1-2. (a) Dìtõ̀ò beè mèà naa vàẹ ló gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst e ba beè di Jùdíà tṍó e neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè emí kpá lẹ̀ẹ̀la tóm má va ẹ́? (b) Éé ní ea náa vaá ba beè palàge ié bíi ló kpá lẹ̀ẹ̀la tómá ẽ́?

 TṌÓ e Jíízọ̀s ni ú mm̀ gbáá 33 C.E. lọ̀l, gbò e bà géè nyoonée nvée e ba beè di Jèrúsalẹ̀m nè Jùdíà beè kpeesĩ́ ló gã́bug tàvàlà dìtõ̀ò. Ba beè palàge biigè va ló pọ́ì ńkem̀ tṍó aa ló tṍó e bà nveè bõ̀ònatõ̀òa kẽ. (Tóm 8:1) Mm̀ nú ea é láá dú 20 gbáá aa ló tṍóá, gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst beè kpeesĩ́ ló tàvàlà dìtõ̀ò boo béè nání bá nè kíì gyã́á ea beè dọ̀. (Tóm 11:​27-30) Sõò, nyòòmà gbáá 61 C.E., gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst beè zẹ́ẹ́ ié dì pọ́ì mm̀ sìgà tṍó, besĩ́ bà kalá kpeesĩ́ ló kà agẹbá tã̀àgã̀. Tṍó e ba beè zẹ́ẹ́ ié dì pọ́ìa, Jìhóvà beè naa kọọ̀ neǹ tóm Pọ́ọ̀l á emí kpá lẹ̀ẹ̀la tóm má va. Dùùlà bá deè tṍ ea di mm̀ kpá lẹ̀ẹ̀la tómá ní ea dú kà lèlà nú e ba beè ié bíi ló kọbé bà láá kpènà ló nyòòmà nú e ba beè kpeesĩ́ ló é.

² Pọ́ọ̀l beè emí kpá lẹ̀ẹ̀la tómá má va kà lèlà tṍó ea bọ́ló, boo béè kọọ̀ pọ́ì ńkem̀ tṍó aa ló tṍóá, kùbmà beè bã ló dì pọ́ì e ba beè iéá. Pọ́ọ̀l beè nè va dùùlà bá deè tṍ ea nveè bá nè va kọ bàá láá ĩ̀ìmà tã̀àgã̀ e ba beè kpeesĩ́ ló. Boo béè kọọ̀ kyọ̀àsĩ́ e Jíízọ̀s beè kọ́ nú ea kil ló kọ àé dọ́ boo pá Júùa beè dũ̀ùà iná kuló. (Lúùk 21:20) À dú kà-kà kọọ̀ Pọ́ọ̀l nè gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst e ba beè di Jùdíà náa beè nyimá kà lèlà tṍó e kyọ̀àsĩ́á é nááá. Sõò gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst beè ié nèà deè ge tú tṍó ea sígáá naamá nú ea é náa kọ bàá ié ĩ̀ìmà vaá naa kọ ba zìgà á kpáá palàge agaló.​—Híb. 10:25; 12:​1, 2.

3. Éé ní ea náa vaá gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst deè nieí à ié nágé bíi ló dùùlà bá deè tṍ ea di mm̀ kpá Híbrù e?

 ³ Pọ́ì ńkem̀ tṍó àla, beele é kpeesĩ́ ló tã̀àgã̀ ea palàge bọọ èl níí e pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst beè kpeesĩ́ lóá. (Máát. 24:21; Kùùà 16:​14, 16) Vóà naa, naanii èé ló bel boo sìgà nú eé láá nó lọl ló dùùlà bá deè tṍ e Jìhóvà beè nè gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst e ba beè di tṍóá ea é nveè nàgé bá nè beéle deè nieí.

“Sìm Kilsĩ́ Gè Dú Kànen”

4. Mókà ànà-ànà ní e pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst beè kpeesĩ́ ló é? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

⁴ A beè dú bíi kọọ̀ pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst á nyaaná bá ló sìgà nu, sõò gbò nyààaí náa beè valí. À íe tṍó e Jìhóvà beè sà pá Júù naamá pá a gbò. Gbò méné e Jìhóvà beè sà kọ bàá bẹ̀l beè olòó tõó Jèrúsalẹ̀m, vaá Jèrúsalẹ̀m ní e tọọ̀ káí e ba beè olòó tõo fã̀ Jìhóvà beè dì e. Dénè pá Júù e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo beè olòó tõó boo Log Mózìs e gbò tùle ba bõ̀ònaló fã̀ beè noomà va. Gbò log e ba beè noomà vaá beè ló bel kilma ló íb gyã́á e bà é dé, bé e bà é kooà naa, nè bé e bà é zọ gbò e bà náa dú Júù naaá nu naa. Sõò tṍó e Jíízọ̀s ú lọ̀l, Jìhóvà náa beè tenmà nà gbò vààla gyọ́ọ e pá Júù beè olòó vaalá gbẹá mm̀ tọọ̀ káíá. Vó beè naa kọ á tavala ló pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst gè nyaaná bá ló nu vaá fã̀ Jìhóvà mm̀ ãa sĩ́deè ea ténmá. (Híb. 10:​1, 4, 10) A beè tàvàlà nàgé ló bã̀àna gbò e ba ni aga ló mm̀ ge fã̀ Bàrì dì belí neǹ tóm Pítà, gè nyaaná bá ló nu vaá fã̀ Bàrì mm̀ ãa sĩ́deè ea ténmá. (Tóm 10:​9-14; Gàl. 2:​11-14) Gbò tẹ̀sĩ́ bõ̀ònaló fã̀ pá Júù beè biigè ló pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst boo béè kọọ̀ bà sãanà bá ló fã̀ pá Júù vaá fã̀ Bàrì mm̀ ãa sĩ́deè ea ténmá.

5. Éé ní ea beè dú bíi kọ gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst á ié ọ̀ẹ̀ dẽe ea kil ló é?

⁵ Bàà íb gbò ní e bà géè biigè ló pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst e ba beè di Jùdíà ẹ. Gbò tẹ̀sĩ́ bõ̀ònaló fã̀ pá Júù beè biigè va ló boo béè kọ bà náa gbááá ná ló  fã̀ pá Júù. Gbá ló vó, sìgà gbò e ba beè di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò beè kọ à dú bíi kọọ̀ bàá kilsĩ́ gè tõó boo Log Mózìs. Be à sẹlẹ ba beè ẹ̀b kọ be bà náanìè vó, bà náa é bíìgè nàè va ló. (Gàl. 6:12) Éé ní ea beè nvèè bá nè gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst kọ bàá kilsĩ́ gè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo nè Jìhóvà ẹ?

6. Éé ní e Pọ́ọ̀l beè siè kpóó ló gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst kọ bàá naa ẽ́? (Híbrù 5:14–6:1)

⁶ Mm̀ kpá lẹ̀ẹ̀la tóm e Pọ́ọ̀l beè emí má pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst, a beè siè va kpóó ló kọ bàá palàge nó Kpá Káí. (Bugi Híbrù 5:14–6:1.) Mm̀ kpá lẹ̀ẹ̀la tómá, Pọ́ọ̀l beè tú nú ea di mm̀ Kpá Káí e ba beè emí mm̀ dém bel Híbrù bààmà tẽ́ nú ea náa vaá ãa sĩ́deè e gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst gé fãàmà Jìhóvà à palàge lee ẹ̀l bé e gbò e bà di mm̀ bõ̀ònaló fã̀ pá Júù gé fã Bàrì naa. a Pọ́ọ̀l beè nyimá kọọ̀ ge palàge dã́ ból ló gbò kà-kà bel ea di mm̀ Kpá Káí é nveè bá nè pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst kọ bàá kìn gbò kyáá nòòmànù ea é láá dàgẹ̀ va.

7. Mókà gbò nu ànà-ànà ní e gé kpeesĩ́ ló deè nieí é?

⁷ Deè nieí, beele dì e gé kpee nagé sĩ́ ló gbò nàà uú boo e bà zaali kyáá bel ea bé uú boo nú e Jìhóvà ẹb kọ à dú lé. Sìgà gbò ólò kọọ̀ Gbò Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà náa gé náa nú ea lelà, boo béè kọ è tõò boo log e Kpá Káí ne kilma ló kúnàgã̀. Bé e gbò nen ẹb nu naa palàge bé uú boo bé e Jìhóvà ólò ẹ̀b nu naa. (Pró. 17:15) Vóà naa, à palàge dú bíi kọ é nyimá vaá kìn gbò bug togó e náa gbááá ló níí Jìhóvà, vaá née é zigà kọọ̀ gbò nàà uú boo á siimài pọ̀ naa ní eé ooà aa ló gè fã̀ Jìhóvà.​—Híb. 13:9.

8. Éé ní ea é nveè bá nèi kọ é palàge sìm kilsĩ́ mm̀ bẹẹ gè fã̀ Bàrì e?

⁸ Pọ́ọ̀l beè kọ́ nè pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst kọ bàá sìm kilsĩ́ mm̀ ge fã̀ Bàrì, vaá beele é íè ge naa nagé vó. Níí tõó dọ̀ kọ èé íè ge tú ọ̀ẹ̀ dẽe noomá Kpá Káí kọbé è láá palàge nyimá ló Jìhóvà nè bé ea ólò bugi togó naa. Èé íè ge kilsĩ́ gè naa vó bã̀àna tṍó e ni kin lóó nè vaá dììa múú lọ̀l. Kọ̀láá bé e ni tú gã́bug gbáá tõ̀òma mm̀ kà-kàí naa, èé íè ge kilsĩ́ gè nó Kpá Káí. (Ps. 1:2) Ge nó Kpá Káí lee é nveè bá nèi kọ é ié agẹ zìgà, ea dú ene kà pọ̀b kà kpãa e neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè kọ́ nè pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst kọ à palàge dú bíi kọ bàá ié.​—Híb. 11:​1, 6.

‘DẸLẸ NYÍÉ BOO BÀRÌ KỌBÉ Ò ÍE DÙÙÀ’

9. Éé ní ea náa vaá pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst beè ié bíi ló agẹ zìgà ẹ?

⁹ A beè palàge dú bíi kọ pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst á ié agẹ zìgà kọbé bà láá fùl zelí bá tã̀àgã̀ e bà é kpeesĩ́ ló gbẹá Jùdíà. (Híb. 10:​37-39) Jíízọ̀s beè palàge ãane pá a gbò nyòòne nvée kọ bàá teelá kil boo gù tṍó e bà mon kọọ̀ gbò bé a kpẽ́á tení ló Jèrúsalẹ̀m. Dùùlà bá deè tṍá beè dì nè dénè gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst e bà ólò tõó Jèrúsalẹ̀m nè Jùdíà. (Lúùk 21:​20-24) Tṍó ea kil nvéeá, be gbò nen nyímá kọ gbò bé gbĩ́ gè beè va, bà ólò teelá kil gbò pọ̀b bon ea bélí Jèrúsalẹ̀m e agẹ gbọọ bééá tení ló kọbé bà íe kpènà. Vóà naa, ge teelá kil boo gù tãa vó e bà gbẹá mm̀ Jèrúsalẹ̀m e agẹ gbọọ bééá tení lóá beè belí nú e nyìmànù á gé m. Boo béè vó, a beè bĩiná agẹ zìgà kọbé gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst tṍóá láá tõó boo ã̀àne e Jíízọ̀s beè nè va.

10. Éé ní e agẹ zìgà é náa kọ gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst á naa ẽ́? (Híbrù 13:17)

¹⁰ Pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst  beè ié nágé bíi ló gè dẹlẹ nyíé boo gbò e Jíízọ̀s beè íbá ló kọ bàá nè va tùle. Àé láá dú kọọ̀ gbò e bà géè nè va tùle beè nè va dùùlà bá deè tṍ ea kil ló tṍó ea bọ́ló kọ bàá teelá nè bá e bà é láá naamá vó. (Bugi Híbrù 13:17.) Neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè kọ́ nè gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst kọ bàá ‘gbàntṍ ló gbò e bà gé túlè va vaá tõó vá kè kẽ.’ Náa beè dõogẽ kọ bàá gbàntṍ ló gbò e bà géè tulè va boo béè kọ à bọ́ló kọ bàá naa vó, sõò a beè kọ bàá gbàn va tṍ ló boo béè kọ bà dẹlẹ́ va nyíé boo. Vóà naa, a beè dú bíi kọọ̀ pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst á dẹlẹ nyíé boo gbò e bà gé túlè va vaá gbàn va tṍ ló besĩ́ bà kálá kpeesĩ́ ló tã̀àgã̀. Beè gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst gban tṍ ló gbò e bà gé túlè va tṍó e tã̀àgã̀ gáà bã kẽ, àé palàge valí vá ló gè naa vó tṍó e tã̀àgã̀ bã́ kẽ.

11. Éé ní ea náa vaá à palàge dú bíi kọ gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst á ié agẹ zìgà ẹ?

¹¹ Deè nieí, è íè nàgé bíi ló agẹ zìgà belí gbò e Pọ́ọ̀l beè emí kpá lẹ̀ẹ̀la tóm má vaá. Gã́bug gbò e bà di beélè tṍóí náa ólò zìgà kọọ̀ ke kùbmà nakà bàlà booí a dũuà iná kuló. Kàsĩ́ bà ólò màngã̀i vaá nvèèmài lẹ́ boo béè kọ è túù ã̀àne e Kpá Káí ne kilma ló tṍó e dìí siimá tóm. (2 Pít. 3:​3, 4) Gbá ló vó, náa kal ló béè kọọ̀ Kpá Káí kọ́ sìgà nú ea é nááá tṍó pọ̀b kpo tã̀àgã̀, à íe gã́bug nú ea kil ló e née nyímà. Vóà naa, à palàge dú bíi kọ é ié agẹ zìgà kọọ̀ ke kùbmà nakà bàlà booí é dú kà lèlà tṍó ea bọ́ló vaá Jìhóvà é ẹb nú ea kilíí ló.​—Háb. 2:3.

12. Éé ní ea é nveè bá nèi kọ é fùl zelí bá pọ̀b kpo tã̀àgã̀ ẽ?

¹² À dú nágé bíi kọ é palàge dẹlẹ nyíé boo “gyóòlo ea nyímá nu vaá bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo” e Jìhóvà beè sà kọ bàá tulèí deè nieí. (Máát. 24:​45, NW.) Tṍó e pọ̀b kpo tã̀àgã̀ é daaà togó, bà é láá nèi gbò dùùlà bá deè tṍ ea é kpenà bẹẹ dùm dì belí bé e pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst beè ié nágé dùùlà bá deè tṍ ea kpenà ba dùm tṍó e pá Róm̀ beè bã ba bon naaá. Kátogóí, à dú bíi kọ é kpáá palàge dẹlẹ nyíé boo dùùlà bá deè tṍ e gbò e bà gé túlèi gé néi. Be née dẹlẹ̀ nyíé boo dùùlà bá deè tṍ e bà gé néi kátogóí, àé palàge tàvàlàí ló gè naa vó tṍó pọ̀b kpo tã̀àgã̀.

13. Éé ní ea náa vaá dùùlà bá deè tṍ ea di mm̀ kpá Híbrù 13:5 à palàge dú bíi é?

¹³ Boo tṍó e bà géè elá bànà gbò kpíi e bà é mon vaá bà gbóó teelá, a beè dú bíi kọọ̀ pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst á tõó dùm ea válí bá, vaá kpòòlà lóó lọl ló “gè vùlè kpègè.” (Bugi Híbrù 13:5.) Sìgà ọ̀và beè palàge dọ̀ tãa vaá bà náa beè ié gyã́á gè dè boo béè kíì gyã́á ea beè dọ̀. (Híb. 10:​32-34) Náa kal ló béè kọọ̀ ba beè di kpènà ló gè tení bá kọ̀láá kà tàvàlà dìtõ̀ò boo béè lé kpẹ̀aí, àé láá dú kọọ̀ sìgà ọ̀và beè gbóó dààmà togó gè gbó gã́bug gyọ́ kọbé à kpènà va. Sõò kpègè náa beè láá kpènà va lọl bá kyọ̀àsĩ́ ea beè dọ boo dóá. (Jém̀z 5:3) Kàsĩ́, a beè palàge tavala ló gbò e bà vulè gyọ́ gè sọ̀bá ba gyọ́ nè ba be gbẹẹ́ kẽ teelá.

14. Mósĩ́ deè ní e agẹ zìgà e íè é tọ́á ló bẹẹ béèlàfùl kilma ló gè gbó gyọ́ ẹ́?

¹⁴ Be è dẹlẹ nyíé boo kọọ̀ Jìhóvà é kyọsĩ́ nakà pọ́lọ́ bàlà booí pọ́ì ńkem̀ tṍó àla, née é ẹb kọọ̀ ge gbó gyọ́ palàge dú bíi. Tṍó pọ̀b kpo tã̀àgã̀, gbò nen náa é nveè ka ló gyọ́. Kàsĩ́ Kpá Káí kọ́ọ̀ gbò nen é “tóbví ba ẹ́ẹ́ kpé tẹlẹ boo èèlè,” boo béè kọ bà é mon kọọ̀ “ba ẹ́ẹ́ kpé nè ba nóò kpé náa é láá dùùlà va deè súng Jìhóvà.” (Èzí. 7:19) Tãa vó e káà bùlà gbẹẹ́ boo gè ié gã́bug kpègè, à dú bíi kọ é nè béèlàfùl ea é nveè bá nèi kọ é ẹ̀b nú ea kil ló bẹẹ bá nè pá bẹẹ tọ vaá naa kọ é láá fã̀ Jìhóvà. Ge tõó dùm ea é  náa kọ é dé kom àbèè ge gbó gã́bug gyọ́ e gè ẹ̀b nú ea kil ló é túi gã́bug tṍó bá dú nú e nyìmànù á gé m. Èé palàge ié ọ̀ẹ̀ dẽe kọbé née túù ge gbó gyọ́ naamá túá kà nú mm̀ bẹẹ dùm. (Máát. 6:​19, 24) Bé e kùbmà nakà bàlà booí gé dũuà iná kuló naa, níà bé ea palàge dú bíi kọ é sà ge dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà èlmà gyọ́ e íè naa ẽ́.

“À DÚ BÍI KỌ Ó ĨIMAI”

15. Éé ní ea náa vaá a beè palàge dú bíi kọọ̀ pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst á ié ĩ̀ìmà ẽ?

¹⁵ A beè palàge dú bíi kọọ̀ gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst e ba beè di Jùdíà á ié ĩ̀ìmà boo béè tã̀àgã̀ e bà é kpeesĩ́ ló. (Híb. 10:36) Náa kal ló béè kọ sìgà pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst beè tení bá bíígá ló, sìgà ọ̀và beè bã mm̀ bõ̀ònatõ̀ò tṍó e fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló beè dì. Pọ́ọ̀l beè kẽeé vá nyíe kọ bàá di kpènà ló nyòòmà agẹ bá bíígá ló ea gé dú sĩ́, vaá bàá di kpènà ló gè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo kọbèè bà fẹ́ va belí bé e ba beè fẹ́ Jíízọ̀s naaá. (Híb. 12:4) Nyíè gbò nàà uú boo e bà dú Júù beè palàge bììlà, boo béè kọọ̀ gã́bug nen beè nyoone nvéè Kráìst. Sìgà gbáá besĩ́ à kalá dọ̀ tṍóá, gã́bug nen beè gbĩ́ gè fẹ́ Pọ́ọ̀l boo béè kọ à kọ́ kpẹ̀a gbẹá Jèrúsalẹ̀m. Nú ea é sígá ló 40 nen e bà dú Júù “beè zilá zíl kọ bà náa é déè àbèè ge õè tọ́ọ̀ nu dọ̀ tṍó e bà monìè kọ bà fẹ́ẹ̀ Pọ́ọ̀l.” (Tóm 22:22; 23:​12-14) Náa kal ló béè kọ gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst beè nyimá kọ bà é ọ́vìè va vaá biigèè va ló, ba beè kilsĩ́ gè bõoná fã̀ Bàrì, kọ́ kpẹ̀a, vaá naa gbò nú ea é agẹlẹ ló ba zìgà.

16. Mósĩ́ deè ní e kpá lẹ̀ẹ̀la tóm e Pọ́ọ̀l beè emí má pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìsta é nveè bá nèi kọ é ẹ̀b bíígá ló boo bá ea bọ́ló é? (Híbrù 12:7)

¹⁶ Éé ní ea beè nvèè bá nè pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst kọ bàá ĩ̀ìmà bíígá ló e bà géè kpeesĩ́ ló é? Pọ́ọ̀l beè nyimá kọọ̀ ene kà nú ea é nveè bá nè va dú gè ẹ̀b gbò tã̀àgã̀ e bà gé kpeesĩ́ ló boo bá ea bọ́ló. A beè kọ́ nè va kọọ̀ Bàrì é láá sọ̀tọ́ deè kọ bàá kpeesĩ́ ló sìgà ẹ̀bmà kọbé à agẹlẹ́ va ló. (Bugi Híbrù 12:7.) Gbò ẹ̀bmàí é láá nvèè bá nè va kọ bàá toní gbò kpãa ea léémá  Jìhóvà. Ge ká bùlà gbẹẹ́ boo nú ea é silà aa mm̀ ge ié ĩ̀ìmà é náa kọọ̀ á valí ló pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìsta gè láá ĩ̀ìmà gbò tã̀àgã̀ e bà kpeesĩ́ ló.​—Híb. 12:11.

17. Éé ní e Pọ́ọ̀l beè nyimá ea kil ló gè ĩ̀ìmà bíígá ló é?

¹⁷ Pọ́ọ̀l beè siè kpóó ló gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst kọ bàá ié agẹ ló vaá lóó va á gá ọọ tṍó e bà kpeesĩ́ ló tã̀àgã̀. Neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè nè va kà lé dùùlà bá deè tṍ ea kil ló bé e bà é láá ĩ̀ìmà bíígá ló naa. Besĩ́ à kalá dú nen ea gé nyoone nvéè Kráìst, a beè olòó biigè ló gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst vaá a beè nyimá íb pọ́lọ́ bá e ba beè olòó sẹ̀ẹ̀mà va. A beè olòó ĩ̀ìmà tṍó e bà bíìgèe ló. Bọọ èlmà vó, a beè tení bá kele-kele íb bíígá ló tṍó ea ni dú nen ea gé nyoone nvéè Kráìst. (2 Kọ́r. 11:​23-25) Vóà naa, Pọ́ọ̀l beè palàge nyimá ló nú ea dú bíi kọ nen á naa kọbé à láá ĩ̀ìmà. A beè kẽeé nyíè gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst kọọ̀ tṍó e bà gé téní bá tã̀àgã̀, bàá dẹ̀ẹ̀a boo Jìhóvà tãa vó e bà dẹẹa boo ba bá. Pọ́ọ̀l beè tú agẹ ló kọọmá kọọ̀: “[Jìhóvà] dú nà neǹ nvèè bá, pọ̀ náa é síí m.”​—Híb. 13:6.

18. Éé ní e be è nyímá kilma ló dì deèsĩ́, àé nveè bá nèi kọ é láá ĩ̀ìmà ẽ?

¹⁸ Sìgà pá vígà dì e bà gé téní bá bíígá ló kátogóí. Èé láá nvèè va sãa kúm tení dú ló gè tã̀àgã ló Bàrì vaá dõo nu má va. (Híb. 10:33) Kpá Káí tẹ́lẹ bàlà kẽ kọọ̀, “bà é bíìgè ló kọ̀láá nen ea gbĩ́ gè zọ̀ Kráìst Jíízọ̀s gbaaá ló vaá fã̀ Bàrì.” (2 Tím. 3:12) Boo béè vó, à dú bíi kọ kọ̀láá bẹ̀ì é kpènà ló nyòòmà gbò tã̀àgã̀ eé kpeesĩ́ ló. Vóà naa, à dú bíi kọ é palàge dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà kátogóí, vaá agala boo kọ àé nveè bá nèi kọ é ĩ̀ìmà kọ̀láá íb ẹ̀bmà eé kpeesĩ́ ló. Pọ́ì ńkem̀ tṍó àla, àé áálá kọ̀láá gbò e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo nèe.​—2 Tẹ̀s. 1:​7, 8.

19. Éé ní eé láá naa kọbé è dí kpènà ló nyòòmà pọ̀b kpo tã̀àgã̀ ẽ? (Ẹ̀b nàgé fòtó.)

¹⁹ Mm̀ kà-kà, kpá lẹ̀ẹ̀la tóm e Pọ́ọ̀l beè emí má pá Júù e bà géè nyoone nvéè Kráìst mm̀ túá gbò gbááá beè nvèè bá nè va kọ bàá láá kpoogá dee ló nyòòmà gbò tã̀àgã̀ e bà kpeesĩ́ ló. Pọ́ọ̀l beè siè kpóó ló pá vígà kọ bàá tú ọ̀ẹ̀ dẽe noomá Kpá Káí kọbé bà palàge dã́ ból ló gbò nú ea di m. Ge naa vó é nveè bá nè va kọ bàá láá nyimá vaá kìn gbò nòòmànù ea é láá ọọvẹ ló ba zìgà. A beè siè va kpóó ló nagé kọ bàá agẹlẹ ló ba zìgà kọbé bà láá tõó boo tùle ea aa bá Jíízọ̀s nè gbò e bà gé túlè va. A beè nvèè nàgé bá nè gbò e bà géè nyoone nvéè Kráìst kọ bàá ié ĩ̀ìmà vaá ẹ̀b gbò tã̀àgã̀ e bà kpeesĩ́ ló naamá sĩ́deè e Bàrì gé búmá va. À dú nágé bíi kọ beele é tú gbò dùùlà bá deè tṍá siimá tóm. Be è náa vó, èé láá ĩ̀ìmà gbò tã̀àgã̀ e kpeèsĩ́ ló tẹlẹ ke kùbmà mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo.​—Híb. 3:14.