1-3. (1) ¿Kasa niʼrakat Pedro nutuma Maleiwa? (2) ¿Jamüsü wayaawatüinjatka saaʼu tia?

 SOʼU tü juyakat 36 soʼu wakalia chajachi Pedro suluʼu tü pueulokot Jope, makatüshi nia jeʼra kaʼi nipialuʼu wanee wayuu kanüliakai Simón, kepiashi nia sotpaʼa palaa, aʼyataashi nia sünain akuttiirajaa. Nalerajüin na judíokana, na aʼyataakana sünain tia, nnojorüleejaʼa süpüla makatüinjachin wanee judío nipialuʼu Simón. a Nnojotpejeʼe müin nukuwaʼipa Pedro. Sümaʼainruʼu nuʼuraajüin Pedro nükaalinjain nia Jehová süpüla niyaawatüinjatüin saaʼu nnojoluin koʼuin nukuwaʼipa.

² Sümaʼainruʼu nuʼuraajüin Pedro niʼraka nutuma Maleiwa wanee saawana miyoʼu müsü süshakatakai aaʼin mmoluʼumüin, eejatü seʼe mma saaʼu tia saawanakat, nnojotsü nekaajüin tia na judíokana. Naapüinjeseʼe wanee pütchi sünain maa: «Pütamaa Pedro, puʼuta saaʼin pikaiwa», nusoutaka Pedro sünain maa: «Señotkalee, nnojoireejaʼa süpüla teküinjachin türa. Matüjainsai taya ekaa wanee kasa yarüttaka noʼuluʼu Maleiwa». Apünüintua naapüin Pedro wanee pütchi sünain maa: «Yarüttüsü pümajayaai sümüin tü kasa wulekat nutuma Maleiwa» (Aluw. 10:14-16) Nütüjawee aaʼu Pedro jamaluʼuluin tü kasa niʼrakat, nükaalinjapejeʼe nia Jehová süpüla niyaawatüinjatüin saaʼu.

³ Choʼujaasia wayaawatüin saaʼu jamaluʼuluin tü kasa niʼrakat Pedro, jama watüjaajeerüin aaʼu sutuma tia tü jülüjakat naaʼin Maleiwa süchiki wayuu. Aküjeena maʼin waya pütchi kojutule wayuu wamüin maʼaka kojutuin shia nümüin Jehová. Anashii wekirajaale sünain tü alatakat süpülapünaa jee süchikijee tü niʼrakat Pedro.

4, 5. (1) ¿Jarai chi wayuu kanüliakai Cornelio? (2) ¿Kasa alatakat nümüin soʼunnaa nuʼuraajüin?

⁴ Nnojotsü nütüjaain aaʼu Pedro tü alatakat wanee kaʼi paala chaa Cesarea, eesü maʼaka 50 kilómetro tia sünainjee Jope. Antüshi wanee aapiee nümaʼanajeejachin Maleiwa nümaʼanamüin wanee wayuu kanüliakai Cornelio, sülaülajana nia surulaat b otta kanoulashi maʼin nia nünain Maleiwa. Naaʼinmajüin na nüpüshikana jee kojutushi Maleiwa nümüin, müsia neʼe nakuwaʼipa na kasayuukana nünain. Nnojoishi judíoin Cornelio otta nnojoishi nia ekerotuin naʼakamüin sünain anoujaa. «Nükaalinjain na maʼletsekana jee oʼuraajawaishi nia waneepia nümüin Maleiwa» (Aluw. 10:2).

⁵ Maʼaka saaʼin las tres aliika oʼuraajüshi Cornelio niʼrakalaka wanee aapiee nümaʼanajeejachi Maleiwa arütkaakai nünainmüin jee makai nümüin: «Naapüin Maleiwa pünüiki wanaa sümaa puʼuraajüin otta niʼrüin tü kasa paainjakat napüleerua na wayuu maʼletsekana, nnojotsü motuin naaʼin tia» (Aluw. 10:4). Nüküjaka chi aapieekai nümüin Cornelio nüjütajanain waneinnua wayuu süpüla nasaajüinjachin Pedro nümüin. Cornelio nia chi palajachikai wayuu anoujaka nünain Cristo sümaa nnojoluin judíoin nia.

6, 7. (1) Püküja süchiki tü alatakat sümüin wane wayuu wayaawataka anainjee nusoutuin Maleiwa shiʼipajee nanüiki na wayuu eʼraajeekana nia? (2) ¿Kasa wayaawataka sünainjee tia?

⁶ ¿Naapüinche Maleiwa nanüiki na wayuu eʼraajeekana nia maaʼulu? Jülüjataa waaʼin tü alatakat sümüin wanee  wayuu kepiaka chaa Albania. Saapüin wanee wawala sümüin wanee Aapiria Wayuu aashajaasü süchiki nepijia na tepichikana. Anuu tü sümakat sümüin tü wawalakat: «Shiaʼaya maʼin tia tü tachuntayütka nümüin Maleiwa. Eetaayaai süntapünaain suluʼu tekii nusoutamatüinjachin tamüin, pütanalüin taaʼin». Shikirajaaka mapa tü wayuukot sünain tü Bibliakat namaʼaleeya na süchooinkana jee mapa, ekirajaashi chi suʼwayuusekai.

⁷ Watta naalii na wayuu alatakana amüin tia sainküin mmakat. ¿Kasa wayaawataka sünainjee tia? Palajana, wayaawata aaʼu nusoutuin Jehová namüin na wayuu eʼraajeekana nia (1 Rey. 8:41-43; Sal. 65:2). Otta piama, shia nakaalinjain waya na aapieekana sünain aküjaa pütchi (Apoc. 14:6, 7).

8, 9. (1) ¿Kasa niyaawataka aaʼu Pedro sutuma tü nüpülainkat Maleiwa? (2) ¿Kasakaʼa naaʼinrüin sutuma tia?

⁸ «Jiwaʼatakalaka naaʼin Pedro jee jülüjaa müsü naaʼin jamaluʼuluin tü kasa niʼrakat. Eekajasaʼa na wayuu nüjünalakana Cornelio» antüshii soʼuluʼumüin tü miichikat (Aluw. 10:17). Niyoutulejeʼeya Pedro niküin eküülü apülajünakat noulia na judíokana, ¿oʼunechiche nia nipialuʼumüin wanee wayuu nnojoikai judíoin? Niyaawata aaʼu Pedro tü naaʼinrajatkat sutuma tü nüpülainkat Maleiwa, anuu tü münakat nümüin: «Nnaasaʼa apünüinshii wayuu asakitshii pünain. Anashi yapajüle pia, püshakata jee puʼuna namaa nala wayuukana sümaa nnojoluin wainmajüin paaʼin, jama taluwanaajalain naya» (Aluw. 10:19, 20). Jüüjüüshi Pedro sümüin tü nuluwataakalü anain nia Maleiwa sutuma tü kasa niʼrakat paala.

⁹ Nütüjaapa saaʼu Pedro nüjünalain Cornelio naya wayuukana süka nuluwataanüin nutuma wanee aapiee. «Nikerotitkalaka naya Pedro paülüʼümüin jee natunkaakalaka nümaʼana» (Aluw. 10:23₁). Niiʼiratüin Pedro tü jülüjakat naaʼin, niyaawatapa saaʼu tü nüchekakat Maleiwa.

10. (1) ¿Kasa naaʼinraka Jehová süpüla wayaawatüinjatüin saaʼu tü nüchekakat? (2) ¿Kasa wasakireʼerüinjatka anain waaʼin?

¹⁰ Nükaalinjain Jehová na aʼyataashiikana nümüin süpüla nayaawatüin shiʼipaʼaya tü nüchekakat napüleerua (Prov. 4:18). Nuʼunirüin Jehová sükajee tü nüpülainkat nukuwaʼipa «chi achepchiee oonookai jee kekiikai maʼin» (Mat. 24:45). Eesüjaʼa naküjale wamüin shiiʼiratünüin sukuwaʼipa tü wayaawatapuʼuka paala sünainjee tü sümakat tü Bibliakat. Jee shiale eeʼiratünüin sukuwaʼipa saainjiapuʼukat watuma wanee kasa. Anashii wasakirüle waaʼin sünain tüü:  «¿Taapamaata amaatche tü münakat? ¿Anashiisüche tamüin tü nuluwataakalü anain Maleiwa sükajee tü nüpülainkat?».

11, 12. (1) ¿Kasa naaʼinraka Pedro nüntapa Cesareamüin? (2) ¿Kasa niyaawataka aaʼu Pedro?

¹¹ Nuʼunakalaka Pedro waneemüin kaʼi Cesareamüin namaa mekietsalii wayuu, na apünüinshii wayuu nüjünalaka Cornelio otta aipiruashii anoujashii chejeʼewalii Jope (Aluw. 11:12). «Nuutkajeʼeraka Cornelio na kasayuukana nünain otta müshiʼiya na nütünajunnuukana süpüla naʼatapajüinjanain» Pedro. Nnojoishii judíoin naya wayuukana (Aluw. 10:24). Nüntapa Pedro chamüin naaʼinrüin wanee kasa nnojotka antapünaain suluʼu nikii, nikerotüinjachin nipialuʼumüin wanee wayuu nnojoikai achoteʼerüin süta nükorolo jee nnojoikai judíoin. Anuu nünüiki Pedro süchiki tia: «Nnojotsü anain namüin na judíokana naʼaleewajaainjanain namaa na wayuu naatakana oumain jee narütkaainjanain nanainmüin, tayaawatapejeʼe nutuma Maleiwa nnojoluinjatüin jülüjain taaʼin eein wayuu yarüttaka akuwaʼipa noʼuluʼu Maleiwa» (Aluw. 10:28). Niyaawataka aaʼu Pedro sutuma tü kasa niʼrakat nnojoluin shiain nüküjeein Maleiwa nümüin tü anakat süpüla niküin. Shia nüküjeeka nümüin nnojoluinjatüin jülüjain naaʼin yarüttüin nakuwaʼipa na nnojoliikana judíoin noʼuluʼu Maleiwa.

¹² Jülüjasü maʼin naaʼin napüshuaʼa na wayuu yalajanakana nipialuʼu Cornelio tü nüküjakat Pedro namüin. «Anaasaʼa joo waya jutkatüin nuʼupala Maleiwa süpüla püküjainjatüin wamüin tü nümakat Jehová», nümakalaka Cornelio nümüin (Aluw. 10:33). Jamüsüje paaʼin müle nünüiki pümüin wanee wayuu ekirajaweekai nüchiki Jehová. «Tayaawatüitpa aaʼu nnojoluin koʼuin nukuwaʼipa Maleiwa sümüin wayuu. Anashiisü nakuwaʼipa nümüin na wayuu kojutukana amüin nia otta na aainjakana kasa anasü jaʼitasü naatain noumain», anasü maʼin tü nüküjakat Pedro (Aluw. 10:34, 35). Niyaawatüinjeseʼe aaʼu Pedro nnojoluin koʼuin nukuwaʼipa Maleiwa sümüin wayuu. Nüküjakalaka namüin süchiki nuluwataainjachin Maleiwa, süchiki jamüin outaka Jesús jee nüsoʼireʼennüin aaʼin.

13, 14. (1) ¿Jamüsü anakaʼa maʼin tü alatakat wanaa sümaa nanoujain na nnojoliikana judíoin? (2) ¿Jamüshii nnojoliinjanaka wayoujain na wayuukana waküjapa pütchi?

¹³ Sülatalaʼa sümaka wanee kasa nnojoyütka alatüin. Naashajaaiwaʼaya  Pedro «naapüin Maleiwa nüpülain namüin na wayuu naatakana oumain» (Aluw. 10:44, 45). Uwatua neʼe süküjain tü Bibliakat süntüin nüpülain Maleiwa saaʼu wayuu nnojoluiwaʼaya woutiisain shia. Niyaawata aaʼu Pedro anain nakuwaʼipa naya wayuukana noʼuluʼu Maleiwa. «Nuluwataakalaka Pedro waneinnua wayuu süpüla nawoutisaajüinjanain naya» (Aluw. 10:48). Woutiisapa naya wayuukana atüjaanüitpa aaʼu nnojolin nayain neʼe na judíokana nüneeküin Maleiwa süpüla aʼyatawaa nümüin (Dan. 9:24-27). Tia shia tü chiiruaajatkat sukua naapaain Pedro «shiyaawein tü wopu chaʼwatkat eere nuluwataain Maleiwa» (Mat. 16:19). Sutuma tia eeinnapa süpüla naneekünüin na wayuu nnojoliikana judíoin süpüla naluwataainjanain nümaa Cristo.

¹⁴ Waküjapa pütchi wayaawata aaʼu nnojoluin koʼuin nukuwaʼipa Maleiwa sümüin wayuu (Roma 2:11). «Nücheküin chi Maleiwakai suʼttaainjatüin wayuu maʼleekalia» (1 Tim. 2:4). Nnojoishii wayoujüinjanain na wayuukana sünainjee neʼe nakuwaʼipa. Nuluwataain Jesús na nikirajüinkana süpüla naküjainjanain pütchi sümüin wayuu maʼleekalia jaʼitairü naatain noumain, nakuwaʼipa, nayolojo, nanoujale jee nnojorülejeʼe nanoujain.

15, 16. (1) ¿Jamüsü aikaʼa namüin waneinnua judío tü naaʼinrakat Pedro? (2) ¿Jamüsü nünüiki Pedro süchiki woutiisain nutuma na nnojoliikana judíoin?

¹⁵ Oʼuneeshi Pedro Jerusalénmüin süpüla nüküjain namüin na anoujashii chajanakana süchiki tü alatakat. Naapapejeʼe na anoujashiikana chaa Jerusalén nanoujain na wayuu nnojoliikana judíoin süpülapünaa nüküjain shia Pedro namüin. «Nüntapa  Pedro Jerusalénmüin, eejana waneinnua wayuu anakana aashin süchotoonajatüin süta nükorolo wanee wayuu nnojoikai judíoin, naʼülüjiraaka nümaa Pedro». Aisü namüin na judíokana nüntüin Pedro nepialuʼumüin wayuu nnojoliikana achotoonuin süta nakorolo otta nikaain namaa (Aluw. 11:1-3). Nnojoishii jashichin na judíokana sutuma nanoujain naya wayuukana, jashichishii naya sutuma jülüjain naaʼin noonooinjanain na nnojoliikana judíoin sümaa tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés süpüla naʼyataainjanain nümüin Maleiwa. Kapüleesü maʼin namüin na judío anoujashiikana nooʼulaain suulia oonowaa sümaa tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés.

¹⁶ ¿Jamüsü nünüiki Pedro süchiki woutiisain na nnojoliikana judíoin? Nüküjain Pedro suluʼu Aluwataaushikana 11:4-16 pienchisü kasa niyaawataka akajee shiain nücheküin Maleiwa tia: Palajana, sutuma tü niʼrakat nipialuʼu Simón nutuma Maleiwa (wetsiikulo 4-10). Piama, sutuma nuluwataain anain nia Maleiwa sükajee tü nüpülainkat (wetsiikulo 11, 12). Apünüin, süka eʼiyalaain wanee aapiee nümüin Cornelio chaa nipialuʼu (wetsiikulo 13, 14). Otta pienchi, süka süntüin tü nüpülainkat Maleiwa naaʼu na nnojoliikana judíoin (wetsiikulo15, 16). «Naapülejeʼeya Maleiwa namüin naya wayuukana tü kasa naapakat wamüin waya anoujakana nünain Jesucristo, ¿jaraikaʼa maʼin taya süpüla touküinjachin nüchiki Maleiwa?» nümakalaka Pedro namüin (Aluw. 11:17).

17, 18. (1) ¿Kasa naaʼinraka na anoujashii judíokana naapapa tü nümakat Pedro? (2) ¿Jamüsü wachajaainjatka maʼin sukuwaʼipa süpüla paaʼinwajiraainjanain waya? (3) ¿Kasa wasakirüinjatka anain waaʼin?

¹⁷ ¿Kasakaʼa naaʼinrüin na judío anoujashiikana naapapa tü nümakat Pedro? ¿Ooʼulaajeenache suulia mojuin nanüiki nachiki na nnojoliikana judíoin? ¿Anashiijeetche namüin nawalayuuin naya sünain anoujaa? Anuu tü aküjünakat süchiki tia: «Naapapa süpüshuaʼa tia, nojoʼlooko suulia atkawaa nümaa Pedro jee naʼwaajakalaka Maleiwa sünain maa: ‹Anataʼaleeshijaʼa maʼin Maleiwa nuuʼulaaka na nnojoliikana judíoin nayaawajaainjanain suulia naainjala süpüla katüinjatüin noʼu›» (Aluw. 11:18). Sutuma neeʼiratüin tü jülüjakat naaʼin paaʼinwashii na anoujashiikana.

¹⁸ Maaʼulu yaa eesü kapüleʼewaire wamüin na anoujashiikana kottiraain waya süka sainküinjeejanain waya mmakat, saʼakajeejana waya eʼirukuukat süpüshuaʼa, sainküinjeejana pueulo otta naatayaa müsü tü anüikii waashajaakalü aluʼu (Apoc. 7:9). Naatawaisü nakuwaʼipa na wawalayuukana süka suluʼujeejanain naya  mma naatajatü otta naata nepijia. Anashii wasakirüle waaʼin sünain tüü: «¿Koʼusüche takuwaʼipa sümüin wayuu sutuma naatain nakuwaʼipa toulia?». Eeshii na wayuu jülüjakana aaʼin nayain alanaʼaleein akuwaʼipa suulia wayuu, anasü nnojorüle müin tü jülüjakat waaʼin. Soto waaʼin tü kasa naainjaka Pedro sülatapa kojuya juya süchikijee woutiisain na nnojoliikana judíoin. Akatalaashi Pedro noulia na wayuu nnojoliikana judíoin sutuma mojutuin naya namüin na judíokana, nüchiaanaka Pedro nutuma Pablo (Gal. 2:11-14). Jülüjeesü maʼin waaʼin wakuwaʼipa suulia jülüjain waaʼin sülanaʼaleein wakuwaʼipa noulia na waneinnua sünainjee naatain nakuwaʼipa woulia.

19. (1) ¿Jaralii na aküjünakana amüin pütchi natuma na judío chajanakana Antioquía? (2) ¿Kasa eeka suluʼujee tia?

¹⁹ Nayaawatapa saaʼu na anoujashiikana tü nüchekakat Maleiwa, oʼttushii naya sünain aküjaa pütchi sümüin wayuu maʼleekalia. Jülüjataa waaʼin tü alatakat mapa Antioquía, tü chakat Siria. c Wainma na judío kepiakana suluʼu tia pueulokot otta anajiraashii naya namaa na nnojoliikana judíoin. Anasüjeseʼe aküjaa pütchi chaa Antioquía namüin na wayuu nnojoliikana judíoin, aküjünüsia pütchi namüin na aashajaakana griego (Aluw. 11:20). Nnojoishii nayain neʼe naküjain amüin pütchi na judíoin aashajaakana griego, naküjainña namüin na nnojoliikana judíoin. Anakuwaʼipatsü naʼyataain na anoujashiikana nutuma Jehová «wattaka naalii na wayuu anoujayaa makana» (Aluw. 11:21).

20, 21. (1) ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nnojoluin yaletüin naaʼin Bernabé? (2) ¿Kasa waainjainjatka süpüla washatüin nukuwaʼipa Bernabé waküjapa pütchi?

²⁰ Ajütünüshi Bernabé Antioquíamüin natuma na laülaashii chakana Jerusalén süpüla nüküjain pütchi namüin na wayuu aapajeekana tü pütchikat. Wainma wayuu süpüla nüküjainjachin pütchi waneeshia wayuu, anasü nümüin Bernabé nükaalinjünüin nutuma Pablo, jama aluwataaushin nia sünain akaalinjaa wayuu maʼleekalia (Aluw. 9:15; Roma 1:5). Nnojotsü achunjain naaʼin Bernabé naaʼu Saulo müshijeseʼe nuunejaain nia sünain aküjaa pütchi. Niyaawata aaʼu Bernabé choʼujaain nümüin nükaalinjünüin süka nnojoluin yaletüin naaʼin. Nuʼunaka Tarsomüin sünain achajawaa nüchiki Saulo, nüntapa nünain, nümaashi nia Antioquíamüin. Wanee juya  naya sünain atütüleʼeraa naaʼin na anoujashiikana chayaa (Aluw. 11:22-26₁).

²¹ ¿Kasa waainjainjatka süpüla washatüin nukuwaʼipa Bernabé waküjapa pütchi? Naatayaa müsü tü watüjakalü apüleerua waneʼewai wakua. Eeshii na atüjakana aküjaa pütchi eepünaale naya jee sainküin miichi, kapüleepejeʼe namüin nouyantüin namaʼanamüin na wayuukana jee nekirajüin naya sünain tü Bibliakat. Isale püchiki wanee kasa sünain aʼyatawaa nümüin Maleiwa puchunta kaalinwaa namüin na waneinnua, paaʼinrüle tia, atüjeechi pia ekirajaa wayuu sünain tü Bibliakat otta talateerü maʼin paaʼin sünain aʼyatawaa nümüin Maleiwa (1 Cor. 9:26).

22, 23. (1) ¿Kasa naaʼinraka na anoujashii chajanakana Antioquía süka shiimain naalin na nawalayuukana napüla? (2) ¿Kasa naaʼinraka maaʼulu yaa na anoujashiikana süpüla nashatüin nakuwaʼipa?

²² «Antioquía shia tü palajatkat mma eejanale neʼraajünüin na anoujashiikana suluʼu ‹na oushikajaakana süchiirua nukuwaʼipa Cristo› namünüin, wanaapünaa sümaa tü keeʼireekat naaʼin Maleiwa» (Aluw. 11:26₂). Pansaasü maʼin tü anüliee niʼitaakat Jehová nanain na wayuu oushikajaweekana süchiirua nukuwaʼipa Cristo. Aijiraashii na anoujashii judíokana namaa na nnojoliikana judíoin. Watüjaa aaʼu tia sünainjee tü alatakat soʼu tü juyakat 46 soʼu wakalia. Aisü maʼin jamü namüin wayuu maʼletsekana soʼu tia süka nnojoluin eein nneerü namaʼana otta nnojoluin eein eküülü namaʼana. d Müliashii maʼin na anoujashii chajanakana Judea. Süka maʼletsein naya choʼujaasü namüin eküülü jee waneirua kasa. Natüjaapa saaʼu tia na anoujashii chajanakana Antioquía namaʼaleeya na nnojoliikana judíoin, nakumajüin sukuwaʼipa süpüla naluwataainjanain wanee kasa namüin na nawalayuu chajanakana Judea (Aluw. 11:29). Jayasü naaʼu aijiraain maʼin naya.

²³ Müsia nee tü naaʼinrakat na anoujashiikana maaʼulu yaa. Waapapa süchiki müliain na wawalayuukana wakaalinjamaatüin naya jaʼitashii jalain kepiain naya. Na aʼyataakana suluʼu Comité de Sucursal nakumajamaatüin sukuwaʼipa süpüla nakaalinjünüin na wawalayuu müliakana sutuma wawai, sutuma sukutkujaain mma, süsetüin palaa jee sutuma waneirua kasa. Wakaalinjain na wawalayuukana süka alin naya wapüla (Juan 13:34, 35; 1 Juan 3:17).

24. ¿Kasa waaʼinrajatka wayaawatüle saaʼu tü jülüjakat naaʼin Jehová maʼaka naaʼinrüin shia Pedro?

 ²⁴ Kojutusü maʼin nümüin Pedro niyaawatüin saaʼu nnojoluin koʼuin nukuwaʼipa Jehová sümüin wayuu, nücheküinjeseʼe Jehová waküjainjanain pütchi sümüin wayuu maʼleekalia, jaʼitasü naatain shiʼiruku, suumain, washirüle jee maʼletsere shia. Aküjainjana waya pütchi sümüin wayuu maʼleekalia süpüla shiʼyataainjatüin nümüin Jehová (Roma 10:11-13).