1, 2. Püküja jamüin nnojotka mepin mojujiraale pia sümaa puʼwayuuse.

 NIA Jeʼwaa keʼinaajalaka sukuwaʼipa tü kaʼwayuuseekat. Talatüshii na wayuukana kasaatpa naya. Eepejeʼe tü kasa kapüleejeetkat namüin mapa. Eesü jülüjale naaʼin mepireein tü alatakat namüin otta nnojoleenain aleewain jee aijiraain naya.

² Eejeerü kaʼi nnojoika paaʼinwaain oʼu pia sümaa puʼwayuuse süchiirua wanee kasa. Sülatüle tia, nnojotsü maluʼuluin mepin tü alatakat pümüin. Eeshii wayuu mojujiraakana sümaa naʼwayuuse saaʼujee wanee kasa. Nanouteʼerapejeʼe nakuwaʼipa süpüla ayatüin aijiraain naya. ¿Kasa naaʼinraka süpüla nountuin tia?

3, 4. ¿Kasa eeka süpüla sülatüin nümüin wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse?

³ Kasaatpa wanee wayuu sümaa wanee jiet, nnojotsü wanaawain nakuwaʼipa, naata tü kasa kamalainkat namüin, naata sukuwaʼipa saainjia wanee kasa natuma otta naata nepijia. Kakalia süpüla neʼraajiraain nakuwaʼipa na wayuu kasaatkana.

 ⁴ Kakaliapa wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse, eesü süpüla shiain jülüjain neʼe naaʼin tü alatakat namüin waneʼewai nakua. Müle nakuwaʼipa, nnojoleena aleewain. Müshii nnojoliikai paaʼinwain naya. ¿Kasa naaʼinrajatka süpüla paaʼinwain naya nachikuaʼa?

5. (1) ¿Kasa naaʼinrajatka wanee wawala süpüla ichein nia süchiirua anain nukuwaʼipa sümaa nuʼwayuuse? (2) ¿Kasa jülüjainjatka naaʼin na kaʼwayuusekana saashin Hebreokana 13:4?

⁵ Nüküjain Jeʼwaa pümüin tü paaʼinrajatkat otta tü saaʼinrajatkat puʼwayuuse süpüla jürütkaain nünainmüin jee ichein jia süchiirua anain jukuwaʼipa (Salmo 25:4; Isaías 48:17, 18). Müshi Jeʼwaa: «Kojutuinjatü jümüin jüpüshuaʼa tü sukuwaʼipakat kaʼwayuusee» (Hebreokana 13:4, TNM). Kojutule pümüin wanee kasa, paaʼinmajüin jee piisalajüin shia. Keeʼireesü naaʼin Jeʼwaa kojutuin wamüin waʼwayuuse.

6. ¿Kasa aküjünaka suluʼu Mateo 19:4-6 namüin na kaʼwayuusekana?

⁶ Kasaatshi Adán sümaa Eva nutuma Jeʼwaa. Müshi Jesuu süchiki tia: «Jütüjaa aaʼut tü ashajünakat paala süchiki jamüin sukuaippa wayuu wanaa sümaa sükumajünüin paala sümaiwa nütüma Maleiwa. Nükumajüin wayuu toolo ooʼulaka wayuu jierü. Je nümakalaka chi Maleiwakai: ‹Sükajee takumajüin wayuu toolo ooʼulaka wayuu jierü, anashi nujuittüle chi wayuukai nuulia chi nüshikai je suulia tü niikat süpüla kaʼwayuusein nia je süpüla kepiainjachin nia sümaa tü nuʼwayuusekat saaʼu saʼaniraaitpain nukuaippa sümaa›, müshi Maleiwakai paala sümaiwa. Waneeinapa wayuu naya, nnojoliinapa katataʼawain. Tamüshii paala jia: Saʼaniraapa nukuaippa wane wayuu toolo sümaa wane jierü nütüma Maleiwa, nnojotsü anain süpüla sükatajiraanüin sütüma wayuu» (Mateo 19:4-6). Keeʼireetüjülia naaʼin Jeʼwaa waneepiain wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse, paaʼinwajiraain jee talatajiraain nia sümaa nuʼwayuuse jee nüchonnii.

7. ¿Kasa naaʼinrajatka na kaʼwayuusekana süpüla ayatüin aijiraain naya?

⁷ Wainma tü kasa eejiraakalü amaa na kaʼwayuusekana jee tü shapaakalü atuma naaʼin maaʼulu yaa. Eesü kapüleere maʼin namüin nanouteʼerüin tü alatakat namüin otta mepin shia naashin. Kepisü tia, eesü süpüla sunoutaain nakuwaʼipa sükajee tü nümakat Jeʼwaa namüin (1 Juan 5:3).

8, 9. (1) ¿Jamüsü aneetka wakuwaʼipa sümaa waʼwayuuse waaʼinrüle tü nümakat Jeʼwaa? (2) ¿Kasa waaʼinrajatka kojutule wamüin sukuwaʼipa kaʼwayuusee?

⁸ Tü nümakat wamüin Jeʼwaa süpülajatü anain wakuwaʼipa. Müshi nia wamüin: «Kojutuinjatü jümüin jüpüshuaʼa tü sukuwaʼipakat kaʼwayuusee» (Hebreokana 13:4, TNM; Eclesiastés 5:4). Aneerü wakuwaʼipa waaʼinrüle tü  nümakat Jeʼwaa wamüin jaʼitasü müin kapüleekai saaʼin wamüin (1 Tesalónica 1:2, 3; Hebreokana 6:10).

⁹ Süka kojutuin wamüin tü sukuwaʼipakat kaʼwayuusee, wayoutajatü waaʼinrüin jee waküjain pütchi mojusü suulia mojuin wakuwaʼipa sümaa waʼwayuuse. Ayateeshii waya aijiraain sümaa waʼwayuuse. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla wountuin tia?

10, 11. (1) ¿Kasa eeka süpüla sülatüin nümüin wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse? (2) ¿Jamüsü jülüjainjatka waaʼin wanüiki waashajaapa sümaa waʼwayuuse?

¹⁰ Wainma tü kasa mojeetkalü atuma saaʼin nuʼwayuuse wanee anoujashi. Mojusü nüsheʼetüle nuʼwayuuse wanee anoujashi otta müliale shia nutuma. Nnojotsü anain airuʼurule nünüiki wanee wayuu sümüin nuʼwayuuse. Müsü sünüiki wanee wayuu: «Mayaainjeʼe nnojoluin nüsheʼetüin taya taʼwayuuse, mojusü maʼin taaʼin sutuma airuʼuluin maʼin nünüiki tamüin. Eeshi nümüle tamüin: ‹Nnojotsü kasain anain apüla pia. Wayuu malasü pia›». Naashin wanee wayuu, airuʼutsü maʼin sünüiki nuʼwayuuse nümüin. Müshi nia: «Nnojotsü süpüla taküjain tü sümakat süka airuʼuluin shia. Müshijeseʼe nnojoluin yooteein taya sümaa otta anashi makatüle taya taʼyataaleruʼu jaʼitasü kaʼlein aika taaʼu. Anasü taaʼin taʼyataaleruʼu suulia chain taya tepialuʼu». Maaʼulu yaa, wainma na wayuu airuʼutkana anüiki jee sutuma tia mojusü saaʼin wayuu sutuma.

¹¹ Airuʼurule nünüiki wanee wayuu sümüin nuʼwayuuse jee shiale tü jietkat airuʼuluin anüiki, kakaliasü süpüla motuin naaʼin tia. Nnojotsü anain nümüin Jeʼwaa müinjatüin nukuwaʼipa wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse. Eesü nnojorüle pütüjaain saaʼu mojuin saaʼin puʼwayuuse sutuma pünüiki. Eeshijaʼa süpüla kamaneein pia paaʼinruʼu sümüin puʼwayuuse, anapejeʼe jülüjale paaʼin shiimainre  anain saaʼin puʼwayuuse putuma. Airuʼurule pünüiki sümüin puʼwayuuse, ¿kasa paaʼinrajatka süpüla punouteʼerüin pukuwaʼipa? (Galacia 5:15; paashajeʼera Éfeso 4:31).

12. ¿Kasa eeka süpüla mojuin atuma nukuwaʼipa wanee wayuu nümaa Jeʼwaa?

¹² Keeʼireesü naaʼin Jeʼwaa piyaawatüin saaʼu pünüiki paashajaapa sümaa puʼwayuuse pümüiwaʼa jee suʼupala wayuu (paashajeʼera 1 Pedro 3:7). Müsü tü Wiwüliakat: «Wane wayuu eekai talatüin Maleiwa nümaa naajüin, müleka nnojorule nülaüleʼerüin naaʼin süka nünüiki, mayaashije nuʼwaataain suluʼu tü nünoulakat, nnojotsü kasain saamüin nümüin tia noʼuluʼu Maleiwa» (Santiago 1:26).

13. ¿Jarat tü wane kasa eekat süpüla mojujiraain aaʼujee wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse?

 ¹³ Eesü wanee kasa eeka süpüla mojujiraain aaʼujee wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse. Shiʼrüle pia waneepia tü puʼwayuusekat sümaa wanee wawala sünain aküjaa pütchi jee pükaaliinjale shia sünain wanee kasa mojusü alataka sümüin, ¿jameetche saaʼin puʼwayuuse? Anuu sünüiki wanee wawala: «Teʼrüin chi taʼwayuusekai yootuin waneepia sümaa wanee wawala otta nükaalinjain maʼin shia. Mojusü taaʼin sutuma tia. Müsü mojutkai taaʼin nümüin».

14. (1) ¿Kasa watüjaka sünainjee Génesis 2:24? (2) ¿Kasa püsakirüinjatka anain paaʼin?

¹⁴ Keeʼireesü naaʼin Jeʼwaa jülüjain waaʼin washi, wei otta na wawalayuu outkajaakana wamaa. Kasaatpa waya, shiainjatü jülüjaka waaʼin palajana waʼwayuuse. Naashin Jeʼwaa, kasaatpa wanee wayuu aʼaniraasü nukuwaʼipa sümaa nuʼwayuuse (Génesis 2:24). Jülüjainjatü maʼin waaʼin anale jee mojule saaʼin waʼwayuuse. Püsakira paaʼin sünain tüü: «¿Jülüjasüche taaʼin waneepia taʼwayuuse? ¿Kamaneeshiche taya sümüin otta aisüche shia tapüla?».

15. ¿Jamüshii nnojoliinjanaka aleewain maʼin waya sümaa wayuu nnojotkat waʼwayuusein?

¹⁵ Mojeerü wakuwaʼipa sümaa waʼwayuuse aleewale maʼin waya sümaa wayuu nnojotka waʼwayuusein. Eesü süpüla anajüin shia wamüin jee müliain waya shiiʼiree (Mateo 5:28). Sülatüle wamüin tia, waaʼinreerü wanee kasa mojuteetka atuma tü sukuwaʼipakat kaʼwayuusee.

16. ¿Kasa naaʼinrajatka na kaʼwayuusekana saashin tü Wiwüliakat?

¹⁶ Saashin tü Wiwüliakat, kojutuinjatü wamüin sukuwaʼipa kaʼwayuusee. Süka jamüin, kasalajaneerüin «nütüma chi Maleiwakai naainjala chi wayuu eekai nümaʼüjaain  sümaa wayuu nnojotkat nuʼwayuusein otta nnojoikai suʼwayuusein» (Hebreokana 13:4; Proverbios 5:18). ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla kojutuin wamüin tü sukuwaʼipakat kaʼwayuusee?

17. (1) ¿Jamüsü sünüiki wayuu süchiki kawalaʼatale nutuma wanee wayuu nuʼwayuuse? (2) ¿Jamüsü wayoutajatka wamaʼüjiraain wakuwaʼipa?

¹⁷ Saashin wainma wayuu, nnojotsü mojuin maaʼulu kawalaʼatale nutuma wanee wayuu nuʼwayuuse. Nnojo washatüin nakuwaʼipa. Nülerajuin Jeʼwaa tü aʼluwajirawaakalü akuwaʼipaa otta tü amaʼüjirawaakalü akuwaʼipaa sümaa wayuu nnojotka aʼwayuuseein (paashajeʼera Roma 12:9; Hebreokana 10:31; 12:28, 29). Wamaʼüjiraale wakuwaʼipa sümaa wayuu nnojotka waʼwayuusein, mojeerü wakuwaʼipa sümaa waʼwayuuse. Waaʼinrüle tia, mojutsat wamüin tü nuluwataakalü anain waya Maleiwa jee mojeerü wakuwaʼipa nümaa. Wayouta tü kasa eekat süpüla wamaʼüjiraain atuma wakuwaʼipa. Wasünneʼera wekiiruʼujee müleka shiiʼireere waaʼin wanee jierü (Job 31:1).

18. (1) ¿Jamüsü mojuka amaʼüjirawaa akuwaʼipaa maʼaka mojuin aʼwaajaa maleiwayaasü? (2) ¿Jamüsü nünüiki Jeʼwaa süchiki tü naaʼinrakat chi wayuu amaʼüjiraakai nukuwaʼipa?

¹⁸ Saashin tü Pütchi aapünakat nümüin Moisés, nümaʼüjiraale nukuwaʼipa wanee israeliita sümaa wanee wayuu nnojotka nuʼwayuusein, kaainjalashi nia. Mojusü maʼin tia maʼaka mojuin maʼin aʼwaajaa maleiwayaasü. Oʼutuna aaʼinchii na aainjakana tia (Levítico 20:2, 10). ¿Jamüsü mojuka amaʼüjirawaa akuwaʼipaa maʼaka mojuin aʼwaajaa maleiwayaasü? Chi israeliita aʼwaajakai maleiwayaasü, nnojotsü nikeraajüin nünüiki sünain niainjachin nuʼwaajüin Jeʼwaa nümüiwaʼa. Chi israeliita amaʼüjiraakai nukuwaʼipa, nnojotsü nikeraajüin nünüiki sümüin nuʼwayuuse sünain waneepiainjachin nia sümaa (Éxodo 19:5, 6; Deuteronomio 5:9; paashajeʼera Malaquías 2:14).  Mojushaatasü noʼuluʼu Jeʼwaa tü naaʼinrakat chi wayuu amaʼüjiraakai nukuwaʼipa.

19. ¿Kasa akaaliinjeenaka waya süpüla wayoutuin amaʼüjirawaa akuwaʼipaa?

¹⁹ Mayaapejeʼe nnojoluitpain waaʼinrüin tü Pütchi aluwataakalü anain na israeliitakana, ayatüsia mojuin nümüin Jeʼwaa maaʼulu amaʼüjirawaa akuwaʼipaa sümaa wayuu nnojotka aʼwayuuseein. Wayoutuin waʼwaajüin maleiwayaasü maʼaka wayoutuin kawalaʼatain watuma waʼwayuuse (Salmo 51:1, 4; Colosas 3:5). Nnojorüle wayoutuin tia, mojuteerü wamüin sukuwaʼipa kaʼwayuusee otta mojuteechi wamüin Jeʼwaa (paashajeʼera noota 26).

20. ¿Jamüsü aneetka nukuwaʼipa wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse kekiire nia?

²⁰ ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla ichein pia süchiirua anain pukuwaʼipa sümaa puʼwayuuse? Müsü tü Wiwüliakat: «Kekiinjachi maʼin wanee wayuu süpüla anainjatüin nutuma sukumajia wanee piichi jee niyaawatüinjatü saaʼu tü kasa icheinjatkalü atuma shia» (Proverbios 24:3). Eesü piichi eekai mojuin kepiaa suluʼu süka jaʼin shia sümaa sujutteein, eetaalasü piichi eekai anain kepiaa suluʼu süka saamatuuin jee ichein shia. Akaataajaʼa sukuwaʼipa tü kaʼwayuuseekat, müsia aka saaʼin tia. Kekiire wanee wayuu, aneerü saaʼin nuʼwayuuse nümaa, talateerü saaʼin, aijiraajeena naya otta icheena naya süchiirua anain nakuwaʼipa.

21. ¿Jamüshi aijiraweechika wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse nütüjaale saaʼu tü naaʼinrajatkat?

²¹ Anuu sooʼomüin sünüiki tü Wiwüliakat süchiki tia piichikat: «Sutuma tü kasa nütüjaakalü aaʼu wanee wayuu, wainma koroloirua kojutusü suluʼuka tü paükalüirua» (Proverbios 24:4). Tü pütüjakat sünainjee tü sümakat tü  Wiwüliakat, sükaaliinjeechi pia süpüla anain pukuwaʼipa sümaa puʼwayuuse (Roma 12:2; Filipos 1:9). Paashajeʼerapa tü Wiwüliakat sümaa puʼwayuuse jee tü karaloʼutakalüirua, jaashajaa süchiki jamüinjatüin sukuwaʼipa jutuma süpüla jaaʼinrüinjatüin tü jikirajaakalü anain. Jüchajaa sukuwaʼipa süpüla jiiʼiyatüin aijiraain jia, kojutujiraain otta kamaneejiraain jia. Puchunta nümüin Jeʼwaa akuwaʼipaa anasü akaaliinjeenaka jia sünain kasaalüü otta süpüla alinjachin pia süpüla puʼwayuuse (Proverbios 15:16, 17; 1 Pedro 1:7).

22. ¿Jamüshii aijiraainjanaka waya sümaa waʼwayuuse jee kojutujiraainjanaka waya?

²² Wachajaa sukuwaʼipa süpüla aijiraain waya sümaa waʼwayuuse jee kojutujiraain waya. Waaʼinrüle tia, aneerü wakuwaʼipa sümaa waʼwayuuse otta talateechi Jeʼwaa watuma (Salmo 147:11; Roma 12:10).