1. Γιατί μπορούμε να διδαχτούμε από τους ηλικιωμένους;

 ΟΛΟΙ χρειαζόμαστε καθοδηγία για να παίρνουμε σημαντικές αποφάσεις στη ζωή μας. Σε πολλές περιπτώσεις, μπορούμε να λάβουμε αυτή την καθοδηγία από τους πρεσβυτέρους και άλλους ώριμους Χριστιανούς. Αν είναι πολύ μεγαλύτεροι σε ηλικία από εμάς, δεν πρέπει να απορρίπτουμε αυτομάτως τις συμβουλές τους ως ξεπερασμένες. Ο Ιεχωβά θέλει να μαθαίνουμε από τους ηλικιωμένους. Είχαν στη διάθεσή τους περισσότερο χρόνο από εμάς για να αποκτήσουν πείρα, κατανόηση και σοφία.​—Ιώβ 12:12.

 2. Τι θα εξετάσουμε σε αυτό το άρθρο;

² Στους Βιβλικούς χρόνους, ο Ιεχωβά χρησιμοποιούσε πιστούς ηλικιωμένους για να ενθαρρύνουν και να καθοδηγούν τον λαό του. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τον Μωυσή, τον Δαβίδ και τον απόστολο Ιωάννη. Έζησαν σε διαφορετικές εποχές, και οι περιστάσεις τους διέφεραν πολύ. Καθώς πλησίαζαν στο τέλος της ζωής τους, έδωσαν σοφές συμβουλές στους νεότερους. Ο καθένας από αυτούς τους πιστούς ηλικιωμένους τόνισε την αξία της υπακοής στον Θεό. Ο Ιεχωβά διαφύλαξε τα σοφά λόγια τους για εμάς σήμερα. Είτε είμαστε νέοι είτε ηλικιωμένοι, μπορούμε να ωφεληθούμε ανασκοπώντας τις συμβουλές τους. (Ρωμ. 15:4· 2 Τιμ. 3:16) Σε αυτό το άρθρο, θα εξετάσουμε τα αποχαιρετιστήρια λόγια αυτών των τριών ηλικιωμένων και τα διδάγματα που μπορούμε να πάρουμε από όσα είπαν.

«ΘΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙΣ ΠΟΛΥ ΚΑΙΡΟ»

 3. Με ποιες αρμοδιότητες υπηρέτησε ο Μωυσής;

³ Ο Μωυσής ήταν πλήρως αφοσιωμένος στον Ιεχωβά. Υπηρέτησε ως προφήτης, κριτής, διοικητής και ιστορικός. Είχε μεγάλη πείρα στη ζωή! Έβγαλε το έθνος του Ισραήλ από τη δουλεία στην Αίγυπτο και είδε με τα μάτια του πολλά από τα θαύματα του Ιεχωβά. Ο Ιεχωβά τον χρησιμοποίησε για να γράψει τα πρώτα πέντε βιβλία της Αγίας Γραφής, τον 90ό Ψαλμό, πιθανώς δε και τον 91ο Ψαλμό. Επίσης, πιθανότατα έγραψε το βιβλίο του Ιώβ.

 4. Ποιους ενθάρρυνε ο Μωυσής, και γιατί;

⁴ Λίγο προτού πεθάνει, σε ηλικία 120 χρονών, ο Μωυσής συγκάλεσε όλους τους Ισραηλίτες για να τους υπενθυμίσει τα όσα είχαν δει και βιώσει. Μερικοί από τους ακροατές του, στη νεαρή τους ηλικία, είχαν δει τα πολλά σημεία και θαύματα που εκτέλεσε ο Ιεχωβά, καθώς και τις κρίσεις Του εναντίον της Αιγύπτου. (Έξοδ. 7:3, 4) Είχαν διασχίσει την Ερυθρά Θάλασσα όταν χωρίστηκαν τα νερά της και είχαν δει την καταστροφή του στρατού του Φαραώ. (Έξοδ. 14:29-31) Στην έρημο, είχαν νιώσει την προστασία και τη φροντίδα του Ιεχωβά. (Δευτ. 8:3, 4) Τώρα, καθώς το έθνος ήταν έτοιμο να μπει στην Υποσχεμένη Γη, ο Μωυσής άδραξε αυτή την τελευταία ευκαιρία για να ενθαρρύνει τον λαό. a

 5. Ποια διαβεβαίωση έδωσαν στους Ισραηλίτες τα αποχαιρετιστήρια λόγια του Μωυσή που βρίσκονται στα εδάφια Δευτερονόμιο 30:19, 20;

⁵ Τι είπε ο Μωυσής; (Διαβάστε Δευτερονόμιο 30:19, 20) Το έθνος του Ισραήλ είχε προοπτικές για ένα θαυμάσιο μέλλον. Με την ευλογία του Ιεχωβά, οι Ισραηλίτες θα ζούσαν πολύ καιρό στη γη την οποία τους είχε υποσχεθεί. Και τι όμορφη, παραγωγική γη ήταν αυτή! Ο Μωυσής τούς την περιέγραψε ως εξής: «Γη με μεγάλες και όμορφες πόλεις που δεν έχτισες, με σπίτια γεμάτα από κάθε λογής αγαθά για τα οποία δεν εργάστηκες, με λαξευτές στέρνες τις οποίες δεν έσκαψες, με αμπέλια και ελαιόδεντρα τα οποία δεν φύτεψες».​—Δευτ. 6:10, 11.

 6. Γιατί επέτρεψε ο Θεός σε άλλα έθνη να κατακτήσουν τον Ισραήλ;

⁶ Ο Μωυσής έδωσε στους Ισραηλίτες και μια προειδοποίηση. Για να συνεχίσουν να ζουν στην παραγωγική γη τους, έπρεπε να υπακούν στις εντολές του Ιεχωβά. Ο Μωυσής τούς πρότρεψε να “διαλέξουν τη ζωή” με το να ακούν τον Ιεχωβά και να “μένουν προσκολλημένοι σε αυτόν”. Ωστόσο, οι Ισραηλίτες απέρριψαν τον Ιεχωβά. Γι’ αυτό, κάποια στιγμή εκείνος επέτρεψε στους Ασσυρίους και αργότερα στους Βαβυλωνίους να τους κατακτήσουν και να τους οδηγήσουν στην εξορία.​—2 Βασ. 17:6-8, 13, 14· 2 Χρον. 36:15-17, 20.

 7. Τι μαθαίνουμε από τα λόγια του Μωυσή; (Βλέπε επίσης εικόνα.)

⁷ Ποιο είναι το δίδαγμα για εμάς; Η υπακοή οδηγεί στη ζωή. Όπως οι Ισραηλίτες ήταν στο κατώφλι της Υποσχεμένης Γης, έτσι και εμείς πρόκειται σύντομα να μπούμε στον υποσχεμένο νέο κόσμο του Θεού, όπου θα δούμε τη γη να μεταμορφώνεται σε παράδεισο. (Ησ. 35:1· Λουκ. 23:43) Ο Διάβολος και οι δαίμονές του θα έχουν βγει από τη μέση. (Αποκ. 20:2, 3) Δεν θα υπάρχει πια η ψεύτικη θρησκεία, η οποία απομακρύνει τους ανθρώπους από τον Ιεχωβά. (Αποκ. 17:16) Δεν θα υπάρχουν πια οι ανθρώπινες κυβερνήσεις, οι οποίες καταπιέζουν εκείνους που βρίσκονται υπό τη φροντίδα τους. (Αποκ. 19:19, 20) Οι στασιαστές δεν θα έχουν θέση στον Παράδεισο. (Ψαλμ. 37:10, 11) Οι άνθρωποι παντού θα υπακούν στους δίκαιους νόμους του Ιεχωβά, οι οποίοι προάγουν την ενότητα και την ειρήνη. Ως αποτέλεσμα, θα αγαπούν και θα εμπιστεύονται ο ένας τον άλλον. (Ησ. 11:9) Τι θαυμάσια προοπτική! Επιπλέον, αν υπακούμε στον Ιεχωβά, θα ζούμε στον παράδεισο στη γη, όχι μόνο για μερικές εκατοντάδες χρόνια, αλλά για όλη την αιωνιότητα.​—Ψαλμ. 37:29· Ιωάν. 3:16.

 8. Πώς βοήθησε η υπόσχεση της αιώνιας ζωής έναν παλαίμαχο ιεραπόστολο; (Ιούδα 20, 21)

⁸ Αν έχουμε διαρκώς στον νου μας την υπόσχεση του Θεού για αιώνια ζωή, θα θέλουμε να μείνουμε προσκολλημένοι σε αυτόν όποιες δοκιμασίες και αν αντιμετωπίσουμε. (Διαβάστε Ιούδα 20, 21) Αυτή η υπόσχεση μπορεί επίσης να μας δώσει τη δύναμη να καταπολεμήσουμε προσωπικές αδυναμίες. Ένας παλαίμαχος ιεραπόστολος στην Αφρική, ο οποίος πάλευε με μια επίμονη σαρκική αδυναμία, είπε: «Συνειδητοποίησα ότι απειλούνταν η προοπτική μου για αιώνια ζωή, και αυτό με έκανε ακόμα πιο αποφασισμένο να καταπολεμήσω το πρόβλημα και να ικετεύω ένθερμα τον Ιεχωβά σχετικά με αυτό. Με τη βοήθειά του, κατάφερα να το υπερνικήσω».

«ΘΑ ΕΧΕΙΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑ»

 9. Ποιες δοκιμασίες αντιμετώπισε ο Δαβίδ στη ζωή του;

⁹ Ο Δαβίδ ήταν σπουδαίος βασιλιάς. Ήταν επίσης μουσικός, ποιητής, πολεμιστής και προφήτης. Αντιμετώπισε πολλές δοκιμασίες. Για κάποια χρόνια, έζησε ως φυγάς, κυνηγημένος από τον ζηλόφθονο βασιλιά Σαούλ. Αφού έγινε βασιλιάς, ο Δαβίδ χρειάστηκε ξανά να τραπεί σε φυγή για να σώσει τη ζωή του όταν ο γιος του ο Αβεσσαλώμ προσπάθησε να του κλέψει τον θρόνο. Παρά τις δυσκολίες του και τα προσωπικά του σφάλματα, ο Δαβίδ αποδείχτηκε όσιος στον Θεό ως το τέλος της ζωής του. Ο Ιεχωβά τον αποκάλεσε «άντρα σε αρμονία με την καρδιά [Του]». Άρα αξίζει να ακούσουμε τη συμβουλή του Δαβίδ!​—Πράξ. 13:22· 1 Βασ. 15:5.

10. Γιατί έδωσε ο Δαβίδ συμβουλή στον γιο και διάδοχό του, τον Σολομώντα;

¹⁰ Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τη συμβουλή που έδωσε ο Δαβίδ στον γιο και διάδοχό του, τον Σολομώντα. Εκείνος ο νεαρός είχε επιλεχθεί από τον Ιεχωβά για να συνεχίσει να προάγει την αγνή λατρεία και να οικοδομήσει έναν ναό προς τιμήν του Θεού. (1 Χρον. 22:5) Ο Σολομών θα αντιμετώπιζε δυσκολίες. Τι είχε να του πει ο Δαβίδ; Ας δούμε.

11. Σύμφωνα με τα εδάφια 1 Βασιλέων 2:2, 3, ποια διαβεβαίωση έδωσε ο Δαβίδ στον Σολομώντα, και πώς αποδείχτηκαν αληθινά αυτά τα λόγια; (Βλέπε επίσης εικόνα.)

¹¹ Τι είπε ο Δαβίδ; (Διαβάστε 1 Βασιλέων 2:2, 3) Ο Δαβίδ είπε στον γιο του ότι, αν υπάκουε στον Ιεχωβά, θα είχε επιτυχία στη ζωή. Και όντως, επί πολλά χρόνια, ο Σολομών είχε αξιοσημείωτη επιτυχία. (1 Χρον. 29:23-25) Οικοδόμησε τον μεγαλοπρεπή ναό και έγραψε κάποια βιβλία της Αγίας Γραφής, ολόκληρα ή εν μέρει. Έγινε διάσημος για τη σοφία και τον πλούτο του. (1 Βασ. 4:34) Αλλά όπως εξήγησε ο Δαβίδ, ο Σολομών θα είχε επιτυχία μόνο εφόσον θα υπάκουε στον Ιεχωβά Θεό. Δυστυχώς, αργότερα στη ζωή του, ο Σολομών στράφηκε σε άλλους θεούς. Ο Ιεχωβά απέσυρε την εύνοιά του, και ο Σολομών έχασε τη σοφία που χρειαζόταν για να κυβερνάει με δικαιοσύνη και κρίση.​—1 Βασ. 11:9, 10· 12:4.

12. Τι μπορούμε να μάθουμε από τα λόγια του Δαβίδ;

¹² Ποιο είναι το δίδαγμα για εμάς; Η υπακοή οδηγεί στην επιτυχία. (Ψαλμ. 1:1-3) Βέβαια, ο Ιεχωβά δεν έχει υποσχεθεί να μας δώσει τα πλούτη και τη δόξα του Σολομώντα. Αλλά αν υπακούμε στον Θεό μας, εκείνος θα μας δίνει σοφία, χάρη στην οποία θα μπορούμε να παίρνουμε σωστές αποφάσεις. (Παρ. 2:6, 7· Ιακ. 1:5) Οι αρχές του μπορούν να μας καθοδηγήσουν σε πρακτικά ζητήματα όπως η εργασία, η εκπαίδευση, η ψυχαγωγία και τα χρήματα. Η εφαρμογή της θεϊκής σοφίας θα μας προστατεύει από μόνιμη βλάβη. (Παρ. 2:10, 11) Θα καλλιεργούμε ισχυρές φιλίες. Θα έχουμε επίσης την αναγκαία καθοδηγία για ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή.

13. Πώς βρήκε η Κάρμεν το μυστικό της επιτυχίας στη ζωή;

¹³ Η Κάρμεν, η οποία ζει στη Μοζαμβίκη, νόμιζε ότι η ανώτερη εκπαίδευση ήταν το κλειδί της επιτυχίας. Πέρασε στο πανεπιστήμιο και άρχισε να σπουδάζει αρχιτεκτονική. «Μου άρεσαν πολύ αυτά που μάθαινα», έγραψε. «Αλλά οι σπουδές μου διεκδικούσαν πολύ από τον χρόνο και τις δυνάμεις μου. Ήμουν στη σχολή από τις 7:30 το πρωί ως τις 6:00 το απόγευμα. Ήταν δύσκολο να πηγαίνω στις συναθροίσεις, και η πνευματικότητά μου έπασχε. Βαθιά μέσα μου καταλάβαινα ότι προσπαθούσα να υπηρετώ δύο κυρίους». (Ματθ. 6:24) Η Κάρμεν προσευχήθηκε για την κατάστασή της και έκανε έρευνα στις εκδόσεις μας. Η ίδια πρόσθεσε: «Αφού έλαβα σωστές συμβουλές από ώριμους αδελφούς και από τη μητέρα μου, αποφάσισα να σταματήσω το πανεπιστήμιο για να υπηρετήσω τον Ιεχωβά ολοχρόνια. Αυτό με βοήθησε να κάνω τις καλύτερες επιλογές στη ζωή μου, και δεν το μετανιώνω».

14. Ποιο ήταν το βασικό μήνυμα τόσο του Μωυσή όσο και του Δαβίδ;

¹⁴ Ο Μωυσής και ο Δαβίδ αγαπούσαν τον Ιεχωβά και εκτιμούσαν βαθιά την αξία της υπακοής σε εκείνον. Με τα αποχαιρετιστήρια λόγια τους πρότρεψαν τους ακροατές τους να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους μένοντας προσκολλημένοι στον Ιεχωβά τον Θεό τους. Και οι δύο προειδοποίησαν επίσης ότι όσοι θα εγκατέλειπαν τον Ιεχωβά θα έχαναν την εύνοιά του, καθώς και τις ευλογίες που εκείνος τους είχε υποσχεθεί. Οι συμβουλές τους είναι πολύτιμες για εμάς σήμερα. Αιώνες αργότερα, ένας άλλος υπηρέτης του Ιεχωβά έδειξε την αξία της πιστότητας στον Θεό.

«ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΜΟΥ ΔΙΝΕΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΧΑΡΑ»

15. Ποιες εμπειρίες είχε ο απόστολος Ιωάννης στη διάρκεια της ζωής του;

¹⁵ Ο Ιωάννης ήταν ένας απόστολος που ο Ιησούς Χριστός αγαπούσε ιδιαίτερα. (Ματθ. 10:2· Ιωάν. 19:26) Συνόδευε τον Ιησού σε όλη τη διάρκεια της διακονίας του, είδε τα θαύματά του και προσκολλήθηκε σε αυτόν σε δύσκολους καιρούς. Ήταν παρών στην εκτέλεση του Ιησού και τον είδε μετά την ανάστασή του. Έζησε επίσης την εξάπλωση της Χριστιανοσύνης τον πρώτο αιώνα από τότε που ξεκίνησε με μια μικρή ομάδα πιστών ώσπου τα καλά νέα «κηρύχτηκαν σε όλη τη δημιουργία κάτω από τον ουρανό».​—Κολ. 1:23.

16. Ποιοι έχουν ωφεληθεί από τις επιστολές του Ιωάννη;

¹⁶ Προς το τέλος της μακρόχρονης ζωής του, ο Ιωάννης είχε το προνόμιο να συμμετάσχει στη συγγραφή του Λόγου του Θεού. Κατέγραψε τη συγκλονιστική «αποκάλυψη από τον Ιησού Χριστό». (Αποκ. 1:1) Έγραψε το Ευαγγέλιο που φέρει το όνομά του. Ο Ιωάννης έγραψε επίσης τρεις θεόπνευστες επιστολές. Απηύθυνε την τρίτη επιστολή του σε έναν πιστό Χριστιανό, τον Γάιο, τον οποίο έβλεπε ως αγαπημένο πνευματικό παιδί. (3 Ιωάν. 1) Εκείνο τον καιρό, πρέπει να υπήρχαν πολλά άτομα τα οποία ο Ιωάννης έβλεπε ως πνευματικά παιδιά του. Τα όσα έγραψε αυτός ο πιστός ηλικιωμένος άντρας ενθαρρύνουν όλους τους ακολούθους του Ιησού μέχρι και τις ημέρες μας.

17. Σύμφωνα με το εδάφιο 3 Ιωάννη 4, τι φέρνει μεγάλη χαρά;

¹⁷ Τι έγραψε ο Ιωάννης; (Διαβάστε 3 Ιωάννη 4) Ο Ιωάννης έγραψε για τη χαρά που φέρνει η υπακοή στον Θεό. Τον καιρό που ο Ιωάννης έγραψε την τρίτη του επιστολή, μερικά άτομα διέσπειραν ψεύτικες διδασκαλίες και προκαλούσαν διαιρέσεις. Ωστόσο, άλλοι συνέχιζαν «να περπατούν στην αλήθεια». Υπάκουαν στον Ιεχωβά και “περπατούσαν σύμφωνα με τις εντολές του”. (2 Ιωάν. 4, 6) Αυτοί οι πιστοί Χριστιανοί έφερναν χαρά, όχι μόνο στον Ιωάννη, αλλά και στον ίδιο τον Ιεχωβά.​—Παρ. 27:11.

18. Τι μπορούμε να μάθουμε από τα λόγια του Ιωάννη;

¹⁸ Ποιο είναι το δίδαγμα για εμάς; Η πιστότητα οδηγεί σε χαρά. (1 Ιωάν. 5:3) Για παράδειγμα, έχουμε τη χαρά να γνωρίζουμε ότι κάνουμε τον Ιεχωβά χαρούμενο. Εκείνος χαίρεται να μας βλέπει να απορρίπτουμε τους πειρασμούς του κόσμου και να δεχόμαστε την αλήθεια. (Παρ. 23:15) Και άλλοι στον ουρανό επίσης χαίρονται. (Λουκ. 15:10) Μπορούμε και εμείς να βρίσκουμε χαρά βλέποντας τους αδελφούς και τις αδελφές μας να μένουν πιστοί, ιδιαίτερα όταν αντιμετωπίζουν δοκιμασίες και πειρασμούς. (2 Θεσ. 1:4) Έπειτα, όταν αυτό το σύστημα παρέλθει, θα έχουμε την ικανοποίηση να γνωρίζουμε ότι δείξαμε την οσιότητά μας στον Ιεχωβά ακόμα και σε έναν κόσμο που βρισκόταν υπό την κυριαρχία του Σατανά.

19. Τι είπε μια αδελφή, η Ρέιτσελ, όσον αφορά τη διδασκαλία της αλήθειας σε άλλους; (Βλέπε επίσης εικόνα.)

¹⁹ Νιώθουμε ιδιαίτερη χαρά όταν μεταδίδουμε την αλήθεια σε άλλους. Η Ρέιτσελ, η οποία ζει στη Δομινικανή Δημοκρατία, νιώθει ότι το να διδάσκει κάποιον για τον θαυμάσιο Θεό που υπηρετούμε είναι ένα προνόμιο που δεν περιγράφεται με λόγια. Όσον αφορά τα πνευματικά παιδιά της, λέει: «Είναι δύσκολο να περιγράψω τη χαρά που νιώθω όταν βλέπω εκείνους που διδάσκω να αρχίζουν να αγαπούν τον Ιεχωβά, να στηρίζονται πλήρως σε αυτόν και να αλλάζουν τη ζωή τους για να τον κάνουν χαρούμενο. Αυτή η αίσθηση αντισταθμίζει και με το παραπάνω κάθε προσπάθεια και θυσία που ίσως έχω κάνει για να τους διδάξω».

ΩΦΕΛΗΘΕΙΤΕ ΑΠΟ ΤΑ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΤΗΡΙΑ ΛΟΓΙΑ ΠΙΣΤΩΝ ΑΝΤΡΩΝ

20. Τι κοινό έχουμε με τον Μωυσή, τον Δαβίδ και τον Ιωάννη;

²⁰ Ο Μωυσής, ο Δαβίδ και ο Ιωάννης έζησαν σε εποχές και σε συνθήκες διαφορετικές από τις δικές μας. Αλλά έχουμε πολλά κοινά μαζί τους. Υπηρετούσαν τον αληθινό Θεό, όπως και εμείς. Όπως αυτοί, έτσι και εμείς προσευχόμαστε στον Ιεχωβά, στηριζόμαστε σε αυτόν και αποβλέπουμε σε αυτόν για καθοδηγία. Και όπως αυτοί οι άντρες της αρχαιότητας, έτσι και εμείς είμαστε πεπεισμένοι ότι ο Ιεχωβά ευλογεί πλούσια όσους υπακούν σε αυτόν.

21. Ποιες ευλογίες επιφυλάσσονται σε εκείνους που δίνουν προσοχή στις συμβουλές πιστών ηλικιωμένων, όπως ο Μωυσής, ο Δαβίδ και ο Ιωάννης;

²¹ Συνεπώς, ας δίνουμε προσοχή στα αποχαιρετιστήρια λόγια εκείνων των ηλικιωμένων αντρών υπακούοντας στις εντολές του Ιεχωβά. Τότε θα έχουμε αληθινή επιτυχία σε οτιδήποτε κάνουμε. Θα έχουμε ζωή και “θα παραμείνουμε πολύ καιρό”, ναι, για πάντα! (Δευτ. 30:20) Και θα έχουμε τη χαρά να ευαρεστούμε τον στοργικό ουράνιο Πατέρα μας, ο οποίος εκπληρώνει όλες τις υποσχέσεις του με τρόπους που ξεπερνούν κατά πολύ οτιδήποτε περιμένουμε ή φανταζόμαστε.​—Εφεσ. 3:20.