¿Jamüsü nnojotkaʼa naainjain waneirua miʼiraa na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová?
¿Kasa jülüjaka naaʼin na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová süpülapünaa naainjain waneirua miʼiraa?
Jülüjasü naaʼin tü sümakat tü Bibliakat na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová süpülapünaa naainjain wanee miʼiraa. Eesü waneirua miʼiraa mojuka saashin tü Bibliakat. Nnojotsü naaʼinrüin tia na Aküjaliikana pütchi. Eepejeʼe waneirua miʼiraa naneeküinjatka waneʼewai nakua müleka naainjeere shia. Süpülapünaa naneeküin tia jülüjainjatü naaʼin wuleerüle naaʼin «nuʼupala Maleiwa otta suʼupala wayuu» (Aluwataaushikana [Hechos] 24:16).
Anuu waneirua pütchi jülüjaka naaʼin na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová süpülapünaa naneeküin naainjain wanee miʼiraa. a
¿Anasüche tia miʼiraakat saashin tü Bibliakat?
Tü sümakat tü Bibliakat: «Anuu nünüiki Jehová: ‹Jujuʼita naʼakajee, jükatala noulia, juuʼulaa suulia jaapaain tü kasa yarüttakat›» (2 Corinto 6:15-17).
Anuu tü miʼiraa nnojotkat naaʼinrüin na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová suulia yarüttüin nakuwaʼipa noʼuluʼu Maleiwa.
Miʼiraa sünainjeejatü aʼwaajaa maleiwayaasü. Müshi Jesús: «Nia puʼwaajüinjachika Jehová nümüiwaʼa, nia Pümaleiwaseka otta nia piʼyataainjachika amüin» (Mateo 4:10). Tü miʼiraa kanüliakat Navidad, Domingo de Pascua otta primero de mayo, aainjünüsü shikiira maleiwayaasü, müsüjeseʼe nnojoluin naaʼinrüin tia miʼiraakat na Aküjaliikana pütchi. Anuu waneirua miʼiraa nnojotka naainjain:
Kwanza. Sünülia tia miʼiraakat saashin Enciclopedia Moderna, «sünainjeejatü tü pütchikat swahili matunda ya kwanzaa (‹palajatka süchon aʼttiee› maluʼulu tia)». Müsü aka saaʼin «sukuwaʼipa tü miʼiraa aainjünakat shikiira atpajaa aʼttiee chaa África». Naashin waneinnua wayuu nnojotsü aainjünüin tia miʼiraakat shikiira aʼwaajaa maleiwayaasü. Saashin wanee karaloʼuta, tü aainjünakat sünain tü miʼiraakat Kwanza müsü aka saaʼin tü aainjünakat sünain waneirua miʼiraa chaa África eere saapünüin tü palajatkat süchon aʼttiee shikiira maleiwayaasü otta nekiira na outushiikana süpüla saapünüin analuʼut namüin (Encyclopedia of African Religion [Enciclopedia de la Religión africana]).
Fiesta de Medio Otoño. Süküjain tü karaloʼutakat Otras culturas, otras formas de vida, shiain wanee miʼiraa saainjaka wayuu «süpüla süsülajüin kasa sümüin tü kashikat», «aʼwaajünüsü tü kashikat natuma na jieyuukana soʼunnaa tia» (Religions of the World—A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices [Religiones del mundo: Enciclopedia exhaustiva de creencias y prácticas]).
Nowruz. «Tia miʼiraakat sünainjeejatü tü naaʼinrapuʼukat na anoujakana sünain tü nikirajakalü anain Zoroastro, kojutusü maʼin tia kaʼikat, eesü shia suluʼu tü calendario zoroástrico sümaiwajatkat. [...] Nanoujapuʼu anainrü eein wanee kasa pülasü, Rapithwin münüsü tia, ojuʼitaaka kaleʼu. Ounjulaa müshia Rapithwin mmapü süpüleerua wane kasa pülasü ojuʼitaaka aipa maʼin jemiai. Nujuʼitaapa Rapithwin nüchikuaʼa aainjünüsü wanee miʼiraa nikiira soʼu tü kaʼi kanüliakat Nowruz, aainjünüsü kaleʼu» (Organización de las Naciones Unidas para la Educación, la Ciencia y la Cultura [Unesco]).
Shab-e Yalda. Miʼiraakat tia aainjünawaisü soʼu tü kaʼi kamaʼakalü oʼu niweetüin chi kaʼikai jee müsia «sünainjeejatü tü aainjünakat süpüla nuʼwaajünüin Mitra», chi maleiwayaashi eweetirakai nuwarala chi kaʼikai (Sufism in the Secret History of Persia [El sufismo en la historia secreta de Persia]). Eesü sünainjeejatüle tia miʼiraakat tü naainjapuʼukat na romanokana otta na griegokana süpüla naʼwaajüin chi kaʼikai. b
Día de Acción de Gracias. Aainjünüsü tia miʼiraakat süpüla saapünüinjatüin analuʼut namüin na maleiwayaashiikana saaʼujee anain sukuwaʼipa aʼttia natuma, aainjünüsü tia maʼaka saaʼin tü aainjünakat sünain tü miʼiraakat kwanza. Naainjain miʼiraakat tia «mapa na anoujakana nünain Cristo» (A Great and Godly Adventure—The Pilgrims and the Myth of the First Thanksgiving [Una gran aventura piadosa: Los peregrinos y el mito del primer día de Acción de Gracias]).
Miʼiraa aainjünaka shiiʼiree anain sukuwaʼipa wayuu. Saashin tü Bibliakat na wayuu «akumajakana wanee meesa sümaa eküülü nümüin chi maleiwa Anakai atuma Sukuwaʼipa wayuu», naya na ooʼulaakana suulia aʼwaajaa Jehová (Isaías 65:11). Anuu tü miʼiraa nnojotkat naaʼinrüin na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová:
Iván Kupala. «Naashin waneinnua wayuu soʼunnaa tia miʼiraakat, eesü wanee kasa pülasü ojuʼitaka süpaʼapünaa tü mmakat. Yalayarüle naaʼin wanee wayuu jee anakuwaʼipaire nia naapaajeerü süpüshi tü kasa pülasükat» (The A to Z of Belarus [Bielorrusia de la A a la Z]). Shiapuʼu sümaiwa tü miʼiraa aainjünakat nekiira na maleiwayaashiikana soʼu tü kaʼi kamaʼakalü oʼu niweetüin chi kaʼikai. Saashin wanee karaloʼuta «wanaa sümaa anain sümüin wayuu tü anoujaakat kottajaasü tia miʼiraakat sutuma tü iküleesiakat sümaa [tü miʼiraa aainjünakat nikiira san Juan Bautista]» (Encyclopedia of Contemporary Russian Culture [Enciclopedia de la cultura rusa contemporánea]).
Año nuevo lunar (Año Nuevo chino jee shiale Año Nuevo coreano). «Soʼunnaa tia, nüchajaain maʼin sukuwaʼipa wanee wayuu süpüla anainjatüin sukuwaʼipa nüpüshi, naʼaleewainyuu otta süpüla nuʼwaajüin nümaleiwase sümaa yolujaa» (Mooncakes and Hungry Ghosts—Festivals of China [Festivales chinos: Pasteles de la luna y fantasmas hambrientos]). Müsia neʼe tü aainjünakat sünain tü miʼiraakat el Año Nuevo coreano. «Soʼunnaa tia aainjünüsü waneirua kasa nekiira na outushiikana, naainjain waneirua kasa na wayuukana süpüla kaaʼinjanain na yolujaakana noulia, süpüla anainjatüin nakuwaʼipa soʼunnaa tia juyakat otta ooʼulakitshii naya süpüla natüjaain saaʼu aneerüle nakuwaʼipa soʼu juyakat tia» (Encyclopedia of New Yearʼs Holidays Worldwide [Enciclopedia de las celebraciones de Año Nuevo de todo el mundo]).
Miʼiraa saainjaka wayuu süka sunoujain anain katüin soʼu wayuu süchikijee outaa. Outule wanee wayuu saashin tü Bibliakat nnojotsü kasain ojuʼitüin nüleʼeruʼujee (Ezequiel 18:4). Anuu tü miʼiraa nnojotkat naainjain na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová:
Epejawaa. Saashin wanee karaloʼuta «soʼu kaʼikat tia aainjünüsü waneirua kasa nekiira na outushiikana. [...] Soʼujee juyakat 500 sünainmüinreʼeya juyakat 1500 sunoujapuʼu anainrü wayuu nepeijaain na outushiikana napüla na wayuu mojulaapuʼukana namüin kataiwaʼaya noʼu. Epeijaashii naya napüla suluʼu müin aka saaʼin mürüt otta wüchii» (New Catholic Encyclopedia [Nueva Enciclopedia Católica]).
Festival Ching Ming otta Festival de los Fantasmas Hambrientos. Sünain tia piamasükat miʼiraa aainjünüsü kasa nekiira na watuushinuukana. Saashin wanee karaloʼuta «soʼunnaa tia miʼiraakat eesü ekawaa, eesü asüüshi jee aʼajünüsü nneerü, aainjünüsü tia süpüla nnojoliinjanain miñaasüin na outushiikana, süpüla eeinjatüin nemia otta eeinjatüin nneerü namaʼana» (Celebrating Life Customs Around the World—From Baby Showers to Funerals [Costumbres de todo el mundo para celebrar la vida: desde baby showers hasta funerales]). Saashin tia karaloʼutakat, na aainjakana tia miʼiraakat nanouja anainrü «nepeijaain na outushiikana soʼu tia kashikat, shialeekajaʼa wüinpejeepa chi kashikai, eeshii süpüla jamajüin na wayuukana natuma. Müsüjeseʼe naaʼinramaatüin waneirua kasa nekiira na outushiikana».
Chuseok. Saashin wanee karaloʼuta soʼunnaa tia miʼiraa aainjünakat chayaa Corea «aʼlakajaanüsü nekiira na outushiikana jee eitajünüsü wiino». Naainjirüin tia na wayuukana süka «nanoujain anain ayatüin katüin soʼu wayuu süchikijee outaa» (The Korean Tradition of Religion, Society, and Ethics [La tradición coreana de la religión, la sociedad y la ética]).
Miʼiraa sünainjeejatü yolujaa. Müsü tü Bibliakat: «Nnojoishi eeinjachin wanee wayuu jaʼaka eekai [...] nuuʼulakülin, eekai naainjülin kasa pülasü, eekai nunoujain sünain tü kasa ‹pülasü tia› sümakat wayuu, eekai niiyajülin wayuu, eekai niiʼirajirüin ouutsü jee eekai kayaawasein saaʼu tü alatajatkat otta eekai yootuin namaa na outushiikana [sükajee süseyuu wanee ouutsü]. Chi wayuu eekai naaʼinrüin tia, alerajünüshi nutuma Jehová» (Deuteronomio 18:10-12). Nayoutuin naainjain na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová tü miʼiraa kanüliakat Halloween jee waneirua miʼiraa sukuwaʼipamaajatka yolujaa. Anuu sooʼomüin tü miʼiraa nayoutakat:
El Año Nuevo cingalés otta el Año Nuevo tamil. «Soʼunnaa tia miʼiraakat [...] naainjain waneirua kasa na wayuukana süpüla anainjatüin nakuwaʼipa, naainjain tia soʼu tü kaʼi namakalü oʼu na ooʼulaküliikana süka sukuwaʼipa jolotsü» (Encyclopedia of Sri Lanka [Enciclopedia de Sri Lanka]).
Songkran. Shia wanee miʼiraa aainjünaka chaa Asia. Tü sünüliakat «sünainjeejatü tü anüikiikat sánscrito. ‹Eweetaa› otta ‹eeʼirataa› maluʼulu tü sünüliakat». Aainjünüsü tia miʼiraakat «süpüla sütüjaanüin aaʼu nikerotuin chi kaʼikai suluʼumüin tü constelación zodiacal de Aries münakat» (Food, Feasts, and Faith—An Encyclopedia of Food Culture in World Religions [Comida, fiestas y fe: Enciclopedia de cultura gastronómica en las religiones del mundo]).
Miʼiraa sünainjeejatü tü naaʼinrapuʼukat na israelitakana, tü nüshaʼwaleʼerakalü akuwaʼipa Cristo. Müsü tü Bibliakat: «Nüshaʼwaleʼera akuwaʼipat Cristo tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés» (Roma 10:4). Jalouisü namüin na anoujashiikana tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés. Nnojotpejeʼe naaʼinrüin tü miʼiraa naainjapuʼukat na israelitakana maʼaka saaʼin tü miʼiraa aainjünapuʼukat shikiira nüntajachin chi Mesíaskai, jama keraaitpain tia naashin na anoujashiikana. Müsü sünüiki tü Bibliakat süchiki tia: «Shiyaawase shia tü kasa eejeetkat mapeena, ekeraajapejeʼe shia nutuma Cristo» (Colosas 2:17). Nnojotsü naaʼinrüin tia na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová sutuma nnojoluitpain choʼujaain saainjünüin jee sutuma nakooʼomüinrüin na israelitakana waneirua kasa nnojotka pansaain sümaa tü sümakat tü Bibliakat. Anuu waneirua miʼiraa nayoutaka:
Janucá. Shia wanee miʼiraa naainjaka na judío chakana Jerusalén shikiira sukumajünüin süchikuaʼa tü aʼwaajüleekat Maleiwa. Süküjapejeʼe tü Bibliakat «laülaashin nia [Cristo] napüleerua na sacerdotekana, [...] ekerotushi nia suluʼumüin tü miichi aʼwaajüleekat, tü kojutukat maʼin jee tü anakat maʼin, tü nnojotkat sukumalain wayuu, nnojotsü yaajeʼewalüin shia mmapaʼa» (Hebreokana 9:11). Sükajee tü nüikaleʼerakalü akuwaʼipa Jesús naashin na anoujashiikana, nnojotsü choʼujaain tü aʼwaajüleekat Maleiwa chapuʼuka Jerusalén sümaiwa.
Rosh Hashaná. Shia tü palajatkat kaʼi suʼttaka oʼu tü juyakat namüin na judíokana. Sümaiwa paala, oʼutunapuʼusü saaʼin mürüt nümüin Maleiwa soʼunnaa tia miʼiraakat (Números 29:1-6). Nüshaʼwaleʼerapejeʼe akuwaʼipa tia Jesucristo, nnojotkalaka choʼujaain saainjünüin tia (Daniel 9:26, 27). Sünainjee tü naaʼinrakat Jesús, nnojoluitpa kasain saamüin nümüin Maleiwa suʼutunüin saaʼin mürüt nümüin.
¿Aainjünüsüche tü miʼiraakat süpüla kottuinjanain napüshuaʼa na wayuu suluʼujeejanakana tü iküleesiakalüirua?
Tü sümakat tü Bibliakat: «¿Kasa wanaawaka aluʼu wanee wayuu anoujashi nümaa chi eekai manoujain? ¿Kasa wanaawaka aluʼu tü aʼwaajüleekat Maleiwa sümaa tü shiyaakuakat maleiwayaasü?» (2 Corinto 6:15-17).
Kachiiruasü naaʼin na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová anajiraain naya sümaa wayuu jee kojutusü namüin tü nanoujakalü anain, nnojoliipejeʼe oʼunuin naya sünain miʼiraa eere kottuin na wayuu suluʼujeejanakana wanee iküleesia naatajatü süpüla naaʼinrüin tü waashajaainjatkalü achiki jooluʼu.
Miʼiraa aainjünaka nikiira wanee wayuu shikiipüʼükai iküleesia otta shikiira waneirua kasa eere kottiraain wayuu naatayaa makana anoula. Anuu nünüiki chi Maleiwakai namüin na israelitakana nnojoluiwaʼaya nüntirüin naya suluʼumüin tü mma naapüinjatkat namüin: «Nnojo jüpansaajüin jünüiki namaa jee nnojo juʼwaajüin namaleiwase [...]. Eʼreena jia müliaa juʼwaajüle namaleiwase» (Éxodo 23:32, 33). Müsüjeseʼe nnojoluin naaʼinrüin miʼiraakat tüü na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová:
Loi Krathong. Shia wanee miʼiraa aainjünaka chaa Tailandia. «Nakumajüin na wayuukana wanee kanastachon süka süpana wunuʼu. Neʼitaain weela suluʼu jee neʼitaa namüsia shia shiroku wüin. Naaʼinrüin tia süka aneerüin nakuwaʼipa naashin. Soʼunnaa tia miʼiraakat naʼwaajüin süchikanain nuuʼui Buda süʼütpaʼaka wanee süchi» (Encyclopedia of Buddhism [Enciclopedia del budismo]).
Día Nacional de Arrepentimiento. Na wayuu aaʼinrakana tia miʼiraakat «nacheküin tü nanoujakalü anain na wayuu oushikajaakana süchiirua nukuwaʼipa Cristo», müshi wanee wayuu neʼipajana na sülaülashiikana mma suluʼu tü periódicokot The National, tü chakat Papúa Nueva Guinea. Nüküjainña anain saainjünüle tia miʼiraakat süka «naapaajeerüin amaa na wayuukana nakuwaʼipa na anoujashiikana».
Vesak. Shia wanee miʼiraa kojutuka maʼin namüin na aʼwaajakana Buda. «Soʼu kaʼikat tia sotusü naaʼin tü kaʼi jemeikalü oʼu Buda, tü kaʼi kekiikalü oʼu nia otta eere suʼunuin nuulia tü kasa shapaakalü atuma naaʼin [nirvana münüsü tia]» (Diccionario de religiones comparadas).
Miʼiraa nakumajaka na shikiipüʼükana iküleesia nnojotka ekirajünüin suluʼu tü Bibliakat. Müshi Jesús namüin nekiipüʼü na judíokana: «Nnojoluitpa jaaʼinrüin tü nümakat chi Maleiwakai shiiʼiree neʼe jaaʼinreein tü naaʼinrapuʼukat na wayuu namaiwajanakana». Nüküjain nnojoluin kasain saamüin namüin tia «süka nekirajüin neʼe sünain kasa suluwataaka anain wayuu» (Mateo 15:6, 9). Süka kojutuin namüin na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová tü nümakat Jesús, nnojotsü naaʼinrüin miʼiraakat tüü:
Epifanía (Timkat jee shiale Los Reyes Magos). Sünain miʼiraakat tia sotusü saaʼin wayuu tü kaʼi nantapaatakalü oʼu na wayuu ooʼulaküliikana süka sukuwaʼipa jolotsü nümaʼanamüin Jesús jee shiale tü kaʼi woutiisakalü oʼu Jesús. Saashin wanee karaloʼuta «na shikiipüʼükana iküleesia kottajaasü natuma tia miʼiraakat sümaa tü miʼiraa aainjünakat shikiira sümaleiwase wüin palatüsü jee süchi» (The Christmas Encyclopedia [Enciclopedia de la Navidad]). Aainjünüsü maʼin chayaa Etiopía tü miʼiraa kanüliakat Timkat, tia miʼiraakat müsü aka saaʼin «tü miʼiraa naikaleʼerakalü akuwaʼipa na shikiipüʼükana iküleesia» (Encyclopedia of Society and Culture in the Ancient World [Enciclopedia de sociedades y culturas del mundo antiguo]).
Fiesta de la Asunción de la Virgen María. Aainjünüsü miʼiraakat tia süka sunoujain anain wayuu suʼunuin María tü niikat Jesús iipünaamüin. Saashin Diccionario de religiones comparadas, nnojotpuʼusü nanoujain anain tia na anoujashii namaiwajanakana otta nnojotsü ekirajünüin shia suluʼu tü Bibliakat.
Fiesta de la Inmaculada Concepción. Anuu wanee pütchi ashajünaka suluʼu tü karaloʼutakat Enciclopedia Católica Online süchiki tia miʼiraakat: «Tü miʼiraa kanüliakat la Inmaculada Concepción de María nnojotsü ekirajünüin shia suluʼu tü Bibliakat». Sukumala neʼe iküleesia.
Cuaresma. Shia wanee miʼiraa eere saamajüin wayuu. Saashin tü karaloʼutakat Enciclopedia universal ilustrada europeo-americana, aikaleʼennüsü shikii tia «süchikijee tü juyakat 325», maʼaka 200 juya süchikijee kettaain süshajünüin tü Bibliakat. Anuu wanee pütchi ashajünaka suluʼu tia karaloʼutakat süchiki tü kanüliakat Miércoles de Ceniza: «Sükajee paliʼi eʼitaanüsü shiyaawase wanee kuruusa shiʼipoʼupünaa wayuu. Aikaleʼennüsü shikii tia soʼu 1091 nutuma wanee wayuu Urbano II nünülia sünain tü outkajawaa kanüliakat concilio de Benevento».
Meskel. Shia wanee miʼiraa aainjünaka chaa Etiopía «shikiira suusütünüin anain tü kuruusa eejachire nükachennüin Cristo. Apaaʼuwajaanüsü siki sümaa suchuwajaanüin jee ayonnajüshii na wayuukana süʼütpünaa» (Encyclopedia of Society and Culture in the Medieval World [Enciclopedia de las sociedades y culturas en el mundo medieval]). Nnojoliipejeʼe naʼwaajüin Jehová na Aküjaliikana pütchi sükajee tü kuruusakat.
¿Aainjünüsüche tia miʼiraakat shikiira kojutuinjatüin atumawaa wanee wayuu, wanee organización jee shiale wanee mma?
Tü sümakat tü Bibliakat: «Anuukalaka nünüiki Jehová: ‹Mojutaʼaleesüjaʼa nukuwaʼipa chi eekai nunoujain sünain [...] sükaalinjeechin nia wayuu jee chi eekai nükatalaain nuulia Jehová›» (Jeremías 17:5).
Na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová kachipünaasü naaʼin sukuwaʼipa wayuu jee oʼuraajüshii naya süpüleerua, nnojoliipejeʼe oʼunuin naya sünain miʼiraakat tüü:
Miʼiraa aainjünaka nikiira wanee sülaülashi mma jee niale wanee wayuu kojutukai atumawaa. Süküjain tü Bibliakat nnojoluin anain jülüjale waaʼin aneerüin wakuwaʼipa sutuma wayuu, jama wayuuin neʼe naya maʼaka waaʼin wayakana (Isaías 2:22). Saainjünapa tü miʼiraa aainjünakat shikiira shikeraajüin nuuyase wanee aluwataai jee shiale wanee aluwataalü, nnojoishii oʼunuin sünain tia na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová.
Miʼiraa aainjünaka shikiira suwanteerase wanee mma. Na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová nnojotsü naaʼinrüin tü miʼiraa aainjünakat shikiira Día de la Bandera. Oonooshii naya sümaa tü sümakat tü Bibliakat eere sümüin: «Jalia jia suulia juʼwaajüin shiyaakua maleiwayaasü» (1 Juan 5:21). Naashin waneinnua wayuu, nnojotsü shiyaakuain maleiwayaasü tü wanteerakat. Anuupejeʼe nünüiki Carlton Hayes wanee wayuu ekirajaaka süchiki tü kasa alatüitpakat: «Tü wanteerakat shiyaawase wanee mma otta shia tü aʼwaajünakat maʼin sutuma wayuu».
Miʼiraa aainjünaka nikiira wanee santo. ¿Kasa naaʼinraka chi aluwataaushikai Pedro wanaa sümaa nüsapainkain nümülatuʼu wanee wayuu kojutuka atuma Maleiwa? Müsü tü Bibliakat: «Nütameʼeraka nia Pedro sünain maa: ‹Püshaʼwalaa, wayuʼulaa neʼe taya wanaa pümaa›» (Aluwataaushikana 10:25, 26). Niyoutuin achiki Pedro wanaa namaa na wane aluwataaushikana naʼwaajünüin sutuma wayuu. Müsüjeseʼe nayoutuin na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová naainjain tü miʼiraa aainjünakat nikiira wanee santo maʼaka saaʼin tüü:
Día de Todos los Santos. Shia wanee miʼiraa aainjünaka «nekiira napüshuaʼa na santokana» saashin tü karaloʼutakat Año cristiano. Anuu sooʼomüin wanee pütchi ashajünaka suluʼu tia karaloʼutakat: «Nnojotsü atüjaanüin aaʼu jaleʼejeekuwalüin tia miʼiraakat».
Fiesta de Nuestra Señora de Guadalupe. Shia wanee miʼiraa aainjünaka shikiira «la Patrona de México», sunouja anainrü wayuu shiain María tü niikat Jesús. Saashin wayuu eeʼiyataasü shia nümüin wanee wayuu soʼu 1531 (Enciclopedia Guadalupana).
Día del santo jee shiale día onomástico. Saashin wanee karaloʼuta «shia wanee miʼiraa aainjünaka nikiira wanee santo nünülialuʼuka wanee joʼuu. Aainjünüsü tia soʼu tü kaʼi nuwoutisaajünakalü oʼu chi joʼuukai jee shiale soʼu tü kaʼi aainjünakalü oʼu tü confirmación münakat. Kojutusü maʼin tia kaʼikat sümüin wayuu» (Celebrating Life Customs Around the World—From Baby Showers to Funerals [Costumbres de todo el mundo para celebrar la vida: desde baby showers hasta funerales]).
Miʼiraa aainjünaka nikiira wanee político jee shiale süpüla sükaalinjünüinjatüin wayuu. Müsü tü Bibliakat: «Shia anaʼleeka weʼitaale waaʼin nünain Jehová suulialeʼeya wachuntuin kaalinwaa sümüin wayuu» (Salmo 118:8, 9). Na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová nnojotsü naaʼinrüin tü miʼiraa aainjünakat Día Internacional de la Juventud jee shiale Día Internacional de la Mujer. Nnojotsü naaʼinrüin tia süka natüjaain saaʼu nieechin neʼe Jehová anouteʼerüin tü kasa mojusü alatakat sümüin wayuu. Nnojotsü naaʼinrüin tü miʼiraakat Día de la Emancipación jee waneirua miʼiraa makalü aka saaʼin tia. Natüjaa aaʼu aneerüin sukuwaʼipa wayuu nuluwataapeena Maleiwa, nnojoleerüin eein alerajaa wayuu jee wanaaweerüin sujutu wayuu (Roma 2:11; 8:21).
¿Aainjünüsüche miʼiraakat tüü süpüla kojutuin wanee eʼiruku suulia wane jee shiale wanee mma suulia wane?
Tü sümakat tü Bibliakat: «Tayaawatüitpa aaʼu nnojoluin koʼuin nukuwaʼipa Maleiwa sümüin wayuu. Anashiisü nakuwaʼipa nümüin na wayuu kojutukana amüin nia otta na aainjakana kasa anasü jaʼitasü naatain noumain» (Aluwataaushikana 10:34, 35).
Kojutusü namüin na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová tü mma kepiakalü aluʼu naya, nnojoliipejeʼe naya oʼunuin sünain tü miʼiraa aainjünakat süpüla kojutuin atumawaa wanee eʼiruku suulia wane jee shiale wanee mma suulia wane.
Miʼiraa aainjünaka süpüla kojutuin atumawaa na surulaatkana. Anamia Jesús, müsüjeseʼe müin nünüiki namüin na nikirajüinkana: «Alinjana jüpüla na jüʼünüükana, achuntajana jia napüleerua na müliakana atuma jia» (Mateo 5:44). Na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová nnojotsü naainjain tü miʼiraa aainjünakat süpüla kojutuin atumawaa na surulaatkana, maʼaka saaʼin tüü:
Día de Anzac. Saashin wanee karaloʼuta «Anzac münüshii na surulaat chejeʼewaliikana Australia otta Nueva Zelanda» otta «miʼiraakat tia aʼwanajaasü shiʼipaʼaya. Shiaitpa joo wanee kaʼi eere sotuin saaʼin wayuu na surulaat outakana sünain atkawaa» (Historical Dictionary of Australia [Diccionario histórico de Australia]).
Día de los Veteranos (Día para Recordar, Domingo del Recuerdo y Día de la Conmemoración de los Caídos). Saashin Enciclopedia Moderna shia wanee miʼiraa aainjünaka nekiira «na surulaat laülaayuuinnakana [...] otta na surulaat outakana sünain atkawaa».
Miʼiraa aainjünaka shikiira tü kaʼi sükatalaakalü oʼu wanee mma suulia wane jee shiale tü alatakat sümaiwa suluʼu wanee mma. Anuu nünüiki Jesús nachiki na nikirajüinkana: «Nnojotsü wanaawain naaʼin sümaa wayuu maʼaka nnojoluin wanaawain taaʼin sümaa wayuu manoujainsat» (Juan 17:16). Mayaainjeʼe neʼraajeein na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová süchiki tü alatakat sümaiwa suluʼu tü mma eere kepiain naya, nnojotsü naainjain miʼiraakat tüü:
Día de Australia. Saashin wanee karaloʼuta «aainjünüsü miʼiraakat tia süpüla sotuin saaʼin wayuu tü naaʼinrakat na surulaat chejeʼewaliikana Inglaterra soʼu 1788, eere nayalerüin tü wanteerakat süpüla sütüjaanüin aaʼu naapaain tü mmakat Australia» (Worldmark Encyclopedia of Cultures and Daily Life [Enciclopedia Worldmark de las culturas y la vida diaria]).
Día de Guy Fawkes. Shia wanee miʼiraa «aainjünaka süpüla sotuin saaʼin wayuu tü naaʼinrakat Guy Fawkes namaa na nümaajanakana eere isain nachiki noʼutuin naaʼin Jacabo I, chi aluwataashikai. Alatüsü tia soʼu 1605» (A Dictionary of English Folklore [Diccionario de folclore inglés]).
Día de la Independencia. Shia wanee miʼiraa aainjünaka suluʼu waneirua mma süpüla sotuin saaʼin wayuu tü kaʼi sükatalaakalü oʼu wanee mma suulia wane.
¿Shiache wanee miʼiraa eere shipeʼrüin maʼin wayuu jee saainjünüin kasa yarüttüsü?
Tü sümakat tü Bibliakat: «Kakalia maʼin jia sünain aaʼinraa tü kasa naaʼinrakat na manoujainsaliikana, maapülinpuʼusalii jia sünain aaʼinraa kasa mojusü, suchuntaapuʼuin jaaʼin ainkawaa, alanaʼaleepuʼusü jutuma tü jüsüinkat, maaʼinpuʼu aaʼinchii jia sünain aaʼinraa miʼiraa, aainjapuʼushii jia miʼiraa shiiʼiree jüsaweein neʼe jee aʼwaajapuʼushii jia maleiwayaasü, nnojotsü anain tia» (1 Pedro 4:3).
Süka noonooin sümaa tia pütchikat na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová nnojotsü naainjain miʼiraa eere maapülin saaʼin wayuu sümaa shipeʼrüin maʼin. Kamalainsü namüin na Aküjaliikana pütchi nalatirüin kaʼi namaa naʼaleewainyuu. Naseere yootshi nnojotsü alataleein natuma. Jülüjasü naaʼin noonooinjanain sümaa pütchikat tüü: «Jaʼitashii jiküin, jüsüin wanee kasa jee jaainjain wanee kasayaakaijeʼe, süpüshuaʼa tü kasa jaainjakat jaainjainjatü shia süpüla kojutuinjachin atumawaa chi Maleiwakai» (1 Corinto 10:31).
Na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová nnojotsü naainjain tü miʼiraa kanüliakat carnaval jee waneirua miʼiraa makalü aka saaʼin tia eere saainjünüin kasa yarüttüsü, tü mojukat saashin tü Bibliakat. Nnojotsü naainjain tü miʼiraa naainjakat na judíokana, tü kanüliakat Purim. Aainjünapuʼusü tia miʼiraakat süpüla sotuin naaʼin na judíokana tü kaʼi najütünakalü oʼu nachiki soʼujatü siglo cinco süpülapünaa wakalia, shia tü carnaval judío münakat maaʼulu. Saashin tü karaloʼutakat El Judaísmo, soʼunnaa saainjünüin tia miʼiraakat «epeʼrüwaasü wayuu, koʼuutajanashii naya, kasheʼinyaashii naya otta müshiʼiya na tooloyuukana süsheʼinruʼushii jieyuu».
¿Maalinsaliiche napüla napüshi na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová sutuma nnojoliin kottuin naya namaa sünain waneirua miʼiraa?
Nnojo, aishii naya napüla. Saashin tü Bibliakat alinjana wapüla na wapüshikana jee kojutuinjana naya wamüin jaʼitairü naatain tü nanoujakalü anain (1 Pedro 3:1, 2, 7). Eesü mojushiire sümüin nüpüshi wanee Aküjai pütchi nnojoire kottuin nia namaa sünain tü miʼiraa naainjakat, aisü namüin tia jee neʼrüin mapüsheein nia. Nachajaainjeseʼe sukuwaʼipa na Aküjaliikana pütchi süpüla nayaawatüin saaʼu napüshi alin naya napüla. Naküjain namüin süka anakalü akuwaʼipa jamüin nnojoliika naainjain tü miʼiraa naainjakat jee akatatshii naya kaʼi süpüla naainjain waneirua kasa namaa.
¿Napüleeruasüche naaʼin na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová na wayuukana süpüla nnojoluin naainjain waneirua miʼiraa?
Nnojo, natüjaa aaʼulu na Aküjaliikana pütchi nüneeküinjatüin wanee wayuu süka naaʼin namüiwaʼa tü naaʼinrajatkat (Josué 24:15). Kojutushii namüin napüshuaʼa na wayuukana, jaʼitairü naatain tü nanoujakalü anain (1 Pedro 2:17).
a Nnojotsü aküjünüin sünain pütchikat tüü sünülia süpüshuaʼa tü miʼiraa nnojotkat naainjain na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová otta süpüshuaʼa tü pütchi jülüjainjatkat naaʼin suluʼu tü Bibliakat.
b Mithra, Mithraism, Christmas Day & Yalda (Mitra, mitraísmo, Navidad y Yalda), nüshajala K. E. Eduljee, süpana 31-33.