Li ə́ ɉu kaa

Li ɉɛɓɛ huwoo kɔlɔn ɉii

KƐƐMAALƏN 6

Mə́laa da wəleen búlú ŋa gɛ ləi ?

Mə́laa da wəleen búlú ŋa gɛ ləi ?

TƆNƆ LƏKƐƐ ƁƏ GƐƐMAALƏN ŊƐI ƁA ?

Ya wala ə́ kpɔɔ lɛɛ nua yəi, ya kɛ a ə́ kpɔɔ tənəndɔɔmun, hwá nuta lɔpee lɛɛ laa ho ə́ wɔ yɛnɛɛ tənəndɔɔ.

LƏ ƁƏ Ə́ LI GƐ ?

Ə́ kiliŋahiɛ mɛnii ŋɛi ɓa : Ɓɛlowai Nɛɛma ə məlaa lakwəlilea hweelɛ kaa la diɛ lɛɠɛ ma, ə ɲɔu. Daa mo ma gee hu hweelɛ nɔwɔi ŋɛi ɓa diɛ ma ə sikɛɛti tɛ. Di kaa nwɔnɔ pai da ɓoi ma.

Dɔnɔ ə mo ma yɛ ma :

“ Ya kɛ lɔ ə́ tɔnɔ koɉu holo kəlee ? Gáá mə́lan da lɛi yɛ́ ”.

A kɛi kɛ ma gáá mə́lan da lɛi yɛ́, a ɲɛi yali ma, ə ɲee lɔ ɲəi ɲiɓɔi, ə hɛnda kulɔ ə nɛ Nɛɛma ɓa.

Nɛɛma ə Sikɛɛti kaa lɔ ɲeeŋa ŋɔ ɲɔu hu ə kɛnɛ.

Ə mo yɛ ma, “ kpaa, ŋaa gbea hiɛ mo yɛ́ gɛ́ ma vá... ”

Nakwəlilon veelɛnaa ə bələ hon na yɛ ma : “ Kpəla ɲɔui ”.

Nɛɛma ə mo ma yɛ ma : “ Və́ ɲɔui ”.

Ə ɲee laa Nɛɛma kala ŋa, ə hwaa bɔ a nwoo kɔlɔ haa ma yɛ ma : “ Əi, ɉɔn ”.

Nakwəlilon doloo kaa kea zikɛɛti lɛɠɛi Nɛɛma ɲɛilaaləi pələ a bɛlɛɛ-pɛlɛɛ, yɛ mo ma a nwoo kɔlɔ haa ma yɛ kɛ ma : “ Ku ho pai moi, ə lɛɛ nuta ho kpɛli pai ɲaakaai ”.

Akɛ yɛ́ ɓə kɛ a Nɛɛma, lə ɓə ə́ li gɛ ?

TƆƆ Ə́I KILIŊAHIƐ !

Mɛnii tii Nɛɛma məlaa lakwəlilea kaa gɛi, di hee di di kiliŋahiɛ ma kpɔ a neelee ? Diɛ kpinii ɓə lɛɛ di kpɔɔ ɓa diɛ ma di kaa sikɛɛti tɛi ? Kpaa. Di hwaa ma di too di ɓəlaa takpɛliɠaa pɔ sikɛɛti tɛ mɛni hu, maahɔlɔɓo di kɛ bɔ di kɛ yɛ yiliɠaai, yili ɓə gɛ diɛ nu takpɛliɠaa lɛɛ laa diɛ di laa too sikɛɛti tɛ mɛni hu.

Ya kɛ kɛ mɛni tɔnɔi tii hu, ə́ gaa yɛ́ ma ə́ ɓəlaa da wəleen ə́ pulu mɛniɲɔn gɛ mɛni ɓa, ə́ li tuwɔ ləi ?

  1. LAA DƆWƆ

    Biblə kaa kɛi ma : ‘ Nui daa gilaa pono, a mɛniɲɔn gaa yɛ pa, a maakilɛ. Nuai di hwa di kiliŋahiɛ, da lɛɛ a di nwun vilɛnŋaa, mɛni ə laa diɛ ’ (Haŋɔn 22:3).

    Kɛlɛ-kɛlɛ hu, mɛni ta a lɛɛ kpɔ kweala gu gaa. Gwa gɔɔmaa həɠə, ya pɛli ə́ kulɔ ə́ ɓəlaa lakwəlilea diɛ, ə́ di kaa diɛ sikɛɛtə tɛ. Ya laa mɛnii tii tɔwɔ, ya ə́ kulɔ pələ kaa ɉu.

  2. Ə́ KILIŊAHIƐ

    Biblə kaa kɛi ma : Gu gu ‘ lii laahɔnmo ’ (Túwɔ́ pələ 24:16).

    Ə́ kpɔɔ maaləngɛ : ‘ Ŋa tuwɔ yɛ məlaa, lowai tamaa a tɛɛ, gáá pai yili kaa ləi ? ’ Ə́ ɓəlaa kwəi kaa kiɛ pai nɛɛi ə́ pɔ, kəlaa yaa kpinii ə́ kaa pai yili kaa ləi, pulu ɓa ? Ə́ kaa pai ə́ wɔ tuwɔpələ lɛlɛɠaa lɛɛ laa, ə́ ɓəlaa lakwəlilea maamɛni ɓa ? (Kulɔ 23:2).

  3. YII Ə́ KAA PAI GƐI ɈƏƓƏ ɈU

    Biblə kaa kɛi ma : ‘ Kilimaamun a ɲɔu mɛniɲɔn ma ’ (Haŋɔn 14:16).

    Ɉu ə kwea ɉu ə kpuɔ, gu kaa pai mɛni ta həɠəi ɉu, gu bulu mɛni lɛlɛɛ hɔlɔɓo, awala kɛtii bulu mɛni ɲɔnwɔɔ. Biblə a mo guɔ yɛ ma, Zozɛfu, Zɔbə, ə  lɛɛ Zesu, di mɛni haŋaa həɠə ɉu. A mo nwɔnɔ guɔ yɛ, Kain, Ezau, ə lɛɛ Zudasə, di wɛi di mɛni ɲɔnwɔɔ həɠə ɉu. Yáán, nɛlɛ ɓə ə́ kaa pai ɉəɠəi ɉu ?

Biblə kaa kɛi ma : “ Túwɔ́ a təlimolaa ” (Somə 37:3, TMN). Mɛnii ə́ kaa pai ɉəɠəi ɉu, da yii ə́ kaa pai ɉɔlɔɓoi ɉu, ya nɛɛ tɔwɔ ya ə́ kiliŋahiɛ ma, gɛ laa a nɛɛ, ə lɛɛ ə́ tɔnɔ hɔlɔɓo ɉu, ə́ kwəi ə pili yɛ́.

Hó ɲɔu, ə́ ma wala hwaa kɛnɛ. Kɛ lɔ ma KPAA, yili a pɛli ɉu. Awala kɛtii akɛ ə́ kaa bɔ ə́ nɛ yɛ́ ma hó pai gɛi, ya pɛli kɛi ma :

  • “ Ə́ kili həɠə kpɔ laa ! ”

  • “ Və́ kpɔ pai gɛi ! ”

  • “ Ə́ gɔlɔn kpɔ yɛ́ ma və́ pai gɛi ! ”

Yii nwala-walaa ya ɓaa ə́ hwaa ɉaɉa, ə lɛɛ di gaa diɛ ə́ nwanai li. Ya gɛ tii di kaa pai həɠəi ə́ pulu kpɔ ɉaɉa, ə lɛɛ yɛ́ kpinii ə́ kwəi ə pili yɛ́ !

DA KƐI YƐLƐ YƐ́

Ə́ ɓəlaa da wəleen ə́ pulu, ya ə́ kpɔɔ lɛɛ di yəi, a kɛ yɛ ə́ yɛli akɛ di yəi, ɓɛi a nɛɛ diɛ di li laa a yɛ́.

Lə ɓə ya pɛli gɛi, ə́ ɓəlaa da kɛi yɛlɛ yɛ́ ? Da kɛ yɛ́, “ lə li ? Ə́ kaa mɔɔn ɲɔui ? ” Ɲaakaa lɔ yɛ́ ma di kaa wəleen ɉii ə́ pulu katii. Ya pɛli di woo pulu pənəi ləi ? Ya pɛli mɛni hweelɛ kɛi .

  • Ya pɛli nɛɛi laa di yɛlɛ yɛ́. (“ Teɲa li, gáá ɲɔui ! ” Ə lɛɛ yii gɛi yɛ́ ɲɔu ə́ mo diɛ a ɉu kpuaa.)

  • Ya pɛli di woo pulu pənəi. Mɛnii gɛi hó hwaa la ma, ə́ mo diɛ, ə lɛɛ ə́ mɛni ta ɓo yii a gɛ di di kiliŋahiɛ. (“ Ka sikɛɛti tɛ ? Sikɛɛti tɛɛ kaa a nwungɛɉu mɛni ? ”)

Da wala kpəla ma, li. Kɛ a gɔlɔnŋaa yɛ́ ma ə́ kaa lɔ lamui laa, diɛ wəleen ə́ pulu kɛnɛ. Ya həɠə laa, akɛtii yaa nɛ yɛ́ ma hwá ə́ kpɔɔ lɛɛ laa di ho ə́ tənəndɔɔ.

A teɲa, ə́ ma gɛ ləi, nua kaa lɔ pai wəleen ɉii ə́ pulu mɛni ta kɛ mɛni hu. Kəlaa yii ə́ kaa bɔ ə́ gɛ, ya pɛli gɛi, ə lɛɛ, ə́ lɛɛ a ə́ wɔ yɛnɛɛ tənəndɔɔmun. Ə ma kɛ ləi, yii maanɛɛ ə́ gɛ, ya pɛli gɛi (Zosue 24:15).