1, 2. ¿Jamüsü naaʼin Jeʼwaa niʼrapa lotuin wakuwaʼipa?

 EESHI wanee jintüi chainjachi nipialuʼumüin, chejeejachi nia suluʼu nükoleejiase. Shiasaʼa wopuluʼu, nuusüta anainrü wanee katteera kaluʼuka wainma nneerü. ¿Kaseetche naaʼinraka süka? ¿Makateeiche nia sümaa? ¿Nüleʼejireetche shia nümüin chi kakorolokoi? Chi jintüikai naapüin tü katteerakat nümüin chi kakorolokoi shia. Talatüsü saaʼin tü niikat sütüjaapa saaʼu tü naaʼinrakat chi süchonkai.

² Talatüsü naaʼin na wayuukana sutuma lotuin nakuwaʼipa na nachonniikana. Akaʼaya chi Washikai Jeʼwaa, talatüsü naaʼin watuma lotule wakuwaʼipa (Salmo 31:5). Aneesü wakuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa otta loteesü wakuwaʼipa sünain süpüshuaʼa kasa (Hebreokana 13:18, TNM). Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaweerü anain pienchisü kasa kapüleʼewaika aaʼujee wamüin lotuin wakuwaʼipa. Otta wekirajaweerü anain nnojoleerüin amülain neʼe waʼyataale süchiirua lotuin wakuwaʼipa.

3-5. (1) ¿Jamüshii süpüla wemeejiraain wakuwaʼipa wamüiwaʼa? (2) ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla wayaawatüin saaʼu wakuwaʼipa?

³ Loteere wakuwaʼipa sümüin wayuu, nnojoishii waya emeejiraainjanain. Eesü kapüleere wamüin waaʼinrüin tia. Jamüshiijaʼa na anoujashii chajanakana Laodicea, anayaasü  naaʼinruʼu tü nakuwaʼipakat noʼuluʼu Maleiwa, nnojotpejeʼe anain shia (Alateetkat Mapeena [Apocalipsis] 3:17). Akaʼaya wayakana, eeshii süpüla wemeejiraain anale wakuwaʼipa waaʼinruʼu sümaa mojuin shia.

⁴ Müshi Santiago: «Wane wayuu eekai talatüin Maleiwa nümaa naajüin, müleka nnojorule nülaüleʼerüin naaʼin süka nünüiki, mayaashije nuʼwaataain suluʼu tü nünoulakat, nnojotsü kasain saamüin nümüin tia noʼuluʼu Maleiwa» (Santiago 1:26). «Jaʼitairü yarüttüin tanüiki jee taküjain alawaa, nnojoleerü jülüjain naaʼin Maleiwa tia müleka taaʼinrüle waneirua kasa anasü», müle wanüiki, emeejiraashii waya. ¿Kasa waaʼinrajatka suulia wemeejiraain?

⁵ Wanaa sümaa weirakaain suluʼu rouya, weʼrüin anale waʼwala jee wulere woʼupünaa. Waashajeʼerapa tü Wiwüliakat, wayaawata aaʼu tü suluʼukat waaʼin, tü kasa anasükat jee tü kasa mojusükat. Otta wayaawata aaʼulu choʼujaale wanoutuin tü kasa jülüjakat waaʼin, tü waaʼinrakat otta tü wanüikikat (paashajeʼera Santiago 1:23-25). «Nnojotsü choʼujaain tanoutuin takuwaʼipa» wamüle, nnojoleerü wanouteʼerüin. Waashajeʼera tü Wiwüliakat süpüla wanaʼlüin jamüin tü wakuwaʼipakat (Lamentaciones 3:40; Ageo 1:5). Woʼuraajüle wayaawateerü aaʼu kasain maʼin suluʼuin waaʼin. Eeshiijaʼa wachuntule nümüin Jeʼwaa süpüla nünaʼlüin tü wakuwaʼipakat otta süpüla nükaalinjain waya süpüla watüjaain saaʼu tü kasa wanoutajatkat sünain wakuwaʼipa (Salmo 139:23, 24). Soto waaʼin üttüin naaʼin Jeʼwaa nooʼomüin chi wayuu eekai mojulaain. Aleewashi nia nümaa chi wayuu lotokoi akuwaʼipa (Proverbios 3:32).

6. ¿Jamüsü lotuinjatka nakuwaʼipa na kaʼwayuusekana?

⁶ Choʼujaasü maʼin lotuinjatüin wakuwaʼipa namüin na wapüshikana. Nnojorüle kasain nounjulajüin achiki na kaʼwayuuseshiikana, aneerü naaʼin otta anajiraajeena naya.  Anuu süpüshi tü kasa amojujeetkat nakuwaʼipa na kaʼwayuuseshiikana: naʼalaajaale sümüin wanee wayuu nnojotkat naʼwayuusein, nanajüle shiyaakua wayuu maichesat jee amaʼüjiraasü sukuwaʼipa otta namüraajüle wanee wayuu yalejee sujuuna naʼwayuuse. Soto waaʼin tü nümakat chi salmistakai: «Nnojoishi aikalaain taya namaa na wayuu aküjaliikana alawaa otta nnojoishi ekeroluin taya namaa na wayuu ounjulakana nakuwaʼipa» (Salmo 26:4). Nnojorüle lotuin maʼin nakuwaʼipa na wayuu kaʼwayuuseshiikana otta jülüjale naaʼin namaʼüjiraweein nakuwaʼipa sümaa wayuu nnojotka naʼwayuusein, mojeerü nakuwaʼipa.

7, 8. Süpüla lotuin nakuwaʼipa na püchonniikana, ¿kasa pikirajüinjanaka anain naya suluʼujee tü Wiwüliakat?

⁷ Suluʼuinjatü naaʼin na tepichikana lotuinjatüin nakuwaʼipa.  Na kachonshiikana, nekirajüinjana nachonnii sükajee tü Wiwüliakat süpüla lotuin nakuwaʼipa. Suluʼu tü Wiwüliakat, ashajünüsü nachiki na wayuu nnojoliikana lotuin akuwaʼipa. Anuu nanülia: Acán, chi aʼluwajakai kasa; Guehazí, chi aküjakai alawaa süpüla saapünüin nneerü nümüin; Judas, chi kaʼruwaraikai otta chi aapakai nikii Jesuu saaʼu 30 nneerü pülaata (Josué 6:17-19; 7:11-25; 2 Reyes 5:14-16, 20-27; Mateo 26:14, 15; Juan 12:6).

⁸ Ashajünüsü suluʼu tü Wiwüliakat nachiki waneinnua wayuu lotokana akuwaʼipa. Anuu nanülia: Jacob, chi aküjakai namüin nüchonnii naleʼejirüinjatüin süchikuaʼa wanee nneerü nousütaka anain; Jefté otta tü nüchonkat, na ekeraajakana nanüiki nümüin Maleiwa otta Jesuu, chi aainjakai kasa anasü waneepia mayaainjeʼe niʼrüin nümüliala (Génesis 43:12; Jueces 11:30-40; Juan 18:3-11). Nekirajünüle na tepichikana sükajee nakuwaʼipa naya wayuukana, nayaawateerü aaʼu jamüin choʼujaaka lotuin nakuwaʼipa.

9. ¿Jamüsü loteetka nakuwaʼipa na tepichikana müleka lotule nakuwaʼipa na kachonkana naya?

⁹ Eesü tü kasa natüjakat na kachonshiikana sünainjee pütchikat tüü: «Jia ekirajüliikana wayuu, ¿jamüsü nnojotkaʼa jaaʼinrüin tü jikirajakat anain? Jia achiajaakana wayuu suulia oʼuwajaa, ¿jamakaʼa kaʼruwaraliikaʼa jia?» (Roma 2:21). Naaʼinrajatü na kachonshiikana tü nekirajakalü anain nachonnii. «Loto jukuwaʼipa», namüle namüin nachonni sümaa nnojoluin naaʼinrüin shia, nnojoleerü nayaawatüin aaʼu na tepichikana tü nakuwaʼipainjatkat. Jamüshiijaʼa naküjale alawaa, jaʼitaisü malaachein tü naküjakat, nashateerü shia na tepichikana (paashajeʼera Lucas 16:10). Neʼrüle na tepichikana lotuin nakuwaʼipa na kachonkana naya, nashateerü nakuwaʼipa otta meerü nakuwaʼipa kachonpa naya (Proverbios 22:6, Éfeso 6:4).

10. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla lotuin wakuwaʼipa waashajaapa nachiki na wawalayuukana?

¹⁰ Lotuinjatü wakuwaʼipa namüin na wawalayuukana waashajaapa namaa. Yootule waya nümaa wanee wawala, jülüjeesü waaʼin wanüiki suulia waküjain perulaa nachiki na wawalayuukana. Eeshii süpüla waküjain alawaa müleka waashajaale süchiki wanee kasa nnojotka watüjaain aaʼu. Anasü walaüleʼerüle waaʼin süka wanüiki (Proverbios 10:19). Chi wayuu lotokoi akuwaʼipa, nnojotsü choʼujaain nüküjain süpüshuaʼa tü jülüjakat naaʼin, tü nütüjaakalü aaʼu süchiki wanee kasa jee tü naapakat yalapünaa. Jaʼitakajeʼe shiimainre tü waküjainjatkat nachiki na wawalayuukana, anashii nnojorüle wemetüin sünainpünaa nakuwaʼipa. Eesü nnojorüle choʼujaain waküjain tia jee nnojorüle anain shia süpüla waküjain (1 Tesalónica 4:11). «Taküjain neʼe tü shiimainkat», eeshii eekai namüin sümaa natüjaain saaʼu airuʼuluin nanüiki. Aluʼuinjaʼa wayakana suluʼukana nupueulose Jeʼwaa, anainjatü wanüiki sümaa kemeʼeriain shia (paashajeʼera Colosas 4:6).

11, 12. (1) Kaainjarale wanee wawala, ¿jamüsü mojeetka maʼin nukuwaʼipa nuunjulajüle süchiki? (2) ¿Kasa nnojotka anain süpüla paainjain pütüjaale saaʼu kaainjalain wanee paʼaleewain? (3) ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla lotuin wakuwaʼipa sümüin nupueulose Jeʼwaa?

¹¹ Niʼinaajala Jeʼwaa na laülaashiikana süpüla nakaalinjain na wawalayuukana. Nnojorüle wounjulajüin süchiki noulia na laülaashiikana wanee kasa mojusü, mapüleejeerü namüin nakaalinjain waya. ¿Jamüsü mapüleejeetka namüin? Jamüshiijaʼa ayuuire waya jee woʼunule eemüin chi tottootkai, ¿wounjulajeetche nuulia tü aikat wanain? ¿Nükaalinjeenache waya wounjulajüle shia nuulia? Müsia neʼe wakuwaʼipa kaainjarale waya, nnojotsü wounjulajüinjatüin süchiki waainjala. Shia anaka aluʼu waküjale süchiki namüin na laülaashiikana (Salmo 12:2; Aluwataaushikana  [Hechos] 5:1-11). ¿Jama niale wanee paʼaleewain?, ¿kaseerü paaʼinraka pütüjaale saaʼu kaainjalain nia? (Levítico 5:1). «Taʼaleewain maʼin nia, tounjulajeerü süchiki naainjala», ¿meechi pia? Shia anaka pümüle: «Taküjeerü süchiki namüin na laülaashiikana süpüla nakaalinjain nia otta süpüla anain nukuwaʼipa nümaa Jeʼwaa nüchikuaʼa» (Hebreokana 13:17; Santiago 5:14, 15).

¹² Suchuntünapa wamüin tü karaloʼuta sümaajatkat waʼyataain nümüin Maleiwa, waküjainjatü tü shiimainkat sünain. Otta waküjainjatü tü shiimainkat wepirajapa tü karaloʼuta napülajatkat na pürekutsootkana jee shiale waneirua karaloʼuta suchuntaka nupueulose Jeʼwaa (paashajeʼera Proverbios 6:16-19).

13. Waʼyataale namaa na wawalayuukana, ¿kasa waaʼinrajatka süpüla lotuin wakuwaʼipa namüin?

¹³ Waʼwaajapa Jeʼwaa suluʼu tü Piichi Outkajaaleekat, nnojoishii oikaainjanain jee aashajaainjanain waya süchiki aʼyatawaa. Müinjatia neʼe sukuwaʼipa watuma waküjapa pütchi. Nnojotsü alanaʼleeinjatüin sülia wanee kasa woikapa namüin na wawalayuukana. Akaʼaya wojuyaajüle wanee kasa noulia, nnojotsü wemeʼeraainjatüin saaʼu. Piʼyateʼerüle wanee wawala, puwalaajüinjachi nia soʼu tü kaʼi püpansaajiraakat nümaa jee kottüinjatü puwaalaajüin tü nneerü pümakat nümüin paala. Paapüinjatü süpüshuaʼa tü kasa aapünajatkat naashin na sülaülashiikana mma, maaka saaʼin seguro otta wakasion (1 Timoteo 5:18; Santiago 5:1-4). Piʼyataale nümüin wanee wawala, ayatüinjatü paaʼinrüin tü achuntunakat pümüin (Éfeso 6:5-8). Aʼyataainjachi pia soʼu tü oora achuntunakat pümüin otta paaʼinrajatü tü aʼyatawaa puwalaajünakalü aaʼu (2 Tesalónica 3:10).

14. ¿Kasa waaʼinrajatka süpülapünaa waapüin wanneetse nümüin wanee wawala süpüla niʼyateʼerüin shia jee shiale wojuyaajirüin nia?

¹⁴ ¿Kasa waaʼinrajatka süpülapünaa waapüin wanneetse  nümüin wanee wawala süpüla niʼyateʼerüin shia jee shiale wojuyaajirüin nia? Anasü waaʼinrüle tü sümakat tü Wiwüliakat: washajira tü waaʼinrajatkat suluʼu wanee karaloʼuta. Jamüsüjaʼa wanaa sümaa niyaʼlajüin Jeremías wanee mma, nukumajüin piamasü sükaraloʼuse jee nifirmaajüin shia namaa waneinnua wayuu. Süchikijee tia, nünaajaain Jeremías tia karaloʼutakat suchuntunaleereʼe soʼu wanee kaʼi nümüin (Jeremías 32:9-14; anasü paashajeʼerüle Génesis 23:16-20). Eeshi chi wawala nnojoikai afirmaajirüin karaloʼuta suulia «nnojotsü nunoujain tanüiki», nümajüin wanee wawala nümüin. Anapejeʼe süshajünüle suluʼu wanee karaloʼuta tü aainjünajatkat. Saainjünüle tia, nnojoleerü mojujirawaa otta alirajirawaa. Shia anaʼleeka maʼin anajirawaa namaa na wawalayuukana suulia akanajaa nneerü (1 Corinto 6:1-8; paashajeʼera noota 30).

15. ¿Jamüsü naaʼin Jeʼwaa nnojorüle lotuin nukuwaʼipa wanee wayuu sünain oikawaa?

¹⁵ Lotuinjatü wakuwaʼipa sümüin wayuu süpüshuaʼa, jaʼitaina manoujain naya. Keeʼireesü naaʼin Jeʼwaa müinjatüin wakuwaʼipa. Müsü tü Wiwüliakat: «Aisü nümüin Jeʼwaa nnojorüle anain atumawaa wanee pesa süpüla shimeejünüin wayuu, talatapejeʼe nia sümaa wanee ipa pansaaka aawain» (Proverbios 11:1; 20:10, 23). Paala sümaiwa, eepuʼusü pesa namaʼana na oikaaliikana süpüla noiküin jee nayaʼlajüin wanee kasa. Eeshii na oikaalii emeejakana wayuu. Nnojotsü naapüin süpüshuaʼa tü napansaajakat nümaa wanee wayuu otta wainmaleesia tü nneerü naapakat na wayuukana. Maaʼulu yaa, wainma na nnojoliikana lotuin akuwaʼipa sünain oikawaa jee sünain aʼyatawaa. Nülerajüin Jeʼwaa tü naaʼinrakat na nnojoliikana lotuin akuwaʼipa maaʼulu maʼaka naaʼin na namaiwajanakana.

16, 17. ¿Kasa wayoutajatka süpüla lotuin wakuwaʼipa?

 ¹⁶ Waküjainjatü tü shiimainkat sünain tü karaloʼuta aapünakat wamüin süpüla aʼyatawaa. Nachuntule na sülaülashiikana mma wepirajüin wanee karaloʼuta, washajüinjatü tü shiimainkat otta nnojoishii waya akopiaajüinjanain sünain wanee examen. Eeshii waneinnua wayuu anakana amüin aküjaa alawaa. Nnojotsü ponuin waaʼin müinjatüin sukuwaʼipa wayuu maaʼulu süka süküjatüjülüin shia tü Wiwüliakat. Anuu sünüiki: «Sülüʼütpa sükalia sajaʼttüinjatüin tü kasakat süpüshua [...] eejeerü wainma wayuu eekai kapülain naaʼin nakuaippa neʼe namüiwa, eekai kachiiruain naaʼin tü washirüükat [...]. Eejeerü wainma wayuu eekai maalin wayuu napüla» (2 Timoteo 3:1-5).

¹⁷ Eesü weʼrüle anain nakuwaʼipa na wayuu nnojoliikana lotuin akuwaʼipa (Salmo 73:1-8). Süka lotuin nukuwaʼipa wanee anoujashi, eeshi süpüla nujutunuin suulia niʼyataain, eesü süpüla suʼunuin nünneetse sünain awalaajaa tü achuntunakat nümüin otta niʼnnüle amüin niʼyataaleruʼu. Anapajaʼa nukuwaʼipa wanee wayuu lotule nukuwaʼipa. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu tia?

18. ¿Kasa anasü weʼreetka lotule wakuwaʼipa?

¹⁸ Lotule nukuwaʼipa wanee wayuu, kojutushi nia atumawaa otta aishi nia apülaa. Nnojoishii wainmain na makana akuwaʼipa maaʼulu. Wachajaa sukuwaʼipa süpüla kojutuin waya sümüin wayuu (Miqueas 7:2). Eejeena wayuu emeeʼerajaaka püka saalii lotuin pukuwaʼipa. «Malakaiche pia», eeshii süpüla namüin pümüin. Eejeena wayuu kojutukana amüin pia süka lotuin pukuwaʼipa otta neʼitaajeerü naaʼin pünain. Sainküin mmakat süpüshuaʼa, eʼraajünüshii na aküjaliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa sünain wayuuin loto akuwaʼipachii naya. Eeshii wayuu aneekaka  wawalayuu süpüla naʼyataain namaa süka natüjaain saaʼu wayuuin loto akuwaʼipachii naya. Eeshii wayuu ojutunaka naʼyataaleruʼujee süka nnojoluin lotuin nakuwaʼipa. Sülatapa tia, nnojoishii ojutunuin na Aküjaliikana pütchi.

19. ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla aleewain pia nümaa Jeʼwaa?

¹⁹ Lotule wakuwaʼipa sünain süpüshuaʼa kasa, jimateerü waaʼin. Waaʼinrüle tia, wuleerü tü suluʼukat waaʼin maʼaka nüküjain shia Pablo (Hebreokana 13:18, TNM). Lotule wakuwaʼipa sünain süpüshuaʼa kasa, niʼreerü tia Jeʼwaa, chi Washi aipüraikai otta kojuteerü nümüin tü waaʼinrakat (paashajeʼera Salmo 15:1, 2; Proverbios 22:1).