1-3. (1) ¿Kasa nüsülajaka wamüin Jeʼwaa? (2) ¿Kasa eeka süpüla sülatüin mojule sukuwaʼipa watuma? (3) ¿Jamüinjatü sukuwaʼipa wanüiki?

 EESHI wanee wayuu talatakai aaʼin sutuma nüsülajüin wanee wisiküleeta nümüin chi nüchonkai. ¿Jameeiche maaʼinre chi nüchonkai sünain oʼuniraa tü wisiküleetakat jee nüsheʼetirüle wayuu? ¿Jameetche naaʼin chi nüshikai sutuma tia?

² Saashin tü Wiwüliakat, «anasü süpüshua tü nüsülajakat» wamüin Jeʼwaa (Santiago 1:17). Nüsülajüin wamüin kanülinjanain waya. Süka müin wakuwaʼipa, eesü süpüla waashajaain süchiki tü jülüjakat waaʼin otta tü suluʼukat waaʼin. Eesü süpüla waküjain pütchi akaaliinjaka wayuu otta atütüleʼeraka saaʼin. Eepejeʼe süpüla waküjain pütchi eekai airuʼuluin otta eekai mojuin atuma saaʼin wayuu.

³ Wayaawata saaʼu wanüiki suulia mojuin sukuwaʼipa wayuu watuma. Nüküjain wamüin Jeʼwaa tü waaʼinrajatkat süpüla waashajaain süka pütchi analuʼut. Müshi nia: «Nnojo jaashajaain süka pütchi eekai airuʼulüin sümüin wayuu. Jaashajaa namüin süka pütchi analuʼut akaaliijüinjatkat naya sünain tü anasükat» (Éfeso 4:29). Wekirajaajeerü  anain tü waaʼinrajatkat süpüla talatüin Jeʼwaa watuma sükajee wanüiki jee süpüla watütüleʼerüin saaʼin wayuu.

4, 5. ¿Kasa watüjaka sünainjee tü sümakat Proverbios süchiki tü wanüikikat?

⁴ Eesü süpüla anain jee mojuin saaʼin wayuu sutuma tü wamakat, makalaka wayaawatüinjatüin saaʼu wanüiki. Müsü tü Wiwüliakat: «Tü pütchi analuʼutkat müsü aka saaʼin wanee wunuʼu kataka atuma soʼu wayuu otta tü pütchi mojukat, mojusü saaʼin wayuu sutuma» (Proverbios 15:4). Kamaneeinjana waya waashajaapa otta watütüleʼerüinjatü saaʼin wayuu. Airuʼurule wanüiki, mojeerü sukuwaʼipa wayuu watuma otta mojeerü naaʼin (Proverbios 18:21).

⁵ «Chi eekai mayaawajaain saaʼu nünüiki, müshi nusotokai saaʼin wayuu süka shiʼichi chajaruuta» (Proverbios 12:18). Waashajaale süka pütchi airuʼulu, eesü süpüla mojuin saaʼin wayuu watuma otta wooʼulaain suulia aleewaa. Eesü sotule paaʼin airuʼuluinkain nünüiki pümüin wanee wayuu jee mojuin paaʼin nutuma. Anuu sooʼomüin tü sümakat Proverbios: «Nanüiki na kekiikana maʼin aawalaasü saaʼin wayuu sutuma». Waashajaale süka pütchi analuʼut, eesü süpüla watütüleʼerüin saaʼin wanee wayuu mojuka aaʼin otta anajiraain waya namaa na waʼaleewainyuu mojujiraakana amaa waya paala (paashajeʼera Proverbios 16:24). Choʼujaasü wayaawatüin saaʼu wanüiki suulia mojuin saaʼin wayuu watuma.

6. ¿Jamüsü kapüleeka walaüleʼerüin waaʼin süka wanüiki?

⁶ Choʼujaasü walaüleʼerüin waaʼin süka wanüiki saaʼujee joʼuujiraain waya sümaa kaainjalaa. Atüjaana aaʼulu wayuu joʼuuin sümaa kaainjalaa otta tü waashajaakat, shia tü ojuʼitakat suluʼujee waaʼin (Génesis 8:21; Lucas 6:45). Eejeerü kaʼi kapüleejeetka oʼu wamüin wachecherüin waaʼin  suulia mojuin wanüiki (paashajeʼera Santiago 3:2-4). Choʼujaasüjeseʼe walaüleʼerüin waaʼin süka wanüiki sümüin wayuu.

7, 8. ¿Jamüsü mojeetka wakuwaʼipa nümaa Jeʼwaa nnojorüle walaüleʼerüin waaʼin süka wanüiki?

⁷ Tü wane kasa walaüleʼerüinjatkalü aaʼujee waaʼin süka wanüiki shia süka wasouteenain nümülatuʼu Jeʼwaa saaʼujee tü wamakat. Müsü tü Wiwüliakat: «Wane wayuu eekai talatüin Maleiwa nümaa naajüin, müleka nnojorule nülaüleʼerüin naaʼin süka nünüiki, mayaashije nuʼwaataain suluʼu tü nünoulakat, nnojotsü kasain saamüin nümüin tia noʼuluʼu Maleiwa» (Santiago 1:26). Nnojorüle walaüleʼerüin waaʼin süka wanüiki, ooʼulaajeechi Jeʼwaa suulia aleewaa wamaa (Santiago 3:8-10).

⁸ Watüjaaitpa aaʼu jamüin choʼujaaka walaüleʼerüin waaʼin süka wanüiki. Süpüla talatüin naaʼin Jeʼwaa sümaa wanüiki, wayaawatüinjatü saaʼu jaralüin tü pütchi mojukat süpüla waashajaain.

9, 10. (1) ¿Kasa aashajaanaka maʼin achiki maaʼulu? (2) ¿Jamüshii nnojoliinjanaka waashajaain süka pütchi yarüttüsü?

⁹ Maaʼulu yaa, aashajaanüsü maʼin tü pütchi yarüttüsükat. Wainma na aashajaakana süka pütchi airuʼulu otta süka pütchi yarüttüsü. Eeshii na emeeʼerajaakana süka pütchi yarüttüsü süpüla süsirajüin wayuu süka nemeeʼerain. Anuu nünüiki Pablo: «Juuʼulaa jümata suulia süpüshua tü kasa mojusü keejiapüʼükat paala jümüin, maa aka ülüʼüttaa aaʼin sünain wayuu sümaa kanain jaaʼin, maa aka mojuin jünüiki sujuuna wayuu, je maa aka jaashajaain süka tü pütchi japüikat atüma wayuu» (Colosas 3:8). Naashin Pablo na anoujashii shiimainkana, nnojoishii emeeʼerajaainjanain süka pütchi yarüttüsü (Éfeso 5:3, 4).

¹⁰ Nülerajüin Jeʼwaa tü pütchi yarüttüsükat, müshiʼiya na aikana apüla nia, nalerajüinya. Saashin tü Wiwüliakat, soʼutku tü suchuntaakat weʼiruku shia tü akuwaʼipaa yarüttüsükat (Galacia 5:19-21, TNM). Wainma tü kasa sünainpünaakat yarüttüin nukuwaʼipa wanee wayuu. Naaʼinrüle wanee kasa eekai yarüttüin, eesü süpüla naaʼinrüin yalejee wanee kasa eekai yarüttaleein. Ayatüle nia süchiirua, amojujaajeerü nukuwaʼipa. Eere wanee anoujashi nnojoikai ooʼulaweein suulia aashajawaa süka pütchi yarüttüsü, ojuʼitinnajachi naʼakajee na wawalayuukana (2 Corinto 12:21; Éfeso 4:19; paashajeʼera noota 23).

11, 12. (1) ¿Kasa wayu tü perulaakat? (2) ¿Jamüsü mojuka aküjaa alawaa süchiki wayuu?

¹¹ Nnojoluinjana waya aküjain perulaa. Kapülasü waaʼin waküjain pütchi anasü nachiki na waneinnua, na waʼaleewainkana otta na wapüshikana. Jamüshiijaʼa na anoujashii eejanakana nükalioʼu Jesuu, natüjawee aaʼulu jamüin nakuwaʼipa na nawalayuukana otta tü naaʼinrajatkat süpüla nakaaliinjain naya (Éfeso 6:21, 22; Colosas 4:8, 9). Eeshii süpüla waashajaain wanee kasa nüchiki wanee wayuu,  eejüinjatpejeʼe waaʼin suulia waküjain perulaa nüchiki. Waküjale wanee kasa waapaka nüchiki, eeshii süpüla waküjain neʼe wanee kasa nnojotka shiimain jee wanee kasa nnojotka süpüla sütüjaain aaʼu wayuu süpüshuaʼa. Nnojorüle wayaawatüin saaʼu wanüiki, eesü süpüla waküjain alawaa süchiki wayuu. Aküjashii alawaa na fariseokana nüchiki Jesuu (Mateo 9:32-34; 12:22-24). Waküjale alawaa nüchiki wanee wayuu, mojuteechi atumawaa, aʼülüjiraweena waya nümaa, mojeerü naaʼin watuma otta ooʼulaweechi nia suulia aleewaa wamaa (Proverbios 26:20).

¹² Keeʼireesü naaʼin Jeʼwaa waashajaain süka pütchi analuʼut süpüla wakaaliinjain wayuu otta süpüla watütülüin naaʼin, nnojotsü süpülajatüin wooʼulaain suulia aleewa noulia na waʼaleewainkana. Nülerajüin Jeʼwaa tia akuwaʼipaakat (Proverbios 6:16-19). Chi palajachikai aküjain alawaa nia Satanaa, aküjashi nia alawaa nüchiki Maleiwa (Alateetkat Mapeena [Apocalipsis] 12:9, 10). Joutsü maaʼulu aküjaa alawaa süchiki wayuu. Nnojotsü naaʼinrajatüin tia na aʼyataakana nümüin Jeʼwaa (Galacia 5:19-21). Jülüjeesü waaʼin tü wanüikinjatkat süpülapünaa waashajaain. Süpülapünaa paashajaain nüchiki wanee wayuu, püsakira paaʼin sünain tüü: «¿Shiimainche tü taküjainjatkalü nüchiki? ¿Airuʼuleetche tanüiki nüchiki? ¿Aneetche nukuwaʼipa sutuma? Yaale chi wayuukai, ¿jameerü naaʼin sutuma tü taküjainjatkat nümüin? ¿Jameetche taaʼin niale aküjain tachiki tia?» (paashajeʼera 1 Tesalónica 4:11).

13, 14. (1) Waküjale pütchi airuʼulu, ¿kasa alateetka namüin na waneinnua? (2) ¿Kasa wayu tü oʼulejaakat wayuu? ¿Jamüsü wayoutajatka woʼulejüin wayuu?

¹³ «Aishaʼajaa, alanaʼaleesia tanüiki», eeshii wamüle süchikijee waküjain pütchi airuʼulu. Nnojotsü anain kiʼrale waya sünain ayoujaa wayuu otta sülanaʼleere wanüiki. Nnojotsü anain nüküjale pütchi airuʼulu wanee anoujashi. Müshi Pablo: «Juuʼulaa suulia ülüʼüttaa aaʼin  sümüin wayuu je suulia kanain jaaʼin eekai jüʼülüjaain sümaa. Nnojo juwoorolooin sümüin wayuu süka pütchi mojuluʼut» (Éfeso 4:31). Suluʼu waneirua Wiwülia tü «pütchi mojuluʼut» makat, «pütchi airuʼulu» maluʼulu. Na wayuu aküjünakana amüin pütchi airuʼulu, mojusü naain sutuma jee jülüjasü naaʼin nnojoluin kasain anain apüla naya. Akaʼaya na tepichikana jooshii naya süpüla mojuin naaʼin sutuma pütchi airuʼulu, müsüjeseʼe wayaawatüinjatüin saaʼu wanüiki namüin (Colosas 3:21).

¹⁴ Saashin tü Wiwüliakat, mojusü airuʼurule wanüiki waneepia sümüin wayuu süpüla mojuin sukuwaʼipa watuma. Mojusü airuʼurule nünüiki wanee wayuu sümüin nuʼwayuuse otta namüin nüchonnii. Jamüshijaʼa macheʼere wanee anoujashi süchiirua airuʼuluin nünüiki, ojuʼitinnajachi nia naʼakajee na wawalayuukana (1 Corinto 5:11-13; 6:9, 10). Wekirajaaitpa anain mojeerüin wakuwaʼipa nümaa Jeʼwaa otta sümaa wayuu müleka waküjale pütchi yarüttüsü, alawaa otta airuʼurule wanüiki.

15. ¿Jamüinjatü wanüiki süpüla wakaaliinjain wayuu?

¹⁵ ¿Kasa waashajaainjatka achiki süpüla talatüin naaʼin Jeʼwaa watuma? Nnojotsü süküjain wamüin tü Wiwüliakat tü wanüikinjatkat, shia süküjaka wamüin waashajaainjanain süka pütchi analuʼut akaaliinjaka wayuu (Éfeso 4:29). Chi wayuu aashajaakai süka pütchi analuʼut, wuleesü nünüiki, kamaneeshi suluʼu nünüiki otta nüküjain tü shiimainkat. Nücheküin Jeʼwaa waküjain pütchi atütüleʼeraka saaʼin wayuu otta akaaliinjaka naya. Eesüjaʼa süpüla kapüleein wamüin tia. Shia suchuntaaka waaʼin aküjaa pütchi mojuluʼut suulia pütchi analuʼut (Tito 2:8). Wekirajaa sünain tü waaʼinrajatkat süpüla waashajaain süka pütchi analuʼut akaaliinjeetka wayuu.

16, 17. (1) ¿Jamüsü choʼujaaka watütüleʼerüin saaʼin wayuu? (2) ¿Jaralii na watütüleʼerüinjanakana aaʼin?

 ¹⁶ Kamalainsü nümüin Jeʼwaa nümaa Jesuu nepelisitaajüin wayuu. Washata nukuwaʼipa Jeʼwaa nümaa Jesuu (Mateo 3:17; 25:19-23; Juan 1:47). Süpüla watütüleʼerüin saaʼin wayuu süka wanüiki, jülüjainjatü waaʼin tü wamüinjatkat namüin otta kapülainjatü waaʼin nakuwaʼipa. Saashin tü Wiwüliakat, aneerü maʼin naaʼin wanee wayuu müleka anale pütchi nümüin soʼu choʼujaain shia nümüin (Proverbios 15:23). Atütülaasü waaʼin wanaa sümaa wepelisitaajünüin saaʼu anain watuma waʼyataain otta kojutuin namüin tü waaʼinrakat (paashajeʼera Mateo 7:12; paashajeʼera noota 27).

¹⁷ Jülüjale waaʼin waneepia tü kasa anasü naaʼinrakat na waneinnua, mapüleejeerü wamüin waküjain pütchi anasü süpüla watütüleʼerüin naaʼin. Eeshijaʼa weʼrüichire wanee wawala atüjakai maʼin ekirajaa otta niale wanee wawala ayalerakai najapü sünain tü outkajawaakat. Eeshijaʼa weʼraajüle wanee jimaʼai jee shiale wanee majayüt eejiraaka sümaa tü ooʼulakünakalü aka naaʼin koleejialuʼu. Eeshijaʼa weʼraajüle wanee wawala laülaaichi ojuʼitakai waneepia sünain aküjaa pütchi. Talateerü naaʼin naya wawalayuukana pütütüleʼerüle naaʼin. Choʼujaasü nüküjain wanee wayuu sümüin nuʼwayuuse alin shia nüpüla otta kojutuin shia nümüin (Proverbios 31:10, 28). Süpüla anain wanee maata, choʼujaasü nuwarala chi Kaʼikai sümüin otta shiʼyotunuin wüin saaʼu. Akaataajaʼa wakuwaʼipa, choʼujaasü watüjaain saaʼu alin waya apülaa. Choʼujaasü natüjaain saaʼu na tepichikana alin naya apülaa. Püküja namüin tü akuwaʼipaa anakat nanain otta tü kasa anasü naaʼinrakat. Waküjale pütchi anasü namüin na tepichikana, yalayaleerü naaʼin, nnojoleena mmoluin otta kamalainjeerü namüin aaʼinraa kasa anasü.

18, 19. (1)¿Jamüsü choʼujaaka watütülüin otta wakatchinrüin naaʼin na waneinnua? (2) ¿Jamüinjatü sukuwaʼipa supula watütülüin otta wakatchinrüin naaʼin na waneinnua?

 ¹⁸ Washateerü nukuwaʼipa Jeʼwaa watütüleʼerüle naaʼin na waneinnua otta wamüliajüle naaʼin. Nütütüleʼerüin naaʼin Jeʼwaa chi nnojoikai yaletüin aaʼin otta chi mojukai maʼin aaʼin (Isaías 57:15). Nücheküin Jeʼwaa watütüleʼerajiraain waaʼin otta waküjainjanain pütchi analuʼut süpüla wakatchinrüin naaʼin na mojukana aaʼin (1 Tesalónica 5:11, 14, TNM). Wanaa sümaa waaʼinrüin tia, talatüshi Jeʼwaa watuma otta kojutusü nümüin tü waaʼinrakat.

¹⁹ Piʼrüle wanee wawala mojukai aaʼin, ¿kasa anaka süpüla püküjain nümüin süpüla pütütüleʼerüin naaʼin? Mayaainjeʼe  nnojoluin süpüla punouteʼerüin tü alatakat nümüin, nütüjaweerü aaʼu chia wawalakai jülüjain nia paaʼin. Eeshi süpüla pükatalüin kaʼi süpüla nümaain pia. Eeshi süpüla paashajeʼerüin wanee wetsiikulo süpüla pütütüleʼerüin naaʼin otta puʼuraajüin nümaa (Salmo 34:18; Mateo 10:29-31). Püküja nümüin alin nia napüla na wawalayuukana (1 Corinto 12:12-26; Santiago 5:14, 15). Jaʼyainjatü paaʼu shiimain tü pümakat nümüin otta suluʼujeejatüin shia paaʼin (paashajeʼera Proverbios 12:25).

20, 21. ¿Jamüinjatü sukuwaʼipa nüchiaaya wanee wayuu süpüla nnojoluin mojushiin shia nümüin?

²⁰ Waashajaa süka pütchi analuʼut sümüin wayuu süpüla wachiaain naya süka anakalü akuwaʼipa. Süka  joʼuujiraain waya sümaa kaainjalaa choʼujaasü wamüin wapüshuaʼa wachiaanüin. Müsü tü Wiwüliakat: «Paapaa sümaa tü achiaanakalü oulia pia otta pücheka sunouteʼennüin pukuwaʼipa süpüla kekiin pia mapa» (Proverbios 19:20). Nnojoishii nayain neʼe na laülaashiikana aneekünüin namüiwaʼa süpüla achiawaa. Na kachonshiikana nachiaainjana nachonnii süpüla anain nakuwaʼipa (Éfeso 6:4). Akaʼaya wanee wawala, eesü süpüla sütütüleʼerüin saaʼin tü wane jieyuukalüirua (Tito 2:3-5). Süka alin wapüla na wawalayuukana, keeʼireesü waaʼin wachiaain naya süka anakalü akuwaʼipa suulia mojuin naaʼin sutuma. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla wountuin tia?

²¹ Eesüjaʼa sotule waaʼin wanaa sümaa wachiaanüin süka anakalü akuwaʼipa nutuma wanee wawala otta waapaamaatüin sümaa tü nümakat wamüin. ¿Jamüsü nnojotka mojushiin wamüin nüchiaapa waya chia wawalakai? Eesüjaʼa shiale saaʼujee weʼrüin nükaaliinjeein maʼin waya, kamaneein nia wamüin jee jaʼyain naaʼu alin waya nüpüla (Colosas 4:6). Jee shiale saaʼujee nüchiaain waya sükajee tü sümakat tü Wiwüliakat (2 Timoteo 3:16). Wachiaapa wanee wayuu, waaʼinrüinjatü shia sükajee tü sümakat tü Wiwüliakat. Nnojoluinjatü wapüleeruain naaʼin süpüla naaʼinrüin tü anakat saaʼin wamüin jee weeʼiratüin tü sümakat tü Wiwüliakat süpüla naaʼinrüin tü wachekakat neʼe. Sotule waaʼin wachiaanüin süka anakalü akuwaʼipa, meeria shia watuma wachiaapa na waneinnua.

22. ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla paashajaain süka pütchi analuʼut?

²² Kanüishii waya süka nüsülajalain shia wamüin Jeʼwaa. Süka alin wapüla Jeʼwaa, aashajaainjana waya süka pütchi analuʼut. Walaüleʼerüinjatü waaʼin süka wanüiki suulia mojuin sukuwaʼipa wayuu watuma. Makalaka choʼujaain anainjatüin wanüiki süpüla wakatchinrüin naaʼin otta watütüleʼerüin naaʼin na waneinnua.