvà.

ÉÉ NÍ EA É LÁÁ NVÈÈ BÁ NÈI TṌÓ E ÍÈ BÀÀ-BÀÀ BÙLÀ Ẹ?

3. Éé ní ea é láá nvèè bá nèi tṍó e íè bàà-bàà bùlà ẹ?

³ Tṍó e íè gbò bíb ea náa kọ é ié bàà-bàà bùlà, à palàge dú bíi kọ é gbĩ́ a ààla lọl mm̀ Kpá Káí. Be è náa vó, àé agẹlẹ ló bẹẹ zìgà vaá bẹẹ gbaa ló kilma ló Jìhóvà é kpáá palàge aga ló. Ge naa vó é náa kọ é ‘elá àgàlà mm̀ bẹẹ zìgà bel.’​—1 Kọ́r. 16:13.

4. Mósĩ́ deè ní eé láá ‘palàge tú kọ̀láá kà nu sẹẹa bá ẹ̀b’ ẹ? (1 Tẹ̀sàlónaikà 5:21)

⁴ Bugi 1 Tẹ̀sàlónaikà 5:21. Nvèè kpíi ló kọọ̀ Kpá Káí síèi kpóó ló kọ é ‘palàge tú kọ̀láá kà nu sẹẹa bá ẹ̀b.’ Mósĩ́ deè ní eé láá naa vó é? Tṍó ea íe nú e née agàlà boo, à palàge dú bíi kọ é gbĩ́tẽ́ ló nú e Kpá Káí kọ́ kilma ló. Dì belí nu dòòmà bá, bugi togó boo nvín ãa e náa agala boo beè Jìhóvà gé ẹb nú ea kilíé ló. É kọ à bọ́ló kọ á tuumá kọọ̀ bé ea ẹbvìè nu naa dú kà-kà? Ẽ́èe, à dú bíi kọ á ‘palàge tú kọ̀láá kà nu sẹẹa bá ẹ̀b’ tení dú ló gè nó Kpá Káí kọbé à nyímá bé e Jìhóvà gé ẹb nú ea kilíé ló naa.

5. Mósĩ́ deè ní eé láá “dã́ moǹ” Jìhóvà tṍó ea gé néi ààlaà gbò bíb ea gé tãagẽ́i ẽ́?

⁵ Tṍó e gé bugi Kpá Káí, à ólò belí kọ è “dã́à moǹ” Jìhóvà ea gé ló bel nèi. Sõò kọbé è láá ié ààlaà gbò bíb ea gé tãagẽ́i, à dú bíi kọ é gbĩ̀ vaá bugi gbò dọ̀ Kpá Káí ea é nveè bá nèi kọ é ié ààlaà gbò bíb ea gé tãagẽ́i ã́. Èé láá gbĩ nagé tẽ́ ló lọl mm̀ bẹẹ gbò kpá. (Pró. 2:​3-6) À dú nágé bíi kọ é bàn Jìhóvà kọ á nvèè bá nèi kọbé è láá nyimá a bùlà kilma ló gbò bíb ea gé tãagẽ́i. Èé láá gbĩ nagé gbò nòòkúu ea di mm̀ Kpá Káí eé láá siimá tóm, vaá bugi gbò nòòtẽ́ ea di mm̀ Kpá Káí ea kil ló gbò e ba beè kpee sĩ́ ló íb dìtõ̀ò e beele di báá.

6. Mósĩ́ deè ní e gè sí nònù lee é láá naa kọ é ié ààlaà gbò bíb ea gé tãagẽ́i ẽ́?

⁶ Tṍó e gé nó Kpá Káí gbẹá nònù, à ólò belí kọ Jìhóvà gé ló bel nèi. Be è ólò sí kọ̀láá kà bẹẹ gbò nònù, èé láá ié ààlaà gbò bíb ea gé tãagẽ́i tṍó e pá vígà áálá bel àbèè tṍó e bà gé ne lòbèl. (Pró. 27:17) Naanii èé ló bel boo nú ea é láá nvèè bá nèi kọ é ié ààlaà gbò bíb ea gé tãagẽ́í.

ÉÉ NÍ EO É LÁÁ NAA BE NÓO AGÀLÀ BOO KỌ JÌHÓVÀ VULÈ NI Ẽ́?

7. Mókà bíb ní e sìgà gbò é láá bĩiná ẽ́?

⁷ É kọ à íe tṍó eo beè bĩiná o bá kọọ̀, ‘É kọ Jìhóvà moním gé?’ Be à tõo ní ló kọ ó gé ló tọ́ọ̀ nu, òé láá bugi togó kọọ̀ náa é válí kọ ó bã̀àà kóò Nen Ea Beè Dèm zivekà bàlà booí. Àé láá dú kọ Méné Dévìd beè bugi nagé togó naa vó. A beè bọọ ẹ́ ló kọ Jìhóvà ólò ẹ̀b nú ea kil ló gbò nen. A beè bĩiná kọọ̀: “Zééì Jìhóvà, éé ní e nen dú ea náa kọ ó nvèèe kpíi ló é, éé ní e nvín nen dú ea náa kọ ó pãanée tṍ ló é?” (Ps. 144:3) Ãàe ní eo é láá mòn ààlaà bíbví é?

8. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ 1 Sámuẹ̀l 16:​6, 7, 10-12, mó íb gbò ní e Jìhóvà ólò nvèè kpíi ló é?

⁸ Kpá Káí náa kọ é nyimá kọọ̀ Jìhóvà ólò palàge nvèè ka ló gbò e gbò nen ẹb kọ bàá gé ló tọ́ọ̀ nu. Dì belí nu dòòmà bá, tṍó e Jìhóvà beè lẹ̀ẹ̀là Sámuẹ̀l kọ á sí tọọ̀ Jésì gé tṍ nóo ból ene kà a nvín págbálà kọbé à dú méné boo Ízràẹ̀l, áá àlàbà kà pá a nvín págbálà ní e Jésì beè kolí má Sámuẹ̀l e. Náa beè kolí ní ea égè aatáà kà ea dú Dévìd boo bée kọ ẹlẹ ní ea dú kà ńkem ea dì vá zẹ̀ẹ̀ ẹ. b Sõò Dévìd ní e Jìhóvà beè sà ẹ. (Bugi 1 Sámuẹ̀l 16:​6, 7, 10-12.) Jìhóvà beè mòn mm̀ nyíè Dévìd vaá nyimá kọ à palàge vulèèe.

9. Éé ní ea náa vaá òé láá palàge agala boo kọ Jìhóvà gé ẹb nú ea kil ní ló é? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

 ⁹ Bugi togó boo nú ea zógè kọ Jìhóvà nveè ni kpíi ló. À ólò nè ni dùùlà bá deè tṍ dẹ̀ẹ̀a boo dìtõ̀ò eo di bá. (Ps. 32:8) Níí zógè kọ à palàge nyimá ni ló vaá nyimá dìtõ̀ò eo di bá. (Ps. 139:1) Tṍó eo túù dùùlà bá deè tṍ ea gé né ni siimá tóm vaá ò mòn bé ea nveè bá nè ni naa, òé gbóó láá palàge agala boo kọ Jìhóvà gé ẹb nú ea kil ní ló. (1 Kró. 28:9; Tóm 17:​26, 27) Jìhóvà mon bé eo piigà ge fã̀e vaá gbànìe tṍ ló naa, à mon nagé gbò lé kpãa ea dì ní m, vaá à gbĩ́ kọ ó duè a kóò. (Jèr. 17:10) Nyíè Jìhóvà é palàge ẹẹ be ò bãaà ẽ Kóò.​—1 Jọ́ọ̀n 4:19.

ÉÉ NÍ EO É LÁÁ NAA BE Ò Ọ́GÀ LÓ BÉÈLÀFÙL EO BEÈ NÈ TṌÓ EA KIL NVÉEÁ Ẽ́?

10. Mókà gbò bíb ní eé láá bĩiná bẹẹ bá tṍó e gé bugi togó boo gbò béèlàfùl e beè nè ẽ?

¹⁰ Sìgà tṍó e gbò nen gé bugi togó boo béèlàfùl e ba beè nè tṍó ea kil nvéeá, à ólò láá tõó vá ló belí kọ bà náa beè neè kà lé béèlàfùl. Be à sẹlẹ, bà náa beè zìgà ge sí tóm àbèè ge sí pííla ea é náa kọ bàá ié gã́bug kpègè boo béè kọ ba beè gbĩ́ gè tú gè fã̀ Jìhóvà naamá túá kà nú mm̀ ba dùm. Tṍó e gã́bug gbáá ni téní, bà é láá mòn gbò e ba beè nè béèlàfùl ea dú kele ló níí e baala beè nè, e ba ni íe gã́bug kpègè nè nu gè tõòma dùm. Vó é láá naa kọ bàá bĩiná ba bá kọọ̀: ‘É kọọ̀ nyìmànù beè dì gé mm̀ béèlàfùl em beè nè kilma ló gè sí tóm nè Jìhóvà? Sẹ̀ ge sí pííla vaá sí gbò tóm ea é náa kọ ḿ ié gã́bug kpègè gáẹ̀ beè lee èl béèlàfùl em beè nèa ẽ?’

11. Éé ní ea beè naa kọọ̀ neǹ ọ́lì sọ́l ea beè emí kpá Psalm 73 togó á ié tã̀àgã̀ bùlà ẹ?

¹¹ Beè gbò bíb ea dì belí vó gé tãagẽ́ ni, bugi togó boo íb tọa ló e neǹ ọ́lì sọ́l ea beè emí kpá Psalm 73 togó beè ié. A beè mòn gbò e bà náa géè fã̀ Jìhóvà e bà íe válá ló, bã̀ méné, vaá nu à palàge leé vá ló. (Ps. 73:​3-5, 12) Tṍó ea mon  bé e nu gé léé ló gbò pọ́lọ́ naa, a beè tõó ẽ́ ló belí kọọ̀ béèlàfùl ea beè neè kilma ló gè fã̀ Jìhóvà náa dọ tọ́ọ̀ kà bélè. A beè ié “tã̀àgã̀ bùlà kọ̀láá dee” boo béè gbò nú ea géè bugi togó boo. (Ps. 73:​13, 14) Mósĩ́ deè ní ea beè láá bé èlbá gbò nú e náa bọ́ló ea géè bugi togó booá ẹ́?

12. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Psalm 73:​16-18, éé ní ea beè nvèè bá nè neǹ ọ́lì sọ́l kọ á gá ié ná tã̀àgã̀ bùlà ẹ?

¹² Bugi Psalm 73:​16-18. Neǹ ọ́lì sọ́lá beè àà kil mm̀ tọọ̀ káí Jìhóvà. A beè bugi togó leevè tṍó ea di zẹ̀ẹ̀ gbò gyóòlo Jìhóvà. A beè dã́ ból ló kọ náa kal ló béè kọọ̀ nu gé léé ló gbò pọ́lọ́ lab dògò kátogóí, bà náa íe ból dẽesĩ́. Ge nyimá gbò nuí beè naa kọ á ié dĩ̀ìnè ló bùlà, vaá a beè agala boo kọọ̀ ge tú gè fã̀ Jìhóvà naamá túá kà nú mm̀ a dùm dú kà lé béèlàfùl ea beè neè. Vó beè naa kọ á kilsĩ́ gè fã̀ Jìhóvà.​—Ps. 73:​23-28.

13. Éé ní eo é láá naa be ò ọ́gà ló béèlàfùl eo beè nè ẽ? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

¹³ Kpá Káí é láá nvèè nàgé bá nè ni kọ ó ié íb dĩ̀ìnè ló bùlà e neǹ ọ́lì sọ́l beè ié á. Mósĩ́ deè e? Bugi togó boo gbò lé nu eo íè nè bé e Jìhóvà ni tã́ànè ni dee bá naa, vaá ò nyímá kọ gbò e bà náa gé fã̀ Jìhóvà náa é láá ié gbò tã́áná dee báá lọl bá Jìhóvà. Áá nú ea ólò palàge bọọ́ ló gbò e bà náa ólò fã̀ Jìhóvà dú gè ié lé tóm ea é náa kọ bàá ié gã́bug kpègè boo béè kọ bà náa íe ból dẽesĩ́ kilma ló dì deèsĩ́. Sõò Jìhóvà ólò nè ni gbò nú eo íè bíi ló kátogóí vaá à zigà nàgé kọ àé neè ni ní ea el vó dì deèsĩ́. (Ps. 145:16) Kẽ̀èà nàgé boo kọọ̀ nóo nyímà bé eo dùm gáẹ̀ beè mèà naa be o beè nè dõona kà béèlàfùl. Sõò ene kà nú eo é láá agala boo dú kọọ̀: Tṍó eo neè béèlàfùl ea dẹẹa boo vulè eo íè kilma ló Jìhóvà nè gbò nen, òé ólòó ié gbò nú ea é naa kọ nyíé ni á palàge ẹẹ.

 TṌÓ EA TÕÓ NÍ LÓ BELÍ KỌ NÓO É LÁÁ NAA NA GBÒ NÚ EO BEÈ OLÒÓ NAA NÈ JÌHÓVÀ

14. Mókà dìtõ̀ò ní e sìgà gbò gyóòlo Jìhóvà di bá ẹ́, vaá mókà bíb ní e bà é láá bĩiná ba bá ẹ́?

¹⁴ Sìgà gbò gyóòlo Jìhóvà náa láà naa na gbò nú e ba beè olòó naa nè Jìhóvà boo béè bo, áná, àbèè zọ̀ ló. Vó é láá naa kọ á tõó vá ló kọ bàá gé nàè ló tọ́ọ̀ nu kèsĩ́ Jìhóvà. Bà é láá bĩiná ba bá kọọ̀, ‘É kọ à íe nú e Jìhóvà é láá kpáá túm naamá?’

15. Éé ní e neǹ ọ́lì sọ́l ea beè emí kpá Psalm 71 togó beè agala boo é?

¹⁵ Neǹ ọ́lì sọ́l ea beè emí kpá Psalm 71 togó beè ié nágé tã̀àgã̀ bùlà tṍó e náa beè ié ná kói gè naamá gbò nú ea beè olòó naa nè Jìhóvà. A beè bàn Jìhóvà kọọ̀: “Ó gá sọ̀m bá gbẹẹ́ kẽ boo tṍó e kpóó ni tám ló.” (Ps. 71:​9, 18) Náa kal ló béè kọ náa beè ié ná kói ge naamá gbò nú ea beè olòó naa, neǹ ọ́lì sọ́lá beè agala boo kọọ̀ be à kilìè sĩ́ gè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo, Jìhóvà é kpenà vaá nveenìè bá neè ẽ. Neǹ ọ́lì sọ́lá beè nyimá kọọ̀ nyíè Jìhóvà ólò ẹẹ ló gbò e bà piigà bé e ba kpóó sim tùlà naa ge fã̀e mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo, náa kal ló béè kọ à íe sìgà nú e bà náa láá naa na.​—Ps. 37:​23-25.

16. Mósĩ́ deè ní e gbò e ba ni dú kànen mm̀ dee ólò dọ̀ bélè nè Jìhóvà ẹ? (Psalm 92:​12-15)

¹⁶ Be o dú kànen mm̀ dee, à bọ́ló kọ ó ẹ̀à o bá belí bé e Jìhóvà ẹb ni naa. Àé láá nvèè bá nè ni kọ ó kilsĩ́ gè fã̀e mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo náa kal ló béè kọ à íe sìgà nu e nóo é láá naa na. (Bugi Psalm 92:​12-15.) Tãa vó eo káà bùlà gbẹẹ́ boo gbò nú e nóo é láá naa na, ká bùlà gbẹẹ́ boo gbò nú eo é láá naa. Dì belí nu dòòmà bá, òé láá siè kpóó ló dõona gbò be ò ié lèèmá mm̀ gbò nen vaá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. Òé láá zọ̀ gbò nen loá bel boo bé e Jìhóvà ni nveè bá nè ni mm̀ gã́bug gbáá naa, vaá kọ́ nè va bé eo palàge agala boo kọ Jìhóvà é ḿm̀-mè dénè nú ea beè zìgà naa. Nagé, á gá tã́ ní nyíe  kọ o tã̀àgã ló Bàrì é láá nvèè bá nè dõona gbò. (1 Pít. 3:12) Dénè bẹ̀ì íè nú eé láá naa nè Jìhóvà nè dõona gbò e náa dẹẹa boo íb dìtõ̀ò e di bá.

17. Éé ní ea náa vaá náa bọ́ló kọ é tú bẹẹ lóó doolé ló dõona gbò e?

¹⁷ Be à tõó ní ló kọ nóo láà si nàè gã́bug tóm nè Jìhóvà, agala boo kọ à nveè ka ló kọ̀láá kà nú eo láà naa. Sìgà tṍó, àé láá tàn ni gè tú o lóó doolé ló dõona gbò, sõò ó gá naa vó! Ló éé? Boo béè kọ Jìhóvà náa ólò tú ni doolé ló dõona gbò. (Gàl. 6:4) Dì belí nu dòòmà bá, Mérì beè tú kpéè-kpéè nùló nóo ea sí kà gã́bug kpègè lẹlẹ̀ Jíízọ̀s. (Jọ́ọ̀n 12:​3-5) Boo tṍó e vaà tãaá beè tú bàà kà sọ́gọ́ kpègè tẹlẹ mm̀ kpó kpègè gbẹá mm̀ tọọ̀ káíá. (Lúùk 21:​1-4) Jíízọ̀s náa beè tú nú e pálaa ọ̀và naaá doolé ló ene, tãa vó a beè kọọ̀ pálaa ọ̀và íe zìgà. Jíízọ̀s beè palàge nó a Tẹ̀. Vóà naa, òé láá agala boo kọọ̀ Jìhóvà mon vaá nvèè ka ló kọ̀láá kà nú eo náà ea zógè kọ ò dẹlẹ̀ẹ nyíé boo vaá vùlèe, kọbèè à gá náa vaá ò ẹ̀b kọ nú eo náà nèe dú ńkem.

18. Éé ní ea é láá nvèè bá nèi kọ é gá ié bàà-bàà bùlà ẹ? (Ẹ̀b nàgé ńkpó ea kọ́ọ̀ “ Kpá Káí É Láá Nvèè Bá Nè Ni Kọ Ó Gá Ié Bàà-bàà Bùlà.”)

¹⁸ Sìgà tṍó, è ólò ié bàà-bàà bùlà. Sõò e nó kọọ̀ Kpá Káí é láá nvèè bá nèi kọ é bé èlbá gbò nú ea náa kọ é ié bàà-bàà bùlà. Vóà naa, pììga boo gè gbĩ́ ààlaà gbò bíb ea gé tãagẽ́ ni. Tṍó eo náà vó, òé íe dĩ̀ìnè ló bùlà. Mm̀ kà-kà, Jìhóvà palàge nyimá ló buù bẹ̀ì. Nyíée palàge ẹẹ ló gbò béèlàfùl eo beè nè kọbé ò láá tú gè fã̀e naamá túá kà nú mm̀ o dùm, vaá àé tã́ànè ni dee bá. Palàge agala boo kọ Jìhóvà vùlè vaá ẹ̀b nú ea kil ló kọ̀láá gbò e bà fã́e mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo.