Ir al contenido

Ir al índice

EKIRAJAAYA 15

Watüja sünainjee tü kasa pülasü naainjakat Jesús

Watüja sünainjee tü kasa pülasü naainjakat Jesús

«Waraittakalaka nia sünain aainjaa kasa anasü sümüin wayuu. Naawaleʼerüin na wayuu müliakana» (ALUW. 10:38, TNM).

JAYEECHI 13 Washata nukuwaʼipa Kürisüto

SÜCHIKI TÜ WEKIRAJAAINJATKALÜ ANAIN a

1. ¿Kasa eejatka soʼunnaa tü palajatkat kasa pülasü naainjaka Jesús?

 JÜLÜJATAA WAAʼIN tü alatakat sajaʼlajaayamüin tü juyakat 29, eiwalajachi oʼttuin Jesús sünain aküjaa tü pütchi anakat maʼin. Eenajaanüshi nia sünain eʼrajaa sukua shikiira kaʼwayuusee, chajatü nümaa María tü niikat jee waneinnua nikirajüin. Aainjünüsü tia miʼiraakat chaa Caná, wanee pueulo palaajeeruʼuka sünain Nazaret eejachire nipijünüin Jesús. Shiʼraajüin María napüshi na wayuu kasaalüinjanakana otta eesüjaʼa shiʼyataale maʼin sünain aapaa tü kasa choʼujaakat namüin na wayuu antapaatakana sünain tia miʼiraakat. Sutuma sajaʼlajaain tü wiino asünüinjatkat, eeshiijaʼa süpüla neʼrüin japülii na kasaalüinjanakana namaa napüshi sünainjee choʼujaain wino. b Eeshiijaʼa wainmale na wayuu antapaatakana sünain tia miʼiraakat. Suwataaka María nünainmüin chi süchonkai sümaa sümüin nümüin: «Ajaʼlajaasü wiinokot» (Juan 2:1-3, TNM). ¿Kasakaʼa naaʼinrüin Jesús? Wiinojaasü nutuma tü wüinkat, jemetüsü maʼin shia (Juan 2:9, 10, TNM).

2, 3. (1) ¿Kasa pülasü naainjaka Jesús? (2) ¿Jamüsü anaka wekirajaale sünain tü kasa pülasü naainjakat Jesús?

2 Wainma kasa pülasü naainjaka Jesús soʼunnaa nüküjain tü pütchi anakat maʼin. c Süka pülashin nia watta saalii wayuu nükaalinjaka. Soʼu wanee kaʼi, nikirüin 5.000 wayuu tooloyuu jee soʼu wane kaʼiya nikirüin 4.000. Sükajee tia piamasükat kasa pülasü naainjaka Jesús, eesüjaʼa sülatüle suulia 27.000 wayuu nikiraka müleka nayaawajünüle na jieyuukana namaʼaleeya na tepichi eejanakana soʼu tia (Mat. 14:15-21; 15:32-38). Soʼunnaa tia, naawaleʼerüinña Jesús na ayuuikana (Mat. 14:14; 15:30, 31). Ponokajasaʼa naaʼin naya wayuukana neʼrapa tü kasa pülasü naainjakat Jesús süpüla nikirüin naya jee süpüla naawaleʼerüin naya suulia ayuulii.

3 Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaajeerü anain waneirua kasa pülasü naainjaka Jesús akatsüinreetka wanoula. Wekirajaajeerü anain tü waaʼinrajatkat süpüla nnojoluin yaletüin waaʼin jee süpüla wamüliajüin saaʼin wayuu maʼaka naaʼinrüin shia Jesús.

TÜ WATÜJAKAT NÜNAINJEE JEHOVÁ OTTA NÜNAINJEE JESÚS

4. ¿Jaralii watüjeenaka achiki wekirajaale sünain tü kasa pülasü naainjakat Jesús?

4 Nnojoishii neʼe atüjain waya nüchiki Jesús sünainjee tü kasa pülasü naainjakat, atüjashiʼiya waya nüchiki chi Nüshikai, jama niain chi aapakai pülaa nümüin. Anuu sünüiki tü Bibliakat nüchiki Jesús: «Nüneeküin nia Maleiwa sükajee tü nüpülainkat jee naapakalaka pülaa nümüin. Suluʼujee tia waraittakalaka nia sünain aainjaa kasa anasü sümüin wayuu. Naawaleʼerüin na wayuu müliakana nutuma chi Yolujaakai, jama eein Maleiwa nümaa» (Aluw. 10:38, TNM). Watüjaa aaʼu nüshatüin Jesús nukuwaʼipa chi Nüshikai. Atüjaana aaʼu tia sünainjee tü nümakat, tü naaʼinrakat, jee sünainjee tü kasa pülasü naainjakat (Juan 14:9). Wekirajaa sünain apünüinsü kasa watüjaka sünainjee tü kasa pülasü naainjakat Jesús akatsüinreetka wanoula.

5. ¿Kasa naainjaka aaʼujee Jesús kasa pülasü? (Mateo 20:30-34).

5 Palajana, muloʼu maʼin tü waalinkat nüpüla Jesús otta nüpüla chi Nüshikai. Wanaa sümaa yaajachin Jesús mmapaʼa atüjaana aaʼulu muloʼuin saalin wayuu nüpüla sünainjee tü kasa pülasü naainjakat. Soʼu wanee kaʼi, emetutsü nanüiki piamashii wayuu moʼupaʼasalii nümüin Jesús süpüla nachuntuin kaalinwaa nümüin (paashajeʼera Mateo 20:30-34, TNM). Tü aküjüneekalü achiki suluʼu griego süka tü pütchikat «aisü tamüin namüliala» shia süchiki nukuwaʼipa wanee wayuu mojukai aaʼin saalinjee niʼrüin wanee wayuu mojukai aaʼin sutuma tü alatakat nümüin, müsü sülatakai tia nümüin. Süka alin sümüliala wayuu nümüin Jesús, muloʼu maʼin saalin wayuu nüpüla, müshiijeseʼe nikirüin na wayuu outakana jamü otta anain nutuma wanee wayuu ajaʼtta atachi (Mat. 15:32; Mar. 1:41). Wayaawatakalaka saaʼu muloʼuin maʼin tü waalinkat nüpüla Jehová, chi Maleiwa amüliajüikai wayuu jee muloʼuin maʼin tü waalinkat nüpüla chi Nüchonkai, aisü namüin neʼrapa waya müliain (Luc. 1:78, TNM; 1 Ped. 5:7, TNM). Najaʼttiree amüinrü tü kasa müliakalü atuma saaʼin wayuu.

6. ¿Kasa pülaa naapaka Maleiwa nümüin Jesús?

6 Piama, naapüin Maleiwa pülaa nümüin Jesús süpüla najaʼttirüin tü kasa müliakalü atuma saaʼin wayuu. Eesü kasa alataka wamüin isaka wachiki wanoutuin. Sünainjee tü kasa pülasü naainjakat Jesús, atüjaana aaʼulu eein süpüla nunoutuin tü isakat wachiki. Süka pülashin nia, nuunteerü najaʼttirüin tü kaainjalaakat jee süpüshuaʼa tü kasa mojusü eekat sünainjee maʼaka saaʼin tü ayuuliikat jee tü outaakat (Mat. 9:1-6; Roma 5:12, 18, 19). Sünainjee tü kasa pülasü naainjakat Jesús, atüjaana aaʼu eein süpüla anain nutuma wayuu eekai ayuulin sutuma ayuulii eekai eein otta eein süpüla nüsoʼireʼerüin naaʼin na outushiikana (Mat. 4:23; Juan 11:43, 44). Süka pülain Jesús, eesü süpüla niimaleʼerüin wawai otta nükanajüin na yolujaakana (Mar. 4:37-39; Luc. 8:2). ¿Aashin anain maʼin waaʼin sutuma watüjaain saaʼu naapüin Jehová pülaa nümüin chi Nüchonkai?

7, 8. (1) ¿Kasa watüjaaka maʼin aaʼu sünainjee tü kasa pülasü naainjakat Jesús? (2) ¿Kasa piʼreeka maʼin amüin paʼaraiisüpa tü Mmakat?

7 Apünüin, watüjaa maʼin aaʼu aneerüin wakuwaʼipa nuluwataapeena Jesús nutuma Jehová. Alanaʼaleejeeria tü kasa anasü naainjeetkat Jesús nuluwataapeena suulialeʼeya tü kasa pülasü naainjakat yaaiwaʼaya nia mmapaʼa. Jülüjataa waaʼin jameerüin wakuwaʼipa nuluwataapeena Cristo saaʼu tü Mmakat. Aneena waya nutuma, jama najaʼttireerüin tü ayuuliikat jee tü kasa müliakalü atuma saaʼin wayuu (Is. 33:24; 35:5, 6; Alat. Map. 21:3, 4). Nnojoleena waya alatirüin jamü, nnojoleena müliain waya sutuma wawai jee sutuma sukutkujaain mma (Is. 25:6; Mar. 4:41). Talateerü maʼin waaʼin weʼrapa nasoʼirüin aaʼin na wapüshi outuinnapakana (Juan 5:28, 29, TNM). ¿Kasa piʼreeka maʼin amüin paʼaraiisüpa tü Mmakat?

8 Sünainjee tü kasa pülasü naainjakat Jesús, atüjaana aaʼu nnojoluin yaletüin naaʼin jee nümüliajüin saaʼin wayuu. Wekirajaa süchiki piamasü kasa pülasü naainjaka. Wekirajaa palajana süchiki tü alatakat soʼunnaa wanee miʼiraa shikiira kasaalüü aainjünaka suluʼu tü mmakat Caná.

WAAʼINRAJATKA SÜPÜLA NNOJOLUIN YALETÜIN WAAʼIN

9. ¿Kasa pülasü naainjaka Jesús soʼunnaa wanee miʼiraa shikiira kasaalüü aainjünaka chaa Caná? (Juan 2:6-10).

9 (Paashajeʼera Juan 2:6-10, TNM). Sajaʼlajaapa tü wiino asünüinjatkat sünain tü miʼiraa shikiirakat kasaalüü, ¿choʼujaasüche naaʼinrüinjatüin Jesús kasa pülasü süpüla keeʼirakain shia nutuma? Nnojo, nnojotsü choʼujaain. Nnojotsü eein wanee pütchi ekeraajüinjatka nünain chi Mesíaskai aküjaka naainjainjachin kasa pülasü süpüla eeinjatüin wiino nutuma. ¿Jamüsüje paaʼin piale alatüin amüin tia soʼunnaa kasaalüin pia? Eesüjaʼa jülüjale naaʼin Jesús neʼreenain japülii na kasaalüinjanakana namaʼaleeya napüshi. Süka sümülialaain naaʼin Jesús naalin, naaʼinrüin tia kasa pülasükat napüleerua. Eetaasü maʼaka 390 liitüro wüin wiinojaaka nutuma, anasü maʼin tia wiinokot. ¿Jamüsü muloʼuka maʼin tü wiinokot? Eesüjaʼa shiale süpüla saapaanüin tü apütaakat süpüla wane miʼiraʼaya jee shiale süpüla saapünüinjatüin tü süliakat namüin na kasaatkana suikünüle. Talatakajasaʼa naaʼin na kasaatkana sünainjee tü aainjünakat napüleerua.

Washata nukuwaʼipa Jesús, nnojo waʼwaataain suluʼu wakuwaʼipa sünainjee tü kasa wountakat. (Paashajeʼera tü pütchikat 10 otta 11). e

10. Püküja waneirua kasa alataka soʼunnaa tü kasaalüü aküjünakalü achiki suluʼu Juan kapiitulo 2 (piirakaa sümüin tü ayaakuaakat).

10 Wekirajaa sünain waneirua kasa alataka soʼunnaa tü kasaalüü aküjünakalü achiki suluʼu Juan kapiitulo 2. ¿Niacheje Jesús epirajaka tü amüchikat süka wüin? Nnojoishi niain Jesús. Niyouta achikit sütüjaainjatüin saaʼu wayuu tü naaʼinrajatkat. Müsüjeseʼe nuchuntuin namüin na eitajüshiikana wiino nepirajüinjatüin tü amüchikat süka wüin (wetsiikulo 6 otta 7). Wiinojaapa tü wüinkat nutuma Jesús, ¿jaraiche chi aapakai tü wiinokot nümüin chi sülaülajanakai tü miʼiraakat süpüla nuuʼulaküin seʼejü? Nnojoishi niain Jesús. Nuchuntuin Jesús namüin na eitajüshiikana wiino süpüla neʼikajaainjatüin tü wiinokot nümüin chi sülaülajanakai tü miʼiraakat (wetsiikulo 8). Akaʼaya joo Jesús, nnojotsü niyalerüin wanee iita kaluʼukat wiino sümaa nümüin mayaa: «Jemetüshi maʼin chi wiino taainjakai, juuʼulaka neʼejü».

11. ¿Kasa watüjaka sünainjee wiinojaain nutuma Jesús tü wüinkat?

11 ¿Kasa watüjaka sünainjee tia kasa pülasü naainjakat Jesús? Shia nnojoluinjatüin yaletüin waaʼin. Nnojoishi aʼwaataain Jesús suluʼu nukuwaʼipa sünainjee wiinojaain nutuma tü wüinkat. Nnojoishi aaʼinrüin Jesús kasa shiiʼiree nuʼwaataain suluʼu nukuwaʼipa, nnojotsü yaletüin naaʼin jee nüküjain nuuntuin kasa süpüshuaʼa süka nükaalinjain nia chi Nüshikai (Juan 5:19, 30; 8:28). Washatüle nukuwaʼipa Jesús, nnojoleerü yaletüin waaʼin jee nnojoleena aʼwaataain waya sünainjee tü kasa wountakat. Jaʼitairü kasain waʼyataain anain nümüin Jehová, nnojo waʼwaataain suluʼu wakuwaʼipa, shia anaka aluʼu waküjale wountuin kasa süpüshuaʼa süka nükaalinjain waya chi Maleiwa waʼyataakai amüin (Jer. 9:23, 24). Niainjachi kojutuka watuma Jehová sünainjee tü kasa waaʼinrakat. Nnojoliirejeʼe nükaalinjain waya, nnojotsüje kasain wountuin (1 Cor. 1:26-31).

12. ¿Jeʼtsü wanee sukuwaʼipa süpüla nnojoluinjatüin yaletüin waaʼin maʼaka nnojoluin yaletüin naaʼin Jesús?

12 Wekirajaa sünain wanee kasa waaʼinrajatka süpüla nnojoluin yaletüin waaʼin maʼaka nnojoluin yaletüin naaʼin Jesús. Jülüjataa waaʼin nükaalinjale wanee laülaashi wanee jimaʼai niʼipajanakai süpüla nukumajüin nünüiki sünain wanee pütchi nikirajüinjatka anain sünain tü outkajawaakat. Shiasaʼa sükajee nükaalinjain chia jimaʼaikai, anashaatasü maʼin nutuma tü pütchikat jee talatüshii na wawalayuukana nümaa. Sujutaapa tü outkajawaakat, nürütkaaka wanee wawala nünainmüin chi laülaashikai sünain nümüin nümüin: «Tawala, atüjashi maʼin ekirajaa chi wawalakai, ¿aashimüin?». «Jamüsaʼa, taya ekirajakai nia», ¿meetche nünüiki chia laülaashikai? Nnojottaa. Meerü nünüiki mayaa süka nnojoluin yaletüin naaʼin: «Shiimain, atüjashi maʼin ekirajaa». Chi wayuu eekai nnojoluin yaletüin naaʼin, nnojotsü choʼujaain nümüin nuʼwaajünüinjachin sünainjee tü kasa anasü naaʼinrakat napüleerua na waneinnua. Talatüshi nia süka nütüjaain saaʼu niʼrüin Jehová tü naaʼinrakat jee kojutuin shia nümüin (anasü paashajeʼerüle Mateo 6:2-4, TNM; Heb. 13:16). Talatüshi maʼin Jehová niʼrapa waya nnojoluin yaleteein waaʼin maʼaka nnojoluin yaletüin naaʼin Jesús (1 Ped. 5:6).

WAAʼINRAJATKA SÜPÜLA WAMÜLIAJÜIN SAAʼIN WAYUU

13. (1) ¿Kasa eejatka nüpüla Jesús nülüʼütpa süpüla nüntüin Naínmüin? (Lucas 7:11-15). (2) ¿Kasa pülasü naainjaka?

13 (Paashajeʼera Lucas 7:11-15, TNM). Piameematapa juya süchikijee nuʼttuin Jesús sünain aküjaa tü pütchi anakat maʼin, oʼunushi nia Naínmüin. Tia shia wanee pueulo chajatka Galilea, pejesü sünain Sunem eejachire nüsoʼireʼerüin Eliseo naaʼin wanee jintüi maʼaka 900 juya süpülapünaa nüntüin Jesús mmapaʼamüin (2 Rey. 4:32-37). Pejepa Jesús süpüla nüntüin suluʼumüin tia pueulokot, niʼraka niʼikünüinjachin wanee wayuu. Niʼrüin shiʼyalajüin maʼin wanee wayuu outa aʼwayuuset süka nünaajaain chi waneeshikai süchon. Nnojotsü sümüiwaʼajatüin tia wayuukat, watta naalii na wayuu alapajakana. Nüshaʼwaleʼeraka joo Jesús na alüʼüjakana chi jintüikai jee naaʼinraka wanee kasa anasü süpüleerua tü wayuu mojukat maʼin aaʼin, nüsoʼireʼerüin naaʼin chi süchonkai. Chii nia chi palajachikai wayuu nüsoʼireʼerüin aaʼin Jesús naʼakajee na apünüinshii nüsoʼireʼerakana aaʼin aküjünaka achiki suluʼu tü Karaloʼuta Nüchikimaajatkat.

Washata nukuwaʼipa Jesús, wamüliaja naaʼin na wayuu kaamakakana. (Paashajeʼera tü pütchikat 14-16).

14. Püküja waneirua kasa aküjünaka achiki suluʼu Lucas kapiitulo 7 (piirakaa sümüin tü ayaakuaakat).

14 Wekirajaa sünain waneirua kasa aküjünaka achiki suluʼu Lucas kapiitulo 7. Niʼrapa Jesús tia wayuukat, amülialaasü naaʼin saalin (wetsiikulo 13). Sümaʼinruʼu nülüʼüjünüin chi jintüikai süpüla niʼikünüinjachin, eesüjaʼa niʼrüle Jesús shiʼyalajüin maʼin tia wayuukat jee mojuin maʼin naaʼin sutuma niʼrüin müin sukuwaʼipa. Nnojotsü neʼe amülialaain naaʼin Jesús saalin tia wayuukat, aaʼinrüshiaʼaya nia kasa anasü süpüleerua. «Nnojo piʼyalajüin», müshi Jesús sümüin sümaa nümülialüin saaʼin. Nnojotpejeʼe neʼe nümülialüin saaʼin sükajee nünüiki, nüsoʼireʼerüinña naaʼin chi süchonkai. «Anii püchon», müshi nia sümüin (wetsiikulo 14 otta 15).

15. ¿Kasa watüjaka sünainjee tü kasa pülasü naainjakat Jesús?

15 ¿Kasa watüjaka sünainjee tia kasa pülasü naainjaka Jesús? Shia wamüliajüinjatüin naaʼin na wayuu kaamakakana. Nnojoishii pülashin waya süpüla wasoʼireʼerüin naaʼin na outushiikana maʼaka nüsoʼireʼerüin Jesús naaʼin wanee jintüi, chi süchonkai wanee wayuu outa aʼwayuuset. Süpüla wamüliajüin naaʼin na wayuu kaamakakana, jülüjainjatü waaʼin palajana tü nakuwaʼipakat jee tü wanüikinjatkat namüin. Waaʼinrüle tia, wakaalinjeena naya (Prov. 17:17; 2 Cor. 1:3, 4; 1 Ped. 3:8). d Kamaneere waya namüin jee anale wanüiki namüin, eesü süpüla anain naaʼin watuma jaʼitasü palitchon wanüiki namüin.

16. ¿Kasa watüjaka sünainjee tü saaʼinrakat wanee wawala? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaa süchikimaajatkat tü saaʼinrakat wanee wawala).

16 Jülüja waaʼin tü saaʼinrakat wanee wawala sünain wanee outkajawaa. Sümaʼinruʼu neeʼirajüin na wawalayuukana tü jayeechi süchikimaajatkat tü asoʼirawaakalü aaʼin, shiʼrüin shiʼyalajüin wanee wawala anaajaaka achon jekenainka. Shiasaʼa joo tü wawalakat sürütkaaka sünainmüin tü wawala aʼyalajakat, akoʼojoosü shia sünain sümaa shiiʼirajüin tü jayeechikat sümaa. Tü wawala anaajaakalü achon, talatüsü maʼin saaʼin süka alin shia napüla na wawalayuukana otta süka suutkajaain namaa. Müsü shia: «Tatüjaatüjülia aaʼu sükatchinnüinjatüin taaʼin sünain tü outkajawaakat». Watüjaa aaʼulu kojutuin nümüin Jehová tü waaʼinrakat süpüla wamüliajüin naaʼin na anaajaakana apüshi jee na yüülakana aaʼin (Sal. 34:18).

WEKIRAJAA SÜNAIN TÜ KASA PÜLASÜ NAAINJAKAT JESÚS

17. ¿Kasa watüjaitpaka sünainjee ekirajaayakat tüü?

17 Katsüinsü wanoula wekirajaale süchiki tü kasa pülasü naainjakat Jesús aküjünaka achiki suluʼu tü Karaloʼuta Nüchikimaajatkat. Sünainjee tü kasa pülasü naainjakat Jesús, wayaawata aaʼu muloʼuin waalin nüpüla Jehová otta nüpüla Jesús. Wayaawata aaʼu najaʼttireerüin Jesús tü kasa müliakalü atuma saaʼin wayuu otta nikeraajeerüin Jehová tü nümatüjütkalia. Sünainjee tü kasa pülasü naainjakat Jesús, eesü süpüla jülüjain waaʼin tü waaʼinrajatkat süpüla washatüin tü nukuwaʼipakat. Anashi pikirajaale namaa na püpüshikana soʼu tü kaʼi puʼwaajakalü oʼu Maleiwa namaa süchiki tü kasa pülasü naainjakat Jesús. Eesiaʼaya süpüla paaʼinrüin tia pikirajaapa pümüiwaʼa sünain tü Bibliakat. Jülüja paaʼin tü kasa pütüjakat sünainjee tü kasa pülasü naainjakat Jesús otta püküja shia namüin na waneinnua. Paaʼinrüle tia, pükatsüinreerü naaʼin yootopa pia namaa (Roma 1:11, 12, TNM).

18. ¿Kasa wekirajaainjatka anain sünain tü wane ekirajaayakat?

18 Sülüʼütpa süpüla najaʼttirüin Jesús tü niʼyataainkat nümüin Maleiwa yaaiwaʼaya nia mmapaʼa, nüsoʼireʼerüin naaʼin wanee wayuu outushi, chii nia chiiruaajachikai wayuu nüsoʼireʼerakai aaʼin. Naata maʼin sukuwaʼipa tü kasa naaʼinrakat Jesús soʼu tia, süka jamüin, nüsoʼireʼerüinjachin naaʼin wanee naʼaleewain pienchitchikai kaʼi outuin nia. ¿Kasa watüjeetka sünainjee tia kasa naainjakat Jesús? ¿Jamüsü watüjaaka maʼin aaʼu süsoʼiraainjatüin naaʼin na outushiikana? Tia wekirajaajeerü anain sünain tü wane ekirajaayakat.

JAYEECHI 20 Puluwataain Jesuu, chi Püchon aikai püpüla

a Anasü maʼin aashajeʼeraa süchiki tü kasa pülasü naainjakat Jesús. Jamüshijaʼa nia niimaleʼerüin wanee wawai, naawaleʼerüin na ayuuikana jee nüsoʼireʼerüin naaʼin na outushiikana. Ashajünüsü tia suluʼu tü Bibliakat süpüla watüjain sünainjee. Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaajeerü anain waneirua kasa pülasü naainjaka Jesús. Wekirajaajeerü anain tü watüjakat nüchiki Jehová jee nüchiki Jesús, tü akatsüinreetkat wanoula otta tü waaʼinrajatkat süpüla washatüin nakuwaʼipa.

b Anuu nünüiki wanee wayuu ekirajaakai süchiirua sukuwaʼipa tü Bibliakat: «Kojutusü maʼin amüinñuu tü kamanewaakat nükalioʼu Jesús, müsüjeseʼe nnojoluin yaawainjatüin natuma na wayuukana tü naapajatkat namüin na neʼiyoukana. Shiimain kamaneein wanee wayuu wainmale tü kasa nüsülajakat, shialeekajaʼa naaʼinrüle tia soʼunnaa wanee miʼiraa shikiira kaʼwayuusee».

c Suluʼu tü Karaloʼuta Nüchikimaajatkat Jesús aküjünüsü tü kasa pülasü naainjakat, alatüsü suulia 30 kasa naainjaka. Eesü kaʼi pachiiruaaleeka oʼu naainjain kasa pülasü. Soʼu wanee kaʼi, antüsü watta saalii wayuu nünainmüin jee «anasü nutuma wayuu eekai ayuulin sutuma ayuulii eekai eein» (Mar. 1:32-34, TNM).

d Pütüjaweere saaʼu tü paaʼinrajatkat süpüla pümüliajüin naaʼin na anaajaakana apüshi otta jamüinjatüin pünüiki namüin, paashajeʼera tü pütchikat «Pümüliaja naaʼin na ouktakana apüshi» ojuʼitaka suluʼu Aapiria Wayuu maayoʼu soʼu 2016, süpana 6 otta 7.

e SÜCHIKI TÜ AYAAKUAAKAT: Sümaʼinruʼu talatüin na kasaatshiikana sünain asawaa tü wiinokot namaa na eʼrajakana nakua, ananajataashi Jesús naaʼu.