1, 2. (α) Ποιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν πολλά παιδιά μεταναστών; (β) Ποιες ερωτήσεις θα εξετάσουμε σε αυτό το άρθρο;

«ΑΠΟ μωρό, στο σπίτι και στην εκκλησία μιλούσα τη γλώσσα των γονέων μου, οι οποίοι είναι μετανάστες», αφηγείται ο Τζόσουα. «Αλλά όταν ξεκίνησα το σχολείο, άρχισα να προτιμώ την τοπική γλώσσα. Μέσα σε λίγα χρόνια, είχα κάνει στροφή 180 μοιρών. Δεν μπορούσα να καταλάβω τις συναθροίσεις και δεν με άγγιζε ο πολιτισμός των γονέων μου». Η εμπειρία του Τζόσουα δεν είναι σπάνια.

² Σήμερα, πάνω από 240.000.000 άνθρωποι μένουν μακριά από τη χώρα όπου γεννήθηκαν. Αν είστε μετανάστης, πώς μπορείτε να δώσετε στα παιδιά σας την καλύτερη δυνατή ευκαιρία να γίνουν πνευματικά παιδιά που «περπατούν στην αλήθεια»; (3 Ιωάν. 4) Και πώς μπορούν να βοηθήσουν οι άλλοι;

3, 4. (α) Πώς μπορούν οι γονείς να δίνουν το καλό παράδειγμα στα παιδιά τους; (β) Τι δεν πρέπει να αναμένουν οι γονείς από τα παιδιά τους;

³ Γονείς, το παράδειγμά σας είναι απαραίτητο για να βάλετε τα παιδιά σας στον δρόμο που οδηγεί στην αιώνια ζωή. Όταν τα παιδιά σας βλέπουν εσάς «να επιζητείτε πρώτα τη βασιλεία», μαθαίνουν και εκείνα να βασίζονται στον Ιεχωβά για τις καθημερινές τους ανάγκες. (Ματθ. 6:33, 34) Γι’ αυτό, να ζείτε απλά. Να θυσιάζετε υλικά πράγματα για πνευματικά οφέλη​—όχι το αντίστροφο. Προσπαθήστε να μην έχετε χρέη. Να αναζητάτε «θησαυρό στον ουρανό»​—την επιδοκιμασία του Ιεχωβά—​και όχι πλούτη ή «τη δόξα των ανθρώπων».​—Διαβάστε Μάρκος 10:21, 22· Ιωάν. 12:43.

⁴ Ποτέ μην είστε τόσο απασχολημένοι ώστε να μην έχετε χρόνο για τα παιδιά σας. Να τους λέτε ότι είστε περήφανοι για εκείνα όταν αποφασίζουν να βάζουν τον Ιεχωβά πρώτο αντί να επιζητούν γόητρο ή πλούτη​—για τον εαυτό τους ή για εσάς. Να αποφεύγετε την αντιχριστιανική άποψη σύμφωνα με την οποία τα παιδιά πρέπει να προσφέρουν στους γονείς τους μια άνετη ζωή. Να θυμάστε ότι «δεν οφείλουν τα παιδιά να αποταμιεύουν για τους γονείς τους, αλλά οι γονείς για τα παιδιά τους».​—2 Κορ. 12:14.

5. Γιατί πρέπει οι γονείς να μιλούν με τα παιδιά τους για τον Ιεχωβά;

⁵ Όπως έχει προειπωθεί, άνθρωποι «από όλες τις γλώσσες των εθνών» συρρέουν στην οργάνωση του Ιεχωβά. (Ζαχ. 8:23) Αλλά ο γλωσσικός φραγμός μπορεί να σας δυσκολεύει να διδάσκετε στα παιδιά σας την αλήθεια. Τα παιδιά σας είναι οι πιο σημαντικοί σπουδαστές της Γραφής που θα έχετε ποτέ, και «το να αποκτούν γνώση» για τον Ιεχωβά σημαίνει αιώνια ζωή για αυτά. (Ιωάν. 17:3) Προκειμένου να μάθουν τα παιδιά σας τις διδασκαλίες του Ιεχωβά, πρέπει “να μιλάτε για αυτές” σε κάθε κατάλληλη περίσταση.​—Διαβάστε Δευτερονόμιο 6:6, 7.

6. Πώς μπορεί να ωφεληθούν τα παιδιά σας μαθαίνοντας τη γλώσσα σας; (Βλέπε εικόνα στην αρχή του άρθρου.)

⁶ Τα παιδιά σας πιθανώς θα μάθουν την τοπική γλώσσα στο σχολείο καθώς και από τον περίγυρό τους, αλλά μαθαίνουν τη δική σας γλώσσα κυρίως μέσω της συχνής επικοινωνίας μαζί σας στη γλώσσα σας. Πέρα από το ότι τα παιδιά σας μπορούν να συζητούν εγκάρδια με εσάς, όταν ξέρουν τη γλώσσα σας έχουν και άλλα πλεονεκτήματα. Η διγλωσσία ακονίζει την ικανότητα σκέψης τους και βελτιώνει τις κοινωνικές τους δεξιότητες. Μπορεί επίσης να τους προσφέρει ευκαιρίες για να επεκτείνουν τη διακονία τους. «Είναι διασκεδαστικό να είσαι σε ξενόγλωσση εκκλησία», λέει η Καρολίνα, παιδί μεταναστών. «Και είναι φανταστικό να βοηθάς εκεί όπου η ανάγκη είναι μεγαλύτερη».

7. Τι μπορείτε να κάνετε αν υπάρχει γλωσσικός φραγμός στην οικογένειά σας;

⁷ Ωστόσο, καθώς τα παιδιά των μεταναστών αφομοιώνουν τον πολιτισμό και τη γλώσσα της χώρας, μερικά μπορεί να χάσουν σε μεγάλο βαθμό την επιθυμία ή ακόμη και την ικανότητα να επικοινωνούν στη μητρική γλώσσα των γονέων τους. Γονείς, αν αυτό σας θυμίζει τα παιδιά σας, μήπως μπορείτε να μάθετε έστω σε κάποιον βαθμό την τοπική γλώσσα; Θα είστε σε πολύ καλύτερη θέση να αναθρέψετε τα παιδιά σας ως Χριστιανούς αν καταλαβαίνετε τις συζητήσεις, την ψυχαγωγία και τα μαθήματά τους, καθώς και αν μπορείτε να επικοινωνείτε απευθείας με τους δασκάλους τους. Είναι αλήθεια ότι για να μάθετε μια καινούρια γλώσσα χρειάζεται χρόνος, προσπάθεια και ταπεινοφροσύνη. Αλλά αν το παιδί σας έχανε με κάποιον τρόπο την ακοή του, δεν θα προσπαθούσατε να μάθετε τη νοηματική γλώσσα για να επικοινωνείτε μαζί του; Ένα παιδί που επικοινωνεί καλύτερα σε μια άλλη ομιλούμενη γλώσσα αξίζει το ίδιο ενδιαφέρον, δεν συμφωνείτε; *

8. Πώς μπορείτε να βοηθήσετε τα παιδιά σας αν η γλωσσική σας ικανότητα είναι περιορισμένη;

⁸ Για να είμαστε ρεαλιστές, μπορεί να μην είναι εφικτό για κάποιους μετανάστες να αποκτήσουν ευχέρεια στην καινούρια γλώσσα των παιδιών τους. Ο φραγμός που προκύπτει μπορεί να δυσκολεύει τους γονείς να μεταδίδουν στα παιδιά τους τη βαθιά γνώση “των άγιων συγγραμμάτων”. (2 Τιμ. 3:15) Αν βρίσκεστε σε αυτή τη θέση, μπορείτε και πάλι να βοηθήσετε τα παιδιά σας να γνωρίσουν τον Ιεχωβά και να τον αγαπήσουν. «Η μεμονωμένη μητέρα μας είχε περιορισμένη κατανόηση της γλώσσας που καταλαβαίναμε εμείς καλύτερα, ενώ οι αδελφές μου και εγώ δεν μιλούσαμε τη δική της γλώσσα πολύ καλά», θυμάται κάποιος πρεσβύτερος, ο Σαν. «Αλλά όταν τη βλέπαμε να μελετάει, να προσεύχεται και να κάνει το καλύτερο που μπορούσε για να διεξάγει την οικογενειακή λατρεία κάθε εβδομάδα, καταλαβαίναμε ότι το να γνωρίσουμε τον Ιεχωβά ήταν πολύ σημαντικό».

9. Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθούν τα παιδιά που χρειάζεται να μελετούν σε δύο γλώσσες;

⁹ Κάποια παιδιά μπορεί να χρειάζεται να μαθαίνουν για τον Ιεχωβά σε δύο γλώσσες​—τη γλώσσα που μιλάνε στο σχολείο και αυτή που μιλιέται στο σπίτι. Γι’ αυτό, μερικοί γονείς χρησιμοποιούν έντυπα, ηχογραφήσεις και βίντεο και στις δύο γλώσσες. Σαφώς, οι γονείς που είναι μετανάστες πρέπει να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο και να παίρνουν περισσότερες πρωτοβουλίες για να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αναπτύξουν ισχυρή σχέση με τον Ιεχωβά.

10. (α) Ποιος πρέπει να αποφασίσει σε ποια γλώσσα θα παρακολουθεί τις συναθροίσεις η οικογένεια; (β) Τι πρέπει να κάνει προτού πάρει μια απόφαση;

¹⁰ Όταν οι “ξένοι κάτοικοι” μένουν μακριά από άλλους Μάρτυρες που μιλούν τη γλώσσα τους, χρειάζεται να συνταυτιστούν με μια εκκλησία της τοπικής γλώσσας. (Ψαλμ. 146:9, ΜΝΚ [στην αγγλική]) Αλλά αν υπάρχει κοντά σας κάποια εκκλησία της μητρικής σας γλώσσας, προκύπτει το ερώτημα: Σε ποια γλώσσα είναι καλύτερο να παρακολουθεί τις συναθροίσεις η οικογένειά σας; Έπειτα από προσεκτική σκέψη και προσευχή καθώς και συζήτηση με τη σύζυγο και τα παιδιά του, ο οικογενειάρχης πρέπει να αποφασίσει. (1 Κορ. 11:3) Ποιους παράγοντες θα λάβει υπόψη του; Ποιες αρχές εφαρμόζονται; Ας δούμε.

11, 12. (α) Πώς επηρεάζει η γλώσσα τα όσα αφομοιώνει ένα παιδί στις συναθροίσεις; (β) Γιατί κάποια παιδιά δεν θέλουν να μάθουν τη γλώσσα των γονέων τους;

¹¹ Οι γονείς πρέπει να αξιολογήσουν ρεαλιστικά τις ανάγκες των παιδιών τους. Φυσικά​—ανεξάρτητα από τη γλώσσα—​για να αντιληφθεί ένα παιδί πλήρως την αλήθεια, χρειάζεται πολύ περισσότερα από τις λίγες ώρες πνευματικής εκπαίδευσης κάθε εβδομάδα στις συναθροίσεις. Αλλά σκεφτείτε το εξής: Στις συναθροίσεις που διεξάγονται στη γλώσσα που καταλαβαίνουν καλύτερα τα παιδιά, εκείνα μπορεί να απορροφούν τη διδασκαλία απλώς και μόνο επειδή είναι εκεί, πιθανώς μαθαίνοντας περισσότερα από όσα συνειδητοποιούν οι γονείς τους. Αυτό μπορεί να μην ισχύει όταν τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν πλήρως τη γλώσσα. (Διαβάστε 1 Κορινθίους 14:9, 11) Και η μητρική γλώσσα ενός παιδιού δεν θα παραμείνει κατ’ ανάγκην η γλώσσα της διάνοιάς του ή ακόμη και της καρδιάς του. Μάλιστα, κάποια παιδιά μπορούν να μάθουν να κάνουν σχόλια, παρουσιάσεις και ομιλίες στη γλώσσα των γονέων τους χωρίς να βγαίνουν οι λέξεις πραγματικά από την καρδιά τους.

¹² Επιπρόσθετα, η καρδιά ενός παιδιού δεν επηρεάζεται απλώς και μόνο από τη γλώσσα. Κάτι τέτοιο συνέβη και με τον Τζόσουα, ο οποίος αναφέρθηκε στην αρχή του άρθρου. Όπως λέει η αδελφή του, η Έστερ, «για τα μικρά παιδιά, η γλώσσα, ο πολιτισμός και η θρησκεία των γονέων τους είναι αλληλένδετα». Αν ο πολιτισμός των γονέων δεν αγγίζει τα παιδιά, εκείνα ίσως να μη θέλουν να μάθουν τη γλώσσα των γονέων τους​—ούτε την πίστη τους. Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;

13, 14. (α) Γιατί ένα ζευγάρι μεταναστών μετακόμισαν οικογενειακώς στην εκκλησία της τοπικής γλώσσας; (β) Πώς έμειναν οι γονείς πνευματικά ισχυροί;

¹³ Οι Χριστιανοί γονείς βάζουν την πνευματική ευημερία των παιδιών τους πάνω από τις προσωπικές προτιμήσεις. (1 Κορ. 10:24) Ο πατέρας του Τζόσουα και της Έστερ, ο Σάμιουελ, αφηγείται: «Η γυναίκα μου και εγώ παρατηρούσαμε τα παιδιά μας για να δούμε σε ποια γλώσσα άκμαζαν πνευματικά, και προσευχόμασταν για σοφία. Η απάντηση δεν ήταν αυτό που βόλευε εμάς προσωπικά. Αλλά όταν είδαμε ότι ωφελούνταν ελάχιστα από τις συναθροίσεις στη γλώσσα μας, αποφασίσαμε να πάμε στην εκκλησία της τοπικής γλώσσας. Όλοι μαζί παρακολουθούσαμε τακτικά τις συναθροίσεις και συμμετείχαμε στη διακονία. Προσκαλούσαμε επίσης ντόπιους αδελφούς για φαγητό και εκδρομές. Όλα αυτά βοήθησαν τα παιδιά μας να γνωρίσουν τους αδελφούς και να γνωρίσουν τον Ιεχωβά, όχι μόνο ως Θεό τους, αλλά και ως Πατέρα και Φίλο τους. Θεωρήσαμε ότι αυτό ήταν πολύ πιο σημαντικό από το να μάθουν τέλεια τη γλώσσα μας».

¹⁴ Ο Σάμιουελ προσθέτει: «Για να μείνουμε πνευματικά ισχυροί, η γυναίκα μου και εγώ παρακολουθούσαμε συναθροίσεις και στη δική μας γλώσσα. Η ζωή μας ήταν πολυάσχολη, και κουραζόμασταν. Αλλά ευχαριστούμε τον Ιεχωβά που ευλόγησε τις προσπάθειες και τις θυσίες μας. Τα παιδιά μας υπηρετούν και τα τρία τον Ιεχωβά ολοχρόνια».

15. Γιατί ένιωθε η Κριστίνα ότι μπορούσε να τα καταφέρει καλύτερα σε μια εκκλησία της τοπικής γλώσσας;

¹⁵ Τα ενήλικα παιδιά ίσως συνειδητοποιήσουν ότι θα μπορούσαν να υπηρετήσουν πιο αποτελεσματικά τον Ιεχωβά σε μια εκκλησία η οποία χρησιμοποιεί τη γλώσσα που καταλαβαίνουν καλύτερα. Αν γίνει κάτι τέτοιο, οι γονείς τους δεν χρειάζεται να νιώθουν ότι τα παιδιά τους απορρίπτουν εκείνους. «Ήξερα τα βασικά της γλώσσας των γονέων μου, αλλά η γλώσσα που μιλιόταν στις συναθροίσεις μού φαινόταν ακατανόητη», θυμάται η Κριστίνα. «Στα 12 μου, παρακολούθησα μια συνέλευση στη γλώσσα που μιλούσαμε στο σχολείο. Για πρώτη φορά, κατάλαβα ότι αυτά που άκουγα ήταν η αλήθεια! Ένα άλλο σημείο στροφής ήταν όταν άρχισα να προσεύχομαι στη γλώσσα που μιλούσαμε στο σχολείο. Μπορούσα να μιλάω στον Ιεχωβά από την καρδιά μου!» (Πράξ. 2:11, 41) Όταν ενηλικιώθηκε, η Κριστίνα συζήτησε το ζήτημα με τους γονείς της και αποφάσισε να πάει σε μια εκκλησία της τοπικής γλώσσας. Η ίδια θυμάται: «Επειδή μάθαινα για τον Ιεχωβά στη γλώσσα του σχολείου, υποκινήθηκα σε δράση». Σύντομα, η Κριστίνα έγινε μια χαρούμενη τακτική σκαπάνισσα.

16. Γιατί είναι η Νάντια χαρούμενη που έμεινε σε ξενόγλωσση εκκλησία;

¹⁶ Νεαροί, μήπως πιστεύετε ότι θα προτιμούσατε να ανήκετε σε μια εκκλησία της τοπικής γλώσσας; Αν ναι, αναρωτηθείτε γιατί. Θα σας βοηθούσε μια τέτοια αλλαγή να πλησιάσετε περισσότερο τον Ιεχωβά; (Ιακ. 4:8) Ή μήπως θέλετε να πάτε επειδή ελπίζετε ότι θα έχετε λιγότερη επίβλεψη ή θα κάνετε λιγότερα πράγματα; «Όταν τα αδέλφια μου και εγώ μπήκαμε στην εφηβεία, θέλαμε να αλλάξουμε εκκλησία και να παρακολουθούμε τις συναθροίσεις στην τοπική γλώσσα», λέει η Νάντια, η οποία τώρα υπηρετεί στο Μπέθελ. Αλλά οι γονείς της ήξεραν ότι μια τέτοια αλλαγή δεν θα ωφελούσε πνευματικά τα παιδιά τους. «Σήμερα, είμαστε ευγνώμονες που οι γονείς μας αγωνίστηκαν σκληρά για να μας μάθουν τη γλώσσα τους και μας κράτησαν στην ξενόγλωσση εκκλησία. Όλο αυτό έχει πλουτίσει τη ζωή μας και έχει διευρύνει τις ευκαιρίες μας για να βοηθάμε άλλους να γνωρίσουν τον Ιεχωβά».

17. (α) Ποιους έχει διορίσει ο Ιεχωβά να ανατρέφουν τα παιδιά; (β) Πώς μπορούν οι γονείς να λαβαίνουν βοήθεια καθώς διδάσκουν στα παιδιά τους την αλήθεια;

¹⁷ Ο Ιεχωβά έχει δώσει στους γονείς​—όχι στους παππούδες ή σε οποιονδήποτε άλλον—​το προνόμιο να ανατρέφουν τα παιδιά τους στην αλήθεια. (Διαβάστε Παροιμίες 1:8· 31:10, 27, 28) Ωστόσο, οι γονείς που δεν ξέρουν την τοπική γλώσσα ίσως χρειάζονται βοήθεια για να αγγίξουν την καρδιά των παιδιών τους. Η διευθέτηση για μια τέτοια βοήθεια δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι αποποιούνται την πνευματική τους ευθύνη. Αντίθετα, αυτό μπορεί να αποτελεί μέρος της ανατροφής των παιδιών τους «με τη διαπαιδαγώγηση και τη νουθεσία του Ιεχωβά». (Εφεσ. 6:4) Για παράδειγμα, οι γονείς μπορεί να ζητούν από τους πρεσβυτέρους της εκκλησίας τους εισηγήσεις για τη διεξαγωγή της οικογενειακής λατρείας, καθώς και βοήθεια για να έχουν τα παιδιά τους καλές συναναστροφές.

18, 19. (α) Πώς μπορούν αδελφοί και αδελφές με πνευματικό φρόνημα να ωφελούν τους νεαρούς; (β) Τι πρέπει να συνεχίζουν να κάνουν οι γονείς;

¹⁸ Λόγου χάρη, οι γονείς μπορεί να προσκαλούν πού και πού άλλες οικογένειες στην οικογενειακή τους λατρεία. Επιπρόσθετα, πολλοί νεαροί ακμάζουν όταν τους επηρεάζουν πνευματικά ισορροπημένοι αδελφοί και αδελφές που μπορεί, για παράδειγμα, να τους συνοδεύουν στη διακονία και να συμμετέχουν μαζί τους σε ωφέλιμη αναψυχή. (Παρ. 27:17) «Θυμάμαι καλά τους αδελφούς που με πήραν υπό την προστασία τους», αναπολεί ο Σαν, ο οποίος αναφέρθηκε νωρίτερα. «Όταν με βοηθούσαν με τις ομιλίες σπουδαστή για τη συνάθροιση, κάθε φορά μάθαινα και κάτι. Και απολάμβανα τις ευκαιρίες για ψυχαγωγία που είχαμε ως ομάδα».

¹⁹ Φυσικά, όταν οι γονείς επιλέγουν κάποιους για να βοηθήσουν τα παιδιά τους, εκείνοι πρέπει πάντα να οικοδομούν στους νεαρούς σεβασμό για τους γονείς τους, μιλώντας θετικά για αυτούς, και να μην αναλαμβάνουν την ευθύνη που ανήκει στους γονείς. Επιπλέον, εκείνοι που βοηθούν θα πρέπει να αποφεύγουν οποιαδήποτε συμπεριφορά θα μπορούσε να παρερμηνευτεί από κάποιους εντός ή εκτός της εκκλησίας ως ηθικά αμφισβητήσιμη. (1 Πέτρ. 2:12) Οι γονείς δεν πρέπει απλώς να παραδώσουν τα παιδιά τους σε κάποιους άλλους για να τα εκπαιδεύσουν πνευματικά. Πρέπει να επιβλέπουν τη βοήθεια που τους προσφέρεται και να συνεχίζουν να εκπαιδεύουν οι ίδιοι τα παιδιά τους.

20. Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά τους να γίνουν θαυμάσιοι υπηρέτες του Ιεχωβά;

²⁰ Γονείς, να προσεύχεστε στον Ιεχωβά για βοήθεια και να κάνετε το καλύτερο που μπορείτε. (Διαβάστε 2 Χρονικών 15:7) Να βάζετε τη φιλία του παιδιού σας με τον Ιεχωβά πάνω από τα δικά σας συμφέροντα. Να κάνετε ό,τι μπορείτε για να διασφαλίζετε ότι ο Λόγος του Θεού αγγίζει την καρδιά του παιδιού σας. Ποτέ μη σταματήσετε να πιστεύετε ότι το παιδί σας μπορεί να γίνει ένας θαυμάσιος υπηρέτης του Ιεχωβά. Όταν τα παιδιά σας ακολουθούν τον Λόγο του Θεού και το καλό σας παράδειγμα, θα νιώθετε όπως ένιωθε και ο απόστολος Ιωάννης για τα πνευματικά του παιδιά: «Τίποτα δεν μου δίνει μεγαλύτερη αιτία για ευγνωμοσύνη από ό,τι αυτά τα πράγματα, από το να ακούω ότι τα παιδιά μου περπατούν στην αλήθεια».​—3 Ιωάν. 4.